Tíminn - 20.06.1951, Blaðsíða 3

135. blað.
TÍMINN, miðvikudaginn 20. júní 1951.
politísku hlutieysi
,,Krp})iiiau!aiinr geta ckk! verið jicili-
tískir vinir okkar“
Brezku samvinnufélögin
héldu 82. ársþing sitt í Black-
pool í maímánuð. s.l. Forustu
menn samvinnufélaganna
víðsvegar að í Bretlandi sátu
þingið og voru þar rædd bæði
hagsmuna- og framtíðarmál
samvinnuféiaganna.
Það málið, sém einna fjör-
ugastar umræður spunnust
út af, var ,,pól tískt hlutleysi“
samvinnufélaga. Aðdragandi
umræðnanna var sá, að full-
trúar kaupfélagsins i Leeds
báru fram tillögu þess efn-
is, að brezka samvinnuhreyf-
ingin hætt. að taka beina af-
stöðu til stjórnmála og styddi
ekki neinn jsérstakan stjórn-
málaflokk, en svo sem kunn-
ugt er, hef r hreyfingin rekið
eigin stjórnmálaflokk, Sam-
vinnuflokkinn, síðan 1917, og
alltaf staðið mjög nærri verka
mannaflokknum.
Tillaga þessi var felld með
9.761 atkvæöi gegn 441.
Margir helztu leiðtogar
brezku samvinnuhreyfingar-
innar tóku til máls við' um-
ræðurnar og sýndu fram á
það með rökum, að það er
ekki- hægt fyrir samvinnu-
hreyfinguna að útiloka sig
frá stjórnmálum.
Mr. W. Coldrick, formaður
brezka samvinnuflokksins og
einn af helztu leiðtogum sam
vinnuhreyfingarinnar i Bret-
landi, sagði m. a:
„l»eir, sem eru andstæð-
ingar okkar og keppinaut-
ar í verzlun og iönaöi, geta
aldrei orðið pólitískir vin-
ir okkar“.
Mr. G. Robertson, fulltrúi
frá Glasgow, benti á að fyrir
nokkrum árum síðan hefðu
I kommúnistar í Bretlandi gert
| allt, sem þe'r gátu, til þess
að veikja samvinnuhreyfing-
| una með því að reyna að
, koma í veg fyrir bein pólitísk
afskipti hreyfingavinnar. Nú
væri það hins vegar íhaldið,
scm reyndi þetta.
Mr. L. A. Hunt, stjórnarmeö
limur brezka samv'nnusam-
bandsins benti á nokkur
dæmi þess, hve nauðsynlegt
það væri fyrir samvinnu-
hreyfinguna að hafa áhrif og
bein itök í stjórnmálum.
Hann sagði m. a. ,.Það er t.
d. engin tilviljun að allir full
trúar Samv'nnu- og Verka-
niannaflokksins í bæjarsf jórn
Sfockton voru með því, að
Stockton Samvinnufélagið
fengi keypta lóð á góðum stað
undir búð' í borgimri, cn hver
einasti fulltrúi ihaldsins og
,,hlutlausra‘“ var á móti“.
Alls voru fiuttar 14 ræður
um þetta mál á þinginu og
sannfærðust menn um nauð
syn þess, að samvinnusam-
tök-n treystu ítök sín í stjórn
málum, þar sem þau gætu
ekki verið hlutlaus.
Tillagan um pólitískt hlut-
leysi var, eins og fyrr segir,
felld með 9.761 atkvæði gegn
441.
Af öðrum samþykktum
þingsins má sérstaklega
nefna, að ákveðið var að
hefja skipulega sókn til að
auka verzlun kaupfélaganna
með vefnaðarvörur, skófatn-
að og húsgögn, en verzlun
þeirra hefir hingað til fyrst
og fremst verið með mat-
vöru.
esperantista
háð í Vestmannaeyjum
Annað landsmót íslenzkra esperantista verður háð í
Vestmannaeyjum um næstu helgi, laugardag og sunnudag.
Fara esperantistar lir Reykjavík hópferð á mótið í flugvél
og koma aftur á mánudagskvöld.
Samband íslenzkra esper-
ant sta og undirbúningsnefnd
þess vænta, að mótið verði
íjölmennt og þangað komi
sem flestir þeir, sem eitthvað
hafa lært í málinu, hvort
sem þeir eru félagsbundnir
eða ekki.
Dagskrá mótsins.
Mótið verður sett klukkan
f mm á laugardaginn af for-
seta sambandsins. Síðan
verða ávörp, ræður, söngur
og skemmtiþáttur.
Síðarj daginn hefst guðs-
þjónusta á esperantó í Landa
kirkju klukkán ellefu, en að
loknum hádegisverði verður
farin sameiginleg skemmti-
íerð um Heimaey og ef til vill
í úteyjar. Um kvöldið heíjast
þingstörf að nýju með um-
ræðum um sambandsmál og
érindi og leiksýning verður á
esperantó. Að lokum verður
dansskemmtun.
Þátttaka.
Þátttökugjald er áætlað
eitt hundrað krónur, þar inni
í'alinn kostnaður við skem^it:
ferð, sameiginlega kaffi-
drykkju og væntanlega ein
máltíð. Mótsgestum verður
séð fyrir gistingu í góðu gisti
hús>, en vilji einhverjir hafa
með sér svefnpoka ,verður lát
ið í té ókeypis húsnæði.
Þeir, sem vilja taka þátt í
hópferðinni úr Reykajvík,
verða nú þegar að tilkynna
það Þorvarði Magnússyni,
Bókabúð KRON í Alþýðuhús-
inu.
Fínpúsning
Skeljasandur
Hvitur sandur
Perla í hraun
Hrafntinna
Kvarz o. fl.
Fínpúsningargerðin
Simi 6969 '
't t j ÍJ *L .. » , í 4 V 'r n ■ *
Akurnesingar ör-
uggir Isl.meistarar
Nú eru aðeins tveir Ieikir
eftir í íslandsmótinu, en þrátt
íyrir það má segja að lið Ak-
urneslnga sé búið að sigra í
mótinu. Heíir liðið hlotið 5
stig, en aðeins Fram hefir
möguleika til að ná þeirri
st gatölu, og þá með því að
vinna Val í kvöld. Akurnesing
ar keppa við Víking, og þó
Víkingur sé eina Reykjavíkur
liðiö, sem alltaf hefir unnið
Akurnesinga á undanförnum
íslandsmótum. eru litlar líkur
til þess í kvöld, því nokkrir
af beztu leikmönnum Vik'ngs
eru meiddir, og svo hitt að
Akurnesmgar eru nú mr.n
betri en undanfarin ár. Akur-
nesingar verða því örugglega
fslandsmeistarar í ár, og
sennilega með yfirburðum
hvað stigatöluna snertir.
K.R. - Víkingur 3:1
Fyrri le'kurinn á mánudags
kvöldið var milii KR og Vík-
ings og sigraöi KR, eftir frem
ur iilþrífaiítinn leik, mcð
þremur mörkum gegn engu.
Bæði liðin vantaði góða
menn, en það sem mes ; kom á
óvart var hínn litli baráttu-
vilji Víkingsliðsins, því liðið
hafði nokkra möguleika ef
þeir unnu KR og hefði þá leik
ur þeirra við Akurnesinga
orðið hreinn úrslitaleikur, og
hefði það náttúrlega gert mót
ið enn skemmtilegra. En sem
sagt viljinn var ekki fyrir
hendi, og liðið sem heild var
mjög lélegt. Einu mennirnir,
sem eitthvað kvað að voru
framherjarnir Gunnlaugur og
Kristján. Vörnin var afar lé-
leg og hefðu KR-ingar auð-
veldlega átt að geta skorað
fleiri mörk. í síðustu tveimur
leikjum KR á mótinu hefir
samleikur liðsins verið mun
meiri en maður hefir átt að
venjast áður hjá því liöi, hvað
sem því kann að valda og
sigrar liðsins yfir Val og Vík-
ing hafa skapast eingöngu
vegna samleiksins. Einnig
hafa nokkrir nýliðar komið
fram, sem lofa góðu. Vonandi
hætta KR-ingar ekki við
þessa leikaðferð, þó hinir
„stóru“ byrji að leika með
aftur. Fyrir KR skoruðu í
leiknum við Víking nýliðinn
Þorbjörn, Gunnar Guðmanns
son og Hörður Felixson. Fyrir
Víking skoraði Gunnlaugur
Lárusson úr vitaspyrnu. —
Dómari var Guðmundur Sig-
urösson.
Akranes - Valur 3:2
Seinnj leikurinn var milli
Akurnesinga og Vals og var
mun skemmtilegri og betur
leikinn en sá fyrri. Enda
gerðú liðin sér ljóst að þetta
var hinn raunverulegi úrslita
leikur mótsins, og það lið,
sem bar sigur úr býtum hafði
mesta möguleika til að hreppa
titilinn.
Valsliðið var mikið breytt
frá fyrri leikjunum í mótinu,
enda var leikur þess nú allur
annar en áður. Sigurður Ól-
afsson lék nú aftur með og
Sveinn Helgason lék innherja
með ágætum árangri, og sama
er að segja um Gunnar sem
miðframherja. Á hægra kanti
lék nýliði, Tómas Lárusson,
áður þekktur sem frjáls-
íþróttamaður, mjög efnilegur
leikmaður.
Lið Akurnesinga var skipað
að mestu leyti eins og áður,
í Mýrasýslu
Efíir \igfiKS Guðmuiidssoii
Síðan ég kom á súmarstöðv- '
, ar mínar hefi ég frétt, að þrjú
^af Reykjavíkurblöðunum hafi
! verið að gera mér þann heið-'
m’(?) að minnast mín í sam-l
bandi við þingkosningarnar í
Mýrasýslu. Einkum kvað það {
vera á þann hátt, að ég muni
óánægður í Framsóknar-
flokknum, af því að ég hafi
ekki fengið að vera í kjöri fyr
ir flokkinn í kosningunum.
I Já, blessuð börn eru þessir
blaðritarar! Halda þeir má-
1 ske, að ég hafi starfað í Fram
1 sóknarflokknum síðan hann '
var stofnaður til þess að fá
i laun eða vegtyllur? Eða þykj
ast þeir kannske vlta um ein
hver ákveðin dæmi? |
Geti einhver þessara blaðrit
ara fundið einn einasta Fram
sóknarmann í Mýrasýslu eða
einhversstaðar annars staðar
á landinu, sem orðið hafi var
við að ég vildi fara í fram-
boð fyrir Framsóknarflokkinn i
i Mýrasýslu — eða yfirleitt
nokkurn tíma frá fyrstu tið
verið að snapa eftir störfum
eða vegtyllum á vegum flokks
ins, þá má hann vitja góðra
verðlauna til mín fyrir fund
sinn. |
Löngu áður en framboðið
var ákveðið í Mýrasýslu í vet-
ur, skrifaði ég einstaka kunn
ingja mínum í kjördæminu,
að það væru einkum þrír
sýslubúar, sem ég gæti ánægð
ur kosið við í hönd farandi
kosningar. Einn þeirra væri
Andrés Eyjólfsson bóndi í
Síðumúla. Og hann varð fyrir
valinu. Tel ég það vel farið,
úr því að hann fékkst til fram
boðs. Hitt er annað mál, hve
mikið ánægjulegt er að kom-
ast á þingbekkina eins og
pólitikin er lítið heillandi nú
þessi árin.
Ég hefi þekkt Andrés síðan
ég var unglingur í sama ung-
mennafélaginu og hann. And
rés kom þar jafnan fram sem
e'nn greindasti, drenglyndasti
og tillögubezti félaginn og var
þó margt góðra manna í þá
daga í þessu fyrsta ungmenna
félagi, sem staríaði í Borgar-
fjarðarhéraði. En þannig
munu flestir minnast Andrés
ar, sem kynnst hafa honum
á lifsleiðinni. Þegar pólitíkin
hjá okkur er eins og hún er
nú á þesum tímum, þá vil ég
helzt kjósa slíka menn til Al-
þingis, sem treysta má að
manngildi — treysta má að
séu góöir og heiðarlegir menn,
sem kunnir eru að því að
leggja jafnan góðum málurn
lið, þar sem þeir eíga þess
kost. En Andrés er einn af
þeim öruggustu í þeim hóp, er
ég hefi kynnzt.
Andrés er einn þeirra
manna, sem aldrei myndi
þykjast nein æðrj vera en al-
menningur, þótt hann hækk-
aði í mannf’élagsstiganum.
Myndi hann þrátt fyrir það
alltaf verða alþýðunnar mað-
ur, eins og hann hefir jafnt
verið alla tíð, hvort heldur
sem hann hefir verið fátækur
verkamaður, myndarbóndi í
Síðumúla (sem hann hefir
byggt og ræktað upp til góð-
býlis frá hinni mestu niður-
niðslu, ásamt sinni ágætu
konu, Ingibjörgu Guðmunds-
dóttur frá Mjóadal), leiðtogi
sveitar s:nnar eða gegnt ár'íð-
andi störfum á Alþingi, vin-
sæll og virtur þar af öllum.
Þó að Andrés í Síðumúla
væri fyrsti fulltrúi úr Borg-
arfirði á fundinum að Þjórs-
árbrú 1916, þar sem fyrstu
drög voru lögö að stofnun
Framsóknarflokksins og mjög
lægi nærri að hann á fyrstu
árum flokksins yrði í kjöri fyr
ir hann í Mýrasýslu, þá er
ekki hægt að segja að hann
hafi tekið mikinn þátt í
flokkastrefinu i héraðinu. En
máske fara þeir tímar að
renna upp í stjórnmálunum,
að meira þyki vert um per-
sónuþroska og manngildi
manna heldur en heittrúnað
á einstaka flokka.
Að minnsta kosti munu
þeir, sem þekkja Andrés Eyj-
ólfsson bezt, kjósa hann með
mestri ánægju, líka ýmsir
þeir, sem ekki eru vígskorðað-
ir í flokkum og einnig þeir,
sem Reykjavíkurbloðin eru að
búa til sagnir um að séu „í
fýlu“ af því að fá ekki að fara
þangað, sem þeir sízt vildu
fara.
Og það mun margur Mýra-
sýslubúinn gjarnan vilja kjósa
eina frambjóðandann, sem bú
settur er í sýslunni, þótt ein-
hver hinna aðvífandi sé má-
ske aðsæknari í húsvitjunum
í leit eftir atkvæðum handa
sjálfum sér.
Enda er óliklegt annað en
Mýramenn sendi einn sinn
vinsælasta og stai'fhæfasta
mann sem fulltrúa sinn á Al-
þing næstu ár'n, úr því
þeir eiga kost á því — og það
er Andrés bóndi í Síðumúla.
nema hvað Guðmundur Jóns-
son lék nú með vinstra kanti,
og voru það tvímælalaust rétt
skipti.
Valur náði ágætum tökum
á leiknum strax í byrjun, og
réðu vel yfir miðjunni. Árang
urinn af samleik liðsins kom
fljótt í ljós, því ekki leið á
löngu þangað til Halldór Hall
dórsson komst frir inn fyrir
vörn ÍA, en misnotaöj tæki-
færið herfilega. Yfirleitt var
leikur Vals mun virkari á
þessu tímabili og eftir góðan
samleik tókst Sveini Helga-
syni að skora mjög giæsilega
frá vítateig. Stuttu síðar
komst Halldór aftur frír inn-
fyrir, og fékk nú enn betra
tækifæri en áður, en það
dugði ekki til; honum tókst
ekki að skora. Akurnesingar
náðu af og til sæmilegum
upphlaupum, en markmaður
Vals, Akurnesingurinn Helgi
Daníelsson, stóð sig mjög vel
og tókst að halda markinu
hreinu. Aðeins einni mínútu
fyrir hálfleikslok tókst Tóm-
asi að skora annað mark fyrir
Val. Þetta voru sanngjörn úr-
slit eftir leik liðanna, þó Val-
ur hefði ef til vill átt að hafa
meira yfir eftir tækifærunum
að dæma.
í seinni hálfleiknum snerist
þetta alveg við. Nú voru það
Akurnesingar sem voru alls
ráðandi, og í stöðugri sókn
mest allan hálfleikinn. Hægri
sóknararmur liðsins, Ríkarður
og Halldór, var mjög virkur
og samvinna þeirra oft á tíð-
um glæsileg. Spurningin er
hvort Halldór fer ekki í lands
liðið vegna góðs samleiks við
Ríkarð. ÞaS stóð heldur ekki
á því að árangur næðist og
á 6. min. tókst Ríkarði að
brjótast í gegn og skora. Sókn
liðsins varð en ákafari við
markið, og sigurvilji kom
(Framhald á 6. síðu.)