Tíminn - 09.01.1951, Blaðsíða 5

6. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 9. janúar 1951.

r: ’■
5.
Þriðjjud. 9. jjnn
í þjónustu
kommúnísta
Alþýðublaðiö ræðst með
miklum dólgshætti á Eystein I
J ónsson f j ármálaráðherra i
ritstjórnargrein, sem það birt
ir á sunnudaginn. Greinin á
að fjalla um atvinnuvandræð
in í Flatey á Breiðafirði, en er
látin enda á því, að raunveru
lega sé Flatey orðin drauma-
iand fjármálaráðherrans, þar
sem það sé stefna hans að
draga úr kaupgetunni og
skapa almennan skort og
neyð.
Það rétta í þessu er, að
miklu fremur mætti færa á-
standið í Flatey upp á nú-
verandi stefnu Alþýðuflokks-
ins. Ef ekki hefði verið ráðist
í gengislækkunina á síðast-
iiðnum vetri og útgerðin al-
veg látin stöðvast, væri at-
vinnuástandið í nær öllum
kaupstöðum og kauptúnum
landsins orðið eins og það er
nú í Flatey. Það er þvílík ó-
gæfa, sem Eysteinn Jónsson
hefir átt góðan þátt í að af-
stýra og því á hann allra
manna síst skilið þær getsakir
sem Alþýðublaðið gerir hon-
um.
Alþýðublaðinu er vonlaust
að ætla að reyna að snúa út
úr þeim ummælum E. J., að
ekki megi láta kaupgjaldið
vera hærra en framleiðslan
þolir, því að það Ieiði til falskr
ar kaupgetu, verðbólgu og at-
vinnuleysis. Þetta er ná-
kvæmlega sama kenning og
Attlee, Gerhardsen, Erlander,
Hedtoft og aðrir öndvegis-
menn jafnaðarmanna halda
fram í löndum sínum. Þeir
sýna hiklaust fram á að kenn-
ing kommúnista um blessun
hinnar fölsku kaupgetu er
fals eitt og leiðir af sér mestu
bölvun fyrir verkalýðinn. í
löndum þeirra eru kommún-
istar einir um það að predika
stefnu hinnar fölsku kaup-
getu.
Hér fer Alþýðublaðið hins-
vegar öfugt að við það, sem
forkólfar jafnaðarmanna gera
annars staðar. Það gerir sitt
ýtrasta til að rægja þá stefnu,
sem þeir berjast fyrir. Það
gengur fram fyrir skjöldu
kommúnista til að lofsyngja
stefnu hinnar fölsku kaup-
getu. Það tekur upp áróður,
sem hvergi annarsstaðar
hefði getað birzt, nema í blöö
um kommúnista.
Hér er áreiðanlega að finna
eina helstu skýringuna á giftu
leysi Alþýðuflokksins, mið-
að við jafnaðarmannaflokk-
ana annars staðar. Alþýðu-
blaðið hefir raunverulega
verið gert að áróðursmál-
gagni fyrir stefnu kommún-
ista. Þetta tekur sig enn ver
út þegar Alþýðublaðið telur
það hárrétta stefnu a.ð
þrengja kaupgetuna meðan
flokkur þess er í stjórn — eins
og átti sér stað í stjórnartíð
Stefáns Jóhanns — því að
það sé óhjákvæmilegt til að
tryggja framleiðsluna, en
ræðst svo strax með fyllsta
dólgshætti á þá stefnu, þegar
flokkur þess er kominn úr
stjórninni. Þá verður það
aðal keppikefli Alþýðublaðs-
ins að rógbera Eystein
Jónsson og aðra þá, sem halda
fram þeirri stefnu Attlees og
Gerhardsens, að aukning fram
ERLENT YFIRLIT.
Bandamenn að yfirgefa Kóreu
I»t‘ir vilja forðast styrjöld við Kínvcrja
vog'na stríðshættunnar í Evrópu
Eftir að Kínverjar hófu aðal-
sókn sína í Kóreu og um það
leyti, sem fundur þeirra Tru-
mans og Attlees stóð yfir, var
því haldið fram hér í erlenda
yfirlitinu, að viðhorf vestur-
veldanna til Kóreustyrjaldarinn
ar myndu markast mest af þvi,
hvort þau álitu, að hægt yrði
að binda hana við Kóreu eina
eða hvort þau teldu hana að-
eins þátt í undirbúningi komyi
únista að allsherjarstyrjöld. Ef
það fyrra væri álit þeirra,
myndu þau efla her sinn í
Kóreu og halda styrjöldinni
par áfram, en ella myndu þau
draga hann í burtu þaðan, svo
þau gætu haft hann til taks
annars staðar, þar sem enn
meiri þörf yrði fyrir hann.
Það er nú augljóst, að síðar-
nefnda sjónarmiðið hefir ráð-
ið aðgerðum vesturveldanna.
Seinustu hernaðaratburðir í
Kóreu benda ótvírætt til þess að
vesturveldin ætli að flytja her
sinn þaðan. Kínverjar hafa
hvergi mætt teljandi mótstöðu
og þeir hafa tekið þýðingar-
mestu borgir, eins og Seoul nær
orrustulaust. Til bardaga hefir
aðeins komið á þeim stöðum,
þar sem her Sameinuðu þjóð-
anna hefir þurft að verja und-
anhald sitt. Ef ekki gerist neitt
óvænt, má fastlega gera ráð
fyrir, að ekki líði langur tími
þangað til allur her S. Þ. hefir
verið fluttur frá Kóreu. Telja
má víst, að hafnarborgin Fusan
verði varin lengst.
Kínverjar og vesturveldin.
Fyrir Sameinuðu þjóðirnar er
það þungt áfall, að her þeirra
skuli þurfa að gefast upp fyrir
ofbeldi Kinverja í Kóreu. Við-
horf meirihluta Sameinuðu þjóð
anna mun þó vera það, að það
sé betra af tvennu illu en að
lenda í algerri styrjöld við
Kína, en þýðingarlaust væri að
halda Kóreustyrjöldinni áfram,
ef ekki væri jafnframt hafin
sókn gegn Kína. Enginn vafi
er á því, að þær þjóðir, sem nú
berjast undir merkjum S. Þ.
í Kóreu, myndu geta brotið
veldi kommúnista í Kína á bak
aftur, en það myndi hins veg-
ar taka alllangan tíma og
skerða svo hernaðargetu þeirra
í Evrópu, að Rússar myndu hafa
þar frjálsar hendur. Það við-
horf á vafalaust mestan þátt
í því, að vesturveldin kjósa
heldur að hörfa frá Kóreu en
að lenda í fullkominni styrj-
öld við Kínverja.
Ósennilegt er, að nýjar sátta-
tilraunir, sem gerðar kunna að
verða í sambandi við Kóreu-
styrjöldina, beri árangur.
Bandaríkjamenn munu vafa-
laust heldur kjósa að flytja her
sinn frá Kóreu en að ganga
að skilyrðum þeim, sem Kír.-
verjar hafa hingað til sett fyrir
vopnahléi, en eitt er það, að
þeir fái yfirráð Formosu. 1
hernaðarátökunum, sem geta
esomjo^ i3 ‘uupunuiujj si-ioa
miklu þýðingarmeiri en Kórea.
Þótt Sameinuðu þjóðirnar
verði að hörfa með her sinn
frá Kóreu, munu þeir vafa-
laust ekki láta sakir gegn Kín-
verjum niður falla. Þær myndu
glata áliti sínu til fulls, ef þær
létu Kinverjum haldast yfir-
gangurinn uppi, án nokkurra
refsiaðgerða, þótt þær hafi
ekki aðstöðu til að beita gegn
þeim vopnavaldi. Bandaríkja-
stjórn hefir sent stjórnum
þeirra ríkja, sem tekið hafa
þátt í aðgerðum S. Þ. í Kóreu, j
tillögur um refsiaðgerðir gegn
Kínverjum og fjalla þær um
hafnbann, viðskiptabann o. fl.
Vafalaust verða Kínverjar beitt
ir einhverjum refsiaðgerðum,
en óvíst er enn, hvað víðtæk-
ar þær verða.
Friðarsamningar við Japan.
Það má telja sjálfsagða af-
leiðingu af atburðum seinustu
vikna í Kóreu, að Bandaríkin
gera friðarsamninga við Japan
mjög bráðlega og veita þeim
samþykki sitt til að vígbúast.
Þegar styrjöldinni við Japan
lauk, var gert ráð fyrir því, að
þau þrettán ríki, sem tóku virk
astan þátt í styrjöldinni við
þá, gerðu við þá friðarsamn-
inga í sameiningu. Allt sam-
komulag um slíka samninga
hefir hins végar strandað á
sundurlyndi Rússa og vestur-
veldanna. Á þingi S.Þ. í haust
ræddust þeir Malik og Dulles
við um þessi mál og kom þá
fram mikill ágreiningur í þess-
um málum og það jafnframt,
að Rússar ætla sér neitunar-
vald í þessum samningum.
Þetta kom einnig fram í orð-
sendingum, er fóru fram um
svipað leyti milli stjórna Sovét-
ríkjanna og Bandaríkjanna um
Japansmálin. Af þessum ástæð-
leiðslunnar sé vegurinn til
kjarabóta, en að peningar í
umferð, sem ekkert verðmæti
stendur á bak við, myndi verð
bólgu og dýrtíð, er leiði til
taps og samdráttar hjá fram
leiðslunni, og verði þannig
til að rýra lífskjörin.
Slíkur hringlandaskapur og
slíkur áróður getur ekki haft
nema einar afleiðingar. Al-
þýðuflokkurinn verður að við
undri, sem enginn treystir.
Blaðamenn hans halda víst,
að með því að yfirbjóðg, komm
únista, séu þeir að bjarga.líf
tórunni í flokknum. En það
gera þeir ekki. Með þessu er
Alþýðuflokkurinn fyrst og
fremst að þjóna kommúnist-
um, þótt hann þykist vilja
vinna á móti þeim.
Eystein Jónsson eða aðra
þá, sem halda fram sömu
stefnu og hann, saka þessi
skrif Alþýðublaðsins ekki. En
þau skaða Alþýðuflokkinn og
eru sorglegt tákn þess á hvaða
villigötum hann er. Þau sýna,
að hann er á allt annari leið
en þeirri að fylkja greindu og
gætnu alþýðufólki undir
merki sitt og að halda uppi
ábyrgri stefnu gegn kommún
istum. Þvert á móti hefir
hann gengið í þjónustu komm
únista og gerst talsmaður
þeirrar stefnu, sem þeir
nota annarsstaðar til að halda
uppi hernaðarástandi i at-
vinnuvegum hlutaðeigandi
landa.
Hvernig halda menn að um
horfs væri nú í atvinnulífi
Breta, Norðmanna og Svía, ef
jafnaðarmannaflokkarnir þar
hefðu fylgt leiðsögn kommún
ista? Það hefir g'ert gæfu-
muninn, að þessir flokkar
hafa ekki haft menn eins og
Stefán Pétursson og Helga
Sæmundsson til að móta
stefnu sína.
Atvinnuástandið í Flatey er
gott dæmi þess, hvað fyrir
kommúnistum vakir. Stefna
hinna rfölsku kaupgetu, hinna
fölsku seðla, leiðir til sama
hruns og nú blasir við Flatey.
Þetta er stefnan, sem Alþýðu
blaðið er nú látið styðja. Er
ekki kominn tími til þess fyrir
Alþýðuflokkinn að snúa við
og kjósa sér önnur betri ör-
lög en að endá lífshlaup sitt
i þjónustu kommúnista?
Dewey ríkisstjóri, sem nýlega
hefur lýst stuðningi við núv.
utanríkisstefnu Trumans.
um telur Bandaríkjascjórn nú
sýnt, að friðarsamningar við
Japan muni dragast endalaust
á langinn, ef umrædd 13 ríki
eiga að koma sér saman. Þau
munu því hafa ákveðið að
taka þann kost að gera sér-
samning við Japani og láta
það svo öðrum ríkjum eftir að
semja sérstaklega við þá.
Varnarkerfi Bandaríkj-
anna í Asiu.
Bandarikjastjórn mun og jafn
framt þessu veita Japönum
samþykki sitt til að koma upp
her í varnarskyni. Hefur þegar
verið myndaður vísir að land-
varnarliði með varalögreglu
þeirri, sem Japönum var leyft
að stofna á síðastl. ári og telur
um 75 þús. manns. Það mun
taka tiltölulega lítinn tíma að
koma upp allstórum japönsk-
um landvarnarher.
Jafnframt þvi, sem varnir
Japan verða þannig treystar,
verður unnið að því að auka
varnir Formosu og Filippseyja.
Allmikið af bandarískum her-
gögnum mun hafa verið flutt
til Formosu síðan Kinverjar
hófu aðalsókn sína í Kóreu.
Líklegt er og að stjórn Chiang
Kai Sheks verði hjálpað til að
veita skæruliðasveitum þjóðern
issinna í Kína aukin styrk.
Þá má telja víst, að Banda-
ríkin muni veita Frökkum auk
inn styrk í Indo-Kina og þann-
ig verði reynt að hindra sókn
kommúnista suður á bóginn.
Varnarkerfi vesturveldanna í
Asíu verður þannig eftirleiðis
byggt á varnarhringnum Indo-
Kína, Filippseyjar, Formosa og
Japan.
Mesta stríðshættan er
í Vestur-Evrópu. _
Eins og að framan segir, staf
ar undanhald vesturveldanna í
Kóreu fyrst og fremst af því,
að þau vilja ekki heyja styrj-
öld við Kínverja af ótta við
það, að það veiki um of aðstöðu
þeirra í Evrópu. Þar er hættan
á nýrri árás kommúnista nú
talin langmest. Þesesvegna mun
meginorka vesturveldanna bein
ast að því næstu mánuðina að
efla varnir Vestur-Evrópu. Ýms
ábyrg blöð, eins og The New
York Times, tala um það full-
um fetum, að vel geti' svo farið,
að styrjöld verði hafin í Ev-
rópu innan sex mánaða.
Hættan á styrjöld i Vestur-
Evrópu er talin langmest með-
an varnir hennar eru veikar og
Rússar telja sig þWi örugga
um að geta lagt hana undir
sig. Þess vegna verður stríðs-
hættan þar mest næstu 3—4
misseri. Það, sem hins vegar
heldur aftur af Rússum, er ótt-
inn við kjarnorkusprengjuna, en
þar eru þeir enn komnir mun
skemmra á veg en BandaríkjaT
menn.
Eykur einangrunarstefna
Hoovers stríðshættuna?
Frá sjónarmiði ýmissa hefir
það auki‘ð nokkuð á stríðshætt-
j una, að ósigrar Bandaríkja-
i hersins í Kóreu hafa orðið til
j þess, - að einangrunarsinnar í
J Bandaríkjunum hafa látið
meira til sín taka en áður. Þeir
(Framhald á 6. síðu.j
Reksíiir strætis-
vagnanna
Á undanförnum árum hef-
ir verið mikill halli á bæjár-
rekstri .strætisvagnanna í
Reykjavík. Einkum mun þessi
halli hafa verið mikill á síð-
astl. ári, en reikningar um
endanlegar niðurstöður munu
ekki liggja fyrir enn.
Af fjárhagsáætlun bæjar-
ins fyrir 1951, sem nýlega var
samþykkt í bæjarstjórninni,
virðist mega ráða, að bæjar -
stjórnarmeirihlutinn ætlar að
vinna þennan halla upp með
stórfelldri hækkun fargjald-
anna. Sú hækkun er enn
ekki komin til framkvæmda,
en vafalaust má vænta henn-
ar innan skamms.
í sambandi við afgreiðslu
fjárhagsáætlunarinnar bar
fulltrúi Framsóknarflokksins,
Þórður Björnsson, fram þá
tillögu, að einstaklingum eða
samtökum þeirra yrði gefinn
kostur á því að taka að sér
rekstur strætisvagnanna gegn
því skilyrði, að fargjöldin
yrðu ekki hækkuð. Tillaga
þessi var byggð á þeirri
reynslu, sem fékkst á síðastl.
ári, er ríkisstjórnin gaf félags
skap einstaklinga kost á að
taka að sér vissar áætlunar-
ferðir, er ríkið hafði annast
áður með miklu tapi.
Allar líkur benda til þess,
að rekstur strætisvagnanna
myndi verða stórum hag-
kvæmari, ef þetta f*yrirkomu
lag væri tekið upp, enda er
erfitt að hugsa sér meira
sleifarlag á rekstrinum, en nú
á sér stað undir stjórn bæj-
arins.
Ekki fékkst bæjarstjórnar-
meirihlutinn, sem þykist þó
hylla einkaframtakið, til að
samþykkja tillögu Þórðar.
Ilenni var vísað til bæjarráðs
og þar mun eiga að svæfa
hana eins og margar aðrar
tillögur er til bóta horfa.
í tillögu Þórðar fólst ekki
það, að strætisvagnarnir
yrðu látnir einstaklingum eða
samtökum þeirra á leigu skil
málalaust. Slíkt kemur vitan
lcga ekki til mála. Skilmálarn
ir voru þeir, að fargjölclin
yrðu hin sömu. Einstalding-
um átti þannig að gefa kost
á því að sýna það í verki,
að þeir gætu rekið strætis-
vagnana betur en bærinn,
eins og reyndin hefir orðið á
svo mörgum öðrum sviðum.
Það er vissulega erfitt fvrir
bæjarstjórnarmeirihlutann
að ráðast í hækkun fargjald-
anna án þess að gefa e«n-
staklingum eða samtökum
þeirra kost á að annast rekst
urinn á þessum grundvelli.
Með því er sleppt sjálfsagðri
tilraun til að koma rekstri
þeirra á heilbrigðan grund-
völl og að firra borgarana
auknum álögum.
Hafni bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn hins vegar þessari til
raun, ber honum skylda til
að láta fara fram ýtarlega
rannsókn á öllum rekstri
strætisvagnanna með það
fyrir augum að koma á aukn
um sparnaði. Það er ekki
hægt fyrir borgarana aff
sætta sig við verulega hækk-
un fargjaldanna, ef halda á
sukkrekstri vagnanna áfram.
Það er svo að nokkru levti
annað mál, sem rætt verður
frekar í annað sinn, að stræt
isvagnaþjónustan er þrátt
fyrir allan tapreksturinn í
megnasta ólagi. Yagnarnir
cru margir slæmir, ferðir of-
(Framliald á 6. síðu.).

*