Tíminn - 10.11.1950, Side 4

4.
TÍMINN, föstudaginn 10. nóvember 1950.
251.blað
Réttur bænda tii að ráða sjálfir
vali dráttarvéla, sem þeir fá
Frumvarp frá fjóruni giáiigmönniim í neftri deild
Fjórir þingmenn í neðri deild, Ásgeir Bjarnason, Jón
Sigurðsson, Jón Gíslason og Skúli Guðmundsson flytja frum-
varp um breyting á og viðauka við lög um innflutning og
úthlutun jeppabifreiða til landbúnaðarþarfa o. fl. Aðalefni
frumvarpsins er það, að bændur þeir, sem dráttarvél eiga
að fá, geti sjálfir ráðið því hver tegund það verður.
Frumvarpið er svohljóð-
andi:
12. gr. laganna orðist svo:
Meðan innflutningur og
gjaldeyrisleyfi er háð ákvörð-
nu ríkisvaldsins, skal úthlut-
unarnefnd jeppabifreiða.sem
um ræðir í 2. gr., einnig út-
hluta til bænda þeim heimilis
dráttarvélum, sem til lands-
ins eru fluttar.
Á eftir 12. gr. laganna komi
6 nýjar gr., svohljóðandi:
a. (13. gr.) Stjórnir hreppa
búnaðarfélaga skulu í október
mánuði ár hvert gera skrá
yfir þær heimilisdráttarvélar,
sem eru í eigu manna á félags
svæðinu. Skal þar tilgreina
tölu, tegund og eigendur þess
ara véla. Enn fremur ber
stjórnum búnaðarfélaganna
að taka á móti umsóknum
bænda um heimilisdráttarvél
ar, hver af sínu félagssvæði,
og fer með þær eins og fyrir
er mælt í 5. gr. eftir því sem
við á.
Skýrslur þessar ásamt um-
scknum bænda um dráttar-
vélar' skulu komnar til út-
hlutunarnefndar fyrir lok
nóvembermánaðar ár hvert.
b. (14. gr.) Innflutningsyf-
irvöldin ákveða tölu þeirra
heimilisdráttarvéla, sem leyft1
er að flytja til lándsins, og
tilkynna það úthlutunar- j
nefnd’nni, sem síðan skiptir
þeim dráttarvélum milli um- I
sækjenda. En ákvörðun um
það, hvaða fáanlegar vélateg-
undir eru fluttar inn, er á
valdi þeirra einstaklinga, sem
fá úthlutað vélum frá nefnd-
inni, sbr. 18. gr.
Við skiptin skal nefndin
hafa hhðsjón af þeim skýrsl-
um, er fyrir liggja. Hún skal
taka tillit til þess, hve marg-
ar dráttarvélar og jeppar, sem
notaðir eru til landbúnaðar-
starfa, -«ru á félagssvæðinu.
c. (15. gr.) Óheimilt er fyrst
um sinn að úthluta heimilis-
dráttarvél til einstaklings,
sem áður hefur fengið slíka
vél eða á hana í nothæfu á-
standi. Sama gildir, ef hann
á. jeppabifreið og hefur feng-
ið undanþágu frá bifreiða-
skatti.
d. (16. gr.) Nú fær einhver út
hlutað dráttarvél og ein-
hyerra orsaka vegna kaupir
hana ekki á því ári, sem leyf-
ið er veitt fyrir. Skal hann þá
tilkynna það úthlutunar-
nefnd, sem þá úthlutar vél-
inni til annars umsækjenda
innan sama búnaðarfélags.
Ekki má eigandi dráttarvé!
ar selja hana, nema með sam
þykki stjórnar búnaðarfélags,
þar sem hann er búsettur.
e. (17. gr.) Að sidptum
loknum tilkynnir nefndin
hlutaðeifandi umsækjendum
úthlutun vélanna.
f. (18. gr.) Sá, sem tilkynn
ingu fær um úthlutun drátt
arvélar, skal afhenda til-
kjmninguna þeim innflytj-
anda, er flytur inn þá drátt-
arvélategund, er hann óskar
að fá. Innflytjandinn af-
hendir svo þær tilkynning-
ar, sem honum hafa borizt,
þeim valdhafa, er gjaldeyri
úthlutar, og skal eiga rétt á
gjaldeyrisleyfi samkvæmt
því. Enn fremur skulu gjaid-
eyrisyfirvöldin kosta kapps
um að veita innflytjendum
gjaldeyrisleyfi fyrir nauð-
synlegum verkfærum og
varahlutum tilheyrandi
dráttarvélunum.
Greinargerð:
Með lögum nr. 43 23. maí
1949, um innflutning og út-
hlutun jeppabifreiða til land-
búnaðarþarfa o. fl., var á-
kveðið að stofna sérstaka
nefnd, er hefði með höndum
úthlutun jeppabifreiða til
landbúnaðarþarfa. Er nefnd-
in skipuð fimm mönnum.
Tveir þeirra eru tilnefndir af
stjórn Búnaðarfélags íslands,
tveir af stjórn stéttarsam-
bands bænda og einn kosinn
af landbúnaðarnefndum Al-
þingis.
Síðan nefnd þessi var sett
á stofn, hefir ekkert verið
flutt til landsins af jeppa-
bifreiðum og nefndin því ekk
ert verkefni haft við úthlut-
un þeirra. En samkvæmt 12.
gr. nefndra laga er heimilt
að fela nefndinni úthlutun á
dráttarvélum til landbúnað-
arþarfa, og hefir nefndin haft
slíka úthlutun með höndum
árið 1949 og 1950.
Fyrir skömmu mun fjár-
hagsráð hafa ákveðið, að
veita innflutningsleyfi fyrir
nokkrum heimilsdráttarvél-
um, og hefir n. ákveðið,
hverjir af þeim bændum, sem
hafa sent umsókn um kaup
á vélum, skuli fá þær að þessu
sinni. En verkefni nefndar-
innar er ekki þar með lokið.
Fjárhagsráð ákveður, hve
margar vélar af hverri teg-
und eru keyptar til landsins,
og mun svo nefndínni ætlað
að úrskurða um það, hvaða
vélategund hver bóndi fær
að kaupa.
Dráttarvélar, sem leyft er
að flytja til landsins, eru mis
jafnar hvað gæði og verð
snertir, og skoðanir bænda
eru skiptar um það, hvaða
vélategund sé heppilegast að
kaupa. Einn bóndi vill fá
þessa vélategund og annar
hina. En með því fyrirkomu-
lagi, sem nú er á úthlutun
vélanna, eru bændur sviptir
ákyörðunarrétti um það,
hvaða vélategund þeir kaupa.
Þetta er óviðunandi með öllu.
Þegar hægt er að fá fleiri en
eina tegund af vélum. á hver
bóndi, sem fær leyfi til
kaupa á heimilsdráttarvél,
sjálfur að ráða því, hvaða
vélategund hann kaupir.
Með frumvarpi þessu er
lagt til, að úthlutunarnefnd
jeppabifreiða hafi ekki aðeins
heimild til að úthluta heim-
ilisdráttarvélum, heldur sé
henni skylt að gera það og
fylgja þeim reglum, sem
frumvarp þetta felur í sér.
Á meðan innfiutningur
heimilisdráttarvéla er tak-
margaður og tiltölulega fá-
ir, sem eiga þannig tæki, er
mjög nauðsynlegt að haga út
hlutun vélanna á þann hátt,
að sem flestir geti notið
þeirra.
j Landbúnaðurinn byggist
j fyrst og fremst á aukinni og
! bættri ræktun. Það er þess
vegna ekki síður nauðsyn
þjóðarheildarinnar en bænd-
anna, að úthlutun og dreifing
j heimilisdráttarvéla sé fyrst
1 og fremst byggð á, þeim verk-
i efnum, sem fyrir liggja, og
að engar sveitir séu alveg án
þessara tækja. Séu upplýs-
ingarnar frá stjórnum hreppa
búnaðarfélaganna glöggar,
hefir úthlutunarnefndin góð
an grundvöll til að byggja á
og dreifa vélunum jafnt eft-
ir þörfum.
Á meðan ekki er til nein
stofnun hér á landi,sem sann
reynir gæði dráttarvéla, þá
liggur það í hlutarins eðli, að
bændum á að vera tryggður
réttur til að fá þá dráttar-
vélategurtd, sem þeir óska
eftir.
Með frumvarpi þessu er
reynt að tryggja þetta, og
verður framkvæmdinni þá
hagað þannig, að innflutn-
ingsyfirvöldin tilkynna út-
hlutunarnefndinni, hvað
margar .dráttarvélar verði
leyft að flytja til landsins á
hverjum tíma, og nefndin út
hlutar þeim vélum til um-
sækjenda samkvæmt ákvæö-
um laganna. Eftir að nefndin
hefir sent viðkomandi bænd-
um tilkynningu um, að þeir
fái leyfi til kaupa á vélum,
sendir hver bóndi tilkvnningu
um það, hvaða vélategund
hann óskar að kaupa, og skal
þá úthlutun innflutnings- og
gjaldeyrisleyfa fyrir vélunum
hagað í samræmi við það.
Með þesum ákvæðum, ef
samþykkt verða, er það
tryggt, að bændur geti sjálf-
ir ráðið því, hvaða tegundir
þeir kaupa af þeim dráttar-
vélum, sem fáanlegar eru,
jafnframt því sem starf út-
hlutunarnefndarinnar verð-
ur miklu auðveldara og form-
fastara en verið hefir.
Forðizt eldinn og
eignatjón
Framleiðum og seljum
flestar tegundlr handslökkvl
tækja. Önnumst endurhleðslu
á slökkvitækjum. Leitið upp-
lýsinga.
Kolsýruhleðslan s.f. Sími 3381
Tryggvagötu 10
Reykjaviu
l’m flakkarann Símon hefir
Elías Mar seut mér þennan
pistd:
„f vikunni sem leið birti „Tím
inn“ grein eftir Indriða nokk-
urn Þorsteinsson, þar sem vitn-
að er óbeint í ummæli eftir mig
um Simon Dalaskáld, tekin upp
úr grein, sem ég skrifaði hér í
blaðið fyrir mörgum árum, um
það leyti sem öid var liðin frá
fæðingu skáldsins. Greinarhöf-
undur gefur í skyn, að það hafi
komið sér nokkuð á óvart, að
ég skuli kalla Símon flakkara.
Það verður varla deiluefni, að
Símon var flakkari mikinn
hluta ævinnar. Slík ummæli eru
enginn skáldskapur, og ég er
ekki fyrsti maðurinn, sem hefur
getið þess i ritum um hann.
Hins vegar vil ég mega taka það
fram, að hvergi í grein minni
er flakk Símonar lagt út á verri
veg, síður en svo. Það er enginn
blettur á mannorði Símonar, frá
mínu sjónarmiði séð, þótt hann
hafi orðið að selja bækur sínar
sjálfur og ganga með þær milli
landshorna. Slík söluaðferð er
í mesta lagi ómildur dómur um
þann tíma, sem skáldið lifði á
— og þó. Símoni mun hvarvetna
hafa verið vel tekið, enda tek
ég það beinlínis fram í áður-
nefndri grein. Þótt menn — en
þó einkum munnmæli — kunni
að hafa haft skiptar skoðanir
á borgaralegri kurteisi hans við
einstök tækifæri, á það ekki að
þurfa að kasta rýrð á skáldið.
Skemmtilegar sögur um mæt-
ustu menn, skáld sem aðra.Taafa
jafnan orðið til, allt frá lýsing-
um á drykkjusiðum Egils Skalla
grímssonar til þjóðsagna-
kenndra skrítlna um lifandi
menn“.
Svo er Brynjólfur bóndason
kominn hérna með athugasemd
í tilefni af bréfi Sigurðar E.
Hlíðar dýralæknis:
„í baðstofuhjali Tímans 11.
okt. birtist svar til mín frá Sig-
urði E. Hlíðar yfirdýralækni og
formanni Dýraverndunarfélags
íslands. Svarið er mjög fræð-
andi, og í þetta sinn tek ég
mér aðallega penna í hönd til
að þakka formanninum fyrir
upplýsingar, sem ég hafði ekki
hugmynd um — og ég efast um
að nokkur hafi haft þær. En
það er eitt sem ég skil ekki í
svarinu, og það er þegar form.
fer að tala um óþarfa fugladráp.
Ég hélt nú að íslenzka þjóðin
hefði nægan mat, að minnsta
kosti enn sem komið er, og það
þyrfti því enginn að vaða yfir
landið og drepa og ræna sak-
lausa fuglana vegna skorts. Það
er þess vegna sem ég hélt, að
þarft fugladráp væri alls ekkí
til. Sigurður minnist á Dýra-
verndarann og segir, að ég hafi
víst aldrei séð hann. Það er hár-
rétt — ég hef aldrei séð hann —
ekki einu sinni heyrt neitt um
hann, nema að ég rétt vissi að
hann væri gefinn út. Ég hef
aldrei heyrt neitt sem hvetti
menn til að kaupa hann, ekki
einu sinni séð auglýst, hvert þeir
menn, sem vildu kaupa hann,
ættu að snúa sér..
Sigurður segir ennfremur, að
Dýraverndunarfélagið hafi orðið
að fara í útvarpið til að minna
fólk á að gefa smáfuglunum, og
það eina, sem minnir fólk á
að félagið sé til, eru þessar aug
lýsingar. Mér finnst félagið svo
innibyrgt og afsíðis, að það sé
óskaplega lítils virði, nema það
víkki starfsemi sína, og að mín
um dómi á Dýraverndunarfélag
ið að hafa eftirlit með meðferð
dýra í öllu landinu. Þetta er
auðvitað erfitt og umfangs-
mikið — en hægt, með því að
hafa sérstakan mann i sinni
þjónustu, t. d. í hverjum hreppi,
sem hefði eftirlit um meðferð
skepna hjá bændum og gerði
Dýraverndunarfélaginu aðvart
ef hann teldi þess þurfa með.
Þetta Iæt ég mér nú nægja til
Sigurðar E. Hlíðar, en nú lang-
ar mig að segja nokkur orð til
Finns Guðmundssonar. Þeg-
ar ég var að byrja að lesa grein
yðar í Morgunblaðinu „Rjúpur
og rjúpnaveiðar“, var ég að því
kominn að leggja blaðið frá mér,
vegna þess hvað mér fannst
greinin fráleit í alla staði.
En þegar ég kom að setning-
unni: „Rökrétt afleiðing af
nefndaráliti allsherjarnefndar
sameinaðs Alþingis væri því
(frv.) að alfriða rjúpuna um alla
framtíð. Ég fyrir mitt leyti hefði
líka ekkert á móti þeirri lausn
málsins, ef almenningsálitið í
landinu krefst þess“, ákvað ég að
halda áfram, en því miöur fann
ég enga brú á greininni nema
framangreinda setningu. Og fyr
ir þeirri setningu vildi ég hrópa
„ferfallt húrra“, og ég veit, að
það vildu flestir gera, sem lesið
hafa greinina. En síðar í grein-
inni stendur, að frá 1924 hafi
rjúpur átt að vera alfriðaðar
7. hvert.ár, en i skýrslunni um
útflutning rjúpna stendur, að
rjúpan hafi verið alfriðuð árin
1940, 1941 og 1942, en ekki 1947
eins og átti að vera eftir 7. hvers
árs friðuninni. Hvers vegna það
var ekki gert, langar mig til að
vita, — eða hvort þetta er ein-
hver misskilningur?"
Starkaður gamli.
Ágætt
Saltað folaldakjöt vel verkað og ódýrt, seljum vér
♦♦
:] í heilum, hálfum og kvarttunnum.
Saraband ísl. samvinnufélaga
Sími 2678