Tíminn - 01.05.1951, Blaðsíða 6

TÍMINN, þriðjudaginn 1. maí 1951.
i
96. blað.

Paradís
piparsveinanna
Bráðfyndin þýzk gaman-
mynd með:
Heinz Ruhmann
Sænskar skýringar.
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
TRIPOU-BÍÓ
Óðnr Síberíu
(Rapsodie Siberienne)
Þessi gullfallega rússneska
litmynd verður sýnd aftur
vegna fjölda áskorana.
______Sýnd kl. 9.____
Gissur gcrist
Cowboy
(Out West)
Sprenghlægileg ný, amerísk'
skopmynd um Gissur gull- i
rass og Rasmínu í hinu villta j
vestri. I
Sýnd kl. 3, 5 og 7.
NÝJ A BlÓ
Hinir nýríku
(Les Nouveaux Riches)
Mjög fyndin og skemmtileg
frönsk gamanmynd með
dönskum skýringartextum.
Aðalhlutverk:
Raimu,
Michel Simon,
Betty Stockfeld.
Sýnd kl. 7 og 9.
Nýtt .suinar „Show4
Músík- söngva- teiknimyndir
einnig fræði- og ævintýra-
myndir. Allt nýjar myndir.
Sýnd kl. 3 og 5.
Sala hefst kl. 11 f. h.
HAFNARFIROI
BÆJARBIÓ
Nóttin langa
Skopleikur eftir
JÓHANNES STEINSSON
Leikstjóri: Einar Pálsson.
Sýning í kvöld kl. 8,30.
Næstsíðasta sýning.
Sími 9184.
O'yuSsujuýJaéiuAsíGA alu áejtaA!

Rafmagnsofnar, nýkomnlr
1000 wött, á kr. 195,00.
Sendum 1 póstkröfu.
Gerum vtð straujárn og
önnur heimilistækl
Raftækjaverzlunln
LJÓS & HITI H.F.
Laugaveg "9. — Sími 5184.
Austurbæjarbíó
Fjársjóðir
f jallanna
(Tresure of Sierra Madre)
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. 3 og 9.
TJARNARBÍÓ
Rigoletto
Ópera í fjórum þáttum eftir
Giuseppe Verdi. Sungin og
leikin af listamönnum við
I óperuna í Rómaborg.
Hljömsveitarstjóri: Tullio
Serafin. — Söngvarar:
Mario Filippeschi
Tito Gobbi
Lina Pagliuhi
Sýnd kl. 7 og 9.
Ævintýri I

járnbrantarvinnu
Viðburðarík og spennandi
sænsk kvikmynd.
Aðalhlutverk:
Victor Sjöström,
John Elfström.
Sýnd kl. 3 og 5.
Sala hefst kl. 11 f. h.

ÍGAMLA BÍÓ
Ilctjan hennar
(A Southern Yankee)
Sprenghlægileg og spennandi
ný amerísk gamanmynd.
Red Skelton,
Brian Donlevy,
Arlene Dahl.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Osknbnska
Sýnd kl. 3.
HAFNARBÍÓ
RACÐA
(Red River)
Spennandi ný amerísk stór-
mynd.
John Wayne
Sýnd kl. 5 og 9.
Léttlyndi
nýliðinn
Hin skemmtilega og vinsæla
sænska músík- og gaman-
mynd.
Ake Söderblom
Sýnd kl. 3.
Sala hefst kí. 11 f. h.

Aflkrfftarsímfi
TIWINÍV
tus
Gerirt
áskrifendwr.
VIDSKIPTI
HÚS»ÍBÚÐ1R
l.ÓÐIR « jARÐIR
SKIP • BIFREIDAR
EINNIG:
Vcrðhrcí
Vátryggingar
Auglýsingastariscmi
FASTEIGNA
SÖLU
MIÐSTÖÐIN
Lækjargötu
10 B
SÍMI 6530
Örnefni
(Framhald af 3. síðu.)
landsins gamla smala frá flest
um heimilum í nálægum sýsl
um og að ýmsir þeirra muni
nöfn, sem mikill fengur er að
og ekki verða fundin annars
staðar eins og nú er högum
háttað.
Ég hefi sjálfur oft reynt
þetta, t.d. bætti einn góður
og greindur kaupstaðarbúi
rúmlega hundrað örnefnum
við örnefnalýsingu hónda
eins, sem hafði búið marga
áratugi á jörð sinni. Maður
þessi nam örnefnin í æsku af
gamalli konu á bæ þessa sama
bónda.
Starf örnefnasafnarans er
með köflum dálítið þreytandi
og tilbreytingalítið. Mörg
hversdagslegustu nöfnin virð
ast flestum við fyrstu sýn
varla þess verð að tefja fólk
frá vinnu.
Ef fyrst væri snúið sér til
kaupstaðabúanna og skrásett
það, sem þeir kunna aö vita,
kæmi örnefnasafnarinn oft-
ast færandi hendi út í sveit-
irnar þegar hann færi þang-
að til frekari söfnunar, og
samanburðar. Myndi þá sú
raunin á verða að báðir aðil-
ar gætu frætt hvorn annan,
örnefnasafnarinn og heimils-
fólkið. Færi vel á því, frá-
sögnin myndi verða Ijúfari og
grynnra á perlunum.
Þó má vera, að sú leið reyn
ist enn heppilegri, að leita
fyrst á fund sveitafólksins og
leggja svo niðurstöðuna fyrir
hina burtfluttu, sem oft eru
farnir að ryðga í ríminu og
þurfa einhverja hvatningu til
jþess að ná sér á strik.
Mig grunar að úr þremur
austustu hreppum Rangár-
vallasýslu, eða jafnvel fjór-
um, hafi heilar fjölskyldur
flutt af jörðum sínum til Vest
mannaeyja, og tel að ekki sé
fullsannað í sveitum þessum
fyrr en leitað hafi verið til
þessa fólks.
Af eigin reynslu þykist ég
geta fullyrt að mörg nöfn
myndu þar koma í leitirnar,
ýmist nöfn á stöðum, sem nú
eru nafnlausir og jafnvel
ekki síður nöfn á stöðum,
sem nú beia önnur nöfn.
Ég tek þetta fram til at-:
hugunar, en annars veit ég
af orðum Bergsteins, að söfn-
un þessi er í óvenju góðum
höndum, þar sem eru hendur
fræðimannsins Þórðar Tóm-
assonar frá Vallatúni. Hon-
um er manna bezt trúandi til
þess að taka þetta til athug-
unar og leysa verkið vel af
hendi, vegna alþekkts áhuga
hans á sögu þjóðarinnar og
sögnum.
Hafi Bergsteinn þökk fyrir
áðurnefnda grein sína og allt
starf sitt og allir þeir, sem til
örnefnasöfnunar hvetja í orði
og verki. \
Mætti örnefnasöfnun Rang
æinga verða svo nákvæm að
fá ein undansleppi.

ÞJÓDLEIKHÚSID
Miðvikudag kl. 20.
Reilög Jóhaima
eftir B. Shaw.
Anna Borg í aðalhlutverki.
Leikstjóri: Haraldur Björnsson.
Fimmtudag kl. 20.90.
Sölumaðnr deyr
eftir Arthur Miller.
Leikstjóri: Indriði Waage.
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
13,15 tll 20,00 daginn íyrir sýn-
lngardag og sýnlngardag.
Tekið á móti pöntunum.
Siml 80000.
■AV.VAV.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.W.’.V.V.V.V

Bernhard Nordh:
'onci
VEIÐIMANNS
4. DAGUR

þinn og móður þína.... Hann otaði stafnum í jörðina og
horfði niður að myllunni.
— Hvað veit Eriendur um landnám í fjallbyggðunum?
Ingibjörg sagði, að Erlendur hefði farið á markaðinn um
veturinn. Hann hefði séð nýbýlingana koma með stóra
skinnastránga — skinn af refum, hreysiköttum og úlfum,
jafnvel bjarnarfeldi.
— Erlendur segir, að það megi komast að góðum kaupum,
ef grávara sé í boði. Það þurfi ekki mörg tófuskinn til þess að
kaupa kú eða úlfaskinn til þess að eignast kindur og geit-
ur. Skógurinn er öllum heimill þar upp frá, og landið þarf
ekki að kaupa.
— Hann hefir sagt þér, að frostið eyðileggur kartöflurn-
ar og kornið? Að það er ekki fátítt, að fólk svelti í hel í
nýbyggðunum?
Erlendur hafði ekki minnzt á frost og hungurdauða, En
Ingibjörg hélt uppi vörnum.
— Frost og hungur getur alls staðar herjað, ef ólánið
dynur yfir. Erlendur ætlar að treysta fyrst og fremst á veiði-
skapinn, og þú veizt, faðir minn, að hann kann að miða
byssu.
Jón Einarsson rumdi í bringu sér. O-já — vissi hann það.
Elgur hafði verið skotinn á landi þorþsbúa, og hafði þó ekki
neinn úr þorpinu verið þar á ferð. Hann sat lengi hugsi.
— Ég lasta það ekki, að Erlendur vill komast í veiðiland,
sem honum er frjálst, sagði hann loks. En hann ætti að hefja
veiðiskapinn og landnámið þar einn síns liðs. Það er ábyrgð-
arhluti að fara með konur á ókunnar slóðir.
Ingibjörg sletti í góm.
— Er\i konurnar slíkir vesalingar, að það þurfi að reiða
þeim sæng, ef þær leggjast til hvíldar? Tveir bjarga sér betur
en einn. — Erlendur á bát, og hann þarf hjálp til þess að
koma honum upp fyrir fossana.
— Og þú ætlar að fara með honum í taátnum upp ána?
— Það er ekki annað til bragðs að taka. Erlendur hentar
ekki jörðinni þinni, og ég vil ekki yfirgefa hann.
— En banni ég þér þetta heimskuflan?
— Faðir minn hefir ekki rétt til þess að hefta för mína,
hrópaði stúlkan þrjózkulega.
— Það hefi ég þó kannske, þegar svona er í pottinn búið,
tuldraði hann. En ég ætla ekki að beita því valdi mínu. Ég
vil Knúti ekki svo illt.
Ingibjörg starði undrandi á föður sinn.
— Knúti.... ?
— Ég gæti beitt þig þeim ráðum, að þú vitkaðist, hélt Jón
Einarsson áfram lágum rómi. Og ég er kannske slæmur faðir,
fyrst ég geri það ekki. Ég hefi hugsað mikið um þetta síðustu
dagana. Að vera giftur konu, sem heldur, að hún hafi fórnað
ást sinni og hamingju — það er vítisvist á jörðu. Knútur á
betra skilið.
Ingibjörgu varð orðfall. Hún hafði búizt við því, að faðir
hennar myndi annað tveggja reyna af alefli að koma í veg
fyrir fyrirætlanir hennar eða verða bálreiður og reka hana
af heimilinu með harðri hendi.
— Þá.... þá þarf ekki meira um þetta að tala, stamaði
hún.
— Nei. Þú hefir talað um rétt, og sá réttur er þér veittur.
En sá dagur mun koma, að þú skilur, að réttur er varasamt
orð. Jú — eitt enn: Það verður ekkert brúðkaup haldið hér
í byggð.
Ingibjörg svaraði með mikilli þykkju, að þau krefðust þess
ekki. Þau gátu gengið í hjónabandið, er þau komu upp í ný-
byggöirnar.
— Gott. Og svo hefir þú væntanlega hugleitt það, að sá,
sem hverfur frá heimili sínu, hefir fyrirgert kröfurétti sín-
um síðar.
— Sért þú að hugsa um jörðina, faðir minn, þá komust við
af án tilkalls til hennar.
Jón Einarsson kinkaði kolli. Svo reis hann á fætur og gekk
spölkorn lengra upp í landið, sem átti að ryðja og rækta.
Ingibjörg dró andann djúpt og sneri heim á leiö.
II.
Ingibjörg og Erlendur voru á leið upp ána á hlöðnum báti.
í för með þeim var svartur hundur. Þau héldu sig við annan
■ ■1 í‘- ' <«.*«'' :■ ,:ujo <. ■
*■:< iiiö4
a