Tíminn - 31.01.1951, Blaðsíða 5

25. blað.
TÍMINN, miðvikudaginn 31. janúar 1951.
5
NliðviUud. 31. jan.
*
Utflutningur land-
búnaðarafurða
Sú trú hefir verið boðuð af
mikilli elju á íslandi, að þar
væri ekki hægt að reka land-
búnað nema til að frámleiða
neyzluvqrur innan lands. —
Stundum hefir því jafnvel
verið bætt við, að íslenzkur
landbúnaður væri heimska,
og það væri bezt fyrir þjóð-
félagið, að menn hættu að
erja jörðina og tækju heldur
framfæri sitt á ríkiskostnað j
á geðveikrahælum eða gisti- ■
húsum. Gáfumaður eins og
Laxness skáld, hámenntaður
af lestri og ferðalögum, lét
sér slík gífuryrði úr penna
fara og ganga á prent. Bók-
menntatimarit Sósíalista léði
þeim fræðum rúm og Þjóð-1
viljinn studdi að útbreiðslu
þeirra. \
Þessi kenning hefir átt
drjúgan þátt í því, að skapa
upplausn í sveitum. Hinar (
innri varnir biluðu, þar sem
þessi skoðun gróf um sig. —!
Unga fólkið í sveitunum fór
að efast um hlutverk sitt og
framtíð, ef það yrði þar kyrrt. i
Ungir menn vilja alltaf vinnaj
með framtíðinni. Því hafði'
það sín áhrif, þegar þeir, sem
einir þóttust vera talsmenn
komandi tíma, sögðu, að í
sveitunum væri engin fram- j
tíð. — I
Nú kemur það í Ijós, að það
er engu verra að selja kinda- 1
kjöt úr landi heldur en þorsk.
Þéir, sem framleiða kinda-
kjötið, una síhutn hlut á er-
lendum markaði sízt miður
en hinir, sem fiskinn fram-
leiða. Það bendir því allt til
þess, að menn muni almennt'
endurskoða hugmyndir sínar!
um aðstöðu og ástæður höf-
uðframleiðsluveganna ís- j
lenzku til að keppa um mark- i
aði um víða veröld. Það mun
sýna sig, að í þeim efnum
hafa menn oft farið villt.
Það má líka minnast þess,
að i vetur voru gerðir við-1
skiptasamningar milli íslend
inga og Pólverja. Það lá þá
fyrir að útvega kol hingað til
lands. Um kolakaup í Bret-1
landi var ekki að ræða, því að;
þaðan eru nú engin kol flutt i
út, — heldur flytja Bretar í
sj álfir kol inn frá öðrum lönd j
um. Pólverjum voru boðnarj
hverjar þær sjávarafurðir, erj
íslendingar höfðu yfir að -
ráða. Það kom þó allt fyrir
ekki. Þeir létu þess engan
kost að selja íslendingum
kol, nema þeir fengju gærur
í staðinn. Og það voru til ís-
lenzkar gærur af þvi það var
ennþá til íslenzkur landbún-
aður, og því gat þjóðin feng-
ið kol frá Pólverjum. Annars
hefði vel getað svo farið, að
hér hefði verið mjög tilfinn-
anlegur kolaskortur.
Sögur eins og þessar mega
verða þeim umhugsunarefni,
sem einhvern trúnað hafa
lagt á þvættinginn um það,
að islenzkur landbúnaður
væri dæmdur til að vera ó-
magi á öðrum atvinnuveg-
um. Þeir munu sjá málin í
nýju ljósi, en það er ljós stað-
reyndanna, og það er mest
um vert.
Enginn getur metið hversu
mikið og víðtækt tjón ís-
lenzka þjóðin hefir haft af
þeirri villutrú að landbún-
ERLENT YFIRLIT:
Viija ICinverjar semja? |
Mótgangur í Hórcn-styrjjöMiimi hefir gorl
i»á snnmins'afúsari, en þó strandar enn á
ýmsnin skilyrðum þeirra
f erlenda yfirlitinu í sunnu-
dagsblaðinu var rakin í höfuð-
dráttum deila sú, er staðið hefir
í stjórnmálanefnd S.Þ. um með
ferð Kóreúmálsins. Deila þessi
rekur m. a: rætur sínar til þess,
að menn greinir á um, hvaða
leið sé líklegust til þess að fá
Pekingstjórnina til að fallast á
samkomulag. Bandarikjamenn
telja það óheppilegt, ef hún sé
látin finna ofmikla undanláts-
semi, en fulltrúar ýmsra Asíu-
og Arabáríkja vilja fara sem
allra væ'gilegast í sakirnar.
Erfitt er að dæma um, hvað
rétt sé í þessum málum, en sitt-
hvað bendir til þess, að Peking-
stjórnin -hafi fært sig þeim
mun meira upp á skaftið, sem
meira hefir verið látið undan
henni. Hins vegar virðist hún
heldur hafa slakað til í seinni
tíð eftir ’að þeirri stefnu Banda
ríkjamarfna tók að vaxa fylgi,
að Kína 'yrði lýst árásaraðili.
Seinasta orðsending hennar um
grundvöll fyrir samningavið-
ræður ura lausn Kóreudeilunn-
ar felur.í.sér verulega tilslökun
frá fyrri. tilboðum hennar. 1
fyrstu lýsti Pekingstjórnin því
t. d. yfir, að hún vildi alls ekki
ræða þesísi mál við S. Þ. meðan
hún færi ékki með umboð Kín-
verja þar.'-
Þrátt fyrir þetta er það enn
spurning, sem kunnustu menn
telja sér örðugt að svara, hvort
Pekingstjprnin vilji raunveru-
lega semfa, eða sé aðeins að
reyna að'Sraga málin á langinn.
Öllu fléifa virðist þó heldur
benda ttt þess að hún vilji
semja, ef samningarnir verði
þannig, að hún telji hlut sínum
vel borgiS.
Breytt aðstaða í
Kóreustyrjöhlinni.
Það, sem hefir sennilega
meira en nokkuð annað aukið
fúsleika Pýkingstjórnarinnar til
samninga, er styrjöldin í Kóreu
seinustu vikurnar. Hún hefir
langt frá "því gengið henni að
óskum. t fyrstu virtist hún
ætla að Véira óslitin sigurganga
fyrir her hennar, en þetta hefir
mjög breytzt undanfarið. Eftir
því sem. - flutningaleiðir kin-
verska hersins hafa lengzt, en
flutningaleiðir andstæðinganna
stytzt, hefir aðstaðan í styrj-
öldinni tékfð miklum breyting-
um. Flugher S. Þ. nýtur sín nú
miklu betur en áður og torveld-
ar mjög alla flutninga Kínverja.
Jafnframt hefir her S. Þ. tekizt
að koma jmiklu betri skipun á
varnir sinar. Hin ráðgerða stór-
sókn Kínverja, er átti að hrekja
hersveitif S. Þ. í sjóinn, hefir
því farið út um þúfur eftir stór-
kostlegt mannfall. Kínverjar
hafa orðið að hörfa til að end-
urskipuleggja lið sitt og víst þyk
ir, að þeir muni enn þurfa að
auka stórlega lið sitt í Kóreu,
ef þeir seíja að hrekja her S. Þ.
þaðan. Það mun taka þá langan
tíma og hafa svo mikla fyrir-
höfn og kostnað í för með sér,
að erfitt er fyrir Kína að rísa
undir því, þar sem það er enn
í sárum eftir borgarastyrjöld-
ina.
Þetta viðhorf gerir það vafa-
laust að verkum, aö Peking-
stjórnin er nú mun fúsari til
samninga en fyrir nokkrum vik
um, þegar sigurhorfur hennar
virtust hinir glæsilegustu. M. a.
er talið, að hún geri sér orðið
ljóst að hún muni vart sigra í
Kóreu, án aukins stuðnings
Rússa, en það getur gert hana
háðari þeim en hún telur æski-
legt.
Deilan um Formósu.
I enska stjórnarblaðinu „Daily
Herald“ var látið svo ummælt
eftir seinustu orðsendingu Pek-
ingstjórnarinnar, að hún benti
til, að stjórnin væri fús til
samninga, ef hún fengi For-
mósu. Margir virðast líka þeirr-
ar skoðunar, að raunverulega
láti hún Her sinn í Kóreu berj-
ast meira vegna þess að hún
vilji ná yfirráðum á Formósu
en í Kóreu sjálfri.
Eins og nú horfir, virðast
hins vegar slíkir samningar um
Formósu miklum erfiðleikum
bundnir, enda erfitt fyrir stór-
veldin eða S. Þ. að verzla þann-
ig um Formósu, án þess að
spyrja um vilja íbúanna sjálfra,
en þeir eru taldir þess lítt fýs-
andi að komast undir stjórn
Kínverja, heldur munu senni-
lega helzt kjósa sér sjálfstæði.
Þjóðréttarlegt eða siðferðilegt
tilkall Kínverja til Formósu
virðist líka næsta vafasamt,
þótt hún hafi fyrir alllöngu lot-
ið Kínaveldi. T. d. munu íslend-
ingar ekki telja Dani eiga neitt
tilkall til yfirráða hér, þótt ís-
land hafi áður verið hluti Dana-
veldis.
Tortryggni Bandaríkjamanna
í garð Pekingstjórnarinnar er
líka orðin svo mikil, að vafa-
samt er, að þeir geti að svo
stöddu fallizt á að afhenda
henni Formósu, nema hún sýni
friðarvilja sinn mjög ákveðið í
verki, t. d. hætti hún öllum
stuðningi við uppreisnarmenn í
Indo-Kína. Af þessum og fleiri
ástæðum virðast horfur um
sættir í Kóreudeilunni harla litl
ar, nema Pekingstjórnin falli
frá skilyrði sínu um Formósu.
Hins vegar má telja líklegt, að
ekki standi á því, að hún fái
umboð Kína í S. Þ..
Hernaðarstaðan í Kóreu.
Þótt Pekingstjórnin virðist nú
fúsari til samninga í Kóreudeil-
unni en áður, er mikil ástæða
til að óttast að samkomulags-
tilraunir strandi á ýmsum auka-
kröfum hennar, eins og t. d.
varðandi Formósu. Styrjöldin í
Kóreu mun þá halda áfram og
fer það eftir því, hve mikið
kapp Kínverjar leggja eða geta
lagt á sóknina þar, hve lengi
hún stendur. Bandamenn virð-
ast hafa ákveðið að haga bar-
áttu sinni í Kóreu þannig að
Mao Tse Tung
verjast þar meðan auðið er, án
þess þó að stefna her sínum í
verulega hættu. Heldur en að
leggja í tvísýnu, munu þeir
flytja herinn í burtu, þar sem
þeir telja nú horfur í heims-
málunum þannig, að ekki sé
ráðlegt að binda mikinn her-
styrk í Kóreu, því að hans geti
orðið meiri þörf annars staðar.
Um tíma í vetur virtist ráðið,
að her S. Þ. yrði fljótlega flutt-
ur frá Kóreu, en horfið hefir
verið frá þessum fyrirætlunum
1 UJrræði Alþýðu-
flokksins
Alþýðublaðið deilir í for-
ustugrein í gær allharðlega
á hinar fyrirhuguðu ráðstaf-
anir ríkisstjórnarinnar til að
trygsja rekstur bátaútvegs-
ins. Það lýsir jafnframt til-
lögum Alþýðuflokksins í þeim
málum. Það segir, að Alþýðu-
flokkurinn vilji vinna að bætt
um rekstri bátanna, en,
„að svo miklu leyti, sem
þær kynnu ekki að vera
nægilegar, bendir flokkur-
inn á þá leið, að ríkissjóður
greiði niður ýmsa kostn-
aðarliði, fyrst og fremst
þá, sem teknir eru af ó-
skiptu, svo báðum aðilum
koma að gagni, sjómönn-
um og útvegsmönnum.“
Alþýðuflokkurinn vill m. ö.
o- að ríkissjóður taki að sér
að borga niður rekstrarkostn
að bátaflotans í stað þess að
útvegsmenn fái að ráðstafa
vissum hluta gjaldeyrisins.
Til þess, að sú leið Alþýðu-
flokksins yrði fær, þyrfti rík-
ið að leggja á nýja tolla, og
er talið að þeir myndu alltaf
þurfa að gefa einar 30 millj.
að sinni, þar sem sóknarkraftur króna f fulInægja ætti þörf
Kmverja hefir reynzt minm en ... „ ’
búizt var við. | bataflotans.
Margir herfræðingar telja nú Alþýðublaðið beitir þeirri
horfur á, að her S. Þ. geti varizt röksemd gegn fyrirætlun rík
lengi enn í Kóreu, án þess að isstjórnarinnar að hún sé að
hann verði aukinn að verulegu
ráði. Hann hefir nú breytt um
baráttuaðferðir þannig, að hann
lætur skiptast á undanhald og
sókn og hefir þetta ruglað hern
aðaráætlun Kínverja. Útbúnað-
ur hans er líka stórum betri en
kínverska hersins og flugherinn
er honum ómetanlegur styrkur.
(Framhald á 6. síðu.) í
vissu leyti óbein gengislækk-
un. Tollar eru líka alltaf ó-
bein gengisiækkun. Hvað
þetta snertir er því enginn
raunverulegur munur á fyrir
ætlunum ríkisstjórnarinnar
og tilhögun Alþýðuflokksins.
Hvor leiðin, sem farin yrði,
í myndi hafa í för með sér
verulega kjaraskerðingu og
má deila óendanlega um,
hvor leiðin hefði meiri kjara
skerðingu í för með sér.
Hitt mun mörgum þykja
Þjóðviljinn heldur áfram að vafasamt úrræði, að ríkið
skrifa um útflutninginn á talti alj sér að borga niður
dilkakjötinu. í seinasta sunnu hallarekstur. Það gæti orðið
Raddir nábúanna
aði væri ofaukið hjá henni.
Það eitt er víst, að það tjón
er mikið og afleiðingar þess
eiga eftir að segja til sín á
marga vegu.
Um það þýðir nú ekki að
fárast. Hitt verður að leggja
áherzlu á, að þjóðin getur
ekki lifað án þess að leggja
rækt við landbúnað sinn, að
íslenzkur landbúnaður virð-
ist geta framleitt vörur til
sölu á erlendum markaði jafn
arðvænlega og aðrir atvinnu-
vegir og þess vegna er ís-
lenzka þjóðin að svíkja sjálfa
sig ef hún tekur ekki fullt til-
lit til þessa.
Reynslan sýnir, að íslenzka
þjóðin getur ekki leyft sér að
hafa þá forustumenn, sem
birgja augu sín fyrir því, að
íslenzkan landbúnað verður
að efla og vinna þar upp það,
sem vanrækt hefir verið í
skammsýnni vímu stríðsgróða
og styrjaldarástands, sem
ruglaði dómgreind margra og
lét þá gleyma að gæta raun-
sannra röksemda.
ísland er að mörgu leyti
gott landbúnaðarland og all-
ir þjóðhollir menn verða að
standa einhuga gegn land-
níði og ótrú þeirra, sem halda
að hér sé óbyggilegt.
dagsblaði hans segir svo:
„Nú hefur hið volduga og
virðulega félag S.Í.S., móðir
Olíufélagsins, hafizt handa um
það, að fullkomna verk kara-
kúlpestanna og koma á kjöt-
skorti á íslandi, með því að
selja úr landi það litla, sem
það hefur ráð á af dilkakjöti.
Auðvitað með fullu samþykki
allra valdaaðila í rikisstjórn og
fjárhagsráði. Og þetta er gert
í nafni bænda landsins, undir
yfirskyni markaðs- og gjald-
eyrisöflunar . . .
Framsóknarmenn við Tím-
ann og S.l.S. ættu annars að
fara sér hægt í því að þykjast
gera öll sín fólskuverk og
myrkraverk í nafni íslenzkra
bænda og samvinnuhreyfing-
ar. Þó íslenzkir bændur séu al-
mennt hæglátir og seinþreyttir
til vandræða, getur svo farið
að einhvern tíma verði þeim
nóg boðið.
Með fólskuverkum er átt við
það að taka matinn frá lands
ins börnum og selja út. Það er
á ábyrgð ríkisstjórnarinnar og
Framsóknarforkólfanna í S.l.
S. að kjötið er selt úr landi til
gj aldeyrisöflunar.“
Þetta þarfnast ekki neinn-
ar skýringar. Á það má aðeins
benda að einu sinni taldi
helzta skáld kommúnista það
Kleppsvinnu að framleiða
dilkakjöt til innanlandsneyzlu
og vildi láta flytja inn kjöt-
afurð'r. Nú er það orðin versti
glæpur að taka þetta óæti frá
landsmönnum! í annan stað
skammast svo Þjóðviljinn yfir
atvinnuleysi vegna ónógrar
gjaldeyrisöflunar. Málflutn-
ingur kommúnista sýnir vissu
lega að þeir hafa ekki annað
markmið en að skapa úlfúð,
sundruhgu og glundroða.
næsta varhugavert fordæmi.
Hætt er við, að atvinnurek-
endur færu að hafa lítinn á-
huga fyrir hagstæðri rekstr-
arafkomu, ef þeir kæmust
upp á það að láta ríkið borga
niður hallann.
Fyrirspurnir til
dómsmálaráðherra
Mbl. heldur áfram í gær að
japla á lygaþvættingi Þjóð-
viljans um Olíufélagið og verð
gæzlustjóra og endurnýja
þær spurningar sínar, hvers-
vegna verðgæzlustjóri hafi
ekki vísað máli Olíufélagsins
til verðlagsdóms.
f tilefni af þessu og til þess
að upplýsa betur réttarfars-
lega hlið þessara mála, væri
æskilegt að Mbl. flytti svör
dómsmálaráðherra við eftir-
farandi spurningum:
Telur dómsmálaráðherra
sér skylt að vísa máli til dóm-
stólanna eftir að hann
hefir aflað sér upplýsinga um
sakleysi hins ákærða?
Hefir dómsmálaráðherra
aldrei fallið frá málshöfðun
eftir að hafa kynnt sér að
hinn ákærði var borinn röng
um sökum?
Telur dómsmálaráðherra
sér skylt að svara fyrirspurn-
um, sem bornar eru fram i
blöðum í tilefni af því, aö
hann hefir ákveðið að falla
frá málshöfðun?
Svör dómsmálaráðherra
við þessum spurningum ættu
(Framhald á 6. síðu.)