Tíminn - 10.04.1951, Síða 4

\.
TÍMINN, þriðjudaginn 10. apríl 1951.
80. blað.
Flestum sanngjörnum
mönnum mun finnast. að
Teigutakar húsnæðis séu nógu
^rátt leiknir_af þeim húseig-
endum, er láta þá
greiða árlega 10—20%
-if stofnverði húseigna
áinna, þó þvi sé ekki bætt við,
að þeir greiði lika fyrir þá
allríflegan hluta af útsvörum
þeirra og nokkurn hluta af
gjöldum þeirra til ríkisins.
Þannig er þó málum komið
i hinu íslenzka ríki, á þvi herr
ans ári 1951.
Allir vita, að beinir skatt-
ar og útsvör er lagt á þegn-
ana eftir skattaframtali.
Nokkur hluti á eign, en mest
ur hlutinn á tekjur.
Til grundvallar eignarfram
tali manna á fas'teignum, er
hið löggilta fasteignamat.
Gildandi fasteignamat bygg-
ist á verðlagi á árunum 1938-
1940. Það er verð fyrir stríð.
Hver teningsmetri í fyrsta
flokks íbúðarhúsi í Reykja-
vík er metin að fasteigna-
mati 40—44 krónur. Núver-
andi kostnaðarverð liúsa í
Reykjavík er rúmlega tífalt
fasteignamat. Söluverð mun
hærra. Peningar og verðbréf
er talið til eigna á nafnverði,
búfénaður landbúnaðar-
manna, sem næst söluverði.
Á þennan hátt geta fast-
eignaeigendur komist undan
svo nema mun miljónum
eignaskatti og eignaútsvari,
króna. Gjöldin færast yfir á
pá, sem engar fasteignir eiga.
í Reykjavík eru mestu fast-
eignaverðmætin saman kom-
in. í Reykjavík eru leigutak-
ar húsnæðis harðast leiknir.
í Reykjavík eru útsvörin
hæst. Þar taka leikutakar
mestu byrðarnar á sig, af
þeim gjöldum, sem fasfeigna
eigendum bæri að borga. Eri
Húsnæbismál Reykjavíkur II:
Leigutakar húsnæðis greiða út-
svör og skatta fyrir húseigendur
þó hið falska eignarframtal,
færi svo miljónum skifti af
útsvarsþunganum í Reykja-
vík, yfir á herðar hinna þraut
p.'ndu leigutaka, þá er
það þó minnsti hlutinn af
þeim opinberu gjöldum, er
leigutakar greiða fyrir hús-
eigendur.
Þáttur Niðurjöfnunar-
nefndar Reykjavíkur.
Mesti skatt- og útsvarsþung
inn færist yfir á herðar leigu
taka með tekjuframtalinu.
Niðurjöfnunarnefnd Reykja
víkur, ber að leggja á útsvör
eftir efnum og ástæðum. Vit
andi vits þverbrýtur niður-
jöfnunarnefnd þau ákvæði
útsvarslaganna. Líklega hefir
hún gleymt drengskaparheit-
inu, er hún vann í upphaíi
starfs síns. Hvort þeir verða
minntir á það á degi dómsins
er annað mál. En til mun líf
eftir þetta líf.
Flestum skattþegnum mun
kunnugt, að leiga af eigin í-
búð er metin til tekria og
bætt við aðrar tekjur hús-
eigandans. Til þess að jafna
metin, er húsaleiga ekki frá-
dráttarbær hjá leigutökum
húsnæðis. Framkvæmd þess-
arar skattreglu, er á eftirfar-
andi hátt hér í Reykjavík:
Húseigendum eru metnar
tekjur af eigin íbúð 15—30%
af fasteignamati. Fasteigna-
Eflir Hannes Pálsson frá Endirfclli
matið er 1/10 raunverulegs
kostnaðarverðs húsa .Tekjur1
af eigin íbúð eru þvi raun-
verulega metnar mest 3% af
kostnaðarverði íbúðarinnar.
Húsaleigulögin gera ráð,
fyrir, að leigutaki greiði í j
húsaleigu. minnst 10% af
kostnaðarverði sinnar íbúðar.
Húsaleigu fær leigutaki ekki
að draga frá tekjum sinum.
Framkvæmdavald skatta-
mála á landi voru, fram-
kvæmir því vitandi vits, svo
auvirðilegt ranglæti, að meta
húsaleigu leigutaka til tekna,
meir en þrefalt hærra en
hún er hæst metin hjá hús-
eigandanum. Hér til viðbót-
ar kemur svo svarta leigan,
svo oft mun leigutaki húsnæð
is greiða 5—6 faldan skatt
og útsvar móts við húseigand
ann, af þeim hluta tekna
sinna, er stafa af íbúð iians.
. Svo virðist sem Niðurjöfn-
unarnefnd Reykjavikur sjái
ekkert athugavert við þetta,
því ekki hefir heyrzt, að hún
leggi ekki jafnhátt útsvar á
skattskyldar tekjur leigutaka
sem leigusala.
Niðurstaða þessara mála er
því þannig:
1. Margir leigusalar stela
undan skatti og útsvari
meiri eða minni hluta af
leigutekjum sínum.
2. Húseigandi telur eign
sína aðeins 1/10 af raunveru-
legu peningaverðmæti, og
greiðir því útsvar og skatt
tífalt lægri af eign sinni en
sá, sem á peninga eða verö-
bréf.
3. Leigutaki má 1 ýmsum til-
fellum greiða útsvar og skatt
af allt að 5—6 sinnum hærri
húsnæðistekjum, en leigusal
mn.
Þegar þessir póstar
koma saman, munu æði marg
ar milljónir færast af þeim
ríku yfir á þá fátæku.
Sérstaklega gætir þess varð
andi útsvörin, þar sem ákveð
inni upphæð er jafnað niður
á skuldlausa eign og skatt-
skyldar tekjur.
Umhyggja Alþingis fyrir
leigutökum húsnæðis.
Hinir háttv. alþingismenn
eru forsjármenn þjóðfélagsins
Ef vel á að fara, þurfa þang-
að að veljast vitrir menn og
góðgjarnir. — Þeim þarf að
þykja jafnvænt um öll börn
sín, og ef vel á að vera, mega
þeir ekki hafa sum þeirra í
fögrum salakynnum gæðandi
sér á dýrum veigum og góm-
sætum krásum, meðan önnur
eru klæðlítil í ösku-
stónni. En þingmönn-
um vorum hefir farið sem
hinum illu stjúpum eða ó-
þokkasælu foreldrum, er æf-
intýrin segja frá. Fólkið, sem
ekki er svo efnum búið, að
það geti eignast eigið hús-
næði, eða ekki svo inn undir
hjá háttv. fjárhagsráði, að
það geti fengið fjárfesting-
arleyfi, eru olnbogabörn hins
háa Alþingis. — Sömu Alþing
ismennirnir, sem afnámu
húsaleigulögin frá 1941, og
gáfu þjóðinni einskisverð
húsaleigulög í staðinn; þeir
sömu menn svæfðu frumvarp
fjármálaráðherra um nýtt
mat fasteigna. Frumvarp.sem
hefði að nokkru rétt hlut
þeirra, er ekki áttu fasteign-
ir, ef að lögum hefði orðið. —
Leigutakar húsnæðis er það
fólk, sem háttv. alþingis-
menn telja sjálfsögð fórnar-
lömb, sem að ósekju inegi
hrjá og pína. Ranglætið hefn
ir sín um síðir, það sanna
spjöld sögunnar. En hvernig
okkar ágætu forráðamönn-
um getur dottið í hug, að
fólkið sem þeir ofurselja okr-
urum og fjárplógsmönnum.
Fólkið, sem þeir skattleggja,
til að hlífa þeim er rýja það,
geti tekið á sig stórar byrð-
ar, af þjóðfélagslegri dyggð
einni saman. Það mun reyn-
ast ofvaxið skilningi flestra
venjulegra manna.
-a)
1 frjálsu landi.
I San Franciskó notar lög-
reglan 60% af 'starfstíma sín
um til að fást við vandræði
þau, sem beinlínis stafa af
ölæði og kosta bæjarsjóðinn
hálfa milljón dollara. Síðastlið
ið ár voru 46 þúsund manns
tekin úr umferð þar í borg
vegna ölvunar. — Það er eins
og Anatole France sagði: Vínið
heldur lífinu í þeim, sem selur
það, en drepur þann, sem kaup
ir það.
♦ ’f’ ’t’ ’h ’P ’i.’ ’F ’is ’l’ ’h ’J’ ’f’ ’f’ ’h rh ❖ ’f’ ’h ’t’ th
■ - - - -> ■ ■ *:
*:
OTTAVÉLAR !
H. f. Raftækjaverksmiðjan í Hafnarfirði og Vélsmiðjan Héðinn h. f., Reykjavík, hafa
ákveðið að framleiða sameiginlega þvottavélar,
hentugar — sterkbyggðar — ódýrar
Undirbúningur er hafinn og afgreiðsla byrjar væntanlega á komandi vetri. Útsölu-
verð er áætlað
Kr. 3.000.00
miðað við núverandi verðlag. — Við pöntun þurfa kaupendur að leggja fram kr.
500,00 í tryggingu, sem endurgreiðast með vöxtum við afgreiðslu vélanna. — Árs
ábyrgð verður tekin á vélunum. — Kaupendum verða afhent númer við pöntun og
vélamar afgreiddar samkvæmt þeim.
RAFHA—HÉDINN
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*.
4$tt$t4$tt$t4$tt$tt$tt$tt$íi$tt$tt$tt$t4$t4$tt$tt$tt$tt$í*ft*$t4$tt$tt$ti$ti$t4$t4$tt$t4$t«$tt$tl$t*$t*$t4$t4$t4$t
H.f. Raftækjaverksmiðjan,
Hafnarfirði.
Vélsmiðjan Héðinn h. f.,
Reykjavík.