Tíminn - 20.01.1951, Blaðsíða 3

16. blað.
TÍMINN, laugardaginn 20. janúar 1951.
3
4
I slendLngaþættLr
Utan úr heimi ’Hvernigfæ égbúi mínu borgið?
Níræður: Páll H. Jónsson, hreppstjóri
á Stóruvöllum
Páll H. Jónsson, hrepp- j
stjóri á Stóruvöllum í Bárð-
ardal, varð nírœður 13. októ-
ber síðastliðinn.
Gestkvæmt var á heimili
hans bann dag. Þrátt fyrir ó-
tíð og illa «J:ærð, heimsóttu
hann sveitungar hans flestir,
er að heiman gátu komizt, og
áuk þess nokkrir vinir hans
utan sveitar.
Flestum tegundum farar-
tækjá, er greitt gátu 5g létt
förina, varð til að tjalda
svo sem skíðum, hestumí bíl-
um og jafnvel dráttarvélum,
til aðstoðar bílunum.
Bárðdælingar kveinka sér
ekki, þótt erfiðleikum mæti.
Þess krefst sveitin þeirra af
þeim.
Glaðir og reifir komu gest- valdinu með drengilegri og
irnir að garði, og glaður og sterkri liðveizlu fyrrv. alþing-
reifur fagnaði þeim öldung- ism. sýsluniiar, Jónasar Jóns-
urinn níræði og leiddi þá að sonar, núv. þingm., Karls
veizluborði, þar sem veitt var Kristjánssonar, og sýslu-
af mikilli rausn. , mannsins í Þingeyjarsýslu,
Meðan setið var að borði, ^úl. Havsteens.
voru Páli H. Jónssyni fluttar Eru nú beztu horfur á, að
margar ræður- og kvæði. Fyrst. Páli auðnist að sjá brúna
ur tók til máls oddviti hrepps- skammt frá heimili sínu
nis, Sigurður Baldursson á tengja saman austur — og
Lundarbrekku. Ávarpaði hann vesturbyggð sveitarinnar. —
Pál og afhenti honum skraut: Páll á Stóruvöllum hefir,
ritað skjal^r tjlkyrjrjti hPbr með réttu, verið rómaður fyr-
■um, aðíhánr^ vaéri aTjhreþps-! ir' glöggt fjármannsskyn og
nefnd Bárðdselahrepps kjör- nákvæmni í hirðingu og ör-
Flugslys og bcrdreymi.
Nýlega fórst farþegaflugvél
skammt frá Johannesborg í1
Suður-Afríku. Með henni fór-
ust tíu farþegar og tveggja
Það er að koma út lítil bók I bernskuáranna lagt grund-
með þessu nafni, 123 blað-
síður. Hún er sænsk að stofni
manna áhöfn. Meðal farþeg- jtiL Höfundurinn heitir Orvar
anna voru ung hjón og nýfætt Josephsson en Sigríður Har-
barn þeirra. Á líki konunnar aldsdóttir og Arnljótur Guð-
fannst bréf frá nákomnum ætt mundsson hafa þýtt bókina
ingja hennar, en þar stóð m. 0g endursamið, en ísafoldar-
a': _ _. . .. , ... J prentsmiðja gefur hana út.
— Mig dreymdi í nott, að ,
barnið þitt væri dáið. Ég bið j Þessi bók er ætluð til að
þig þess eindregið að koma vera kennslubók eða lesbók
ekki til baka með flugvélinni í skólum, einkum húsmæðra-
frá Jóhannesborg.
*
Bauðaslysi sjónvarpað.
Sjónvarpsáhorfendur í Chi-
cago og nágrenni hennar s.-\i
á dögunum þrjá menn farast
í eldsvoða. Eldur kom upp í
skólum. Hún mun líka vera
nýung í fræðslukerfi íslenzkra
skóla, því að hingað til mun
aldrei hafa verið gerð tilraun
til að kenna ungu fólki á ís-
landi sparsemi og ráðdeild
, sem bóklegt nám í skóla og
stóru vörugeymsluhúsi og er þar á en hátt gert lit_
komu sjonvarpsstoðvamar sér , ið úr viðleitni og áhrifum
! skólanna til
1 lifnaðarhátta.
skynsamlegra
saman um að sjónvarpa hon
um. Eldurinn varð brátt svo
mikill, að slökkviliðið fékk um
skeið ekki við neitt ráðið. M. J Þessi bók virðist því að
a. urðu allmiklar sprengingar , ýmsu leyti vera merkileg. Hún
og varð ein þeirra þremur kemur í opið skarð í fræðslu-
slökkviliðsmönnum að fjör- ]
tjóni.
sáu glöggt, hvernig það atvik
aðist, og létu margir þeirra
svo ummælt á eftir, að þeir
óskuðu ekki eftir slíku sjón-
varpi aftur.
.. „ . , kerfi skólanna og er merkis-
-m eincreglí, m4 ráSa
fólki til að lesa, þó að það
komi ekki í neinn skóla.
Vitanlega er ýmislegt af
efni þessarar bókar dæmi,
sem tekin eru til athugunar
en ekki er ætlað að vera bind
andi fyrirmynd eða fyrir-
mæli. Það er tekið fram í bók
Örðugt forsetakjör.
Fráfall Rénners Austurríkis-
forseta hefir skapað erfitt
vandamál. Að vísu virðist vera inni Sjálfri og það þurfa les_
fullt samkomulag milli aðal
flokkanna um eftirmann hans,
en hins vegar eru flokkarnir
í vafa um, hvort hann eigi að j við höfum alls ekki tileinkað
endur að hafa í huga.
Þetta kver minnir á það, að
inn heiðursborgari hreppsins
og honum þökkuð heillarík
störf í þágti sveitarfélagsin's
um fjölda ára.
læti í fóðrun búpenings
Ætla mætti, að búmanns-
sjónarmið réði fyrst og fremst
um nákvæmnina og örlætið.
Fjöldi heilláskeyta barstlEn svo er engan veginn. Páll
Páli þennan dag,. og kveðjur|er sá dýravinur og mannúð-
í síma frá f j arstöddum vinum armaður, er mundi aldrei geta
hans og ættingjum.
vanhirt og vanfóðrað þau dýr,
Arið 1939 var Páll sæmdurjer hann hefði í umsjá sinni,
R.F. Á ýmsan annan hátt hef ^ þótt engin væri af því hagn-
ir honum og áður verið sýnd aðarvon.
réttmæt viðurkenning fyrir | Viðbrugðið hefir verið nær-
giftudrjúg störf í búnaðarmál j færni hans og umönnun við
um og öðrum framfaramálum • lasburða skepnur og slasað- !
verða þjóðkjörinn eða þing-
kjörinn. Stjórnin óttast nefni-
lega, að Rússar muni mótmæla
kosningaaðferðinni, hvor
þeirra, sem heldur verði valinn
en eins og kunnugt er, er Aust
urríki skipt í hernámssvæði
milli Rússa og vesturveldanna.
Forsetaefni stjórnarflokk-
anna er Heinrich Giessner.
Hann tilheyrir kaþólska1
bændaflokknum, en er vel lát-
inn af jafnaðarmönnum. Hann
er og talinn vel látinn af
Rússum. Rússar telja stjórn-
ina hins vegar andstæða sér og
hún óttast því, að þeir vilji
gjarnan gera henni erfitt fyr-
ir við forsetakjörið.
sveitarinnar.
Páll hefir búið blómabúi á
eignarjörð sinni, Stóruvöll-
um, frá 1889 og um margra
ára skeið í sambýli við tvö af
börnum sínum og tengdabörn
um. —
Kona Páls, Sigríður Jóns-
dóttir frá Baldursheimi, and-
aðist árið •1948. Hún var mik-
ilhæf kona og góð óg sam-
hent maimi sinum að gera
heimilið að rausnargarði.
ar. En hann er líka „fæddur Draugur eða njósnari.
með læknishendur,“ eins og.
sagt hefir verið um suma
frændur hans.
Vel kann Páll að fagna gest
um með veitingum, alúðlegu
viðmóti, og samræðum, enda
hefir löngum þótt gott að
koma að Stóruvöllum.
Páll er gleðimaður mikill að (
eðlisfari, ljúfmenni í um- j
gengni, hlýr og nærgætinn1
okkur neina menningu, sem
miðast við daglegar tekjur.
Það er svo stutt síðan fólk í
þessu landi fór að hafa dagleg
ar tekjur og gera dagleg inn-
kaup, að ótalmargt er ólært
í sambandi við það. Til dæmis
er það alltof fátitt, að for-
eldrar kenni börnum sínum
og innræti þeim, að með því
að spara verður hægt að
kaupa, en slíkt lærist krökk-
um, ef þeir hafa peninga til
ráðstöfunar á eigin ábyrgð,
annað en lauáa og óvissa
sníkjupeninga frá degi til
dags. Það er eflaust mikils
virði, að geta látið krakkana
finna og skilja, að með því að
neita sér um óþörf kaup, er
hægt að eignast ýmsa nýti-
lega og góða hluti. Þetta veit
sá, sem hefir neitað sér um
að fylgja félögunum á ísbar-
] inn, svo að hann gæti sparað
saman til að kaupa sér skauta
og þannig getur lífsreynsla
_ i heimilisfaðir og fágætlega
Bomþeirra hjóna eru 5 A geðprúður, svo að aidrei heyr-
lifi. Allt fra fyrstu buskapar-jjst stygg.ðaryrði eða œðruorð
árum sinum, hefir Páll gegnt falla honum af munni. I
morgum. tjiipa^ars.torfum fyr j Hann hefir ávallt kunnað
ir sveitarfélag sitt og haft þv! vel að sjá f kringum sig!
forustu um margar fram-
kvæmdir, er til heilla horfðu
sveitinpi, eða vgrið. stuðnings
'hiaður þeirra á beinan eða ó-
beihán hátt.
Ekkert framfara- og hags-
bótamál mun honum þó hafa
-verið hugfólgnara um langt
skeið, en að fá Skjálfanda-
fljót brúað þar trammi í daln
urn. Þótt þáð sé sveitarprýði,
hefir það þó vissulega oft ver
ið óþægilegur þröskuldur yf-
ir að stíga.
Brú yfir Skjálfandafljót þar
syðra er ekki einungis hag-
kvæm samgöngubót, er létta
glaðvær ungmenni. Einn af
vinum hans sagði fyrir nokkr
um árum, að Páll á Stóruvöll-
um væri síungur vormaður,
yngstur i hópi hinna ungu.
Það er svo mikið sannmæli,
að honum má vel líka.
Páll hefir bundizt ábýlisjörð
sinni og æskustöðvum órjúf-
andi böndum. Þar hefir gjöf
goldizt með gjöf.
Gróandi frjómoldin og öfl
vors og vaxtar eru honum
unaður.
Lögregludeild enska flug-
hersins hefir nýlega fyrirskip-
að stranga rannsókn á því,
hvort það er draugur eða njósn
ari, sem undanfarið hefir heim
sótt flugstöðina í High Wy-
combe, en flugherinn einn
þó ekki festa trúnað á það, en
Flugmenn þar þykjast oft
hafa séð þar hvítklædda veru
á sVeimi, en aldrei hafi þeim
þó tekizt að ná tali af henni.
Nýlega leið yfir flugþernu, sem
þóttist sjá einhverja veru í
flugmannsbúningi, en henni
virtist hún svo verða gagnsæ
og leysast upp við nánari at-
hugun.
Margir flugmenn telja, að
hér sé um afturgöngu flug-
manns að ræða, er fórst á
striðsárunum. Lögreglan viil
þó ekki festa trúnað á það, og | mgum deildina,
óttast að hér geti njósnari
verið á ferð.
völl að hagsýni og farsæld
langrar ævi.
Þá er það ekki að ófyrir-
synju að gera ungu fólki grein
fyrir gildi nýtni og hagsýni,
bæði með föt og fæði. Aö fara
vel með, láta endast og nýta
til fulls, er alltaf og alls stað-
ar veigamikill þáttur í efna-
hagslegri farsæld. Það er að
kunna að gæta fengins fjár.
Enn eru þarna ýmsar tíma-
bærar athuganir, sem snerta
gildi hlutanna og hégóma-
skapinn. Það er sagt meðal
annars, að hjónarúmin geti
gert sitt gagn, þó að þau séu
ósamstæð, ef gott sé að sofa
í þeim, og komu mér þá í
hug orð hins gamla og góða
húsgagnameistara: Allt gekk
nú þetta sinn gang í gamla
daga undir súð. — En það
verður aldrei ofbrýnt fyrir
fólki, að vistlegt, þokkalegt
og smekklegt heimili þarf
engan iburð eða hégómaskap
og það er raunar allt annað
en tildur og tízkudjásn, sem
gera heimilin hlýleg og er
ekki þar með amast við fal-
legum hlutum. Það verður
alltaf að hugsa fyrst um það,
til hvers hvað eina sé gert og
hvaða tilgangi það eigi að
þjóna.
Þess skal enn getið, að í
þessu kveri er bent á úrkosti
manna til náms og þroska, þó
að ekki verði langskólagengn
ir. í því sambandi er minnt á
kvöldskóla, útvarpsfræðslu og
bréfaskóla og jafnframt nefnt
til dæmis, að menn hafa bæði
hér og erlendis komizt til
fremstu áhrifa án skólagöngu.
Yfirleitt er þessi bók öll
byggð á þeim hcilbrigða og
hófsama manpdómsanda, sem
gerir það að verkum. að
sænska þjóðin er öndvegis-
þjóð. Þess er því að vænta, að
hér sé komiö til liðs við einn
þann þátt í menningu þjóðar-
innar, sem hefir verið helzt
um of vanræktur til þessa.
Auðvitað hefði verið æski-
legt, að nánar væri rætt um
einstök atriði.svo sem skemmt
anir til dæmis, en það verð-
ur ekki allt gert í lítilli bók,
sem að öðrum þræði er mið-
uð við að veita þekkingu í
þjóðfélagsfræöum. Hitt er
mest um vert, að hér er góð
bók, og hana á að lesa og tala
um. II. Kr.
Góðar óskir til Andvöku
Blaðið Gula Tidend í Bergen I um Andvöku og trygginga-
TENGILL H.F.
Ileiði vi8 Kleppsveg
Simi 80 694
annast hverskonar raflagn-
Enn í dag horfir níræði öld ir og viðgerðir svo sem: Verk
ungurinn í sólarátt — augum Jsmiðjulagnir,
húsalagnlr.
myndi erfiðleika, heldur og til, ungs manns °§ vaxandi. — skipalagnlr ásamt viðgeröum
Hann hefir séð góðar óskir^og uppsetnlngu á mótorum.
ljóst' sínar og vonir rætast og verk röntgentækjum og heimllls-
beinna hagsbóta.
'• Þetta er Páli löngu -- -------—L- --------,
orðið. Og því hefir hann lengi sín blessast. Megi enn veröa , vélum.
svo meðan hann fær þess1^^^,.
notið.,
og ósleitilega unnið að und-
irbúningi þeirrar framkvæmd
ar á ýmsa vegu heima í sveit
Gamall Bárðdælingur,
Kaupið Tímauu!
í Noregi birti um áramótin grein
arkorn það, sem hér fer á eftir.
Það eru einskonar kveðjuorð,
sem E. Berdal forstjóri skrifaði
í tilefni þess, að líftryggingafé-
lagið Andvaka hefir selt Islend-
sem starfaði
hér. Þessi kveðjuorð eru vel
þess verð, að koma íslenzkum
lesendum fyrir augu.
Þegar við hófum trygginga-
starfsemi á íslandi, var það
ætlun okkar, að íslending-
ar tækju sjálfir við þeim mál-
um, þegar svo langt væri kom
ið, að íslenzkt líftrygginga-
félag gæti staðið á eigin fót-
um fjárhagslega og að öðru
leyti.
Árið 1948 gengu íslending-
ar eftir efndum þessa, þar
sem þeir voru við því búnir
að hefja starfsemi íslenzks
félags, sem fullnægði öllum
þeim kröfum, sem gera verð-
ur til ábyggilegs líftrygginga-
félags og bar forstöðumönn-
ráðinu hér saman um það. —
Það tókust því samningar um
það haustið 1948, að íslenzka
félagið skyldi taka við öllum
tryggingum okkar 1. júlí
1949, þar sem gert var ráð
fyrir, að þá yrði öllum form-
legum undirbúningi lokið.
Þetta nýja íslenzka félag
var kallaö Líftryggingafélag-
ið Andvaka, og við, sem höfö-
um unnið á íslandi, tókum
það sem viðurkenningu og
traust, að haldiö var áfram
undir nafninu, sem við höfö-
um notað.
Ekki g'etum við sagt að við
höfum hætt þessu góða sam-
starfi við frændþjóðina ís-
lenzku með sérlega glöðu
geði. Hins vegar hlaut það að
gleðja okkur, að íslendingar
voru komnir svo langt á braut
fjárhagslegs og stjórnarfars-
legs sjálfstæðis, að utanað-
(Framhald á 6. síðu.j