Tíminn - 01.04.1951, Blaðsíða 5

73. blað.

- fÍMINN. sunnudaginn 1. aptll 1951.
5.
Sunnud. I. apríl
Trúin á dýrtíðar-
skrúfuna
Kommúnistar virðast halda,
að ennþá trúi almenningur á
dýrtíðarskrúfuna. Þeir miða
áróður sinn við það, að fólk-
ið trúi því, að það séu raun-
verulegar kjarabætur, ef dýr
tíð og verðbólga er látin vaxa
í landinu.
Nú eru málavextir þeir, að
verðlag fer hækkandi á heims
markaði og miklu fremur
ýmsar vörur, sem við flytjum
inn, en útflutningsvörur frá
íslandi almennt. Þetta þýðir
minnkandi kaupgetu íslenzku
þjóðarinnar við sömu fram-
leiðslu.
Þessum vanda er ekki hægt
að mæta með viti á annan
hátt en þann, að leggja kapp
á aukna framleiðslu og vand-
aða framleiðslu og viðhafa
fulla árvekni við afurðasöluna
Þetta eru einu ráðin til að
auka kaupgetu þjóðarinnar í
heild og hækka neyzlustig
hennar.
Úrræði kommúnista eru aft
ur á móti kauphækkanir og
verkföll. Um þýðingu verk-
falla fyrir þjóðarhag þarf
ekki að f jölyrða, en kauphækk
anir almennt eins og nú
standa sakir hljóta að draga
atvinnu saman, minnka fram
leiðsluna og gera þjóðarhag
verri.
Úrræði kommúnista miða
því markvíst að skipulagðri
fátækt, svo að notað sé mál-
far þeirra eigin orðabóka.
Það er vitanlegt og ætti að
vera hverju barni ljóst, að
almennar kauphækkanir gera
alla þjónustu innanlands dýr
ari, þar með talda verzlun
og flutninga alla. Þegar op-
inberir starfsmenn fá launa-
hækkun, verður ríkið að
hækka gjald fyrir þá þjón-
ústu, er það lætur í té. Það
er jafn augljóst og nokkur
hlutur getur verið, að ein
hvers staðar hlýtur ríkið að
taka af þjóðinni það, sem það
þarf til að standast launa-
greiðslur til manna sinna.
Um útgerðina er það víst, að
meðan hún þarf opinbera
hjálp til að komast af, hlýtur
sú hjálp að verða því meiri,
að öðru jöfnu, sem þyngri
byrðar eru á hana lagðar.
Og það vita kommúnistar
líka eins vel og aðrir, að með
almennum kauphækkunum
eru menn að kalla yfir sig
hækkað verðlag á landbúnað
arafurðum jafn öruggt og
nótt fylgir degi, því að ekki
verður aukinn milliliðakostn-
aður, sem leiðir af launahækk
unum lagður á bændur, né
þeir látnir bera skarðari hlut
frá borði en aðrar sambæri-
legar stéttir.
Kommúnistar rökræða
þetta aldrei. Þeir vilja ekki
rökræður. Þeim duga upp-
hrópanir.
Kommúnistar hljóta nú
loks að fá að reyna það, að
menn eru hættir að trúa á
verðbólguskrúfuna. Menn
hljóta að vera búnir að fá
meira en nóg af því, að dýr-
tíðin sé aukin með alls kon-
ar gælunöfnum eins og kjara
bætur og launahækkahir. Nú
vita menn, að það er allt ann
ERLENT YFIRLIT:
Ernest Bevin
liann hefir unnið sér viðurkennins'ar sem
einn merkasti utanrikisráðherra Breta
Þegar Ernest Bevin varð ut-
anríkisráðherra Breta fyrir tæp
um sex árum síðan, gerðist at-
hyglisverður atburður í utan-
ríkisþjónustu Breta. í fyrsta
skipti lenti þetta mikilvæga
embætti þá í höndum manns,
sem engrar sérstakrar menntun-
ar hafði notið og hafði litla
skólun hlotið í þeim umgengnis-
venjum, er brezxa utanríkis-
þjónustan hefir að ekki litlu
leyti byggzt á. Bevin hafði þvert
á móti féngið það orð á sig, að
hann væri flestum mönnum ó-
formlegri í framkomu og kæmi
jafnan til dyranna, eins og
hann væri klæddur. Af þessum
ástæðum þótti ýmsum það vafa
samt, að hann myndi gefast vel
sem utanríkisráðherra. Reynsl-
an hefir hins vegar orðið á aðra
leið, því að kostir hans hafa
bætt um hina óformlegu fram-
göngu hans. Þegar hann lét af
störfum sem utanríkisráðherra
fyrir skömmu síðan, hlaut hann
engu síður viðurkenningu
og þakkir andstæðinga sinna og
samherja.
Fyrstu störf Bevins.
Bevin átti sjötugsafmæli rétt
áður en hann lét af ráðherra-
störfunum. Foreldrar hans voru
vinnuhjú á búgarði og missti
hann þau á sama árinu. Hann
var þá átta ára gamall. Hann
byrjaði þá þegar að vinna fyrir
sér sem vikadrengur á bónda-
bæ, og vann að öllu leyti fyrir
sér sjálfur eftir að hann var
10 ára. Bevin segir, að sér hafi
fallið sveitavinnan vel, þótt
vinnudagurinn væri langur og
aðbúnaður allur i lélegasta lagi.
Bevin var bráðþroska og strax
mikill fyrir sér. Sérstakt atvik
er sagt valda því, að hann yfir-
gaf sveitina, þótt honum félli
þar á margan hátt vel. Hann
lagði hug á unga blómarós í
nágrenninu, en hún tók annan
fram yfir hann, enda þótti það
óáiitlegur ráðahagur að binda
sig blásnauðum vikadreng.
Bevin lét sér þetta hins vegar það> hvernig Bevin sneri þar á
ekki líka og barði duglega á; mótstöðumenn sína. Árið 1920
hinum sigursæla keppinaut, er! náðist t. d. samkomulag um, að
fundum þeirra bar eitt sinn verkamenn skyldu fá dýrtíðar-
saman. fiann þóttist vita, að uppbót, en hins vegar var deilt
þetta gæti orðið honum dýrt. Um, hve mikil hún ætti að vera.
spaug, axlaði því poka sinn og Atvinnurekendur fengu þá einn
hélt til Bristol. Þar dvaldi hann. frægasta hagfræðing Bretlands,
næstu árin. | Arthur Bowley, til að reikna út,
Fyrsta starf Bevins í Bristol ’ hvað teljast mætti hæfilegt til
var að vera ökumaður hjá öl- J að framfleyta fimm manna fjöl
verksmiðju einni. Hann rækti: skyidu, ef hagsýni væri gætt.
kjörum flutningaverkamanna
og rann honum oft til rifja,
hve illa þeir voru leiknir af
atvinnurekendum. Þetta varð til
þess, að hann seldi bifreiðastöð
sína 1910 og gerðist erindreki
og starfsmaður hjá félagi haf .i
arverkamanna í Bristol. Segja
má, að þá hafi orðið þáttaskil
í sögu brezku verkalýðshreyfing
arinnar. Bevin vann ekki að-
eins að því að efla félagið í
Bristol, heidur tók að sér að
sameina öll félög hafnarverka-
manna og flutningaverkamanna
i allsherjarbandalag. Þetta tókst
honum loks árið 1920. Þá stofn
uðu um 40 slík félög Transport
and General Workers Union,
sem brátt varð öflugasta verka-
lýðssamband Bretlands og er
það enn í dag. Bevin var óum-
deildur leiðtogi þess þangað til
hann varð ráðherra 1945 og þar
með raunar áhrifamesti leið-
togi brezku verkalýðssamtak-
anna. Árangurinn af starfi hans
má m. a. marka af því, að hafn
arverkamenn í Bretlandi eru
tiltölulega betur launaðir en
dæmi er um annarsstaðar. Þeir
eru t. d. betur launaðir en múr-
arar og rafvirkjar.
. t I -VT-- *
Áhrifamikill samningamaður.
Bevin varð fljótt orðlagður
sem óvenjulega þróttmikill og
áhrifaríkur verkalýðsleiðtogi.
Hann átti það til að koma and-
stæðingum sínum á óvart og
þeir höfðu því meiri beig af
honum en nokkrum öðrúm leið
toga verkamanna. Þvi fór þó
fjarri, að Bevin væri nokkuð
byltingasinnaður. Hann lýsti
sig jafnan andvígan því að
þurfa að beita verkföllum og
kvaðst aldrei vilja grípa til
þeirra fyrr en í seinustu lög.
Hann lagði megináherzlu á
samningaleiðina, enda var hann
flestum snjallari við samninga-
borðið. Hið hressilega hispurs-
leysi hans og hreinskilni afvopn
aði andstæðingana. Margar
skemmtilegar sögur eru til um
fékk mest af kröfum sínum
fram.
Það féll í hlut Bevins að
stjórna allsherjarverkfallinu
1926, þótt hann væri því andvíg
ur í fyrstu. Þá bar fundum
þeirra Churchill fyrst saman, en
Churchill stjórnaði liði andstæð
inganna. Bevin tapaði, enda var
sá leikur tapaður fyrirfram
Hins vegar fengu þeir Bevin og
Churchill þá mikið álit hvor
á öðrum og hefir jafnan verið
vinátta milli þeirra síðan.
Bevin gaf sig lítið að stjórn-
málum á þessum árum og sýndi
takmarkaðan áhuga fyrir social-
isma og þjóðnýtingu. Fyrir mér
vakir að tryggja efnalegt og fé-
lagslegt öryggi verkamanna, er
haft eftir houm, og ég læt mig
meira skipta markmiðið en að-
ferðirnar.
Ráðherrastörf Bevins.
Þegar Churchill myndaði
stríðsstjórn sína vorið 1940,
sneri hann sér strax til Bevins
og fól honum að vera verka-
málaráðherra. Það embætti
þótti þá eiflna vandasamast
allra. ráðherraembættanna. Því
fylgdi m. a. sá vandi, að ráð-
stafa vinnuaflinu milli atvinnu
greinanna. Bevin mátti heita
einvalda yfir verkalýð landsins.
Hann gat flutt menn milli lands
hluta og atvinnugreina eftir
vild. Starf þetta tókst honum
sVo vel, að allir luku á það lofs-
orði. Mátti sín þar mikils, að
verkamenn báru meira trausts
til hans en nokkurs annars.
Þetta starf krafðist mikillar
vinnu af Bevin og hann var því
orðinn langþreyttur, er hann
(Framhald á 6. síðu.)
Raddir nábúarina
AlþýðublaðiS ræðir í gær
um þá tilkynningu Pekings-
útvarpsins, að „friðarhreyfing
30. marz
Þjóðviljinn heldur mjög
upp á 30. marz og reynir að
gera Einar Olgeirsson og Kat-
rínu Thoroddsen að þjóðhetj-
um og líkja þeim við Jón Sig-
urðsson!
Atburðirnir við alþingishús
ið 30. marz 1949 voru leiðin-
legar óspektir, sem engir hafa
ástæðu til að vera stoltir af
eða ánægðir yfir. Kommún-
istar munu aldrei afla sér
upphefðar með því, að vilja
útkljá mál með skítkasti, rúðu
broti og grýtingum. Fyrir kom
múnista er því vissulega lítil
ástæða til að vera að halda
upp á daginn sem þjóðhátíð,
löngu eftir að æsing og tryll-
ingur augnabliksins er runn-
in af görpunum.
Sízt af öllu er þó ástæða til
þess fyrir kommúnista að
halda upp á daginn, þegar lit-
ið er á tilefni æsinganna. Það
er vitanlegt, að kommúnist-
um gekk það eitt til að vera
á móti þátttöku íslands í At-
lantshafsbandalaginu, að þeir
töldu bandalaginu stefnt gegn
yfirgangi Rússa og heims-
valdastefnu. Mönnunum, sem
kölluðu það níðingsskap að
vera hlutlaus í styrjöld fá-
einum misserum áður, tekst
ekki að telja neinum trú um
það, að þeir heimti hlutleysi
vegna hlutleysisins. Öll þjóð-
in veit hvað ræður stefnu
kommúnista í utanríkismál-
um, þó að ef til vill megi finna
örfáar sálir, sem halda í ein-
feldni sinni og hrekkleysi, að
þeir mæli af alvöru.
Kommúnistum mun veitast
erfitt, að finna dæmi þess, að
Jón Sigurosson hafi kallað
það landráð einn daginn, sem
hann kallaði landvörn hinn,
eins og Einar Olgeirsson. Ó-
sköp er það annars mikil ó-
nærgætni við Einar að fara
að bera þessa tvo menn sam-
an, þjóðhetjuna, sem fylgdi
sannfæringu sinni og stóð
fast við þjóðlegan málstað,
og Rússadindilinn, sem lætur
útlenda menn hafa sig til að
kalla sömu störf og sömu
stefnu sitt á hvað, landráð
eða landvarnir, höfuðdyggð
eða heljar glæp. Annars vegar
er maður, sem af mestri karl-
mennsku og hyggindum hefir
barizt gegn erlendu valdi, og
hins vegar maður, sem þjón-
ar erlendu valdi af lítilmann
störf sín vel og var sparsamurj þeir iö’gðu þessa útreikninga fyr Kínverja“ hefði hafnað tillög legustu undirgefni.
i bezta lagi. Bráðlega eignaðist ir gevin og þóttust nú standa
hann því hesta og vagn og gerð ^ vel að vlgl Bevin tók þeim líka
| ist sjálfstæður ökumaður. Þeg- ’ vel og i0faði að athuga skýrslu
sögunnar, hagfræðingsins. Rétt á eftir
ar bílarnir komu til
náði hann sér fljótlega í bíl og
gerðist bifreiðastjóri að atvinnu.
Honum heppnaðist þetta vel og
leið ekki á löngu þangað til að
hann rak bifreiðastöð og hafði
allmarga menn í þjónustu sinni.
Forustumaður verkamanna.
Bevin gerði sér strax far um
það á þessum árum að kynnast
högum verkamanna. Einkum
átti hann þess kost að kynnast
bauð hann samnmgamönnum
atvinnurekenda til hádegisverð
ar, en þeim þótti maturinn held
ur fátseklegur, og kom það á
óvart, þar sem Bevin var talinn
góður veitandi. Eftir borðhaldið
tilkynnti Bevin þeim, að þeir
hefðu neytt miðdegisverðar, sem
hinn vísi hagfræðingur ætlaði
verkamönnum. Eftir þetta
minntust atvinnurekendur lítið
á álit hagfræðingsins, en Bevin
að, sem raunverulegar hags-
bætur og þjóðfélagslegt rétt-
læti byggist á.
Það er satt, að margt þarf
að gera til að leiðrétta þjóð-
félagsmálin. Tekjuskiptingin
er ekki réttlát og það er
margt óheilbrigt og sjúkt 1
þjóðfélaginu. En leiðin til að
laga það, er ekki almenn kaup
hækkun. Þjóðfélagið er ekki
orðið 10 sinnum réttlátara
eða hagur almennings 10 sinn
um betri, þó að almennt kaup
gjald sé 10 sinnum hærra en
það var fyrir nokkrum árum.
Það er ógæfa þjóðarinnar,
að i stað þess að leggja stund
á trausta félagslega uppbygg
ingu með almenna hagsmuni
og réttlæti fyrir augum, hef-
ir hún látið pólitíska loddara
blekkja sig til að trúa á
skrúfu verðbólgunnar. Sú tíð
hlýtur nú að vera liðin.
Þvi er nú svo komið, að
kommúnistarnir, sem vinna
skipulega að því að gera þjóð
ina fátækari og boða trúna á
verðbólguna,svo að það megi
takast, munu fisnna andúð
almennings gegn þeim boð-
skap, sem þeir hafa að flytja.
Upphrópanir þeirra verða hið
aumasta nágól, sem fáir taka
mark á.
um Mac Arthurs um vopna-
hlé í Kóreu. Alþýðublaðið j
segir:
,Kommúnistar hafa sem sé
ekkert við það að athuga, þó
að Rússar og leppríki þeirra
hefji styrjaldir og sýni öðrum
ríkjum yfirgang og ofbeldi.
Þeir dáðust að árás Rússa á
Finna forðum daga. Þeir áttu
heldur ekki orð til að lýsa hrifn
ingu sinni, þegar rauði herinn
kom til liðs við herskara Hitl-
ers og rak rýtinginn í bak Pól-
verjum, meðan þeir börðust
upp á líf og dauða við nazista.
Kommúnistar hafa vegsamað
valdarán samherja sinna, upp-
reisnir þeirra og blóðsúthell-
ingar. Það er þvi í fyllsta sam-
ræmi við fyrri afstöðu þeirra,
að þeir kunnu sér ekki læti af
hrifningu yfir árás kommún-
istahersins í Norður-Kóreu á
Suður-Kóreu í fyrrasumar,
enda ætlaði fagnaðarlátunum
á „friðarþingi" þeirra aldrei
að linna, þegar því bárust
fregnir af sókn árásarhersins
í Kóreu. Slík er einlægni „frið-
arvinanna", mannanna, sem
undirritað hafa Stokkhólms-
ávarpið"!
Og nú seinast hefir „friðar-
hreyfing Kinverja“ sýnt „frið
arást“ kommúnista í verki,
svo að eigi verður um villzt.
Það vita það allir íslend-
ingar, að þessar persónur, sem
Þjóðviljinn er svo ógætinn að
bera saman við Jón Sigurðs-
son, kölluðu allt það, sem ís-
lendingar gerðu Bretum til lið
sinnis, er þeir börðust einir
gegn nazismanum, landráð,
enda þótt Bretar greiddu það
fullu verði. Það var fyrst eft-
ir að nazistaherinn hafði ráð-
izt inn i Rússland, sem þau
Einar og Katrin kölluðu það
landvörn íslands að halða
þeim ,,landráðum“ áfram.
Einar Olgeirsson verður
alltaf eins og hver annar
rússneskur sprellikarl. Það er
sú eina sanna mynd, sem af
honum geymist í stjórnmála-
sögunni, þegar kemur að ut-
anríkismálum. Þar baðar
hann öllum öngum eftir því,
hvernig og hvenær kippt er í
bandið frá Moskvu. Og Katrín
Thoroddsen er á sama hátt
pólitísk spunakerling eða
skopparakringla, sem herrarn
ir í austri leika sér að. Þessar
persónur hafa verið og eru
pólitísk leikföng og útlendra
manna. Þeim er það sjálfum
verst að vera borin saman
við Jón Sigurðsson Ö.+Z.