Tíminn - 09.01.1951, Blaðsíða 4

4.
TÍMINN, þriðjudaginn 9. janúar 1951.
6. blatf.
NÝIR SIDABÓTAMENN
Alþýðublaðið heldur áfram
á sunnudaginn upplýsinga-
starfsemi sinni um áfengis-
veitingar á skemmtistöðum
og er vonandi, að framhald
verði á því. Hitt er undar-
legra, að blaðið lætur nú svo,
sem það hafi helzt engar
grunsemdir um það haft, að
áfengi væri selt á öðrum
samkomustöðum Reykjavík-
ur en Hótel Borg. Ýmsir munu
þó hafa séð það, að framá-
menn Alþýðuflokksins og Al-
þýðublaðsins hesthúsuðu
slíkar drykkjarvörur á sam-
komum utan Borgarinnar,
hvað sem virðist nú um
minnið í ritstjórnarskrifstof-
unum.
Afturhvarf á dauðastund.
Vínveitingar á skemmtun-
um íþróttafélaga voru til um-
ræðu í blöðum í haust, bæði
Tímanum og hjá bæjarpósti
Þjóðviljans, þar sem umræð-
ur voru um þau „mistök“ að
einhver samkoma tiltekins fé-
lags hefði verið áfengislaus,
og síðan gefið það fyrirheit,
að slíkt skyldi aldrei endur-
takast. En þetta fer allt fram
hjá þeim við Alþ.bl. Það er
fyrst eftir áramótin, sem
þeir átta sig á því hneyksli,
að íþróttafélög veiti áfengi.
Það stóð í Helgakveri, að aft-
urhvarf á dauðastundinni
væri ekki óhugsandi.
Betra seint en aldrei!
Hinir nýju vottar.
Þeir, sem þekkja skemmti-
samkomur þær, sem hús Al-
þýðuflokksins halda sjálf,
hafa að sönnu ekki orðið
varir við brennandi ógeð for-
stöðumannanna á drykkju-
skap í skemmtanalífi. en það
er sannarlega gott, að menn
sjái að sér. Ég hefi alltaf
treyst því, að jafn ægilegt á-
stand og nú rikir í áfengis-
málum hlyti að opna augu
einhverra. Öllu má ofbjóða.
Og það á enn við hið forn-
kveðna, að gleðin er meiri yfir
hverjum einum, sem bætir
ráð sitt, en 99, sem ekki
þurftu þess með.
Það er sterkt fyrir okkur
bindindismenn, þegar menn-
irnir í Alþýðuhúsinu vitna.
Hamingjan styrki þá til að
halda áfram að vinna máli
bindindisins í orði og á borði,
innan húss og utan.
Eitt hefir þeim yfirsést.
Hitt er undarlegt, að kapp-
arnir í Alþýðuhúsinu nefna
ekki Heimdall eins og skíða-
deild æskulýðsfylkingarinnar
og samtök ungra Framsókn-
armanna. Annars skal það
tekið fram, að það er ekki Fé-
lag ungra Framsóknarmanna
í Reykjavík, eins og Alþýðu-
blaðið segir, heldur Samband
ungra Framsóknarmanna,
sem hefir samkomusal Mjólk-
urstöðvarinnar á leigu ásamt
Ármanni.
Fyrir ári síðan skrifaði ég
um félagsskemmtanir Heim-
dallar og hélt því fram, að
með því félagsstarfi væri ver-
ið að laða unglinga og börn
innan 16 ára aldurs að
drykkjusamkomum í Sjálf-
stæðishúsinu. Það vofir nú
yfir, að ég fari í tugthúsið
vegna þeirra skrifa og skal
það ekki eftir talið, því að
þetta er satt, enda sannaði ég
fyrir rétti, að Heimdallur
hefði veitt inntöku börnum
niður í 12 ára aldur. En það
Eltlr Halldór Krfstjánsson
er sama hvernig flett er ofan
af Heimdalli. En þegar ein-
hver samtök Framsóknar-
manna eru aðili að rekstri
samkomuhúss, þar sem aðrir
aðilar fá stundum að hafa!
vínveitingar á samkomum, ■
sem þeir halda, vaknar sam-'
vizkan.
, En svo mikið er þó óhætt að
segja, að Framsóknarfélögin í
Reykjavík hafa aldrei haft
vínveitingar á félagssamkom-
um sínum í samkomusal
Mjólkurstöðvarinnar, og er
það ólíkt Heimdallarsamkom
unum. I
Það er eins og það sé enn
dálítið ský á hægra auganu,
þegar Alþýðublaðið er að
gagnrýna það sem miður fer í
siðgæðismálum.
Óráðshjal mfnna manna.
En ég verð að einu leyti
að setja ofan í við þessa nýju,
samherja mína í baráttunni|
fyrir því, að þurrka sam-
kvæmislífið. Þeir segja svo:
„Halldór Kristjánsson not-
ar þetta tækifæri til að
mæla gegn því, að hin fyr-
irhugaða æskulýðshöll verði
byggð í Reykjavík, en Fram
sóknarflokkurinn hefir sýnt
því máli mikinn f jandskap
eins og fleiri hugðarmálum
reykvíkskrar æsku.“ 1
Hverskonar óráðshjal er
þetta?
Það er eins og þetta stæði
í Mbl. rétt fyrir kosningar,
eða Agnar Bogason væri að
tala.
fntHlverðlauna.
TEg^skal gefa
l____
^^^skal gefa Helga Sæ-
mundssyni eða hverjum öðr-
um Alþýðublaðsmanni sem
er, vönduðustu útgáfu Sturl-
ungu í skrautbandi, í verð-
launaskyni, ef þeir sanna þau
orð, sem þeir hafa hér um
mig haft. Og ég skaí með eigin
hendi skrifa á verðlauna-
eintakið, að það sé heiðurs-
gjöf fyrir að geta staðið við
orð sín. Og ég skal láta gera
myndamót af verðlaununum,
biðja Tímann að birta þá
mynd og lána Alþ.bl. hana. !
Heiðursgjöfina skal ég veita
strax og þriggja manna dóm-
nefnd úrskurðar að til henn-
ar hafi verið unnið, og má Al-
þýðublaðið sjálft ráða
vali manna i nefndina,
en rétt áskil ég mér
fyrirfram til að birta nöfn
dómenda. En þegar einhverjir
þrír menn leggja persónulega
nafn sitt við þá skoðun, að
búið sé að sanna fullyrðingu
Alþ.bl., tel ég að unnið sé til
þessara verðlauna.
Bindindishús eða
drykkjukrá?
Hitt er satt, að ég benti nú,
eins og ég hefi gert áður, á
það, að sum þau félög, sem
standa að æskulýðshöllinni,
hafa vínveitingar á samkom-
um sínum, án þess að nokkur ,
neyði þau til þess. Ég hefi j
ekki enn séð neina tryggingu J
fyrir því, að æskulýðshöllin
verði bindindishús. Ég veit,
að margur ætlast til þess.
Það ætlast líka margir til
þess, að Ármann og S. U. F.
reki ekki skemmtistað með
vínveitingum. En hvar er
sáttmáli um það, að æskulýðs-
höllin verði bindindishús?
Þann sáttmála vil ég láta
gera. Ég vil láta þau félög,
sem standa að æskulýðs-
hailarmálinu, gera sam-
þykkt um það, að æsku-
lýðshöllin skuli verða bind-
fndishús. Sú samþykkt vil
ég að sé hrein og glögg og á
þeim grundvelli sé aflað
fjár til að byggja þetta
menningarmusteri.
Mínir nýju samherjar í
bindindismálunum lýsa þvi
yfir með stórum og myndar-
legum orðum, að þeir hafi
orðið fyrir vonbrigðum með
ýms æskulýðsfélög og menn-
ingarfélög Reykjavíkur í
sambandi við skemmtanalíf.
Það hefi ég lika orðið. En þeg-
ar ég vil slá varnagla við því,
að samskonar vonbrigði end-
urtakist í sambandi við æsku-
lýðshöllina, þá ráðast þessar
nýju bindíndishetjur aftan að
mér og bera þfið út, að ég sé
á móti þvi, að „æskulýðshöll
verði byggð í Reykjavík.“
Á að skilja þetta svo, að
þeir geti ekki hugsað sér ann-
að en að æskulýðshöllin verði
drykkjukrá og draslarabæli
eins og kjallari Alþýðuhúss-
ins hefir verið til þessa? Eða
hvernig geta slíkir áhuga-
menn um bindindismál, sem
blaðamenn Alþ.bl. eru nú
orðnir, verið svo andvara-
lausir, að eiga það skilmála-
laust undir félögum eins og
þeim, sem þeir eru nú sjálfir
að hallmæla, hvort æskulýðs-
höllin verður bindindishús
eða drykkjukrá?
Fylgi mitt við málið fer al-
veg eftir því, hvernig á að
nota húsið. Ég styð bindind-
ishús, en er á móti drykkju-
krám, jafnt í Reykjavík- sem
utan borgarinnar. Og það er
afstaða manns, sem hefir
hugsað um áfengismál og ver-
ið á móti vínveitingum á
skemmtunum fyrri en eftir
síðustu áramót.
Æ, því fóru þeir nú
að skrökva?
Það er sárt að verða strax
að lenda í deilu við nýja sam-
herja sína. En hvers vegna
þurftu þeir að fara að skrökva
svona? Ég vona, að áhugi
þeirra á hinum góða málstað
sé svo mikill, að þéir styggist
ekki frá þjónustu sinni við
hann, þó að ég noti mér rétt
hins vestræna lýðræðis til að
bera af mér sakir, skilja ó-
ráðshjalið frá máli þeirra og
kveða niður beinar falsanir
og ósannindi.
En þó að þeim hafi nú af
fljótræði orðið á að gera sam-
herja í bindindismálum svona
óskemmtilegan grikk, mun ég
þó styðja hverja tillögu, sem
frá þeim kemur og veita
þeim allt það fulltingi er ég
má til að hreinsa skömm á-
fengisins burt úr félagsmál-.
um og skemmtanalífi þjóðar-
innar.
Og á það vil ég benda mín-
um nýjú samherjum, að enn-
þá hafa engin svör náðst frá
lögreglustjóranum, sem lög-
gildir alla þessa vínsala, sem
þeir hneykslast yfir.
Þegar martröð léttir.
Alþýðuflokkurinn var einu
sinni bindindissinnaður flokk
ur. Svo fór nú það. Nú er
væntanlega létt af honum
hinni illu martröð, er for-
ustumenn hans notuðu að-
stöðu sína til að halda
(Framhald af I. síðuj
Mig langar til að láta ykkur
heyra í dag nokkur kveðjuorð,
sem norska skáldið, Jóhann
Falkberget mælti við útför 96
ára gamals verkamanns núna
í haust. Hann mælti svo:
„Hér er hetja í heimi starfs-
ins gengin til hvíldar. Æskuár
hans og manndómsár voru
tímabil, sem nútímakynslóðin
þekkir ekki. Hann tók þátt í
því að vinna þetta Iand og
frelsa það úr aldagömlum
dróma, ekki með vopnum eða
áætlunum neins konar, heldur
hörðum höndum vinnunnar.
Hefðum við ekki átt nvenn eins
og hann væri þetta land eymd
ardalur í dag. Því fer vel á
því, að nema staðar við þess-
um að lífsstarfi hans. Við skul-
um að lífssarfi hans. Við skul
um reyna að gera okkur ljóst,
hver hann var. Ég sleppi því,
að hann fékk aldrei neina op-
inbera viðurkenningu. Það var
heldur ekki nokkurs virði fyrir
hann.
Ég man eftir þessum hrausta
manni í fullu fjöri. Oft lagði
hann nótt við dag. Það var
eitthvað æðrulaust öryggi yfir
honum. Hann hafði skapstyrk
til að valda þeirri ábyrgð, sem
lífið batt honum. Hann barð-
ist mikilli baráttu. Nú hefir
hann háð síðustu baráttuna,
baráttu hinna löngu nátta, þar
sem tveir einir eru, — hann og
guð. Og nú er allt hljótt bak
við hann.
Lífsbraut hans var grýttur
vegur, eins og gangarnir i nám
unum, þar sem hann vann fyrir
daglegu brauði sínu og sinna.“
Eitthvað líkt þessu mættum
við segja um gamla fólkið okk-
ar, — þá kynslóð, sem nú er að
hverfa. Hún tók við landi, sem
hinir ungu þekkja ekki og
lagði oft nótt við dag til að
vinna ættjörS sína úr alda-
gamalli niðurlægingu. Það er
starfsþrek og ráðdeild gamla
fólksins, sem hefir gefið okkur
landið okkar eins og það er.
Það ættum við altaf að muna
og jafnframt að kunna að meta
þá eiginleika, sem hverju sinni
eru þýðingarmestir til að vernda
sjálfstæða tilveru hverrar þjóð
ar, því að enn byggist líf og
| framtíð þessarar þjóðar sem
annarra á starfi, manndómi og
ráðdeild alþýðunnar.
1 Öll Reykjavíkurblöðin haía
birt greinar i tilefni af fimm-
tugsafmæli Tómasar Guðmunds
sonar. 1 því sambandi er eink-
um ástæða til að stanza við
grein Kristins E. Andrésonar í
Þjóðviljánum. Kristinn viður-
kennir skáldskap Tómasar með
an engin þjóðfélagsleg skoðun
kom þar fram. En þegar Tóm-
as var farinn að hugsa um
þjóðfélagsmál og orðinn frels-
isskáld fannst Kristni, að hann
hefði sett ofan. Af grein Krist
ins er helzt að ráða, að kom-
in séu elliglöp á Tómas svo
að hann geti naumast ort fram
ar svo að nokkuð bragð sé að.
Þetta sýnir andlega reisn
þeira Þjóðviljamanna. Ef við
Tímamenn værum sams konar
kreddupokar, gætum við ekki
viðurkennt rithöfunda eins og
Kiljan, Þórberg og Jóhannes úr
Kötlum. Allir eiga þeir ósvarað
rösklegum greinum, ‘sem Tim-
inn hefir birt til að rífa niður
kenningar þeirra um þjóðfélags
mál. Þar hefir þeim verið mót-
mælt af fullri einurð hér i
blaðinu. En þeim hefir aldrei
verið meinað um alla viður-
kenningu þar til þeir skiptu
um pólitík. Ef við Tímamenn
hefðum andleg vængjatök Krist
ins E. Andréssonar, ættum við
ekki að kannast við það, að
Þorbergur kynni að segja sög-
ur, Jóhannes að yrkja kvæði
eða Kiljan að skrifa skáldsögu-
kafla. Hér er um að ræða öfg-
ar á því stígi, að það er mjög
alvarlegt mál, ef fólk áttar
sig ekki almennt á því. Eigum
við að viðurkenna eða ekki list
ræna hæfileika manna, sem
ekki eru skoðanabræður okkar?
Starkaður gamli.
Vörubílstjórafélagið Þróttur
Samkvæmt fundarsamþykkt fer fram allsherjarat-
kvæðagreiðsla um afnám forgangsvinnu 10. og 11. þ.
m. og stendur yfir miðvikudaginn 10. þ. m. frá kl. 1—9
eftir hádegi og fimmtudaginn 11 þ. m. frá kl. 1—9 e. h.
og er þá kosningu lokið.
Atkvæðagreiðslan fer fram í húsi félagsins
Kjörstjómin
i
Jólatrésfagnaður
Verkamannafélagsins Dagsbrúnar verður í Iðnó
fimmtudaginn 11. þ. m. og hefst kl. 4 e. h. fyrir börn
Klukkan 10 e. h. hcfst dansleikur fyrir fullorðna
Sala aðgöngumiða hefst kl. 2 e. h. í dag í skrif-
stofu félagsins I Alþýðuhúsinu.
Nefndin
Fresfið ekki lengur, að gerast
áskrifendur TÍMANS