Tíminn - 26.08.1949, Síða 4

4
n
TÍMIXX, föstudaginn 26. ágúst 1949
178. blað
ÞORKELL KRAFLA:
Litla og stóra íhaldið — ein
útgerð á tveimur skipum
:Oaginn eftir.
Aldrei mun hafa sést
i.neiri breyting á blaði en A1
býdublaðinu — daginn eftir
,iö kosningar voru ákveðn-
ar. í þrjú ár hefir það verið
eins og aukaútgáfa af Morg
unblaðinu. En daginn eftir
ao yitað var um kosningar
;arö það skyndilega radikalt,
íullt af áhugamálum og
1 jandsamlegt íhaldinu!
jEin útgerð —
iveir bátar.
Ef menn ætla að fiska á
tvennskonar miðum sam-
fimis verða bátarnir að vera
tveir þótt hluthafar í útgerð
beggja bátanna séu hinir
söttm. — Atkvæðatala Alþýðu
flókksins yrði ekki há, ef Al-
þýðublaðið væri skrifað í kosn
lingum eins og milli kosninga
—■ eða réttara sagt, ef blaðið
væri skrifað eins og broddar
í'lokksins hugsa og breyta í
íramkvæmd og verki.
Alþýðan þögul —
íhaldið hlær.
Ég hefi séð, að það slær hálf
gerðum óhug á alþýðu manna
við að lesa þessi skrif — og
auglj ósu tvöf eldni Alþýðu-
blaðsins. Umskiptin eru svo
snögg, að það er eins og blað-
ið sé að hæða lesendurna.
íhaldið hlær líka óspart að
þessum skrifum. Það hlær, en
er hálfgramt yfir hæfileika-
leysinu í leikaraskapnum, —
enda getur það úr flokki tal-
að. — Skulu nefnd nokkur
dæmi.
Svei heildsölunum!
í hverju blaði Alþýðublaðs-
Ins er nú heildsölunum sveið-
að! Mikið held ég að greindir
kjósendur taki þetta alvar-
lega, minnugir Stefáns
Jóhanns, formanns Alþýðu-
flokksins. Hann fór á vegum
ríkisstjórnarinnar fyrstur eft
ir stríð til Svíþjóðar til að
gera verzlunarsamninga. Til
hvers varð ferðin. Stefán
s^ofnaði hið fræga heilsölu-
firma, er náði í mörg sænsk
umboð. Alþýðublaðið birtir
teikningar af sæg af heild-
sölum með ýstru mikla. Ýms-
jim virðast þær harla líkar
Stéfáni Jóhann.
Svarti markaðurinn
...,gr daglega umræðuefni Al-
þýðublaðsins, alveg eins og
það hafi aldrei haft áhuga
fyrir öðru en að útrýma hon-
um. En hvers verk er svarti
markaðurinn? Hver afhenti
ihajdinu öll lyklavöld verzl-
onarinnar fyrir að fá að sitja
i ráðherrastólnum? Hver af-
henti þeim verðlagsstjóra,
skömmtunarstjóra, formann
viðskiptanefndar og fjárhags
ráðs? Hver greiðir atkvæði á
Aiþingi, í ríkisstjórn, í öllum
nefndum, með íhaldinu til
þess að viðhalda núverandi
astandi í verzlunarmálum?
Heldur vesalings Alþýðuflokk
urinn að hann geti feikt í
burt, þjónustu sína fyrir heild
saladótið með því að skamma
það og þann verzlunarmáta,
sem Alþýðuflokkurinn hefir
notaö vald sitt til að búa til |
og vernda?
Hverskonar tegund af fólki
heldur flokkurinn að kjósend
ur séu?
Skoplegust þó
eru skrif Alþýöublaðsins
um Eggert Kristjánsson.
Fyrst talaði það hlýlega um
hann. Brátt sá það, að ekki
dugði sá fjandi. Nú segir Al-
þýðublaðið að greinilegasta
dæmið um frekju heildsal-
anna sé „hin ruddalega inn-
reið Eggerts Kristjánssonar
heildsala í Strandasýslu með
nóg af gulli til aö kaupa at-
vinnutæki og sennilega fleira
ef falt er.“
En hverjir nota atkvæði sín
til þess að haga verzluninni
þannig að heildsalarnir eru
með „nóg af gulli“ alþýðunn-
ar í vösunum?
Hámark hræsninnar
mætti það líka kalla, að blað
ið, sem þannig skrifar og læst
nú meina þetta, sendi flokks-
mann sinn Jón Axel Péturs-
son í Fiskimálanefnd til þess
að selja Eggert frystihúsið og
aðstoða við „hina ruddalegu
innreiö.“
Ilvaðan eru peningarnir,
sem heildsalar og þesskonar
manntegundir nota til hinna
„ruddalegu innreiða“ sem er
móðgun við sæmilegt fólk,
eins og Alþýðublaðið réttilega
undirstrikar? — Kaupfélagið
á Hólmavík selur eitt bygging
arvörur á stóru svæði
Strandasýslu. Kaupfélagið
hefir þrátt fyrir ítrekaða þrá
beiðni til Viðskiptanefndar,
ekki fengið Ieyfi fyrir meira
en um helming þess efnis,
sem þarf til að nægi fjárfest
ingarleyfum á svæðinu. Hitt
verður að knékrjúpa heildsöl
unum til að fá eins og nú
horfir. Og hver stendur fyrir
þessari verzlunaraðferð? Auð
vitað enginn annar en Al-
þýðuflokkurinn — með at-
kvæðum flokksmanna sinna í
Viðskiptanefnd. Með slíkri
vernd á braski heildsalanna
á kostnað alþýðu manna, er
þeim auðvelt að græða fé og
kosta „ruddalegar innreiðir.“
Peningarnir sem notaðir
eru til hina „ruddalegu inn-
reiðar“ víöa um land, þótt
hún sé, ef til vill ruddalegust
innreiðin í Strandasýslu,
þeirra afla hcildsalarnir með
atkvæðum þingmanna Al-
þýðuflokksins, fulltrúa þeirra
í verzlunarnefndunum og
með atkvæðum ráðherra
flokksins, ef þarf.
Þetta eru staðreyndir, sem
liggja fyrir í vinnubrögðum
Alþýðuflokksins undanfarin
ár.
Eru Iíkur fyrir breytingu?
Líkur fyrir breytingu í
vinnubrögðum Alþýðuflokks-
ins eru engar. Til þess að
hrista af sér þær afætur, sem
heildsalarnir eru, verður að
koma í veg fyrir að Alþýðu-
flokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi meirihluta
vald á Alþingi eftir kosning-
ar. Ef þeir halda meirihlutan
um heldur verzlunarsvindlið
í öllum sínum myndum á-
fram. Það stendur með þeim
og fellur með þeim, hvernig
sem Alþýðublaðið skrifar
núna. Skrif Alþýðublaðsins
nú eru svona vegna þess, að
nú þarf þessi útgerð, sem er
eitt bak við tjöldin, að fiska
á tvennskonar miðum við
kosningarnar.
Eftir kosningarnar verður
aflinn sameinaður í eina kös,
þá sömu sem nú er, þá sömu
sem nú hefir meirihluta á
Alþingi — og nota það eins
og staðreyndirnar sanna í
verzlunarmálum og öðrum
málum.
Það er hægt að brosa að
skrifum Alþýðublaðsins um
heildsala, svartan markað,
húsaleiguokur og allt það. En
að taka það alvarlega, — taka
það sem stefnubreytingu frá
því, sem nú er, skyldi eng-
inn gera. Fyrir það verður
hann að greiöa skatt úr eig-
in pyngju næsta kjörtímabil.
íhöldin verða söm við sig
eftir kosningarnar. Það, eina,
sem dugar, eina vörn þjóðar-
innar gegn verzlunarorkrinu,
húsaleiguokrinu, vöruþurð og
svarta markaðnum er að taka
meirihlutavaldið af þeim
flokkum, sem hafa búið til
þessa verzlunaraðferö og
mun halda henni áfram eftir
kosningar, ef þeir hafa vald
til.
SKÍPAUTG€«Ð
RIKISINS
„Skjaldbreið"
til Vestmannaeyja hinn 30. þ.
m. Tekið á móti flutningi á
mánudag og árdegis á þriðju
dag. Pantaðir farseðlar ósk-
ast sóttir á mánudag.
„ESJA”
vestur um land til Akureyrar
hinn 31. þ. m. Tekið á móti
flutningi til Patreksfjarðar,
Bíldudals, Þingeyrar, Flat-
eyrar, ísafjarðar, Siglufjarð-
ar og Akureyrar árdegis á
morgun og á mánudag. Pant
aðir farseðlar óskast sóttir á
mánudag.
í dag er einn af merkismönn-
um þessarar þjóðar sjötugur.
Það er Steingrímur Arason
kennari. Hann hefir lengi verið
þjóð’kunnur maður og að ýmsu
leyti brautryöjandi í uppeldis-
málum þjóðarinnar. Blöðin
munu að sjálfsögðu flytja af-
mælisgreinar um þennan merk-
ismann, en mig langar líka til
að helga honum að vissu leyti
spjallið í baðstofunni í dag.
Islenzkar barnabókmenntir
voru ekki sérlega fjölskrúðugar
þegar Leikföng komu út, en það
var safn af sögum eftir þá
Steingrím Arason og Hallgrím
Jónsson, en kostnaðarmaður
bókarinnar var Jörundur Bryn-
jólfsson. Þeir félagar þrír höfðu
þá um hríð gefið Unga ísland
út og það er áreiðanlegt, að með
ritstörfum sínum og útgáfu-
starfsemi unnu þeir sér varan-
legar vinsældir og ítök meðal
margra ungra lesenda. Þá sáu
menn, að Steingrímur var
mannvinur og hafði tök á skáld-
skap, bæði í bundnu og óbundnu
máli. Þá birti hann meðal ann-
ars þessar fallegu og spaklegu
sísur:
Unglingur kann ekki að stýra,
ýmsar stefnur skipið tekur,
flestir meta farminn dýra
fyrst þegar upp á skerið rekur.
Hafðu á bátnum beztu gætur.
Beygðu ei í kjölfar hinna.
Mundu það, að mamma grætur
missirðu fleyið vona þinna.
Þessar vísur bera í sér lífs-
skoðun og lífsstarf Steingríms.
Hann vildi vekja unga fólkið til
ábyrgðar og kenna þvi að verða
farsælt.
Seinna komu frá Steingrími
barnabækur, sem voru nýjung
hér á landi. Þær voru við hæfi
yngri barna og óþroskaðri í
lestri en átt höfðu áður nokkrar
lesbækur við sitt hæfi á ís-
lenzku. Hér er nóg að nefna
Unga litla og Litlu, gulu hæn-
una. Þar var Steingrímur að
nema ný lönd og auka nýjum
þætti við islenzka menningu.
Á síðustu árum hefir Stein-
grímur skrifað Mannbætur og
Fósturdóttir úlfanna kom frá
hans hendi á íslenzku. Hann
trúir á uppeldið og vill gera
þjóð sinni Ijóst, hver ábyrgð
fylgir því að umgangast börn,
Fasteignasölu-
miðstöðin
Lækjargötu 10B. Síml 6530.
Annast sölu fastelgna,
sklpa, blfreiða o. fl. Enn-
íremur alls konar trygging-
ar, svo sem brunatryggingar,
innbús-, líftryggingar o. fl. 1
umboði Jóns Finnbogasonar
hjá Sjóvátryggingarfélagl ís-
lands h.f. Viðtalstlml alla
virka daga kl. 10—5, aðra
tima eftir samkomulagi.
— hve miklu er hægt að spilla,
ef illa tekst til og hve mikið er
þar að vernda og græða, ef rétt
er á haldið.
Steiiigrímur er ekki mann-
vinur til þess að sætta sig við
alla vitleysu og finna ekki að
neinu. Fáir munu hafa skrifað
rökfastari og snjallari ídeUu-
greinar en hann getur brugðið
fyrir sig. Hann hefir t. d. skrif-
aö um tóbaksnautn og pá ónær-
gætni og yfirgang reykinga-
manna, að skemma orðalaust
hús og húsgögn, þar sem þeir
koma inn, með því að blása
reykjarfýlunni út um allt loítið,
svo að hún situr eftir í öllu,
sem inni er. Það þarf kjark og
hreinskilni, manndóm og hug-
sjón, til að segja slíkt.
Á síðasta vetri kom út lítil bók
með kvæðum eftir Steingrím
Arason og hafði hann gefið
sjóði einum, sem vinnur að
menningarmálum, handritið.
Þetta er falleg bók og þó að
Steingrímur sé ekki í röð lipr-
ustu ljóðskálda, er formið
jafnan sæmilegt, hugsunin fal-
leg og margt mjög vel og spak-
lega sagt og sums staðar bregður'
fyrir gamansemi. Ég ætla að
ljúka spjallinu í dag með til-
vitnunum í þessa bók:
Listin sú er langtum bezt
að læra að hugsa og þegja.
Sumir þeir, sem mæla mest,
minnst hafa til að segja.
Fjölmörg byrði óþörf er,
eyðir ró og gleði.
Þyngst af öllu þótti mér
það, sem aldrei skeði.
Gleðin sú, er fékkst úr flösku,
fáum haldgóð varð;
oft hefir lítill leki brotið
langan stíflugarð.
Hve Ijúft ér að verða að liði
um langan og fagran dag,
í kærleikans kyrrð og friði
svo kveðja um sólarlag.
Og það fer vel á því að enda
þessar tilvitnanir, sem gerðar
eru af handahófi, mel þessu
litla erindi, sem geymir lífsskoð-
un Steingríms og trúarjátningu:
Hlutverk þitt er, vinur minn,
heiminum í,
að hjálpa þjáðum bróður
og vaxa á því.
Starkaður gamli.
Innilega þökk fyrir auðsýna samúð við andlát og
jarðarför föðursystir okkar,
SIGRÍÐAR JÓNSDÓTTUR
Frændsystkinin Kjörseyri
Hjartanlega þökkum við öllum vinum og vanda-
mönnum, sem heiðruðu okkur með heimsóknum, gjöf
um og skeytum 31. júlí s. 1. í tilefni af 50 ára hjúskap-
arafmæli samhliða 80 og 75 ára aldursafmæli okkar.
Guð blessi ykkur öll.
Guðbjörg Einarsdóttir, Sigvaldi Guðmundsson
Sandnesi