Tíminn - 01.05.1949, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi:
Framsöknarflokkurinn
33. árg.
Skrifstofur l Edduhúsinu
Fréttasímar:
81302 og 81304
Áfgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
Reykjavík, sunnudaginn 1. maí 1949.
86. blað
%
Alþýða Reykjavíkur -
Ávarp ASJtýSusamliaiidsiiis ISandalags
síarfsiaaaEísaa ríkis og' ijseja íil alSrar aJþýön
í Ifceykjavík
I dag er hinn alþjóðlegi
baráttudagur verkalýðsins, 1.
maí. Alþýöa íslands fylkir lioi
til þess aö sýna samtakamátt
sinn bera fram kröfur sínar
um bætt lífskjör og standa
vörö um þau mannréttindi,
sm unnist hafa.
í tuttugasta og sjöunda
sinn heldur alþýða Reykjavík
ur. 1. maí hátíðlegan, hún
fagnar því, aö á þessum árum
hafa samtök islenzkra laun-
þega vaxið og eflst að mætti
og áhrifum, verndað hags-
muni launastéttanna, bætt
kjör þeirra og komið fram al-
hliða þjóðfélagsumbótum.
Barátta verkalýðsins hefir á
þessum áratugum, verið harð
sótt, hann hefir löngum átt
við að búa atvinnuleysi, dýr-
tíð, kreppur og öryggisleysi,
sem hrjáð hafa alþýðuheimil-
in.
Alþýðan hefir þó á þessum
áratu'r, kynnst sæmilegum
lífsskilyrðum, vegna vaxandi
styrkleika samtakanna. og
nærgar vinnu.
En hinum bættu lífsmögu-
letkum íslenzkrar alþýðu er
nú ógnað, vegna sívaxandi
dýrtíðar, húsaleiguorkurs og
spilltra verzlunarhátta.
Jafnframt eru helgustu lýð
réttindi hennar í hættu,
vegna kröfu afturhaldsins
um afnám orlofslaganna,
skerðingu almannatrygging-
anna o. s. frv.
En alþýða íslands er ákveð
in í að verja þau lífskjör og
þau mannréttindi, sem hún
hefir með baráttu sinni aflað
sér og sækja frarn fyrir aulcn-
um jöfnuði og gegn hverskon
ar efnahagslegu misrétti.
Snjókoma í Siglu-
firði í gær
Prá fréttaritara Tímans
á Akureyri.
í gærdag var hríðarveður í
útsveitum Norðanlands, þó úr
kornulaust væri .inn á Akur-
eyri. Snjólaust er að heita má
í lágsveitum Eyjafjarðar og
Þingeyjarsýslu, en ákaflega
miklir kuldar eru þar eins og
um mestan hluta landsins. í
gær var til dæmis mjök kalt
í Eyjafirði, þó að sólar nyti
við hluta úr degi.
Norður í Siglufirði var veð-
ur þó mun lakara í gær kaf-
aldsmugga mestan hluta dags
ins. Varð flugvél sem ætlaði
þangáð frá Akureyri í gær að
snúa viö sökum dimmviðriös.
Alþýðan hefir fengið nóg af
atvinnuleysi og fátækt á um- |
liðnum árurn, og hún er ákveð
in því, að bægja þessum vá- ;
gestum frá dyrum sinum.
Fyrir þvi krefst alþýðan
þess, að dýrtíðin verði þegar
stöðvuð, vöruverð lækkað og
kaupmáttur launanna þannig
aukinn. Að öðrum kosti krefst
hún lcaupharkkunar, vegna
aukirinar dýrtíðar.
Hún krefst skjótra aðgerða
í húsnæðismálunum, afnáms
húsaleiguokurs, svo að allt
leiguhúsnæði veröi selt á
réttu verði, stóraukins fjár-
rnagns og byggingarefnis til
byggingafélaga verkamanna
og byggingarsamvinnufélaga.
Hún krefst þess, að létt
verði af því öngþveiti er ríkir
í verzlunarmálunum, verð-
lagseftirlitið verði skerpt,
komið í veg fyrir svartamark-
aðsbrask og að tryggt verði,1
að ávallt séu til í landinu, |
nægar vörur fyrir útgefnum ;
skömmtunarseðlum. Hún
krefst einnig réttlátrar vöru-
dreifingar.
Alþýðan krefst þess, að víð-
tækar ráðstafanir verði gerö-
ar. til þess að efla atvinnu-
lífið og auka atvinnuöryggið.
Hún fagnar þeirri aukningu
togaraflotans, sem þegar hef-
ir verið samið um, og krefst
þess að þeirri aukningu verði
haldið áfram án tafa.
Hún krefst þess, aö keppt
verði að því að efla heilbrigð
an íslenzkan iðnað og þess
gætt, að hann skorti ekki hrá
efni til framleiðslu.
Hún lýsir fylgi sínu við þá
áætlun, sem gerð hefir verið
um byggingu stórvirkra verk-
smiðja, svo sem áburðarverk-
srniðj u, sementverksmiðj u,
lýsisherzluverksmiðj u, korn-
myllu o. fl. Jafnframt leggur
alþýðan áherzlu á, að þessum
stórfelldu framkvæmdum
verði að hraða sem mest má
verða.
Alþýðan krefst þess, að
livert skip, hver vél og verk-
smiðja verði relcin með liag
alþjóðar fyrir augum.
Hún krefst þess að gætt sé
til þess ýtrasta, að fjármagn
| framleiðslunnar sé notað í
1 þágu atvinnurekstrar og sam
,tökum fólksins sé tryggt jafn-
réttisaðstaða til atvinnu-
rekstrar.
Alþýðan mótmælir harðlega
ónauðsynlegum innflutningi
ærlends vinnuafls, hún krefst
þess, aö fá sjálf að leysa af
höndum þau störf, sem vinna
þarf í landinu.
Aiþýðan krefst aukins ör-
Frá aðalfu.ndi Kaupfélags Borgfirbinga:
rosaía féfagsíns msnni en
astl. ár vegna vöruþorrðar
Miklar emlasrlíœtwr á húsiuis ©»' vélurn
íélagsiiis áttii sér staé á .1. ári
Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi.
Aðalfuncíur Kaupfélags Borgfirðinga var settur í Borg-
arneri 28. aprll s.l. Mættir voru auk stjórnar'sinar 55 full-
trúar frá 16 deiídum. Formaður félagsins, Jón Hannesson í
Deildarfcungu og framkvæmdastj. Þórffur Pólrrnason, gáfu
skýrslu um framkvæmdir og hag félagsins á s.I. ári.
Þetta er ein af nýjustu stjörnunum
hjá Arthur Ranks frægasta kvik-
myndaframleiðanda Breta. Hún er
klædd baðfötum, sem hún hefir
gert sér úr afklippum ólíkustu fata
efna
yggis gegn slysum og skorar á
Alþingi að samþykkja fram-
komið frumvarp um „öryggis-
ráðstafanir á vinnustöðum“.
Hún krefst aukins hvíldar-
tíma sjómanna, og endurbóta
á sjómannalögunum.
Alþýðan krefst þess, að lýð
réttindi hennár veröi í engu
skert, en almannatryggingar
verði auknar, svo að öryggi
ekkna, öryrkja og • sjúkra
verði tryggt og fullkomnun at
vinnuleysistryggingum verði
komið á.
Alþýðan krefst jafns samn-
ingsréttar fyrir öll stéttarfé-
lög launþega og afnáms laga
um verkfall opinberra starfs-
manna.
Hún krefst fullkomins jafn
réttis karla og kvenna.
í dag lýsir alþýðan því yfir,
að hún ætlist til þess, að hags
munasamtök hennar, verka-
lýðsfélögin og önnur félög
launþega, styðji og styrki
hvert annað í baráttunni fyr-
ir bættum kjorum og aukn-
um réttindum.
Alþýða Reykj-avíkur:
Samhugur hins vinnandi
fólks er alltaf brýn nauðsyn,
en sjaldan hefir eining _um
hin faglegu baráttumál, verið
jafn aðkallandi og nú, til aö
vernda og bæta lífskjör og
lýðréttindi alþýðunnar.
Við heitum því á alþýðu
Reykjavíkur, á alla þá sem
vilja tryggja og bæta lífsaf-
komu launþeganna, á alla þá
sem vilja sameinast um brýn-
ustu hagsmunamál án flokks-
pólitískra sj ónarmiða að sam-
einast undir merki heildar-
(Framhald á 8. siðu)
Félagið seldi á árinu vörur
fyrir 5 millj. 170 þús. kr. Var
það 350 þús. kr. minna en ár-
ið áður. Stafaði það af mjög
minnkandi sölu á búðarvör-
um. Sérstaklega hafði vönt-
un á búsáhöldum og vefnaö-
arvörum verið tilfinnanleg.'
T. d. fékk félagið nú nýlega
sína skömmtun á vinnufatn-
aði og var það 16 samfest-
ingar.
Félagið greiddi fyrir innl.
vörur á árinu kr. 6.595 þús.
Er það áætlunarverð. Upp-
bætur á innl. vörur frá 1947
námu kr. 1.420 þús. Innlögð
mjólk hjá Mjólkursamlagi
Borgfirðinga nam 3.9 millj.
lítra. Er það 8V2% aukning
miðað við árið áður.
Mjólkufinnleggjendur voru
504 úr 27 hreppum. Meðal-
feiti 3.55%. Samlagið mun
greiða bændum kr. 1.55 pr.
lítrann.
Slátrað var 8.655 fjár. Var
það 1400 færra en árið áður
og stafar það af hinni sí-
felldu fækkun af völdum
mæðiveikinnar. Meðalkjöt-
Harðicdin enn hin
sömu um allt land
Reynt að bæta úi* fióð
Hrfsröng þar scm að
kreppir
Harðindin eru enn hin
sömu, og virðist ekki að líkur
séu til snöggra umskipta
næsts daga. Bændur eru nú
. að verða illa stæðir með fóð-
! ur í sumum sveitum, eink-
um á Vestfjörðum og Snæ-
íellsnesi, og virðist töluverð
hætta á ferðum, ef harðindin
haldast lengi enn. Ýmsar ráð-
stafanir er þegar farið að
gera til að bæta úr fóður-
skortinum bæði með útvegun
og flutningi fóðurbætis og
heyja. menn gera sér þó vonir
um, að nægur fóðurbætir
verði til í landinu til að bæta
úr fóðurþörfinni, nema ó-
venjuleg harðindi haldist
lengi eftir vori. Hefir Búnað-
arfélag íslands reynt að að-
I stoða bændur í þessu eíni.
þungi dilka var 16.12 kg.
Fjárfesting vegna verklegra
framkvæmda nam rúml. 1
millj. kr. Keyptar voru og
teknar í notkun nýjar vélar
handa mjólkursamiaginu,
aukinn vélakostur frystihúss-
ins, byggt hús fyrir bifreiða-
afgreiðslu, lán til íbúðarhúss
handa mjólkurbússtjóra, og
endurbætur á eldri húsum o.
fl.. Launagreiðslur félagsins
við allar starfsgreinar nam
rúmum 2 milljónum króna
þar af helmingur til fastra
starfsmanna.
Sjóðir félagsins námu rúm-
lega 2,1 milljón. Opinber gjöld
voru alls kr. 124 þús. auk sölu-
skatts er nam kr. 72 þús.
Nettótekjur til ráðstöfunar
á aðalfundi námu kr. 91 þús.
og var samþykkt að greiða í
stofnsjó 3% af ágóðaskyldri
vöruúttekt félagsmanna. Tala
félagsmanna er 904.
Um kvöldið bauð félagið
fulltrúum og starfsfólki sínu
ásamt gestum þeirra á
skemmtun í samkomuhúsinu
var þar leikinn Hreppstjórinn
á Hraunhamri, Baldvin Þ.
Kristjánsson flutti ræðu og
Kirkjukór Borgarness söng.
Varð að því gerður hinn bezti
rómur.
Bazar Félags Fram-
sóknarkvenna
Félag Framsóknarkvenna
heldur bazar 4. maí í Góð-
templarahúsinu (uppi) kl. 2.
Það hefir verið hljótt um fé
lag Framsóknarkvenna þó hef
ir þetta félag starfað vel og
á fulltrúa í flestum nefndum
þeirra kvennasamtaka sem
vinna að mannúðar og menn-
ingarmálum þessa bæjarfél.
Hafa félagskonur fullan hug
á að verða öllum slíkum mál
um að sem beztu liði. Nú held
ur félagið sinn fyrsta bazar,
og heitir á framsóknarkonur
að leggja eitthvað af mörk-
um á bazarinn. Formaður baz
arnefndar frú Guðlaug Hjör-
leifsdóttir Bárugötu 7 og frú
Guðrún Heiðberg Grettisgötu
77 veita gjöfurn móttöku. Von
umst við fastlega eftir að
framsóknarfólk i bænum sýni
hug sinn til félagsins og fjöl-
menni á bazarinn.