Tíminn - 21.06.1951, Blaðsíða 5

136. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 21. júní 1951.
5.
'fift
Fimmtud. 21. júní
Sjálfstæðisflokk-
urinn og Mýramenn
Andrés Kristjánsson:
Átján dagar í ALLsturríki II.
K1 1
Er Austurríki sæ
augum hins rauða hermanns?
Morgunblaðið bregst illa
við í tilefni af því, að nýlega
var komist svo að orði hér í
blaðinu, að kosningin í Mýra
sýslu stæði á milli reykvísks
embættismanns, er fjárplógs
menn höfuðstaðarins tefla
fram, og bónda úr héraðinu,
sem jafnan hefði fylgt mál-
stað alþýðunnar. og ætti hag
sinn og stéttar sinnar undir
því að héraðið blómgaðist og
efldist. Mýramönnum ætti
ekki að vera erfitt að velja á
milli þessara manna.
í tilefni af þessu lætur
Mbl., eins og Sjálfstæðis-
flokkurinn sé miklu ranglæti
beittur, því að ekkert sé fjarri
lagi en að kenna hann við
braskara og fjárplógsmenn.
Hann sé hinn eini sanni um-
bótaflokkur og alþýðuflokk-
ur landsins.
Það er ekki nýtt, að Mbl.
sverji þannig. Þannið hefir
það vitnað við allar kosning-
ar síðan það hóf göngu sína.
Slíkir svardagar eru Mbl.
hinsvegar tilgangslausir. Þjóð
in veit hverjir það eru, sem
raunverulega ráða og stjórna
Sjálfstæðisflokknum. Það sýn
ir sig líka nær daglega. í
hvert skipti, sem eitthvað er
gert til að skerða gróðaað-
stöðu braskara og fjárplógs-
manna, er Sjálfstæðisflokkur
inn kominn þeim til aðstoðar
og verndar. Engu umbóta-
máli verður komið svo fram,
að Sjálfstæðisflokkurinn
reyni ekkj að tryggja aðstöðu
þessara stétta I leiðinni.
Vegna samvinnu Sjálfstæð
isflokksins við aðra flokka á
undanförnum árum hafa sér-
einkenni flokksins - ekki kom
ið eins skýrt fram og áður.
Hann hefir orðið á ýmsum
sviðum að láta undan til sam
komulags. Ýmsir eru því
farnir að sjá flokkinn í öðru
ljósi en rétt er og halda
hann orðið umbótasinnaðri
og alþýðlegri en áður. Þetta
er þó reginmisskilningur, sem
stafar af því, að menn fylgj-
ast ekki með því á bak við
tjöldin, hverskonar tauga-
stríð það er að fá Sjálfstæð-
isflokkinn til að fallast á um-
bótamál og hvernig hann
reynir jafnan í sambandi við
slíka samninga að tryggja
aðstöðu gróðamannanna.
Þetta hefir ekki sízt átt
sér stað í sambandi við ýms
landbúnaðarmál. Það kost-
ar jafnan langa og stranga
samninga, ef eitthvað á að
fá framgengt í þeim málum
í samvinnu við Sjálfstaéðis-
flokkinn. Það er alveg þýð-
ingarlaust fyrir Mbl. að
benda á Pétur Ottesen og
Jóp á Reynistað þessu til
afsönnunar. Þótt þessir
menn fylgi flokknum af
gömlum vana, eru þeir alveg
áhrifalausir í flokknum.
Það sýndi sig í tíð „nýsköp-
unarstjórnarinnar". Flokkur
inn fór þá ekki að neinu
leyti að þeirra ráðum. Það
var ekki fyrr en eftir að
Framsóknarflokkurinn kom
í stjórn 1947, að farið var að
sinna landbúnaöarmálunum
að ráði á ný, því að hann
setti það m. a. að skilyrði
fyrir stjórnarþátttökunni.
í augum gests'ns, sem dett
ur í þann lukkupott að fá að
feröast ofurlítið um rússneska
hernámssvæðið í Austurríki,
virðist það dálitið erfitt hlut-
verk að vera rússneskur setu-
liðshermaður í því landi.
Hann er milli tveggja skauta,
sem bæði búa yfir segulafli og
togast fast á um hann. Öðrum
megin er hið glaða og bros-
m lda austurríska fólk, sem er
frjálst í orði og hugsun, óháð
boði og banni í þeim efnum,
á svo ríka og létta kímnigáfu,
hláturmildi og smitandi lífs-
gleði. Þannig er hinn óbreytti
rússneski hermaður einnig í [
eðli sínu öllu, og hið austur-
ríska fólk, lífsgleði þess, frjáls
ræði og frjálshyggja í lífsskoð
unum seiðir og lokkar hann
til umgengni og samvista.
En á hinu leitinu er rúss-
neski heraginn, bannið við að
tala við þetta fólk, hlæja með
því, segja því s'tt álit á hlut-
unum og hlýða á þess skoðan-
ir, bann við að sækja veitinga
hús og vínstofur, bann við að
tala við ungu stúlkurnar og
gefa þeim hýrt auga, bann og
aftur bann.
Skæðasta vopnið.
Ung og falleg austurrísk
stúlka kemur á hjólinu sínu
og ætlar að skreppa vestur yf-
ir Dónárbrúna hjá Linz til
þess að kaupa sér eitthvað inni
i miðborginni. Hún stígur af
hjólinu við varðskýlið og rétt
ir vegabréfið sitt að unga rúss
neska hermanninum, sem þar
stendur. Hún brosir glaðlega
og glettnislega, er jafnvel
kankvís og ástleitin og ávarp
ar hann nokkrum orðum um
veðrið eða Dóná. Ungi maður
inn verður sem snöggvast hýr
eygur og rjóður, og áhorfand-
inn óttast hálft í hvoru að
sprenging sé í vændum, ungi
maðurinn ætli blátt áfram að
taka ungu stúlkuna í faðm
sinn. En augu liðsforingjans
inni í varðskýl'nu hvíla á her
manninum þungbúin og al-
varleg og herlögreglan er líka
á næstu grösum. Eftir andar-
tak slokknar eldurinn í aug-
um hermannsins, og hann
horfir tómlega út í bláinn yfir
öxl stúlkunnar, sem stígur á
hjól sitt og heldur áfram en
brosir nú drýgindalega í barm
inn.
Unga stúlkan hefir beitt
skæðasta vopninu, sem Aust-
urrík'smaðurinn á gegn rúss-
Þjóðin má því ekki glepjast
af því, þótt Sjálfstséðisflokk-
urinn hafi neyðst til þess á
undanförnum árum að styðja
ýms umbótamál vegna sam-
starfsins við aðra flokka. Það
er ekki hinn raunverulegi og
rétti mælikvarði á stefnu
flokksins. Það myndi fyrst
koma í ljós fyrir alvöru hví-
líkur afturhalds- og fjár-
braskaraflokkur Sjálfstæðis-
flokkurinn er, ef þjóðina
henti sú óhamingja að láta
hann fá meirihluta. Þess
vegna má alþýða landsins
ekki stuðla að þvi, að svo geti
farið.
Rússneskt hernámslið á hergöngu í Vín. Hermennirnir eru
alvopnaðir með stálhjálma á höfði.
neska hermanninum, og hún
veit af þvi. Þessu vopni — við
mótstöfrum sínum — hafa
Austurríkismenn lært að beita
í sambúðinni við Rússann,
þótt h n sálfræðilegu lögmál,
sem einkenna framkomu rúss
neskra hermanna séu þeijji
alltaf hulin gáta að öðru ieyti.
Nei, rússneskum hermönnum
er ekki ætlað að leggja lag sitt
við austurrísku stúlkurnar.
Þeir verða að láta sér nægja
reyk'nn af réttunum og halla
sér að símastúlkum og vél-
ritunarstúlkum rauða hersins,
en það eru oftast engar gyðj-
ur.
Austurríki og himnaríki.
Það er ekki heppilegt friði
og jafnvægi sálarlífsins að
hafa alltaf milli handa girni-
lega en forboðna ávexti, og
Austurríkismenn trúa þvi, að
Austurríki sé rússnesku her-
mönnunum hættulegt land.
Þeir álíta að vegna bannsins
og forboðs'ns líti rússnesku
hermennirnir á landið sem
eins konar sæluríki, og því til
sönnunar segja Austurríkis-
menn eftirfarandi gaman-
sögu:
Nunna nokkur fór yf'r Dón-
árbrúna við Linz. Hún fitlaði
við talnabandið sitt og þuldi
bænir í hálfum hljóðum. __
— Hvað ert þú að tauta?
spurðl rússneski hermaðurinn
um leið og hann leit á vega-
bréfið hennar.
— Ég er að biðja.
— Hvers vegna gerir þú
það?
— Til þess að ég komist í
Reynslan sýnir það ótvi-
rætt, að enginn flokkanna
hefir betur stutt málefni
hinna dreifðu byggða, syeit-
anna og kauptúnanna. en
Framsóknarflokkurinn. Hann
er hinn eini öruggi málsvari
dreifbýlisins á þingi. Það
væri óhapp fyrir Mýrasýslu
og önnur dreifbýlishéruð
landsins, ef fjárbrallsmenn
Reykjavíkur gætu meö lævísi
og gylliboðum, er minna á
Gíslagrjótið í Flatey, áorkað
því, að þingsæti Mýramanna
félli þeim í skaut. Bændur og
verkamenn í Mýrasýslu munu
líka sjá svo um, að sá leikur
heppnist ekki.
himnaríki. V'ltu að ég biðji
líka fyrir þér?
— Nei, ég held ekki.
— Langar þig þá ekki til að
komast til h'mnaríkis eftir
dauðann?
— Nei, ég held ég vildi
heldur vera í Austurriki.
Auðvitað er sagan tilbún-
ingur frá rótum. En þannig
halda Austurrík'smenn, að
hinn óbreytti rússneski her-
maður liti á Austurríki, en um
hið raunverulega álit hans á
landinu v'ta fáir. Það er lokuð
bók. Og Austurríkismenn þykj
ast gerla sjá fleiri merki um
áhrif hins hættulega lands
síns.
Skipt um 11 nýrrar skólunar.
f Austurríki er talið, að Rúss
ar hafi um 50 þúsund her-
menn að jafnaði, en enginn
veit um tölu hersins með
v’ssu. Það er allmikið lið, en
hið undarlegasta er það, að
þetta herlið sést afar sjaldan.
Það er fátítt að sjá herlið á
aðalvegum landsins. Við
„landamæri“ hernámssvæðis-
ins eru Rússar fjölmennir og
hafa þar stranga vegabréfa-
skoðun, en annars sjást þeir
ekki. Þeir halda. sig innan
sinna eigin herbúða. En talið
er, að undarlega oft sé sk'pt
um hermenn, og Austurríkis-
menn þykjast ekki í neinum
vafa um það, að það sé gert
af ótta við það, að of löng
dvöl í landinu muni raska eitt
hvað hinum sovétiska hug-
myndahe'mi. Stundum eru
skiptin þó ekki gerð nógu
fljótt, og þá sjá Austurríkis-
menn hermannalestir halda
austur á bóginn. Hermennirn
ir eru einkenn sklæddir en af
vopnaðir og undir sterkum
herverði. Þeir eru á leið til
nýrrar „skólunar“.
Þótt hinn rússnesk' hermað
ur megi aldrei um f.rjálst höf
uð strjúka, eru þeir allmargir,
sem „hverfa“. Rússneski her-
maðurinn hefir þá eignazt í
laumi austurrískan vin og byrj
ar að afla sér borgaralegra
klæða svo lítið ber á. Svo er
hann horfinn einn daginn.
Hans er leitað með brauki og
bramli, og stundum næst
hann aftur, en sleppi hann,
er eins og jörð n hafi gleypt
hann. En guð hjálpi þá þeim,
sem hafa haft náin persónu-
leg kynni ui hinum strokna.
Ströng „landamæravarzla".
Dóná skiptir löndum milU
hernámssvæða Rússa og
Bandaríkjamanna allt norðan
frá landamærum Þýzkalands
og miðja vegu milli Linz og
Vínar. Þar nær hernámssvæð
ið allmikið suður fyrir Dóná og
liggur að brezka hernáms-
svæðinu. Við allar brýr á Dóná
hafa Rússar vegabréfaskoðun,
en Bandaríkjamenn og Bret-
ar láta allar ferðir þar um
afskiptalausar. Brezkir og
bandarískr ferðamenn fá
mjög treglega að fara inn á
rússneska hernámssvæðið, og
i alls ekki. leyfi til annars en
! ferðast beina leið þar í gegn
1 til Vínar og út aftur. Ekkert
flakk um Burgenland er leyft.
„Njet“ og „da“.
Á ferð okkar norrænu blaða
mannanna frá L'nz austur yf
ir rússneska hernápissvæðið
til Vínar, gafst okkur gott færi
á að athuga þessa landamæra
vörzlu Rússanna, því að þeir
voru svo elskulegir að lofa
Dkkur að sitja fulla hálfa
klukkustund í bílnum við Varð
skýl'sdyrnar á einu brúnni, er
liggur þariia yfir Dóná, meðan
þeir voru að hugsa sig um,
hvort þeir ættu að hleypa þess
um hættulegu mönnum yfir.
Það var fagur og sólríkur
morgun, er við lögðum af stað
frá Linz og skyldi haldið niður
Dónárdalinn til Vínar. Við ölc
um yfir brúna. Að vestan —
Bandaríkjamegin — sést eng
inn hermaður og engiffn skipt
ir sér af ferðum okkar. F.n á
austurendanum hafa Rússar
sitt varðskýlið hvorum megin.
Við nemum staðar, og ungur,
kinnbe'namikill Rússi snarast
inn í bílinn og býst til að líta
á vegabréfin. En hann sér þeg
ar, að hér eru ekki venjulegir
menn á ferð. Þetta eru ekki
saklausir Austurrik'smenn í
skemmtiferð, heldur erlendir
blaðamenn. Og þótt við höf-
um allir áritun austurrískra
stjórnarvalda, og sú áritun
eigi að að gefa okkur rétt til
að ferðast um öll hernáms-
svæði Austurríkis, bera Rúss-
arnir takmarkaða virðingu fyr
ir því. Rússneski hermaður-
inn hættir þvi við vegabréfa
skoðunina og kallar á yfir-
mann sinn, ungan og broshýr
an l'ðsforingja, sem kemur
þegar út úr skýlinu.
Fararstjórinn stígur út úr
bílnum og fer að gefa niss-
neska liðsforingjanum skýr-
ingu á ferðum okkar. En liös-
foring'nn kann illa þýzku og
fararstjórinn ekki rússnesku,
svo skilningurinn verður 'ekki
gagnkvæmur. Þá v 11 svo vel
til, að einn norrænu blaða-
mannanna, ungur og gáfaður
Finni, kann eitthvað fyrir sér
í rússnesku, og hann býðst til
að túlka. Síðan hefst löng ráð
stefna. L'ðsforinginn er hínn
brosmildasti og vingjaínleg-
asti, því að rússneskir liðsíor
ir.gjar mega tala við fólk og
brosa framan í það, En hann
segir aðeins eitt orð varðandi
ferðír o’IíkaL ’órðlö, se'm Molo-
tov og V'shinsky hafa gert svo
frægt í sölum Sameinuðu þjóð
anna: „Njet“. En fararstjór-
inn okkar þykist þekkja svolít
iö inn á Rússana ,og Finninnn
hefir einnig af þeim nokkur
kynni, svo þeir gefast ekki
upp. „Hvers vegna“? spyrja
þeir. „Vjð hleypum helzt eng
um útlendingum yfir bessa
brú. En nokkrum mílum neð-
ar er önnur brú, þar sem allt
er frjálst yfirferðar“, er svar
ið. F*'nninn fer að tala um
veðrið og annað fánýti, býður
sígarettur og rabbar við Rúss
(Framhald á 6. síðu )