Tíminn - 18.02.1951, Page 8

„ERLE\! YFIRLIT“ I »1G:
Gladivtin Jebb.
35. árgangur.
Reykjavík,
Heimsókn tiS einhúans í heiðinni:
Fer um leið og farfuglarr ir til sumardval-
á æskustöðvunum v ð eyðibýlið
Er samferða eru ómissanöi hlutir. Á hlað- þoku og drunga er líka leið-
fuglunum á vorin. varpanum er svo tja’dið, þar inleg uppi á heiði eins og
Hann er einn hinna fáu sem vistir sumarsins eru niðri í byggð. En þeir dagar
geymdar, og annað það, sem eru margir á sumrinu, sem
rúmast ekki í kofanum. súld er í lofti, og stundum
íbúfarkofinn hans Jóns er rigning og stormur. En þetta
ekki byggður fyrir fínar frúr. tilheyrir landinu, og án þess
Nútímaþægindi eru þar engin. væri það sjálfu sér ósam-
Þó að mörgum, sem um veg- kvæmt. Eitt sumarið sá til
inn fari, finnist kannske !í ið dæmis ekki til sólar nema 40
þar fyrir alvöru. Því lífi ann til um kofann, er hann höll í af 70.
hann, og þar kann hann bezt huga heiðarbúans og þeirra, iðjuleysi og leti á ekki
við sig, einn með vængjaþyt sem gista hann daglangt, og í heima á þessum slóðum æsku- ..
fuglanan í loftinu og jarmi frá veggjum hans er mosi heiðar- manncins. Það var óþekkt fyr- Jæ™afS „ U^, Þf.ð’ „P
umhyggjusömum lambám í innar, sem ver íbúann kulda irhrigði í Óspaksstaðaseli, og "
einbúa íslenzku heiðanna. A
hverju vori er hugur hans
samferða vængjataki hinna
suðrænu gesta fram í óbyggð-
irnar, en sjálfur kemur hann
í heiðina um svipað leyti og
lambærnar, en þá byrjar lifið
Rústaður einbúans 'í'tieiðinni. Kofinn er notalegur og hlýr,
þétt ekki.sé-harHi stór, og tjaldið er notað fyrir skemmu.
Guðni Þórðarson tók myndina.
hlíðum og á heiðaflákum og næðingi frá fjöllum og af
þarna. Þar sem sumardýrðin hafi.
er ósvikin frá morgni til1
kvölds, og líka langar sumar-
nætur, kann einbúi heiðanna
bezt við sig, og í heiðinni er
hann fæddur og þar sleit
er það enn á heiðinni. Sá tími,
sem afgangs verður hliðvörzl-
unni, er notaður til margs.
Margir öngultaumar hafa
verið hnýttir á linu þessa sum
ardaga, og margur þorskurinn
hefir skilað sér á land fyrir
Verður aftur ungur
á einni nóttu.
Heiðabúinn segist hvergi
' hafa kunnað betur við sig en
hann barnsskónum í leik við uppi á heiðinni. Jón er þó orð- þá Vinnu, sem unnin hefir
lömb í haga strangan vetur inn roskinn maður og hefir verið þarna bjarta eða drunga „„
og margvísleg æfintýri tilver- reynt sitt af hverju. En heiðin jega sumardaga. Auk þess er ( Ævintýri úr lífi heiðarinnar. jancj ð febrúar. í
unnar.
ir far austur og hverjir vest-
ur á mánuði hverjum, hvað
séu flutningabílar og hvað
fólksbílar. Fær vegagerð n
þann'g þýðingarmlkinn fróð-
leik um þunga umferðarinn
ar. Kemur í ljós, að umferðin
vex frá ári 11 árs, og er mest inSu tékknesku stjórnarinnar
í júlí og ágúst frá 9- fetrúar. Þar eru banda-
rískar flugvélar sakaðar um
að hafa flogið yfir tékkneskt
Svara mótmælaorð-
sendiitgn Tékka
Bandaríska stjórnin svar-
aði i gær mótmælaorðsend-
Konungurinn á hól
smaladrengsins.
heillar hann og seiðir, og hon-
um finnst á hverju vori, þeg-
ar hann kemur þangað, að
allur krankleiki vetrarins liði
En heiðin er ekki að öllu burt úr skrokknum á sér á
leyti eins og hún á að sér. Það einni draumléttri nóttu, með-
hefir verið lögð þjóðbraut yfir an hann er að eltast við lömb-
mela og móa, og sjálfur Dana- * in á æskustöðvunum. En Jón
konungur hefir lært að þekkja er eins og áður er sagt, þarna
landið frá konungsvörðunni, á æskustöðvum sinum.
þar sem smaladrengurinn sá! Hann er fæddur og upp al-
áður til kvíaánna sinna.
Þó er það einmitt vegna
þjóðvegarins um heiðina,
inn í Óspaksstaðaseli, sem er
nú eyðibýli i heiðinni, — að
austanverðu í hlíðinni á móti
sauðfjárveikinnar og annarra kofanum. Hefir hann því
óvæntra atburða, að einbúinn æskustöðvarnar jafnan fyrir j lesnar meðan nótt er björt,
er ennþá sumardaga á sínum augunum, og sjálfsagt á það því að þær tilheyra dimmum
stað. Þvi einbúinn í heiðinni sinn þátt í því, hvernig hann j haustkvöldum og litlu kerta
hliðbúinn bókelskur og heldur
ýtarlega dagbók yfir það, sem
fyrir augun ber, og líka hitt,
sem hugann varðar.
I - * '
Þegar kertið slokknar
frá draugasögunni.
Þjóðlegur fróðleikur er í
mestum hávegum hafður. Út-
lendar glæpasögur eiga ekki
beinlinis he’ma þarna i ís-
lenzkri náttúru. En drauga-
sögurnar — þær eru gulls
ígildi. Bíða þær yfirleitt ó-
svarinu seg-
En marga gesti ber að ir, að við rannsókn hafi kom-
garði, sem vegastjórnin fær ið í ljós, að engar bandarískar
ekki skýrslur um. Stundum flugvélar hafi farið yfir tékk-
rangla forvitnar lambær heim I neskt land umræddan dag, en
að kofa einbúans, en þær eru tveim dögum síðar hafi tvær
ekki tíðir gestir og þiggja bandarískar flugvélar villst
ekki góðgerð r, enda lögð á- inn yfir landamærin. Það hafi
herzla á að stugga þeim burt verið óviljaverk flugmann-
málinu og farfuglarnir, sem
koma ennþá lengra sunnan að
en hann til sumardvalar.
er enginn annar en Jón Mar-
teinsson frá Óspaksstaðaseli,
hliðvörður við varnargirðing-
una á þjóðveginum yfir Holta-
vörðuveiði. |
Blaðamaður frá Tímaum Rigning og súld
hefir heimsótt Jón. Kynntist eru leiðir gestir.
hann því, hvernig einbúinn j Að vísu er ekki því að leyna:
lifir og hugsar með hinn víða dagarnir eru misjafnlega
sj óndeildarhring í kringum skemmtilegir. Norðansúld með
sig á æskustöðvunum. Hann
er einbúinn í heiðinni, þó að
þúsundir bíla þjóti öskrandi
framhjá honum á sumri
hverju og starf hans sé að
opna og loka hliðinu.
Ef snemma vorar í byggð.
Það er dálítið misjafnt, hve-
nær Jón leggst út. Það fer
eftir því, hvernig vorar og
hvernig blessuðum lömbunum
líður niðri í bygð. Sé vorið
gott og lömbin snemma kvik
á fæti og hlíðarnar fullar af
ilmandi gróðri, skal það ekki
bregðast, að Jón er kominn
snemma í heiðina.
Bústaðurinn hans er lítill
timburkofi, þar sem er rétt
rúm fyrir fletið, olíuvélina og
svolítill afgangur af veggrúmi
fyrin fjölskyldumyndirnar. —
Draugasögurnar og húslestr-
arbókin þurfa ekki ýkjamikið
rúm, en þær má finna i bú-
staðnum, og ef betur er að
gáð, nokkrar lausavísur og ef
til vill sögu á skrifuðu blaði.
Fyrir utan skúrinn er hag-
anlega lögð gangstétt, eins og
venja er á þrifalegum sveita-
bæjum, og á þili hangir reipi
og snæri, sem hverjum manni
þráir heiðina eftir sama lög- j Ijósi, sem slokknar út af við
rúmstokkinn, þegar eldavél-
in er orðin köld eftir hitun
kvöldsopans.
Gott fólk á ferð um heiðina.
frá girðingunni.
En það eru litlu, tvífættu
sumargestirnir í heiðinni, er
oft eru á ferð — fuglarnir.
Kann Jón frá mörgu skemmti
legu að segja úr því samfélagi
sem hann hefir átt með vin-
um sinum, fuglunum.
Dag einn snemma á síðastl.
sumri komu tve’r smáfuglar
heim að kofanum og gerð-
ust óvenju spakir. Voru það
auðnutittlingur og sólskríkja.
Ef til vill hafa þeir upphaf-
+ ... . lega verið á flóta undan kjóa ___ . _ .
í augum einbuans er það j eða smyrli En hyað um ^ Wonju-svæðinu undanfarna
" f_!LuT þeir gerðust góðir vinir Jóns I
og tíðir gestir á bænum
anna og reynt verði að koma
í veg fyrir slíkt framvegis.
Norðurherinn hörf-
ar eftir hörð átök
Hernaðaraðgerðir herja SÞ.
í Kóreu í gær miðuðust við það
að reyna að uppræta fleyga
þá, sem norðurherinn hefir
rekið inn í varnarlínu S.Þ. á
heið na. Bilarnir eru margir;
og Jón skrifar niður hjá sér
austur af Wonju, þar sem her
kommúnista gerði áhlaup
Var þeim daglega geflð korn snemma í gærmorgun og
og kunn ngsskapurinn jókst. komust mjög nærri aðalveg-
Þeir tóku jafnan kornið í nef inum suður frá Wonju. S,ð-
ið og fluttu það burt, en borð- 1 degis í gær varð norðurherinn
uðu lítið sjálfir. Var sá hátt þó að hörfa á þessum slóðum.
ur áuðskdjanlegur, og vitað Talið er að norðurherinn tefli
úr því, að þeir ættu ungv ði1 nú fram meira liði en hann
á næstu grösum. Sú var líka ! hefir gert nokkru sinni fyrr í
| raunin á. Svo þegar ungarnir j styrjöldinni í samfelldri víg-
Þarna er hann í hliðinu sínu. Það er mikilvægt trúnaðar-
starf að gæta þessa hliðs, og Jón Marteinsson hefir unnið
starfið á heiðinni af skyldurækni og trúmennsku. Það kemur
enginn að mannlausu hlíði, þar sem hann á að vera.
voru orðnir fleygir, komu
þeir v.ð rétt sem snöggvast
eins og 11 að kveðja og þakka
fyrir góða viðkynningu. Sið-
an sáust þeir aldrei me r.
Þannig er líf .ð i heiðinni, fullt
af sönnum æfintýrum í ríki
náttúrunnar.
En fyrir Jón Marteinsson
frá Óspaksstaðaseli er heiðin
h mnaríki á jörð. Líf ð þar
fullkomnun alls hins feg-
ursta, því að þar, í einver-
unni í ríki náttúrunnar, slær
mannlegt hjarta líkast sjálfu
sér. Því ríki he'ðarinnar held
ur áfram að vera heimur út
af fyrir sig, þótt þúsundir bíla
þjóti um veginn og hliðvörð-
ur nn loki og opni hliðið, sem
ráðið getur örlögum sauð-
fjárræktar og afkomu margra
héraða.
gþ-
línu.
*
Arangurslaus leit
Njarðvíkinga
í
Pilts'ns frá Stapakoti
Innri-Njarðvík, er hvarf síð-
astliðinn miðvikudag var leit
að af f mmtíu mönnum úr
Innr'- og Ytri-Njarðvík í
gæv. Stjórnaði hreppstjóri
leitinni, og fóru leitarflokkar
bæði meðfram sjónum á
lcngu svæði og upp á he ði
og meðfram veginum til
Grindavíkur.
Þessi leit bar þó engan ár-
angur, og fannst ekki neitt,
er gæti bent til þess, hvað
af manninum hefir orðið.