Tíminn - 02.03.1951, Side 5

51. blað.
TÍMINN, föstudaginn 2. marz 1951.
5.
Ræða
Hermanns Jónassonar
Föstud. 2. marz
Eftir eldhús-
umræðurnar
Tvær kvöldvökur hefir þjóð
in hlýtt á málflutning stjórn-
málaflokkana á Alþ'ngi, þar
sem stjórnarstefnan er sótt
og varin í meginatriðum. Meg
inræðurnar koma svo á prent
í blöðunum, svo að mönnum
gefst kostur á að athuga þær
betur.
Stjórnarandstæð ngar hafa
að vísu flutt ræður sínar í
ádeilutón og þeir hafa dregið
upp ýmsar dökkar myndir af
ástandi og horfum. En þegar
þessum umræðum er lok.ð
láta menn sér slíkt þó ekki
nægja. Þá spyrja menn hver
sé stefna stjórnarandstæð-
inga.
Það er alltaf hægt að tala
um það, að sú leið, sem farin
er, sé erf ð og það er líka hægt
að tala um hættur og mann- J
raunir á þeirri leið. Allt slikt
tal hlýtur þó jafnan að verða 1
neikvætt, nema jafnframt sé 1
bent á aðra betri leið eða'
samferðamennirnir séu hvatt
ir 11 að láta hætturnar ekki!
buga sig og fylgja foringjum
sínum einhuga. Stjórnarand-
stæðingar hafa hvorugt gert.
Því er málflutn'ngur þeirra
neikvæður.
Ríkisstjórnin ve t það sjálf,
að það eru ýmsir erfiðleikar
á veginum og hún reyn'r ekk-
ert að fela það.
Þjóðin ætti lika að vera bú-
in að fá meira en nóg af
marklausu gaspri um, að allt
sé í lagi og hún megi sofa
og synda áhyggjulaust. Slikur
þvættingur er ekki líklegur
t'l áhrifa e'ns og nú er kom-
ið.
Andstæðingar stjórnar.'nnar
hefðu því átt að gera grein
fyrir sinum úrræðum og sín-
um leiðum fram hjá erfið-
leikunum, svo að þeir gætu
sakað rík'sstjórnina um að
hafa leitt þjóðina út í þessi
vandræði. Það hafa þeir ekki
gert.
Hér var um skeið lifað í
líkingu við búskap Hrafna-
Flóka fyrsta sumar hans á ís-
landi. Þá var ekki tekið tillit
til náttúrulegra lögmála.
Hrafna-Flóki tók ekki tillit t:l
þess um sumarið, að íslenzka
sumarið er skammvinnt og
eftir það kemur vetur. „Ný-
sköpunarstjórnin‘“ tók held-
ur ekki t llit t l náttúrlegra
lögmála og óhjákvæmilegra
breytinga.
Þess er ekki get'ð, að menn
Hrafna-Flóka hafi bein-
linis kennt honum um hafís
og vetrarriki og því síður
kenndi hann þeim um harð-
indin, þegar hann reyndi hina
óblíðari hlið náttúrunnar. En
nú mátti heyra þá, sem sek-
astir eru íslenzkra samtíðar-
manna um Hrafna-Flóka-
búskap, ásaka aðra um það,
að algild iögmál nái einnig
til íslands. Og það er í raun-
inni hið eina, sem þessir menn
hafa til mála að leggja.
Það eru léttvæg rök, þó að
ymprað sé á því, að uppbóta-
leið og sú verðhækkun, sem
af hennj leiði, sé betri en verð
hækkun af breyttri gengis-
skráningu eða þó að menn tali
um að ungverskt hveiti og
slíkar innflutningsvörur muni
bætar efnahag þjóðarinnar.
(Framhald af 3. síðu.)
ef Framsóknarflokkurinn
gæti tryggt meirihlutastuðn-
ing við stjórnina og fylgi við
aðkallandi vandamál.
Þar sem flokkarnir voru
sammála' um að Sosíalistar
kæmu ekki til greina — var
þetta bein ávisun á samstarf
við Sj ájfstæðisflokkinn — og
létu íhaldsandstæðingarnir,
Hannibal og Gylfi, sem hér
töluðu í fyrrakvöld þá ekk-
ert til sín heyra. — Sjálf-
stæðisflpkkurinn fór undan í
flæmingi — og Framsóknar-
flokkurinn leitaði þá ekki
eftir stjórnarsamstarfi við
hann einan. — Meðan flokks
stjórn Sjálfstæðismanna sat,
ræddu tjæstv. núverandi for-
sætisráðherra, hæstv. fjár-
málaráðherra og ég enn marg
sinnis yið Alþýðuflokkinn, en
samstarr. við hann reyndist
með öllu .ófáanlegt og fékkst
hann ek£i einu sínni til að
nefna l^kilyrði fyrir sam-
starfi og'virtist vera fullkom
lega úrræðalaus, enda lýsti
Alþýðubiaðið því yfir daglega,
að Alþýðijflokkurinn tæki eigi
þátt í stjLörn. Þeir vissu allt-
of vel um arfinn, sem þeir
skildu eftir. Þannig fram-
kvæmdiFramsóknarflokkur-
inn út i æsar yfirlýsingu sína
fyrir kQgningar. En Flram-
sóknarfiplíkurinn stóð jafn-
framt vjð.. þá stefnu sína, í
samræmi viö yfirlýsinguna,
sem ég .ias í blaðagrein minni
áðan, að*ef Alþýöuflokkurinn
brigðis^ yrði að leita meiri-
hlutafylgis fyrir nýrri fjár-
málaste|gu eftir öðrum leið-
um, ogjjp gerði hann.
Nokkrar spurningar til
Hannibals Valdimarssonar.
Ég vii ijú í þessu sambandi
og að geinu tilefni spyrja
Hanniba,li Valdimarsson nokk
urra spurninga.
Heldur .hann, að kjósendur
Framsóiaiarflokksins hafi
ætlast t41 þess, að Framsókn-
arflokkurínn gerði verkfall á
Alþingi, *vegna þess, að þjóð-
skörungum Alþýðuflokksins
þóknaðist það?
Heldur,.Jíannibal Valdimars
son, að~' verkamenn, sjómenn
og aðrir^ kjósendur hafi helzt
óskað þess, að Framsóknar-
menn hlypu frá stjórn skút-
unnar, sem skipstjóri Alþýðu-
flokksins hafi strandað, og
neituðu.sað taka þátt í björg-
uninni„,létu allt atvinnulíf
stöðvash létu hungurvofuna
halda innreið sína yfir land-
ið, bara vegna þess, að Al-
þýðuflokkurinn fór í fýlu?
Heldur þessi háttvirti þing
maður, að af sömu ástæðum,
hafi bændur ætlast til þess.
að Framsóknarflokkurinn
stofnaði til stjórnleysis, með
þeim afleiðingum meðal ann
ars, að markaðúr hefði þorr
ið fyrir afurðir bænda, við
sjávarsíðuna, að algjör stöðv
un yrði á innflutningi land-
búnaðarvéla og varahluta.á-
burðar og fóðurbætis? Með
þeim afleiðingum, að vanskil
á greiðslum ríkissjóðs til
Ræktunarsjóðs og Byggingar
sjóðs héldi áfram? Með þeim
afleiðingum, að engar 15 millj
af gjaldeyrisgróðanum kæmu
í þessa sjóði?
-Heldur Hannibal Valdi-
marsson í raun og veru, að
barist hefði verið í núverandi
ríkisstjórn fyrir auknu fé til
landbúnaðarins, eins og nú er
gert og byggingu áburðarverk
smiðju, ef Framsóknarflokk-
urinn hefði gert pólitískt verk
fall?
Heldur Hannibal Valdimars
son, að bændur hefðu frekar
kosið, að Framsóknarflokkur-
inn stofnaði til stjórnleysis
með hruni innanlandsmark-
aðarins, eða gerði gengis-
breytingu, sem verndaSi ekki
aðeins þessa markaði, heldur
opnaði markað erlendis fyr-
ir landbúnaðarvörur, eins og
nú er í fyrsta skipti í mörg
ár? Hvort munu verkamenn
fremur kjósa verkfall Al-
þýðuflokksins eða þá stjórn-
arsamninga, sem tryggðu
þeim 7 millj. af gengisgróð-
anum í verkamannabústaði?
Telur Hannibal Valdimars-
son, að bændur og aðrir sam
vinnumenn reikni Framsókn-
arflokknum það til syndar,
að hann kom beinlínis í veg
fyrir það með stjórnarsamn-
ingunum, aö teknar væru 8
millj. í stóreignaskatt af sjóð
um samvinnufélaganna? Og
heldur hann, að menn telji
það dyggð af Alþýðuflokkn-
um, að formaður hans tjáði
sig fylgjandi skattlagningu á
þessa sjóði?
Heldur Hannibal Valdimars
son, að landsmenn kjósi frem
ur tómar búðir stjórnleysis-
ins, heldur en þann vöruinn-
flutning nauðsynja, sem nú
er tryggður og samkeppni
samvinnufélaganna?
Svona mætti lengi spyrja
um mál, sem óhugsanlegt
var, að Framsóknarflokkur-
inn kæmi fram með því að
Slíkt tal« lítið skylt við raun
veruleg;?'úrræði t l hagsbóta
eða út úr erfiðleikunum. Hins
vegar gerir það sitt til að
minna -jjjóðina á það, að
stjórnarandstæðingar kunna
ekki nejn ráð til að sneiða
þjóðin á'nú við að búa. Verð-
hjá þeim erfiðleikum, sem
hækkun er verðhækkun og
kjararýmun, hvort sem hún
birtist i' ungversku hveiti, ein
hverjurrrnýjum tollum t1l að
standa-undir uppbótaleið eða
blátt áíram gengislækkun.
Þetta er aðalatriði málsins og
það er éngin ástæða til að
ætla, að það hafi farið fram
hjá hlustendum.
Eldhúsumræðurnar eru því
í raun og veru staðfest'ng á
því, að stjórnarandstæðingar
hafa í raun og veru enga
stefnu í vandamálum atvinnu
lífsins í heild. Þeir geta leyft
sér að tala um erfiðleika,
eins og. aðrir, en þeir reyna
að nota erfðleikana til að
sundra þjóðinni og deyfa vilja
hennar og einhug til að sigr-
ast á þeim. Þetta kann að
mega segja að sé nokkur freist
ing fyrir úrræðalitla flokka,
sem þyrstir í völd og áhrif,
en þvi fer alls fjarri, að það
sé nein raunveruleg málefna
barátta. Og væntanlega sjá
flestir í gegnum þennan mála
tilbúnað.
Andstæðingar stjórnarinn-
ar fengu tvö kvöld til að tala
við þjóðina um það, hvernig
mátt hefði komast hjá þeim
erfiðleikum, sem atvinnuveg’r
hennar eiga nú við að stríða
eða þá í öðru lagi hvernig
sigrast hefði mátt á þeim erf-
iðleikum. Nú hugsai^ þjóðin
um það, hvernig þessu hafi
verið svarað. Flestum mun
finnast, að því sé enn ósvarað,
þrátt fyrir langar ræður.
Það er sigur ríkisstjórnar-
innar í þessum umræðum.
neita öllu stjórnarsamstarfi,
þótt ýmsu megi þoka áleið-
is í stjórnarandstöðu?
Óskiljanleg afs aða.
Afstaða Só'íalistaflokksins
er tekin út frá einu sjónar,-
miði og alltaf skiljanleg. Þeir
vilja stefnu Tékkóslava á ís-
landi, sem að visu hefði og
orðið með svipuðum afleið-
ingum fyrir sjálfa þá og þar
hefir raun á orðið. En flest
vinnubrögð Albýðuflokksins
eru lítt skiljanleg. — Hann
fordæmir Framsóknarfl. fyr-
ir samstarf við Sjálfstæðis-
flokkinn, þaðan sem hann er
sjálfur nýkominn. — Alþýðu-
flokkurinn telur eins og aðrir
ekki unnt að vinna með Sós-
ialistum, ekki vildi hann sam
starf við Framsóknarflokk-
inn, og utanþingsstjórn for-
dæmir hann. Hvað er þá til
nema það samstarf, sem nú
er? — Eða er það það, sem
hann harmar, að Sjálfstæðis
flokkurinn skuli ekki stjórna
einn? — Áður var Alþýðufl.
velviljaður landbúnaði, en nú
þegar flestir skilja lífsnauð-
syn hans fyrir þjóðina, sýnir
hann flestum málum land-
búnaðarins óvild.
í ríkisstjórn er flokkurinn
með stýfingu og festingu vísi
tölunnar — utan ríkisstjórn-
ar telur hann þetta höfuð-
synd.
í ríkisstjórn kemur hann á
hrognapeningum, sem kaup-
menn verzla með, en þegar
útgerðarmenn eiga að fá
sömu fríðindi, er hann því
andstæður.
í ríkisstjórn telur hann
hvatningu til kauphækkana
glæp. Nú er þetta gert að
höfuðstefnu flokksins og tal-
in dyggð.
Flokkurinn hefir deilt á
rikisstjórnina fyrir vöruþurrð
og svartan markað, en nú,
þegar flytja á inn nauðsynja
vörur eftir þörfum, telur
hann þetta blátt áfram hættu
legt.
Áður hefir Alþýðuflokkur-
inn staðið beint og óbeint að
skuldasöfnun erlendis, er
nemur 178 milljónum króna.
Þegar rætt er um 15 millj.
til landbúnaðarins telur hann
það þjóðhættulegt.
Undir hans stjórnarforustu
er safnað 63 milljónum kr.
í ríkisskuldum að jafnaði ár-
lega, og það muna víst fæstir,
að flokkurinn hafi nokkurn
tíma greitt atkvæði með
sparnaðartillögum. Utan rík-
isstjórnar prédikar hann
sparnað.
Vegna andstöðu utanríkis-
ráðherra og Alþýðuflokksins,
hefir Framsóknarflokkur.inn
ekki getað komið fram fækk-
un sendiherra á Norðurlönd-
um. —
Nú talar Alþýðuflokkurinn,
eins og hann sé þessari fækk
un fylgjandi og ræðst á það
með dólgshætti, að valinn
hefir verið í eitt sendiherra-
starfið gáfaður hæfileikamað
ur. —
Eina leiðin til raunveru-
legra kjarabóta.
Öll þessi og svipuð vinnu-
brögð Alþýðuflokksins síðan
hann neitaði öllu samstarfi,
kunna að vera einhver æðri
vlsindi, en ég held að mörg-
um gangi erfiðlega að skilja
þau. En sleppum þessu. Hitt
er flestum meira áhyggju-
efni, að nú, þegar ríkissjóð-
ur lækkar ríkisskuldir um 13
milljónir í stað þess að hækka
þær um 63 milljónir árlega,
nú, þegar gjaldeyrisástandið
er batnandi, nú, þegar vissa er
fyrir innflutningi nauðsynja-
vara, ef framleiðslan er í
gangi, nú, þegar ráðist er í
stærstu framkvæmdir í sögu
þjóðarinnar, nú, þegar bólar
á batavonum í fjármálum,
þá skuli Alþýðuflokkurinn
beita sér við hlið Sósíalista-
flokksins fyrir kaupgjalds-
styrjöld, ~sem er líklegust til
að draga þjóðina niður í enn
dýpra svað en áður.
Það er bæði rétt og skylt að
greiða launafólki þau laun,
sem framleiðslan getur með
sæmilegu móti staðið undir,
en reynsla allra þjóða, og ekki
sízt okkar á undanförnum
árum, sýnir og sannar það,
sem skýrsla hagfræðinga Al-
þýðusambandsins staðfestir,
að kaupgjald umtram það,
sem þjóðartekjur leyfa og
framleiðslan þolir, fellir pen-
ingana í verði og skapar eng-
ar raunhæfar kjaraþætur.
Eina leiðin til raunveru-
legra kjarabóta, er að efla
framleiðsluna og auka þann-
ig þjóðartekjurnar. —
TamningastölS
(Framhald af 4. síðu.)
það svar, að menn væru hætt
ir að ala upp og temja drátt-
arhesta, en seldu ungviði til
slátrunar að haustinu. Sá,
sem um leltajtfi fyrir mig,
mun þó hafa haft flestum
betri tækifæri til þess að vita
um hesta, ef til væru. Á Hól-
um er þó hrossakynbótabú.
Á það aðeins að ala upp reið-
hesta? Er þeirra e. t. v. meiri
þörf en dráttarhestanna? Að
vísu virðist það í töluverðu
samræmi við margt annað í
háttum okkar, en ekki skal
því trúað að óreyndu, að for-
ráða- og trúnaðarmenn land-
búnaðarins telji me:ri þörf
fyrir reiðhesta, þó skemmti-
legir séu, en vinnuhestana.
Að lokum vil ég svo benda á
nokkur atriði til samanburð-
ar á notagildi hesta og aflvéla
í þágu landbúnaðarins.
Vélin er að vísu afkasta-
meiri, og með vél er hægt að
vinna sumt það, sem tæplega
verður unnið með hestum. Ef-
laust hentar vél betur á stóru
búi, þar sem heyfengur telstv
í þúsundum hestburða.
En um sumt tel ég að hesta
notkunin hafi yfirburði,
m'nnsta kosti á litlu og meðal
búi.
Bóndi, sem á 3 hesta getur
samtímis slegið og flutt heim
hey, rakað eða rifjað. Eigi
hann múgavél og rakstrarvél,
getur hann samtímis garðað
og rakað saman. Hann getur
notað rakstrarvélina og snún
ingsvélina samtímis og þó átt
þess kost að nota heyvagn-
inn um leið til heimflutninga.
M. ö. o- það má dreifa hest-
aflinu meira en vélaraflinu,
en þó að því tilskildu, að
hestarn’r séu svo öruggir, að
börn og unglingar geti farið
með þá áhættulaust.
Ég held því, að við eigum að
stefna að því, að auka frekar
en minnka hestanotkun okkar
við landbúnaðarstörfin. Hest-
urinn á ekki og má ekki
hverfa úr landbúnaðarsögu
okkar, en þá þarf líka nú
þegar að hefja aðgerðir til
þess, að auðvelda öflun þeirra
og notkun og fyrsta skrefið í
því efni, er uppeldis- og
tamningastöð.