Tíminn - 24.01.1950, Blaðsíða 4

Tíminn - 24.01.1950, Blaðsíða 4
4 TÍMINN, þriðjudaginn 24. janúar 1950 19. blað HúsnæðismáSin og verka lýðsflokkarnir Fyrir rúmum tug ára var Alþýðuflokkurinn brjóstvörn verkamanna og málsvari jafnréttis. Þá hafði hann traust þeirra, sem úr minnstu höfðu að spila, enda barðist flokkurinn þá skeleggri bar- áttu, gegn fjárplógsmönnum og öðrum þeim, er sitja vildu yfir hlut allrar alþýðu. Á þeim árum komu Fram- sóknar- og Alþýöuflokkurinn fram lögunum um verka- mannabústaði, og njóta nú þeirrar lagasetningar all- margir menn úr hópi verka- manna og annarra. En tím- arnir breytast og mennirnir með. Leiðtogar Alþýðuflokks- ins fengu glýju í augun af gulli íhaldsins, og þeim fór svo, að þeir gengu gullinu á hönd, og gerðust þjónar fjár- plógsmannanna, er réðu yfir Sjálfstæðisflokknum. Þeim var þar búið þægilegt rúm. Látið fara vel um þá, og þeir hirtu fegins hendi molana af borðum húsbænda sinna. En endurgjald skyldi nokkuð koma í stað værðarvoða leið- toganna. Þeir urðu að láta flokkinn ganga til þjónustu við íhaldið. Þetta hafði þau áhrif, að fjöldi kjósenda þessa flokks hrökkluðust frá flokkn um og yfir til annarra flokka. Nú mun vart finnast v.erka- maður í Reykjavíkurbæ, sem styður hinn svonefnda Al- þýðuflokk. Þegar svo hús- bændurnir, stóra íhaldið, er að gera gælur við þéssa sauð- tryggu þjóna sína, þá kalla þeir þá pínu-pínu-litla flokk- inn. Til sönnunar þessari her- leiðingu Alþýðuflokksbrodd- anna, er tilvalið að taka mál eins og húsnæðismálin. Eins og að framan er sagt, átti Alþýðuflokkurinn virkan þátt í hinum þörfu lögum um verkamannabústaðina, og þau lög komu til fram- kvæmda meðan Framsóknar- flokkurinn var í samvinnu við Alþýðuflokkinn. Óhappaárið 1942 byrjaði Alþýffuflokkurinn að feta sína ólánsbraut. 1944 settist hann í stjórn með Sjálfstæð- is- og kommúnistaflokkn- um, og á tveim árum eyddu þessir flokkar öllum gjald- eyrissjóðum þjóðarinnar. Við skyldum nú ætla, að hínir tveir flokkar, er kenna sig við verkalýðinn, hefðu á þessum árum séð vel fyrir fjárhags- legri afkomu verkamannabú- staða og samvinnubygginga. En hvað skeði? Stríðsgróðamennirnir réistu villubyggingar í hundraðatali — svo ópraktiskar og dýrar, að péningum þyrfti að rigna af himnum, — eins og brauð- inu yfir Gyðinga forðum daga — til að framleiðsla þjóðarinnar gæti risið undir slíkum húsum. En það fór lítið fyrir prakt?- ískum sambyggingum efna- minna fólks, það var afhent „fasteignaspekulöntunum" sem bráð, er þeir skyldu naga um. Gróðafélög byggðu nokkrar sambyggingar og seldu íbúð- irnar með ærinni álagningu. Fasteignabraskararnir keyptu og ^seldu,- svo íbúðirnar. og heilu húsin margfölduðust í verði frá upprunalegum stofnkostnaði. Sá er seldi. stal að jafnaði megninu af Eftir Hannes Pálsson frá Vndirfelli. hagnaði sínum undan skatti, og notaði gróðann til nýrra „spekulationa“, til bölvunar fyrir þjóðfélagið. Á þessum árum þraut fé til að byggja verkamannabústaðina og samvinnubyggingafélögin urðu að hætta starfsemi sinni af fjármagnsskorti. Hefðu nú leiðtogar Alþýðu- og Kommúnistaflokkanna verið að hugsa um hagsmuni almennings, þá hefði þessum góðu mönnum e. t. v. hug- kvæmst að koma upp fast- eignasölumiðstöð, sem hefði með höndum alla sölu fast- eigna, og samhliða því lagt á allháan verðhækkunarskatt, serri runnið hefði i sjóði, sem notast skyldi til útlána i verkamannabústaði og sam- vinnubyggingar. Með þessu hefðu þessir verkalýðsfor- ingjar gert tvennt: Tryggt byggingarsamtökum fátækr- ar alþýðu nægjanlegt veltufé og fyrirbyggt skattsvik og ó- heilbrigða auðsöfnun fast- eignabraskaranna, svo og sparaff þjóðinnj allfjölmenna stétt, sem við það fæst að vera milliliður á milli selj- anda og kaupanda. Um þetta verkefni svikust foringjar verkalýðsflokkanna, og þetta er fullkomin sönnun fyrir alþýffu manna, að þess- um flokkum getur hún ekki treyst fyrir hagsmunum sín- um. En áframhaldið er eins og byrjunin. Framsóknarflokkurinn hef- ir árum saman barist fyrir því, að koma á stóríbúða- skatti, til að tryggja það, að gjaldeyri væri ekki eytt til ó- nýtis, eða að þeir, sem hefðu svo fullar hendur fjár, að þeir leyfðu sér óhófshúsnœði, létu nokkurt fé af hendi rakna til stuðnings lakar settum sam- borgurum. Nú er málið kom- ið i það horf, að skatti þess- um er œtlað að renna óskert- um í sjóði verkamanna- og samvinnubústaða. Samþykkt frumvarpsins getur jöfnum höndum aukið möguleika fyrir efnalítið fólk, að koma sér upp sœmi- legri vistarveru, og aukið og bœtt hagnýtingu þess hús- nœðis, sem fyrir er. En hvað skeður. Klíkan, sem ræður yfir Alþýðublað- inu og miklum hluta þing- flokksins, lýsir því yfir, að „smáíbúðafrumvarp" Fram- sóknarflokksins skuli aldrei komast í gegn fyrir tilstilli Alþýðuflokksins. Þið, sem ennþá hafið kosið Alþýðuflokkinn af gömlum vana og í því trausti, að á- lagahamur íhaldsins félli af honum, viljið þið nú athuga, hversu óralangt leiðtogar Alþýðuflokksins eru komnir frá því fólki, sem þeir þykj- ast vera að vinna fyrir. Þegar þeir þekkja svo lítið til lífs- kjara ykkar, að þeir kalla það smáíbúð, þar sem þrjár manneskjur hafa 90 fermetra íbúð skattfrjálsa, og fjögra manna fjölskylda 105 fer- metra. Hversu margir alþýðumenn — verkamenn og láglauna- j menn í þessum bæ — hafa rýmri íbúð? Engin verka- j mannaíbúcin nær skatti, þó í jhenni búi barnlaus hjón, og enginn láglaunamaður getur leyft sér að búa í svo rúm- góðri íbúð, að hún nái skatti. Svo langt ganga þessir menn, að þeir láta blað siti Ijúga því hreinlega upp, að skatturinn nái til verka- mannabústaðanna. Þeir virð- ast treysta á það eitt, að svo og svo mikill hópur fólks viti ekki hvað flatarmeter er stór, og hafi bókstaflega enga j dómgreind. j Hið hrörnandi fylgi Alþýðu- , flokksins mun sánna, að þeir álíta kjósendur dómgreindar- minni en þeir munu reynast. Alþýða íslands, til sjávar og sveita. Sjáið þið ekki í þjón- ustu hvaða manna leiðtogar Alþýðuflokksins eru komnir. Þegar þeir berjast gegn þvi, að hægt sé að láta lögin um verkamannabústaði koma til framkvœmda með því að hindra að sú starfsemi nái í veltufé. Þegar þessir sömu menn berjast gegn því að nokkur jöfnuður sé gerður í húsakosti bæjarbúa, og berj- ast gegn því, að uppvaxandi æska braggahverfanna og annarra heilsuspillandi í- j búða fái mannsæmandi vist- j arverur. Þetta sýnir Alþýðuflokkur- 1 inn í framkvæmd, þó hann j brosi til ykkar og þykist vilja bæta kjör ykkar. Það má segja um leiðtoga ' Alþýðuflokksins, að þeir svíkja alþýðuna í þessu landi með kossi, eins og Júdas sveik meistarann. Enda hafa þeir fengið sína silfurpeninga. Þáttur kommúnista. Ekki má gleyma skrípaleik kommúnista í húsnæðismál- um. Þeir eiga alveg sömu sök og Alþýðuflokksleiðtogarnir, á því, að ekkert var séð fyrir húsnæðismálum hins efna- minna fólks, meðan þeir fóru með völd. Þeir afhentu fólkið til húsnæðisokraranna og létu þá sjúga út hvern þeirra spariskilding. Þeir unnu með j ráðum og dáð að því, að safna sem flestu fólki úr dreifbýl- inu í'braggahverfi bæjarins. i Þeir komu ekki með neina framkvæmanlega tillögu í i byggingarmálunum, nema að jkrefjast þess, að bærinn byggði yfir alla. Þeir vissu, að ihaldið myndi láta sér hægt um slíkt, af því gæðingar í- haldsins þurftu að græða á húsnæðislausa fólksins. Þeir voru ekki að hugsa um raunverulega hagsmuni J fólksins, heldur að skapa ör- eigalýð, sem hvorki hafði húsaskjól né atvinnu. Eftir j því sem meiri mismunur varð á lífskjörum borgaranna, j eftir því var hægra að koll- steypa hinu borgaralega þjóð- , félagi. Þennan leik, leika kommúnistar allra landa. Vesalmennska Alþýðuflokks- ins og spilling Sjálfstæðis- flokksins hjálpaði þeim, og þeir fitnuðu eins og púkinn á fjósbitanum. Ekki í bókstaf- legri merkingu heldur með örvinglun fólksins, sem barð- ist í bökkum með að sjá sér og sínum fyrir lífsnauðsynj- um.Meðan fégráðugir „speku- lantar“ lifðu 1 hverskyns munaði. Þessir menn óttast nú að (Framhald á 7. siöu) Alltaf finn ég það betur og betur hvað fólkið er gott og göfuglynt í þessum bæ. Kosn- ingar eru ósköp mannbætandi, því að jafnvel harðsnúnustu fjárplógsmenn klökkna þá af mannkærleika og samúð með þeim, sem minna mega sín. Þó að menn séu alltaf endranær niðursokknir í að græða og hafa af öðrum með lögum og ó- lögum, verða þeir allt í einu svo hugsunarsamir og nær- gætnir við almenning, þegar kosningar fara í hönd, að það er dásamlegt. Þá er það nú heldur ekki neitt lítilræði, sem blessað Mbl. er búið að tala til tilfinninganna út af stóríbúðarskattinum. Til- finningar ekkna og munaðar- leysingja, friðhelgi heimilisins og fleira er nefnt í því sam- bandi. Og lesendur blaðsins fyll- ast heilagri vandlætingu við þá vondu menn, sem vilja leggja skatt á íbúðir og til dæmis ekkj leyfa einhieypum manni að hafa skattfrjálsa heila íbúð í verkamannabústöðunum, sem allt í einu þykja nú ekki „mann- sæmandi'Y til hvers sem þeir hafa þá verið byggðir. Og rit- stjórar Alþ.bl. og Þjóðviljans komast við af hinum hjart- næmu greinum Mbl. og keppast við að sverja stóríbúðaskattinn af sér og sínum. Þannig geta hinir snjöllu pennar Mbl. líka ráðið Alþ.bl. og Þjóðviljanum þegar mikils þarf með. Þegar við göngum um nýlegar götur í þessari borg, sjáum við viða stór og glæsileg hús. Þó að íbúðin í kjallaranum sé minni en uppi á hæðunum, því að í kjallaranum er miðstöðin, þvottahúsið og geymslur þeirra, sem á hæðunum búa, er oft fleira fólk í kjallaranum en á tveimur efri hæðunum. Oft er' það barnafólk, og þar af leið- [ andi það fólkið, sem mesta þörf hefir fyrir gott húsnæði. Þetta fólk hefir ef til vill aldrei haft ráð á að eignast íbúð, en samt er það þetta fólk, sem að veru- legu leyti borgar íbúðina fyrir þá, sem hafa rúmt um sig uppi á hæðinni. - En fólkið uppi er duglegra, ráðdeildarsamara og svo fram- vegis, segið þið. 1 kjallaranum búa menn, sem eru bara barna- kennarar, hásetar á fiskibát, verkamenn eða eitthvað þess- háttar. Þeir byrja dagsverkið kl. 7 eða 8 og þurfa því ef til vill að vakna kl. 6 en vera má að þá fyrst sé að hljóðna veizlu- glaumurinn uppi á hæðinni. Það snertir ekki hinar göfugu til- finningar ritstjóranna við Mbl. og leppa þeirra við Alþ.bl. og Þjóðviljann, þó að láglaunafólk verði andvaka í leiguhúsnæði og sjálfsagt væri það brot á frið- helgi heimilanna að trufla eða lægja veizluglaum um nætur í sambýlishúsum, fyrr en þá að veizlugestir sjálfir finna á- stæðu til að kalla á lögregluna. Þetta er ekki í fyrsta sinn, sem kalsyrðum er kastað að þeim, sem láta sér nægja að vera heiöarlegir og þjóðhollir starfs- menn og hafa ekki „falskar faktúrur" í neinni mynd sér til frægðar. Almenningur má vel við una meðan hann þykir hæf- ur í kjallarana, — á sömu hæð og forréttindamenn hefir hann ekkert erindi, þar sem Mbl. mótar tilfinningalífið. Ég þekki fólk í sveit. Það hef- ir byggt sér nýjan bæ og er að flytja í hann. Það hugsar sér að rífa gamla bæinn og nota til annars það sem notandi er úr honum. Auðvitað eru margar minningar bundnar við hús, sem búið hefir verið í um hálfrar aldar skeið. Flestum myndi þykja gaman að geta látið gamla bæinn sinn standa ó- breyttan, þar sem þeir fæddust og uxu upp og foreldrar þeirra lifðu. Mbl. kallar það, að sví- virða sínar helgustu tilfinning- ar að breyta nokkru í húsakynn- um sínum frá því sem áður var. Og þetta snertir hinar góðu taugar lesendanna. En nú er bara eftir að finna ráð til þess, að menn geti almennt veitt sér þetta. Það ráð er áreiðanlega ekki að leggja 600 króna neyzlu- skatt á hvert einasta barn þjóð- arinnar til jafnaðar eins og Sjálfstæðisflokkurinn ætlaði sér núna eftir hátíðarnar. En nú ætla ég að biðja ykkur að taka eftir því þegar Mbl. fer að álasa kaupsýslumönnum fyrir að gera nauðsynjar al- m.ennings dýrari en þörf er á, húsnæði, fatnað og svo fram- vegis. Hin ríka samúð blaðsins með tilfinningum fólksins mun ekki láta á sér standa að for- dæma harðlega hvers konar faktúrufölsun, sem gerð er til að féfletta almenning. Og Alþ.bl. og Þjóðviljinn koma á eftir. Starkaður gamli. Ræktunarsambönd, Búnað- * arfélög og aörir: Getum útvegað með hæfriegum fyrirvara frá Ameríku, gegn gjaldeyris- og innflutningsleyfum beltisdráttar^élar IHC af stærðunum TD—6, TD—9, TD—14 og TD—18 með tilheyrandi jarðýtum og jarð- yrkjuverkfærum. Athugið: Ef vélarnar eiga að notast til voryrkju er áríðandi aö leyfin berist oss sem allra fyrst. Samband ísl. samvinnufélaga

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.