Tíminn - 05.06.1951, Blaðsíða 4

«.
TÍMINN, þriðjudaginn 5. júní 1951.
122. blaff.
Læknamál Djúpmanna
Frv. þetta er flutt á vegum
heilbrigðisstjórnarinnar, og er
frv. ásamt greinargerð samið
af landlækni. Nefndin var sam
mála um að mæla með sam-
þykkt þess.
Svo hljóðandi greinargerð
fylgdi frv.:
„íbúum Hesteyrarlæknishér
aðs, sem tekur yfir tvo nyrztu
hreppa Norður-ísafjarðar-;
sýslu, Grunnvíkurhrepp og
Sléttuhrepp, hefir nú fækkað
svo, að engin leið er að halda
þar uppi sérstöku lækn'shér- i
aði. Hefir fólksfækkunin í hér
aðinu orðið sem hér segir:,
1920: 731 íbúi, 1930: 740, 1935: ,
706, 1940: 647, 1945: 461, 1946: j
329, 1947: 243, 1948:161, 1949: |
144, 1. des. 1950: 117 (þ. e. í
Grunnvíkurhreppi 84, en í
Sléttuhreppi 33, og horfir nú i
þeim hreppi til fullkominnar
auðnar). Hinn síðast skipaði
læknir í Hesteyrarhéraði
hvarf þaðan á miðju ári 1943,1
og síðan sumarið 1944 hefir
ekki fengizt þangað sérstakur
læknir, ekki einu sinni til setn
ingar um stuttan tíma að j
sumrinu.
Miklum erfiðleikum hef'r og'
reynzt bundið að sjá næsta |
læknishéraði, Ögurhéraði, fyr
ir lspknisþjónustu. Síðasti skip
aði læknirinn hvarf þaðan j
haustið 1944, og síðan hefirj
aðeins einu sinni tekizt að fá j
þangað settan lækni hluta úr
ári (maí—sept. 1948), er setu
ætti á hinum lögbundna að- j
setursstað héraðslæknisins, í
Ögri. Hér er ekki svo mjög
fólksfæð um að kenna, því að (
í héraðinu eru þó enn um 700 t
ibúar, 1933, er héraðinu höfðu
fyrst verið fengin núverandi
takmörk: 1196, 1940: 1001,
1945: 781, 1949: 709), þar af
að vísu meðtaldir allir íbúar
Súðavíkurhrepps, um 300, en
mikill hluti þeirra, þ. e. íbúar
Tíminn hefir birt tvær greinar um læknamál Djúp-
manna. þar sem mælt er gegn þeirri skipun, sem síðasta
Alþingi samþykkti. Hér birtist greinargerðin, sem
frumvarpinu fylgir, svo að það sjónarmið komi líka
fram í blaðinu, lesendum þess til athugunar.
J
í Álftafirði, eiga að jöfnu til-
kall til læknisþjónustu frá ísa
firði. Aðalvandkvæðin eru hér
þau, að fyrir eyðingu byggðar
umhverfis læknisbústaðs hér-
aðslns er læknir þar orðinn
svo einangraður og illa settur
með tilliti til samgangna, að
öllum þorra héraðsbúa er
mjög umhent að eiga til hans
að sækja.
Á umræddu læknisleysis-
tímabili Hesteyrar- og Ögur-
héraðs hefir hvoru tveggja
hérað'nu verið gegnt af hér-
aðslækninum á ísafirði, að því
frá skildu, sem áður getur, að
læknir sat í Ögri nokkra mán
uði 1948, og síðastliðin tvö
sumur gegndi báðum héruðun
um settur læknir, er sat í Súða
vík. Var sá háttur tekinn upp
til reynslu og þykir eftir at-
vikum hafa gefizt svo, að ekki
sé frágangssök við að búa,
enda að því er virðist, að ná-
kvæmlega athuguðu máli,
eina líklega leiðin til að
tryggja þessum byggðum þjón
ustu sérstaks héraðslæknis til
nokkurrar frambúðar. Eftir
að komið væri upp aðlaðandi
læknisbústað í hinu tiltölu-
lega fjölbýli í Súðavík og
grennd (í sjálfu Súðavíkur-
þorpi eru ibúar 31. 12. 1949:
228), þykir ástæða til að ætla,
að læknishérað þetta yrði ekki
í tölu hinna óútgengilegustu
héraða.
Hins vegar er því ekki að
neita, að ýmsum byggðum hér
aðsins verða í mörgum tilfell-
um torveld viðskipti við héraðs
lækni í Súðavík, einkum að
sækja hann heim, og mundi
gegna hinu sama, hvar sem
héraðslæknir yrði staðsettur
innan þessara byggða. Má j
gera ráð fyrir, að úr öllum |
hreppum öðrum en Súðavíkur j
hreppi verði mönnum að jafn
aði leiðin greiðari til ísafjarð
ar, sem er viðskiptamiðstöð
allrar sýslunnar, enda sam-
göngum háttað í samræmi við
það. Fyrir því þykir sjálfsagt
að tryggja íbúum hins fyrir-
hugaða Súðavíkurhéraðs, öðr
um en íbúum Súðavíkur-
hrepps, jöfnum höndum rétt
til læknisþjónustu af hendi
héraðslæknis á ísafirði.
• Samkvæmt framansögðu
kann það að virðast mótsögn
að staðsetja þá ekki héraðs-
lækni hinna umræddu byggða
á ísafirði. En gegn því mælir
hættan á, að þar hlæðust á
hann þau læknisstörf í þágu
bæjarbúa, að hann yrði aðeins
að nafni til læknir héraðs
síns, auk þess sem Súðvíking-
ar færu á mis við að hafa
hans fyllstu not, en hlutur
þeirra skiptir hér að sjálf-
sögðu miklu máli, þar sem
þeir munu verða fullur þriðj
ungur héraðsbúa og það hlut-
fall að öllum líkindum eiga
fyrir sér að stækka. Með stað
setningu héraðslæknisins í
Súðavík yrði íbúum annarra
byggða aftur enginn miski
gerður, er í þeirra hlut kæmi
réttur að jöfnu til viðskipta
við héraðslækni á ísafirði.
(Framhald á 6. síðuh
Hvítasunnumenn efna til sumarmóts
í þessum mánuði minnast
Hvítasunnnumenn þess að nú
í sumar eru 30 ár síðan Hvíta
sunnuvakningin hóf starf
sitt hér á landi. í tilefni af
því efna þeir til móts, dag-
ana 17.—24. júni. Hafa þeir
fengið Fríkirkjuna lánaða yf
ir þennan tíma, og þar verð-
ur riíótið háð.
Mótið verður sett klukkan
16, sunnudaginn 17. júní í
Fríkirkjunni. Um kvöldið
verður svo almenn samkoma,
klukkan 8,30. Síðan verða al-
mennar samkomur hvert
kvöld alla vikuna I Fríkirkj-
unni, og biblíulestrar klukk-
an 16 á sama stað.
í útvarpið koma Hvíta-
sunnumenn sunnudaginn 24.
júní, kl. 13—14.
Mótið munu sækja trúaðir
menn víðsvegar utan af landi.
Líka koma nokkrir útlendir
gestir. Þessa má nefna: Erik
Asbö frá Osló, Nils Ramselíus
frá Stokkhólmi, Helge Lund-»
berg og Göran Stenlund frá
Gautaborg. Sá síðastnefndi er
mjög vinsæll einsöngvari við
Hvítasunusöfnuðinn Smyrna
í Gautaborg. Hann s.vngur á
samkomunum í Fríkirkjunni.
Einnig syngur hann þrem
sinnum í útvarpið, tvisvar áð
ur en mótið byrjar, eða dag-
ana 13. og 15. júní, að kvöld
inu báða dagana. í þriðja
sinn syngur hann þegar
Hvítasunnumenn hafa dag-
skrárlið sinn í útvarpinu.
Auk þeirra útlendu ræðu-
manna ,er hér hafa verið
nefndir, verða margir aðrir
ræðumenn. Blandaður kór
syngur á samkomum mótsins.
Athygli allra ferðamanna,
er kunna að verða staddir í
Reykjavík þessa dagá, svo og
Reykvíkinga sjálfra, er vak-
in á samkomum þessum.
Allir eru velkomnir á sam-
komur mótsins!
Söngkór Fílademusamaoarins í KeyKjaviK. tiann syngur á mótinu, ásamt fleira söng-
fólki ,e rbætist í hann utan af landi.
1 dag birtir Tíminn grein um
olíukyndingartæki, sem hafa
þótt gefast sérstaklega vel.
Þeirri grein fylgir greinargerð
um notagildi slíks ketils, eyðslu
hans við að hita ákveðið hús-
rými, og er það glæsilegt vott-
orð. í þessu sambandi er ástæða
til að árétta það, sem Ólsen
katlasmiður sagði í grein, sem
Tíminn birti í vetur, að ríkið
ætti að láta rannsaka og bera
saman ágæti hinna ýmsu katla.
Ríkið hefir með að gera ýms
ar tilraunir, sem eiga að vera
mönnum til fróðleiks og leiðbein
ingar. Þetta virðist vera eitt af
því, sem væri tiltölulega auðvelt
að athuga, en án ýtarlegra at-
hugana, sem mark er takandi á,
er hætt við að enn haldist sama
handahóf í þessum kaupum og
verið hefir. Hins vegar ættum
við að sneiða hjá þeirri gjald-
eyrissóun og eyðslu, sem léleg
olíukyndingartæki eru, enda allt
annað en skemmtilegt, að búa
við það, að olíusóti rigni yfir
menn og skepnur og svartar
flygsur fjúki inn um alla glugga,
hvar sem opin er rifa. Það er
bæði eyðsla og sóðaskapur, og er
því hinn versti búskapur.
Þessi grein í dag hlýtur að
herða á óskum manna um það,
að fram fari opinber athugun
trúverðugra manna á gildi og
gæðum miðstöðvarkatla. Sú at-
hugun ætti að leiða til þess, að
sumir væru teknir fram yfir
aðra, og ætti þeim þá jafnframt
að vera tryggð meiri útbreiðsla,
höfundum sínum til verðugra
hagsbóta, og þjóðinni allri til
gagns og ánægju.
Sennilega er hvergi jafn mikið
af flekkóttu fé og í Reykjavík.
Það er eftirtektarvert hve mikið
er þar af skrautlitu fé í ekki
stærri hjörðum. Það er ekki fá-
títt að sjá botnótt, golsótt, kinn-
ótt, múlótt, egglótt, bíldótt og
ýmislega flekkótt lömb, — ég
veit ekki hvort ég má nefna hos
ótt — sá litur er víst að hverfa.
En nú á að eyða öllu fé í haust
milli Hvalfjarðar og Þjórsár og
þá hverfa öll skrautlitu lömbin
og ærnar í Reykjavík. Hvar fá
Reykvíkingar svo fallega skraut
litt fé aftur? Það veit ég ekki.
Ef til vill verða þeir ekki i vand
ræðum að koma því upp á,ný.
En margir hafa lagt óþokka á
mislitt fé, og því eru þau orðin
nokkuð mörg heimilin, þar sem
ekki fæðist nema hvítt lamb
sum árin, þó að nokkuð margt
fé sé.
Þetta mun eiga að rekja rót
sína til þess, að hvít ull var um
skeið dýrari en mislit. Þess
vegna hafa menn viljað fá reyf
in hreinlit og helzt hvít. Um
fegurðarsmekk er ekki hægt að
deila, en undarlegt er það, að
yfirleitt er miklu meira um
skrautlitt fé í þorpunum en sveit
um. Þó mun það ekki stafa ein-
göngu af því, að féð þar sé glys
gjarnara eða hneigðara til sund
urgerðar. Sennilegast virðist
mér, að þar sem menn eiga að-
eins fáar kindur sér til gamans
leggi þeir meiri áherzlu á að
þær séu tilhaldslegar í búningi,
þar sem fjárbóndinn verður að
hugsa fyrst og seinast um arð-
inn af búi sínu, því að hann hef-
ir ekki annað til að lifa af.
Þetta getur breytt talsverðu,
hvort arður eða ánægja skipar
fyrirrúmið. Það getur jafnvel
mótað fegurðarskynið.
Annars veit ég vel, að hvít
lömb eru líka falleg og menn
munu gleðjast yfir fé sínu hvað
sem litum líður. En hins er ekki
að dyljast, að þeim, sem vanir
eru skrautlitu fé, mun finnast
tómlegra og svipminna, ef allt
er einlitt. Við skulum vona að
úr því rætist, svo að menn geti
framvegis veitt sér þessa ánægju
eins og hingað til. Ef vel væri
haldið til haga og haft til kyn-
bóta það, sem fellur til af skraut
litum lömbum af heilbrigðum
stofni, er ekki að vita nema
hægt yrði að gera mönnum úr-
lausn tiltölulega fljótlega.
Það er sumra manna trú, að
kindur, sem eru auðkenndar að
lit, eigi hægra með að láta á sér
bera og til sín taka í hópnum
en hinar, sem eru samlitar mest
allri hjörðinni. Forustufé var oft
hosótt eða golsótt. Eins hefir
sumum sýnzt, að kindur í skraut
klæðum hefðu gaman af því,
öðru fé fremur, að velja sér
stöðu, þar sem mikið bæri á, —
láta á sér bera, — sýna dragtiná.
Ekki skal ég fullyrða um þetta,
en það er eflaust meðal þeirra
atriða, sem fjármaðurinn og
náttúruskoðarinn athugar.
Starkaður gamli.
.V.^V.V.V.V.V.V.V/.V.V.V.V.V.VAV.V.V.V.V.V.V.W
iHrossasýningar 1951
I
I
verð haldnar í þessum mánuði sem hér segir:
Kjósarsýsla
Kollafjarðarrétt, þriðjudag 12.6. kl. 10 f.h.
Eyjarétt, sama dap kl. 5 e.h.
Borg’arf jarðarsvsla
Litla-Lambhaga, miövikudag 13.6. kl. 2 e.h.
Varmalæk fimmtudag 14.6 kl. 10 f.h.
Oddsstaðarétt, sama dag kl. 5 e.h.
Deildartungu föstudag 15.6 kl. 10 f.h.
Stóra-Ási, sama dag kl. 5 e.h.
Mýrasýsla
Gilsbakka, laugardag 16.6. kl. 10 f.h.
Þverárrétt,, sama dag kl. 5 e.h.
Svignaskarði, mánudag 18.6. kl. 10 f.h.
Arnrastapa, sama dag kl. 5 e.h.
Héraðssýning fyrir Suðvesturland verður haldin
að Ferjukoti að afloknum sveitarsýningunum, og verð-
ur hún auglýst nánar síðar.
Einnig verður tilkynnt um sveitasýningar á Snæ-
fellsnesi og í Dqlum, ef hlutaðeigandi búnaðarsam-
bönd óska eftir þeim.

Hrossaræktarráðunauturinn.
V.’.V.W.V.V.V.V.W.V.V.V.V.V.V.W.W.WAV.V.V.V
*• 4