Tíminn - 08.02.1950, Blaðsíða 5

32. blað
Tíminn, miðvikudaginn 8. fcbrúar 1950
jMtðiúlíiid. S. febr.
iausn dýrtíðarmál-
anna og einingar-
skrif Morgunbl.
Moígunblaðið heldur upp-
teknum hætti að ræða um
nauðsyn þjóðlegrar einingar
um velferðarmál íslands og
viðreisn atvinnulífsins. Sízt
er það að iasta, því að víst |
er mikil þörf, að menn sam-(
einist um það, að, skapa at- j
vinnuvegunum starfsskilyrði,
svo að þeir séu þess umkomn
ir að fæða og klæða þjóðina
og standa straum af fram-
sókn hennar 4 félagsmálum
og framkvæmdum—
En það er ekki nóg, að
menn sameinist. Það er tals-
vert atriði lika, um hvað ein
ingin er. Sízt er það til bóta,
að sameinast um einhverja
vitleysuna eða ranglætið.
Það er alls ékki tímabært,
að tala uíh l>jóðlega einingu
um tillögur " Sjálfstæðis-
■manna áður en þær líggja
opinberlega fyrir. Þó að
fréttir hermi að þeirra sé von
er of snemmt að segja, að all
ir verði að sameinast einmitt
um þær, og ef menn vilji
leggja eitthvað annað til,
■séu þeir þar með að rjúfa
einhverja þj,óðlega einingu
og tefla hag og framtíð þj óð
ar sinnar í óvissu. Ef Sjálf-
stæðismenn hafa einhvern
samstarfsvilja, verður það í
fyrsta lagi að sýna sig i því,
að þeir hlusti eftir bending-
um og tillögum annarra um
þessi mál. Én það er allt ann
'að, sem Mbí.■ vinnur að og
segir þegar það tekur svo til
orða: „Týlögv(r rítóisstjórn-
arinnar um varanleg úrræði
til eflingár, , .átvinnulifinu
eru tilbúnar, og brýna nauð
syn ber til samstarfs um lög
festingu þeirra“,
Með þessy er.u þvi slegið
föstu, að ahnaðhvort eigi
menh að gahga til þess sam
stárfs, að lögfesta þessar til-
lögur, -— einmitt þessar til-
lögur Sjáifstæðisflokksins,
éða þeÍT séu, alls ekki sam
starfshæfir og vinni gegn
þjóðárhag.
Það var Sjálfstæðisflokkur
inn, sem ekki vlldi hlusta á
rödd Framsóknarflokksins
síðastliðið vör eða sumar um
samstarf þáverandi stjórnar
flokka allra, tií að finna og
fá samþykktar tillögur „um
varanleg úrræði til eflingar
atvinnulífinu". Þá fann Sjálf
stæðisflokkurinn enga á-
stæðu fyrir slíku samstarfi.
Þeim flokki ferst' ekki að
auglýsa alla þá þjóðníðinga
fyrirfram, sém ef til vill hafa
eitthvað að athuga við tillög
ur, sem einn flokkur ætlar
að leggja fram, en ehn éru
ekki oplnb'erar.
Mbl. getúr leyft sér að hæl
ast um það, að Framsóknar-
menn hafi setið í Tíkisstjórn
i þrjú ár og þó séu atvinnu-
vegirnir jafrt illa komnir og
raun ber vitni um. Mbl. dirf
ist þó ekki áð halda því fram
að til þeirra vandræða hafi
verið stofnað af fyrrverandi
ríkisstjórn. Sannleikurinn
er líka sá, að með samstarfi
Sjálfstæðismánjffá'ög komm
únista áður en sú stjórn
ERLENT YFiRLIT:
Leiðtogar kommúnista í Kína
CIiou En lai oíí CSiu-Toh eru taldir gans'a
ujost Mao Tse Tuiig' að völdum og'
viiisælduin.
Borgarstyrjöldin í Kina, sem nú
er til lykta ieidd með sigri komm-
únista, leiðir marga nýja menn
fram á sjónarsvið heimsviðburð-
anna. Hér á eftir verða rifjuð upp
nöfn nokkurra af helztu leiðtog-
um kinverskra kommúnista, sem
liklegir eru taldir til þess að koma
vfð sögu á næstu misserum og ár-
um.
frið við kommúnista. Hann var
einnig aðalfulltrúi kommúnista í
samningum þeim, sem fóru fram
milli þeirra og Chiang Kai Sheks
eftir styrjöldina og Marshall hafði
forgöngu um. Marshall lauk miklu
lofsorði á hann og síðan hafa
Bandaríkjamenn haft trú á Chou
Hn-lai sem þeim foringja kommún
ista, er væri líklegastur til að vilja
Aðalleiðtoga kinverskra kommún góða sambúð við vestrænu þjóð-
ista, Mao Tse Tung, hefir áður irnar.
verið allrækilega getið hér í er- I Ýmsir telja það merki þess, að
Chou- En-lai.
gekk Chu-Teh í l’ð með þeim síð
arnefndu. Síðan 1931 hefir hann
verið yfi’hershöfðingi yfir her
Óþverraleg árás
Undanfarna daga heti.''
mikið verið rætt í Keykja
vík um mál séra Péturs
Magnússonar í Vallanesi
Engin niðurstaða er komin t
því máli, svo að kunnugt se
til hlítar um málavexti, Blöó
in hafa birt frásögn presh
af málinu, en niðurstöður.
byggöar á vitnaleiðslum og
rannsókn liggja engar fyrir
Eftir því, sem næst vevóui
komizt, mun einn af lögregli
mönnum bæjarins hafa tekií
prest höndum á náttarþel.
og yfirheyrt hann, án þess
að hafa haft nokkra hand
tökuheimild. Þetta eru vit
anlega mistök, sem á engar,
hátt skulu varin. Löggæzlu
j menn skulu fara að lögum
ltínda yfirlitinu og verður því ekki samningar þeirra Stalins og Mao kommúnista. Hann og Mao stjórn- jjér var ekki um það að ræða
rætt nánar um hann að þessu hafi ekki gengið sem bezt, að Mao
sinni. Rétt er þó að geta þess, að kvaddi En-lai til Moskvu sér til að
hann er talinn bera svo höfuð og stoðar eftir að hann hafði dvalið
herðar yfir aðra samherja sína, að þar um mánaðarskeið. Þeir hafa
réttmætt virðist að líkja völdum1 nú dvalið þar saman nær þrjár
hans í Kína við þau, sem Lenin
hafði í Rússlandi á sinni tíð.
Chou En-lai
Sá maður, sem talinn er ganga
Mao næst að völdum, er Chou
En-lai, sem er forsætis- og utan-
ríkisráðherra Peipingstjórnarinnar.
Hann verður 52 ára á þessu ári
og er af efnuðu fólki kominn. Fað
ir hann var háttsettur embættis-
maður. Chou En-lai naut mennt- ■ hans og kommúnista. Stór f járhæð
unaj í samræmi við ætterni sitt hafði verið lögð til höfuðs honum.
vikur án þess að enn hafi nokkuð
verið greint opinberlega frá árangri
af viðræðum þeirra við rússnesku
stjórnina.
Chou En-lai er sagður maður
skarpvitur, starfssamur i bezta lagi
og manna vinsælastur. Það er nefnt
sem dæmi um vinsældir hans, að
hann hafi verið tekinn höndum af
liðsmönnum Chiang Kai Sheks
nokkru eftir að friðslit urðu milli
og stundaði m. a. um skeið nám i
Frakklandi. Hann var þá strax
orðinn kommúnisti. Eftir heim-
komuna til Kína gerðist hann ritari
við herskólann i Kanton, en hann
var þá undir stjórn Chiang Kai
Sheks og rússneska hershöfðingjans
Bliichers. Þegar friðslit urðu milli
Chiang Kai Sheks og kommúnista,
gekk Chou En-lai að sjálfsögðu i
lið með þeim síðarnefndu. Á
árunum 1928—31 stundaði hann
nám i Moskvu og lagði einkum
stund á kommúnistísk fræði. Eftir
heimkomuna varð hann nánasti
samverkamaður Mao og hefir ver-
ið það síðan.
Chou En-lai hefir orð á sér sem
sérstaklega snjall samningamaður.
Hann hefir lika jafnan verið aðal-
samningamaður kínverskra komm
únista, þegar þeim hefir verið mik-
ill vandi á höndum. Þannig var
hann fulltrúi kommúnista í Sían
1936, er einn af hershöfðingjum
Chiang Kai Sheks tók hann hönd-
um og neyddi hann til að semja
Pai hershöfðingi, sem nú stjórnar
vörn þjóðernissinna á Hainaney,
frétti af þessu og tók sjálfur að
sér að vera dómari í málinu. Hann
kvað upp sýknunardóm á þeim
grundvelli, að hér væri ekki um
Chou En-lai að ræða, en hann
hafði gengið undir dulnefni. Full-
vist þykir þó, að Pai hafi vitað bet
ur, en látið En-lai njóta gamallar
vináttu.
Brosleiti hershöfðinginn
Þriðji aðalleiðtogi kínverskra
kommúnista er jafnan talinn Chu-
Teh hershöfðingi. Hann er 64 ára
gamall, kominn af stórbændaætt-
um. Á uppvaxtarárum sínum lifði
hann svallsömu lífi og lagði um
skeið stund á ópíumreykingar. Um
skeið nam hann hernaðarfræöi í
Þýzkalandi. Eftir komu sína þaðan
gekk hann í lið með þjóðernissinn
um og stundaði á vegum þeirra
framhaldsnám á herskóla í Moskvu
Þegar friðslit urðu milli Chiang
Kai Sheks og kommúnista 1927,
uðu í scmeiningu hinni löngu og
annáluðu ferð kommúnista til
Yenn-n. Chu-Ten hefir lengi verið
tal nn rnjallasti hershöfðingi Kín-
verja og Chiang Kai Shek hefir
ekki farið "duit með það, að hann
teldl hann skæðasta keppinaut
sinn. Af hálfu stjórnar hans. var
heitið jafnmiklu fé fyrir höfuð
Chu-Tehs og Mao Tse Tungs.
Chu-Teh er annálaður fyrir geð
prýði sína og rólyndi. Hann er
brosandi á öllum þeim myndum,
sem af honum hafa birzt, og hef
ur þvi hlotið auknefnið
hershöfðinginn.
Aðrir leiðtogar
kommúnista.
Af öðrum leiðtogum kommúnista
ber sennilega fyrst að nefna Li-
Li-san, sem um skeið barðist við
Mao um æðstu völd í flokknum.
Hann vildi byggja upp hina komtn
(Framh.. á 6. síðu.)
að taka mann a£ glugga, þ(
að hann væri sakaður um a?
hafa verið áleitinn við glugga
gægjur einhvern tíma áður.
Nú hefir Mánudagsblaðit
gert þetta atvik að árásar
efni á lögregluna í heHd. Þaf
biður ekki eftir því, að nokk
ur niðurstaða komi í málinu
Það þarf engar sanriknir
Því nægir ákæran ein ifl- af
kveða upp áfellisdóminn." ■
■ .
Og þó er þetta ekki nema
brosleiti smámunir. Blaðið dæmir
fleiri, en ákærðir eru,, Jfeað
dæmir allt lögregluliðið )
Reykjavík og segir, að at
þessu eina dæmi megt sjá.
hvernig lögreglan sé.
kom til valda, var búið að breyting yrði í fjárhagsmál
skapa þann ófarnað. er . um, þó að Framsóknarmenn
hlaut að leiða til þess, sem tækju þátt í ríkisstjórn. Og
nú er að koma fram. Fyrir þó að sjálfsagt megi deila
tilverknað fyrrverandi stjórn|um það, hvort skynsamlegt
ar var þó á sumum sviðum hafj verið af Framsóknar-
hafist handa um viðnám,1 flokknum að ganga inn um
sem mun draga úr verstu af- hinar þröngu dyr, er það þó
leiðingunum af fyrra sam- j allt of ósmammfellið, að
starfi kommúnista og Sjálf- ætla að kenna honum um, að
stæðisflokksmanna. 'dyrnar voru þröngar og
Hins er þó vert að minnast' stefnubreytingin minni en
að miklu meiri árangur hefði hann vildi.
getað orðið af störfum fyrr- | En hvað sem menn vilja
verandi stjórnar, ef fylgt segja um allt þetta, sem liðið
hefði verið ráðum Framsókn ! er, þá er . það aðalatriðið í
Raddir nábánnna
Mbl. þykist nú vera að
hvetja til þjcðareiningar ,um
dýrtíðarmálin. Jafnframt því,
sem það raeðir um eininguna
í forustugrein sinni í gær,
sendir það Framsóknarflokkn
um tóninn á þennan hátt:
„Skrif Framsóknarmanna um
dýrtíðármálin eru annars svo ó-
svífin, að líkast er að þeir álíti
lesendur sína, annað tveggja,
gjörsamlega minnislausa eða
hreina fáráða. Allir vita að
Framsókn þakkar sér síhækkandi
veiðlag landbúnaðarafurða. All-
ir vita líka, að í stjórnartíð
Framsóknarflokksins hefir kaup-
gjald stórhækkað. Ein meginor-
sök verðbólgunnar og erfiðleika ís
lenzks atvinnulífs nú er einmitt
þetta kauphlaup milli kaupgjalds
og verðlags.
En Tíminn ber hausnum við
steininn og tönnlast á því að
Sjálfstæðisflokkurinn, sem hafði
forustu um að þjóðin keypti
glæsiieg framleiðslutæki fyrir
stríðsrróðá s'nn, beri einn ábyrgð
ina á verðbólgunni rétt eins og
nýir togarar, vélskip, verksmíðj-
ur og landbúnaðarvélar séu að-
alorsök dvrtfðarinnar og mesta
ógæfa þjcðarinnar í dag!!!“
Þessi málflutningur sýnir
armanna. í tilefni af því má sambandi við þau úrræði,
vel rifja það upp, að á lands J sem nú þarf að lögfesta, at-
fundi Sjálfstæðisflokksins á, vinnulífinu til varanlegra betur en nokkuð annað,
Akureyri í júní 1948 lét for- jbóta, að þar sé þess gætt, að hvaða einlægni muni búa á
maður Sjálfstæðisflokksins
svo ummælt, er hann var að
lýsa hlutdeild sinni að mynd
un þáverandi stjórnar:
„Hitt skal ég svo viður-
kenna, að ég hafði gaman af
því, að láta Framsóknar-
menn ganga inn um þröng-
ar dyr upp í valdastólinn."
Þannig hrósaði hann sér
af því, að hafa átt þátt i þvi.
að sem allra minnsi stefnu-
byrðar viðreisnarinnar legg- bak við einingarskrif Mbl.
ist réttlátlega á og komi af Barátta Framsóknarflokks-
mestum og maklegustum ins gegn verðbólgunni á að
þunga við þá,sem safnað hafa hafa verið barátta gegn fram
auði í óskapnaði liðinna ára. förunum, enda þótt það væri
Á þeim grundvelli einum er einmitt. verið að tryggja þær
hægt að byggja viðreisnar- með því að halda verðbólg-
ráðstafanir, sem líklegar unni í skefjum. Meðan Mbl.
geta talist til veruleers ár- hae-ar móifiut.nined s'num
angurs. Á þeim grundvelli þannig, munu fáir ómaka sig legir menn hlióta að, ósks
einum er hægt að vænta ein á því að taka einingarskrif og vona að verrti sem éili g-
ingar um þessi mál. þess alvarlégá. ,ast. O-t. /■•
Slík vinnubrögð þurfa vænr
anlega ekki langra skýritijgíi
við. Vitanlega er ekki bægt
að} dæma heila sté|.t ivrir
mistök einstaklíngsins. . Viff
skulum snúa dæminu við,: aft
hugsa okkur að sr. Pétgf vyði
sannur að kluggagægjum hjá
stúlku að næturlagi. Vildí
þá Mánudagsblaðið ctæma
háttvísi allra presta eftir því?
Uf til vill, en hverjir vildv
taka undir það með því? ,
Þetta er eins og ef dæma
ætti alla íslenzka blaðamenr
eftir Agnari Bogasynji. . Þar
með er í rauninni nóg ;sagt
Það mun enginn hafa oskar
eftir því að það yrði gert
hvorki stéttin ne afbrigðið.
Lögreglumenn gegna þýð
ingarmiklum storfum, vánda
sömum og viðkvæmum. Þaf.
tr áríðandi, að þeir hafi gott
samstarf við almenning og
blöðin ættu fremur að stuðla
stð skilningj þar a milli er
bera rógsorð til að spilla nauð
iíynlegu samstarfi. Lögregiu
nienn dæma ekki almenning
eftir einstökum ölkærun
Iirokagikkjum og oflátungum
s,em þeir neyðast ef til viil ti
að taka einhverntíma ur um
ferð með ofbeldi. Almenniug
ur mun heldur ekki dæma
lögreglulið bæjarins i heili
eftir einstökum óhöppum
sem kunna að henda einstak;
menn innan þess.
Þessi skrif Mánudagsblaðs
ins, sem hér hafa veriö gerc
að umtalsefni, eru þess eðlis
að sérstök ástæða er til a(
dæma þau hart. Víst er rett
mæt gagnrýni á störf lög
gæzlumannanna nauðsynleg
en að beina þeím að iög
reglunni í heild strax og
fram kemur kæra á einn log
regluþjón er heimskulegt o
þokkabragð og til þess eim
líklegt, að lama það verndar
starf, sem lögreglan vinnur
og allir heilbrigðir og heiðai