Tíminn - 21.04.1951, Blaðsíða 7

89. blað.
TÍMINN, laugardaginn 21. apríl 1951.
7,
Þórður Helgason,
Dáiiarniinisin^
Hinn 11. apríl s.l. lézt að
heimili sínu í Keflavík Þórð-
ur Helgason, fyrrum bóndi, á
81. aldursári. Verður hann
jarðseftur í Keflavik í dag.
Þórður Helgason var fædd-
ur í Bakkakoti á Rangárvöll-
um 17. júní 1870. Voru foreldr
ar hans þau Helgi bcndi Árna
son og' fyrri kona hans, Katrín
Guðmundsdóttir. Katrín móð
ir Þórðar dó, er hann var á
1. ári. Giftist faðir hann aft
ur og átti með seinni konu
sinni dóttur, Jóhönnu að
nafni. Er þessi hálfsystir
Þórðar búandi á Svíná á
Rangárvöllum.
Þórður ólst upp með föð-
ur sínum og stjúpu, og vann
þeim, meðan þeim entist ald
ur. Bar snemma á eljusemi
hans, viljafestu, þreki og verk
lægni, og dugðu þessir eigin-
leikar honum vel til æfiloka.
Hann gekk ekki í skóla í upp
vextinum, en öðlaðist fræðslu
af góðum bókum og um-
gengni við gegna menn og
greinda. Mun sú undirstaða
hafa verið betri en í meðal-
iagi, ef miða má við það,
sem hann í elli sinni geymdi
enn af fróðleik og vísdómi
ýmiskonar. Árið 1900 gekk
Þórður að eiga frændkonu
sína, Gróu Erlendsdóttir, en
þau voru systkinabörn. Hófu
þau búskap 1901 í Ártúna-'
koti á Rangárvöllum. Er sá
bær nú kominn i eyði fyrir j
alllöngu, vegna ágangs Þver- !
ár. Bjuggu þau þar í 3 ár, en !
fluttu þá út í Flóa, að Hall-
anda í Hraungerðishreppi. —
Var efnahagurinn þröngur
fyrst framan af, en smáni sam
an jukust efnin, eihkum eft-
ir að börnin komiist á legg og
gátu farið að hjálpa til. Árið
1921 fluttust þau að Bolla-
stöðum í sama hreppi, þar
sem þau bjuggu til ársins
1935, er þau hættu búskap, og
fluttu alfarin til Keflavíkur.
Þeiin hjónum, Þórði og
Gróu, varð 13 barna auðið, og
eru ílest þeirra fædd í Hall-
anda. Tvö börn sín misstu
þau í spönsku veikinni 1918,
á 1. og 3. ári. Hin komust til
fuilorðins ára, og eru öll á
lífi, nema ein dóttir, Guð-
björg, sem lézt hér í Keflavík.
Var hún gift Ragnari Guðleifs
syni núverandi bæjarstjófa.
Hjá þessari dóttur sinni og
tengdasyni nutu þau skjóls og
aðhlynningar meðan hún
lifði. Varð þeim sár harmur
að fráfalli hennar. Börn
þeirra á lííi eru: Magnús, bú-
settur í Sandgerði, Kristín,
búandi að Hnúki í Köldukinn,
Helgi, Elín og Guðlaugur, bú-
sett í Keflavík, Guömundur
og Erlendur búsettir á Selfossi
Áður en Þórður giftist, eign-
aöist hann son, Sigurð. Er
hann skipasmiöur í Reykja-
vík.
Þörður Helgason mun aldrei
hafa safnað auði á búskapar
árum sinum, og einkum mun
hann hafa verið efnalitill
fyrstu árin. Tókst þeim hjón
um þó að koma upp stórum
barnahópi, og verða bjarg-
álna er frá leið. Er saga Þórð
ar að þessu leyti siálfsagt svip
uð sögu margra annarra ís-
lenzkra bænda, er barist hafa
áfram af þrautseigju og vinnu
semi, komið mannvænlegum
hópi barna til þroska. bætt
jörð og bústofn, unnið hörð-
um höndum alla æfina, og séð
í elli sinni árangur þess að
hafa hvorki bognað né brotn-
að, í því, að órudd brautin
sem þeir gengu sjálfir, er nú
miklu greiðfærari en áður.
Eins og að framan er getið,
fluttist Þórður til Keflavíkur
árið 1935, og dvalöi þar síð-
an ásamt konu sinni í skjóli
barnanna, nú síðast hjá Guð-
laugi og konu hans. Maríu
Arnlaugsdóttur. Hér stundaði
Þórður ýmsa vinnu fyrstu ár-
in, fékkst nokkuð við smíðar
í smiðju sinni, eins og hann
mun lengi hafa gert, því að
hann var lagtækur maður. —
Var hann til hins síðasta sí-
starfandi, og hélt kröftum
sínum lítt skertum, að því er
virtist. Er þó víst, að hann var
lúinn, þótt eigi hefði hann
orð á, því að vinnudagurinn'
var orðinn langur. Andlegt
fjör hans var óbilað. gáfur
næmar og minni traust, svo
að menn, er höfðu við hann
skipti, dáðust að. Hann var
mikið lesinn, og minnugur á
allt, er hann las. Kunni hann
t. d. heila kafla úr íslendinga
sögum og Heimskringlu. og
gat þulið viðstöðulaust. Vitn-
að gat hann og í biblíuna, og
J ónsbókarlestrunum var
hann vel kunnugur. Hann
mun alla tið hafa gefið sér
einhvern tíma til lestrar,
hversu sem annir kölluðu að
honum. Las þá bækur, blöð
og ritlinga, eftir því, sem
hann náði til. Saga samtíö-
arinnar fór ekki fram hjá hon
um, hvorki fyrr né síðar á
æfinni, og var lífsskoðun hans
sterkt mótuð af reynslu er
hann öðlaðist af því, að kryfja
til mergjar orsakir og af-
leiðingar í daglegu lífi. Eins
og mér virðist einkenna
marga greinda austanmenn,
var honum létt um að segja
sögur, enda kunni hann ó-
grynni af þeim, bæði persónu
sögu og almennra atburða.
Vörpuðu þær í munni hans
skýrara ljósi yfir raunveru-
legar staðreyndir hins liðna,1
heldur en oft vill verða raun
á í skráðum heimildum.
Þeir, sem áttu því láni að
fagna, að kynnast Þórði
Helgasyni náið, munu lengi
minnast hans sakir mikilla
mannkosta. Hinir yngri þeirra
sáu í honum traustan mann
og vitran, með mikla reynslu
tveggja kynslóða að baki. —
Hinir eldri áttu í honum
bjartsýnan og rét-tsýnan sam
ferðamann, sem vegna við-
tækra eðliskosta • reyndist
þeim þarfur bróðir og góður.
Hann naut þess að hafa starf
að vel, og heilsaði hverjum
nýjum degi elliáranna með
sama kjarki og viljafestu og
áður, liðtækur að hverju sem
hann gekk. Mörg síðustu ár-
in starfaði hann í Málfunda-
félaginu Faxa, með mönnum
sér helmingi yngri að árum.
í þeim hópi sýndist hann oft
yngstur og vitrastur. Hann
unni öllum heilbrigðum fé-
lagssamtökum, og veitti þeim
lið af einlægni, er hann á
annað borð tók þátt í.
Þórður bar gæfu til að
deyja ungur, þótt kominn
| væri á níræðisaldur. Líf hans
i brast í miðju starfi, eins og
jstælt stálfjöður. Vini hans
I setti hljóða, er þeir fréttu
j lát hans þann kalda vordag.
i Hann hafði þegar lifað mörg
, vor bæði köld og hlý, og aldr-
ei fengist um. En vinir hans
i og vandamenn fagna því,
hversu honum tókst vel jarð-
argangan, og óska honum
heilum inn í nýtt vor.
Valtýr Guðjónsson,
ji.-••'-. /J ..í* ,5 ,'.í "i;.V ' C.UoT
llappclrættislán
rsktslsis
ÞCRÐUR IIELGASOM,
lát'nn.
— Vinarminning —
Héðan á himinbrautir
horfinn er vinur kær.
Lifir nú, laus við þrautir,
ljóma guös dýrðar nær.
Dunar hér dauðasær.
Vinir á ströndu standa,
staddir í miklum vanda.
Vita hann farinn fjær.
Út rann þinn ævidagur,
ástvinir þakka nú.
Hann var svo hýr og fagur,
liýr eins og sjálfur þú.
Byggð er til himins brú.
Minning þín hug vorn hækkar,
hugsjónaljósin stækkar, •
vermist í von og trú.
Ungur í anda varstu
ævidags hverja stund.
Byrðarnar iífsins barstu,
brast aldrei karlmannslund,
állt fram að banablund.
Vitur og veglundaður,
varst ætíð sannur maður.
Hög var þín manndómsmund. ■
Mælskur á málaþingum,
minnið var trútt sem stál.
Einn af þeim Islendingum,
sem uppræta svik og tál.
Kunnir þitt móðurmál.
Sazt þú að Sögu lindum,
sást þar í ótal myndum
gullið í góðri sál.
ísland átti þitt hjarta,
unnir þú landi og þjóð.
Þjóðræknisbrandinn bjarta
barst þú í hetjumóð.
Lagðir fram líf og blóð.
Tállaus og trúr i lundu,
tryggð þína vinir fundu.
Þeir.r návist þín var góð.
Ævinnar sól í sæinn
sígur á banastund.
Eftir endaðan daginn
ávaxtað geymist pund.
— Sof nú rótt — síðasta blund.
Minning þín meö oss varir
meðan af himni starir
stjarna á laufgan lund.
Hallgrímur Th. Björnsson.
Þú byrjaðir starfsdag þinn
snemma, þar.n 11. apríl s. 1.,
eins og vandi þinn var jafn-
an áður. Þú varst við vinnu
þína, er þú kenndir dauðans,
og hafðir aöeins tíma til að
komast heim í hvíluna. Æfi
þín öll var eins og þessi síð-
asti dagur, alltaf varstu að
keppast við að koma sem
mestu af. Það var aldrei þinn
siður, að geyma það til morg-
uns, sem hægt var ao gera í
, dag.
' Leiðir okkar lágu saman 18
síðustu árin, og ég hafði af
þér náin kynni, bæði sem
samherja í þjóðmálum, og
einnig sem félaga í Málfunda
félaginu Faxa. Og nú. þegar
þú ert farinn, og ég lít yfir
farinn veg, þá er mér ljóst,
að sæti þitt er vandfyilt. Það
stendur nú autt. Ég mun
jlengi minnast þess, er við
j komum saman á fund í fé-
1 lagi okkar daginn efíir burt-
för þína og formaðurinn
minntist þín, og sagði: „Hver
mætijhíhú iyratur.,á íundum
i r/iueuí'íííör' Þwta <, í-bíVC
I Mtíi/M Itjié,
(Framhald af 4. síðu.
45.186, 46.455, 6.710,
47.262, 47.297,
50.969, 52.126
53.553, 53.771,
57.338, 58.638,
G0.485, 61.198,
63.890, 64.485,
66.624, 66.721,
68.186, 68.687,
70.994, 71.229,
71.835, 7.345,
77.169, 77.187,
79.919, 80.985,
81.377, 82.713,
84.320, 84.634,
85.873, 85.959,
89.164, 89.290,
91.075, 91.397,
92.280. 94.168,
97.515, 97.519,
47.031,
49.852,
53.375,
54.459,
59.224,
63.155,
66.455,
67.812,
69.606,
71.534,
72.674,
79.489,
81.217,
83.461,
85.739,
86.132,
90.457,
92.031,
96.110,
99.838,
101.876,
103.281,
105.404,
| 108.320,
i 109.882,
! 110.790,
112.064,
114.406,
116.142,
117.848,
119.234,
121.451,
122.829,
123.927,
125.367,
127.315,
127.952,
131.174,
132.365,
134.087,
136.429.
100.817,
101.930,
105.253,
107.103,
108.733,
110.303,
111.042,
113.870,
114.996,
116.711,
118.674,
120.552,
122.332,
123.540,
124.171,
125.566,
127.495,
130.214,
131.913,
132.495,
134.487,
136.731,
)
46 998,
47.491,
52.147,
53.824,
59.168,
62.450,
66.025,
67.429,
69.545,
71.384,
72.401,
78.461,
80.994,
82.827,
84.957,
86.066,
89.978,
92.031,
95.438,
98.222,
101.090,
102 134,
105 321,
107.246,
109.193,
110.742,
111.656,
113.299,
115.646,
117.213,
119.019,
120.574,
122.724,
123.866,
125 157,
126 247,
127.924,
130.919,
132.283,
132.884,
136.064,
136.801,
136.841. 136.913, 136.929,
137.000, 137.366, 137.580,
137.868, 138.711, 138.797,
138.647, 138.905, 139.124,
139.197, 139.456, 139.987,
140.294, 140.503, 140.655,
140.918, 142.756, 142.799,
142.918, 143.787, 144.252,
144.476, 144.542, 144.603,
147.000, 147.314. 147.504,
149.057, 149.762.
(Birt án ábyrgöar.)
_irL|
Anna IV»íHrsdóttir
Eftir H. Wiers-Jensen
Leikstjóri Gunnar Hansen.
Sýning í Iðnó annað kvöld,
sunnudag, kl. 8,15. Aðgöngumið-
ar seldir kl. 4—7 í dag, sími 3191.
Næst síðasta sinn.
Rafgeyma
6 volta, 125, 140, 160 og 200
ampersstunda. — Fáum við.
Hentugur fyrir vindrafstöðv-
ar cg smárafstöðvar í sveit.
— Góð tegund, gerið pantan
ir sem fyrst. Sendum gegn
póstkröfu.
Véla- og raftækjaverzlunin
Tryggvagötu 23 — Sími 81279
ó.v.\w.v:v.v.w.‘.v.'
•v.
■.v.vr.v.’.vv.vj
•. . >
j; Frystihúsið Heröubreiö|
Sími 2678

Gaddavír

lí
t:
(Fríiisíavara).
Getum útvegað frá Belgíu til afgreiðslu strax.
F. JÓHANNESSON,
umboðsverzlun, sími 7015.

jl

okkar?“ Félagarnir voru
hljóðir, þeir hugleiddu marga
ánægjustund, er þeir áttu
með þér, mörg lærdómsrík og
spakleg ummæli, sem verða
ógleymanleg. Við hefðum vilj
aö að burtför þín hefði dreg-
ist enn um sinn, svo að við
hefðum notið lengur samver-
unnar. Hitt má þakka, að okk
ur gafst tækifæri til aö kynn-
ast óvenjulegum manni og fé
laga, þar sem þú varst. Þú
erfðir í rikum mæli hina
beztu eðliskosti, drengskap,
orðheldni, hreinskilni og
margar aðrar fornar dyggðir.
Þórður Helgason, gamli sam
herji, innilegustu þakkir fyr-
ir öll þín óeigingjörnu störf í
þágu Framsóknarfélags Kefla
víkur, þínar góðu tillögur og
leiðbeiningar, fyrir hugljúft
og farsælt samstarf.
• Vinir þínir geyma minn-
\ZT'
I ■r. • .
inguna um þig í þakklátum
lruga, um manninn, sem stóð
eins og klettur í hafinu, óbug-
aður og heill til síðustu stund
ar, unz síðustu báruna bar yf
ir. Við hlið þér stóð eiginkon
an, Gróa Erlendsdóttir, trúr
lífsíörunautur, í hálfa öld.
Þú heíðir viljað styðja hana
lengur. En þú vissir, að hún
er umvafin vinarhöndum.þar
sem hún dvelur með syni ykk
ar, Guðlaugi og hans ágætu
konu, Maríu Arnlaugsdóttur,
! sem er þekkt 'að nærgætni og
hiýju í garð þeirra, sem hjálp
ar þurfa. Þau munu annast
hana, þar til yfir líkur.
I Dagsverki þínu er lokið. Það
i var mikið og farsælt. Mætti
| isienzka þjóðin eiga marga
ísyni, jafn trausta og gagn-
. merka sem þig. Hvíl i friði,
í góði vinur.
D. Danivalssoji.