Tíminn - 21.11.1951, Blaðsíða 5

264. blað.
TÍMINN, miðvikudaginn 21. nóvember 1951.
5.
Miðvihud. 21. nóv.
Sparifjársöfnunin
Af hálfu ýmsra iönrekenda
er nú lagt
kapp, að fá samþykkt lög um
bárust þær fregnir frá vopna-
hlésviðræðunmn í Kóreu, að öllu
á það furðulegt' betur horfði nú um samkomulag
' þar en nokkru sinni fyrr. Á-
stæðan var sú, að fulltrúar S. Þ.
, ... . , höfðu í meginatriðum boðizt til
þessu þmgi. Su tru virðist þess að fallast á tillögur komm
liggja þar á bak við, að það únista um vopnahléslínuna, en
munt verða til þess að bæta þó gegn því að samkomulag næð
stórlega úr lánsfjárskortj iðn-|ist um önnur atriði vopnahlés-
aðarins. Sú trú er hins vegar! samninganna innan 30 daga.
ekki sterklega rökstudd, því Fulltrúar kommúnista tóku
?é •2» f £ Sisrt'® e“ mtsTi'sis
e, se r nkö a aö jeggja 1 . nann þá aftur framlengdan til
bankann, mun hrokkva miðvikudags. Beðið er nú eftir
skammt í þeim efnum. Eins svörum þeirra með mikilli eftir
og sakir standa, er hins veg- j væntingu, en það hefir skapað
ar ekki sjáanlegt, að bankinn' nokkurn ugg, að stjórn Norður-
nái í verulegt sparifé, nema' Kóreumanna birti í fyrrakvöld
þá að því sé náð af hinum ýmsa ný skilyrði fyrir vopnahléi,
ERLENT YFIRLIT:
Semst um vopnahlé í Kóreu?
Frlöarsamisiiigíir nimin efga langt í laml,
|ióít samkomulag verði um vopiialalé
Síðastliðið laugardagskvöld göngustöðvum og hæðum,
bönkunum, en sennilegust af-
leiðing þess er sú, að þeir
drægu tilsvarandí úr lánum
til iðnaðarins. Hæglega gæti
því svo farið, að samdráttur
iðnaðarlána yrði meiri hjá
þessum bönkum en svaraði
lánsaukningunni, er hlytist af
starfsemi iðnaðar-
banka. Væri þá vissulega bet-
ur heima setið, en á stað farið.
Sannleikurinn er sá, að úr
lánsfjárskorti iðnaðarins eða
annarra atvinnuvega verður
ekki dregið með nýrri banka-
stofnun, sem ekki er séö fyrir
neinu verulegu stofnfé. Orsak
ir lánsfjárkreppunnar eru
fyrst og fremst þær, að eftir-
spurn eftir lánsfé er miklu
meiri en spariférsöfnunin. Og
sparifjársöfnunin eykst ekki,
þótt nýr banki sé stofnaður.
Þar þarf annað og meira til.
Lausn lánsfjárkreppunnar
er fólgin í því, að komið sé
á jafnvægi milli sparifjársöfn
unar og lánsfjáreftirspurnar.
Þetta jafnvægi vantar nú og
raunar hefir ójafnvægið í
þessum efnum alltaf verið að
aukast. Til þess liggur ein-
faldlega sú ástæða, að stöð-
ugt verðfall peninganna, er
orsakast hefir af víxlhækk-
unum kaupgjalds og verölags,
hafa síöur en svo gert spari-
fjársöfnunina æskilega. Það
hefir þvert á móti verið æski-
legt að verja peningunum til
flestra hluta annarra en að
leggja þá fyrir. Af svipuð-
um ástæðum hefir það líka
verið æskilegt að vera skuld-
ugur, því að skuldin minnk-
ar raunverulega við verðfall
peninganna. Fjármálaástand-
ið hefir m.ö.o. gert skulda-
söfnun eftirsóknarverða, en
sparifjársöfnun hið gagn-
stæða. Undir slíkum kring-
umstæðum er eðlilegt, að eftir
spurn eftir lánsfé sé miklu
meiri en sparifjársöfnun.
Fyrsta og helzta skilyrði til
lausnar þessum málum er að
gera sparifjársöfnun eftir-
sóknarverða. Ekkert er vitan
lega áhrifameira í þeim efn-
um en aö verðfall peninga sé
stöðvað eða réttara sagt kapp
hlaupið milli verðlags og
kaupgjalds. Þá fara menn að
treysta verðgildi peninganna
aftur og sparifjársöfnunin
kemur þá smátt og smátt af
sjálfu sér.
Meðan þetta takmark næst
ekki, veröur að grípa til sér
stakra ráðstafana til þess að
örfa sparifjársöfnunina.
Nokkurt spor í þá átt er frum
varp Karls Kristjánssonar um
skattfrelsi sparifjár. Sam
kvæmt því er allt spariíé,
sem örðugt er talið að semja um
á þessu stigi, eins og t. d. varð
andi refsingar fyrir hryðjuverk.
Deilan um vopnahléslínuna.
Fram til þessa hafa vopnahlés
viðræðurnar í Kóreu fyrst og
fremst snúizt um það, hvar
vopnahléslínan ætti að vera.
Kommúnistar héldu lengi vel
fast við þá tillögu, að hún ætti
að fylgja 38. breiddarbaugnum,
en fulltrúar Sameinuðu þjóð-
apna vildu miða hana við víg-
línu herjanna, eins og hún væri,
er samningar gengu í gildi.
Nokkru eftir, að viöræðurnar
hófust að nýju í haust, féllu
kommúnistar frá hinni upphaf-
legu tillögu sinni og hafa síðan
verið smátt og smátt að gera
meiri tilslakanir, unz þeir buðu
upp á, að vopnahléslínan yrði
í meginatriðum látin fylgja nú-
verandi víglínu. Á þá tillögu
hafa fulltrúar Sameinuðu þjóð
anna fallizt að því þó tilskildu,
að samkomulag hefði náðst um
önnur atriði vopnahléssamning
anná innan 30 daga. Ef komm
hafa verulega hernaðarlega þýð
ingu.
Erfið aðstaða kommúnista
í vetrarstyrjöld.
Þrátt fyrir árangur þann, sem
nú virðist hafa náðst í vopna-
liléssamninguniun, eru flestir
þeirra, er bezt fylgjast með þess
um málum, í miklum vafa um, |
hver endanleg niðurstaða verð
ur. Margar ástæður benda til
þess, að kommúnistar myndu,
telja vopnahlé æskilegt, a. m. k.!
næstu mánuði. Þeim er vafa- j
laust ljóst, að þeir geta' ekki
Enska knattspyrnan
Úrslit síðastliðinn laugardag:
1. deild.
Bolton—Blackpool
Burnley—Wolves
Charlton—Sunderland
Fullham—Aston Villa
Manch.v-Portsmouth
Middlesbro—Derby
N ewcastle—Arsenal
Preston—Huddersfield
Stoke—Liverpool
Tottenham—Chelsea
W. Bromwich—Manch.
City
RIDGWAY
2. deild.
Birmiiigham—Blackburn
Brentford—Sheff. Utd.
Cardifí—Q. P. R.
Doncaster—West Ham
Everton—Coventry
Leeds—Luton
; Leicester—Hull
munu dragast öll deiiumálin í
Austur-Asíu, eins og fulltrúarétt j Nottm.For,—Barnsley
indi Kína í Sameinuöu þjóðun- j Rotherham—Notts County
um og Formósudeilan. Allt bend; Sheffield Wed.—Bury
unnið neina teijandi sigra, og j ^ t-iI aö slíkir samningar verði Southampton—Swansea
á margan hátt eru þeir verr j langvinnir og standi jafnvel ár-
undir vetrarstyrjöld búnir en um saman. Margir þeirra, sem
hersveitir S. Þ. Flestur útbúnað kunnugastir eru málavöxtum,
‘telja það beztu vonirnar, sem
1-0
2-2
2-1
2-2
1- 3
0-0
2- 0
5-2
1-2
3-2
3-2
0-1
4-1
3- 1
4- 1
4-1
1-1
1-0
3-3
2-0
2-1
3-2
ur hinna kommúnistísku herja!
er talinn mun lakari. Næstu
mánuðir, eða. þangað til fram
í marz, eru bezti árstími fyrir
loftsókn í Kóreu, því að þá eru
þar oftast hreinviðri, en flug-
her S. Þ. hefir mikla yfirburði.
Þessi tími er líka bezt fallinn
til skriðdrekahernaðar, því að
klaki er þá í jörðu og má því
fara miklu víðar á skriðdrekum
en ella. Vegna þess að snjór er
á jörðu, er líka mun auðveldara
hægt sé að gera, að styrjöldin
hjaðnaði út af með þeim hætti,
að hvor aðili haldi því, sem hann
hefir nú. Þetta myndi m. ö. o.
þýða tvískipta Kóreu um langa
framtíð og sennilega nokkura
erlenda hersetu í báðum lands-
hlutum til tryggingar því að frið
ur haldist. Slíkt myndi verða
erfiður kostur fyrir Kóreumenn,
en þó samt skárri en sá, að styrj
öldin haldist áfram. Þær hörm-
fyrir flugher S. Þ. að fylgjast ungar, sem styrjöldin hefir þeg
með herflutningum kommún-
ista en ella. Allt þetta gerir
kommúnistum vetrarhernað ó-
hagstæðari en herjum S. Þ. Sein
ast, en ekki sízt, má svo nefna
það, að vetrarhernaður myndi
hafa hinar mestu hörmungar í
för með sér fyrir hina óbreyttu
íbúa Norður-Kóreu.
Er ósamkomulag innbyrðis
hjá kommúnistum?
Af þeim ástæðum, sem hér
ar leitt yfir Kóreubúa, eru meiri
en svo, að þeir, sem fjarri eru
og ekki þekkja til styrjalda af
eigin raun, geti gert sér fulla
grein fyrir þeim. Milljónir
manna hafa misst eignir sínar
(Framhaöd á 6. slðu)
Raddir nábúarma
Þjóðviljinn bendir réttilega
eru raktar, mætti ætla, að kom á það j gær, að Sjálfstæðis-
múnistar væru ekki ófúsir til flokkurinn geti ekki verið
að fallast a vopnahle. Hitt getur | f. .. .
. svo haft gagnstæð áhrif, að þeir | . aíJrf ftetta aí Þenn
unistar fallast a það, mun þaö j ntiegt, að lítið verði barizt emi0lclu astæou, ao kapital-
sennilega alltaf þýða 30 daga ^ j£0reu j vetur, þótt ekki verði isitist þjóðfélag skapa jafnan
raunverulegt vopnahle, þvi að j samig formlega um vopnahlé.
hvorugur aðili er liklegur til. Mestu máli getur það þó skipt,
þess að reyna á meðan að leggja t hvernig kommúnistum semur
innbyrðis um þessi mál. Hingað
til hefir verið talið, að Rússar
hafi heldur hvatt til vopnahlés,
en Kínverjar verið tregir. Nú
bendir sitthvað til þess, aö þetta
sé breytt. Rússar telji sér ekki
hag að vopnahléi að' sinni og
undir sig land, er hann verður
að láta aftur af hendi, ef sam-
komulag næst.
Næst samkomulag um
eftirlitið?
í samningunum um vopnahlé
hafa tvö atriði jafnan verið tal j þess vegna hafi Visliinsky lagt
in vandasömust. Annað atriðiö til á þingi S. Þ., að vopnahlés-
er sjálf vopnahléslínan, sem1 línan yrö'i látin fylgja 38. breidd
samkomulag virðist nú orðið! arbaugnum. Kínverjar séu hins
um, en hitt er eftirlit með fram vegar orðnir fúsari til samninga.
kvæmd vopnahlésins, en því er Erfitt er að dæma um, hvað
m. a. ætlað að koma í veg fyrir,1 hæft er í þessum orðrómi, því
að stríðsaöilar auki herafla sinn að þótt kommúnistar kunni að
á vígstöövunum meðan vopna-1 vera ósammála um þessi mál
hléð stendur yfir. Ýmsir hafa innbyrðis, láta þeir ekki annað
talið, að það myndi verða enn koma fram opinberlega en að
erfiðara að ná samkomulagi um samkomulag þeirra sé hið bezta.
síðara atriðið.
Ef samkomulag næst um Litlar friðarhorfur.
vopnahlé, hefir það verið tap Þótt svo fari, að samkomulag
fyrir kommúnista að semja ekki náist í Kóreu um vopnahlé, á
strax í sumar. Síðan umræðurn það áreiðanlega langt í land, að
miklar stéttaandstæður. Þjóð
viljinn segir m.a.:
„Hið kapitalíska þjóðfélag,
sem flokkurinn dýrkar, hefir
fólginn í sjálfu sér þann afl-
gjafa, er skapar stéttaskipting
una í hverju landi er þaö ríkir.
Það er því beinlínis þjóðskipu
lag stéttaskiptingarinnar. Og
þjóðfélagsleg stéttaskipting
Portsmouth komst í fyrsta
sæti eftir sigur sinn í Manch.
á móti United, úrslit, sem
komu nokkuö á óvart, því
Portsmouth hefir aðeins einu
sinni unnið Manch. síðan
styrjöldinni lauk, en síðustu
þrír leikirnir enduðu með
jafntefli 0—0. Þetta er í ann-
að skiptf siöan keppnin hófst,
að Portsmouth hefir forust-
una. Blackpool lék án Matt-
hews í Bolton og tapaði 1—0,
fyrsti tapleikur þeirra fyrir
Bolton síðan 1947. Sunder-
land er alltaf óheppið i leikj-
um sínum í London t.d. hefir
liðið aldrei unnið Charlton á
heimavelli, og eins fór á laug
ardaginn, liöið tapaði í Lon-
don með 2—1. Annars lítur
illa út fyrir Sunderland núna.
Ford hefir verið settur úr aö-
alliöinu, og Brodais var seld-
ur til Manch. City, og má því
segja, að mesti glansinn sé
farinn af dýrustu framlínu
Englands, því af þekktum
nöfnum eru þar aðeins eftir
Schackleton og Wright.
Annar leikur í London.milli
efstu liðanna í 2. deild, Brent-
ford og Sheffield, vakti mesta
athygli. Brentford hafði 2—0
í hálfleik, og í byrjun síðari
hálfleiksins bættu þeir einu
við. Sheff. tókst að skora sitt
mark úr aukaspyrnu frá vita-
teig. Þungi sóknar Brent-
ford jókst aðeins við það,
enda var Sheff.liðið óheppið
verður aldrei til nema vegna því tveir menn urðu óvígir í
ar hófust, hafa hersveitir S. Þ.
sótt fram á alllöngum kafla víg-
línunnar frá 8—25 km. Víða
hafa þær náð á vald sitt sam-
þar komist á fullur friður. Frið
arsamningar hefjast þá fyrst, er
samkomulag hefir náðst um
vopnahlé. Inn í þá samninga
sem geymt er innanlands í
bönkum, sparisjóðum eða lög-
legum innlánsdeildum, undan
þegið skatti. Það skilyrði er
þó sett fyrir skattfrelsinu, aö
ekki sé hægt að taka þetta
fé úr hlutaðeigandi stofnnn,
nema með sex mánaða fyr-
irvara.
Það má telja víst, að þaö
myndi hjálpa til að örfa spari
fjársöfnunina, ef þetta frum-
varp yrði að lögum. Með því
er sparifjársöfnun tryggð
nokkur hlunnindi og spari-
fjáreigendum veitt nokkur
viðurkenning fyrir þjóðhollt
starf þeirra. Meirj hlunnindi
mun hins vegar þurfa að veita
þeim, sem binda fé sitt til
lengri tima. Ráðstafanir í því
sambandi krefjast hins veg-
ar meiri athugunar. Frv. Karls
er aðeins fyrsta spor í þá átt
að örfa sparifjársöfnunina
Vonandi ber Alþingi gæfu til
að samþykkja það nú þegar og
undirbúa jafnframt frekari
aðgerðir. En það þurfa þeir,
sem vinna vilja bug á láns
fjárskortinum að gera sér
ljóst, að hann veröur ekki
öðru vísi yfirstíginn en með
stóraukinni sparifjársöfnun.
hagsmunalegra andstæðna. Að
berjast fyrir viðhaldi kapital-
iska þjóðfélagsins er að berj-
ast fyrir viðhaldi stéttarlegra
andstæðna, að berjast fyrir mis
skiptingu efnahags og lífs-
kjara. Sú kenning, sem látin
er réttlæta þetta, er sú aö það
séu aðeins þeir hæfustu og
duglegustu, sem upp úr standi
og komist lengra en fjöldinn
vegna hæfileika sinna. Allir
vita þó, að þetta er rangt. Og
meöan eitt þjóðfélag er stétta
þjóðfélag, byggt á því að það
sjálft hlýtur að skapa stéttar-
andstæðurnar, getur enginn
flokkur verið flokkur allra
stétta“.
Þetta er vissulega rétt. Það
hefir reynslan sýnt. Reynslan
hefir j afnframt sýnt, aö kom-
múnistískt skipulag er ekki
heldur leiðin til að útrýma
stéttaandstæðum. Hvergi eru
stéttaandstæðurnar meiri í
heiminum um þessar muundir
en í Sovétrikjunum, þar sem
fámenn yfirstétt hefir nú öll
völdin. Hvergj er nú ríkjandi
eins stórfellt þrælahald og
þar. LeiÖin til að útrýma
stéttaandstæðunum er hvorki
kapitalisini eða kommúnismi,
heldur aukin uppbygging
verzlunar og atvinnurekstrar
á grundvelli samvinnustefn-
unnar. —
leiknum. Þrátt fyrir það fékk
liðið aðeins eitt mark á sig
í viðbót, en markmaður þeirra
stóð sig með afbrigðum vel.
Eftir þennan tapleik tapar
Sheff. í fyrsta skiptf forust-
unni. Það merkilega við Brent
ford-liðiö er það, að það hef-
ir fáa atvinnumenn, en bygg-
ir lið sitt upp á áhugamönn-
um, sem er mjög fátítt meðal
1. og 2. deildar liðanna. Liðið
hefir leikið í 1. deild. Black-
burn vann nú loksins eftir
marga tapleiki í röð. Fram-
kv.stjóri liðsins hefir séð í
hvert óefni var komið, þvi fyr
ir leikinn við Birmingham
varð Blackburn 20 þús. pund-
um fátækara. Pundunum hef
ir þó sennilega verið vel var-
ið, því hinn nýi leikmaður
átti mikinn þátt í sigri liðs-
ins.
Sl. sumar skrifaði einn
þekktastí knattspyrnugagn-
rýnandj í heimi, Austurríkis-
maðurinn Willy Meisl, sem er
nú enskur ríkisborgari, að 3.
deildar liöunum væri ekki
nógur gaumur gefinn, og að
„standardinn“ hjá þeim, væri
á svipuðu stigi og í 1. og 2.
deild.
Þessi ummæli hans hafa
(Framhald á 7. sióu) .