Tíminn - 15.01.1952, Page 3

11. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 15. janúar 1952.
3.
ísiendingaþættir
*
Oheppilegt dæmi
II
Dánarminning: Sigurður Baldvinsson
Sigurður póstmeistari Bald
vinsson er látinn. Með því er
átt við það, að sál hans hafi
yfirgefið þann bústað, er hún
valdi sér í þessari tilveru, og
sé hætt að nota það starfs-
tæki, er hún varð að vinna
með í þessum efnisheimi. Og
í dag verður það boriö til
grafar. Þar verður það aftur
að ösku og lofti, en sálin hef-
ir nú fengið sér nýtt starfs-
tæki, til að nota á því sviði
tilverunnar, sem Sigurður
starfar á nú.
Sigurður var fæddur að
Stakkahlíð í Loðmundarfirði,
20. febrúar 1387. Faðir hans
var Baldvin Jöhannesson
bóndi og hreppstjóri þar og
kona hans Ingibjörg Stefáns-
dóttir.
Tvítugur útskrifaðist Sig-
urður úr Möðruvallaskóla. —
Næstu árin fékkst hann við
margs konar störf, en þó mest
verzlunar- og skrifstofustörf. prentii og eitt smáljóðakver1
Þá vann hann t.d. hjá bæjar- hefir komið út eftir hann. Sig
fógetanum á Seyðisfirði, hjá urður var prýðilega að sér í
Sveini Björnssyni forseta, er skáidskap, og hafði mikið
Mörg sóknarbörn séra Péturs
í Vallanesi munu hafa orðið
undrandi, þegar þau lásu i Tím
anum endurprentun á „orðsend,
ingu“ frú Guðrúnar Pálsdóttur j
á Hallormsstað, sem er sýnilega
skrifuð til að ófrægja séra Pét-
ur. Endurprentunin birtist i
grein eftir Daníel Ágústínusson
um prestakallamálið. Daníel á-
lítur frú Guðrúnu vera öruggt
sannleiksvitni vegna þess, að
grein hennar hafi ekki verið
mótmælt. Grein, sem frúin var
áður búin að skrifa í Tímann
til að ófrægja séra Pétur, var
þó rétt á eftir mótmælt í blað-
inu á þessa leið:
„Vér undirritaðir sóknarnefnd
armenn og safnaðarfulltrúar í
Vallaness- og Þingmúlasókn mót
mælum aðkasti því, sem fram
kom nýlega í Tímanum í opnu
bréfi frú Guðrúnar Pálsdóttur
á Hallormsstað til séra Péturs
Magnússonar.
Norsk-amerísk blöð hrósa
fræðimennsku dr„ R. Beck
Norrænudedd ríkishás):ólans
í Norður-Dakota (University of
North Dakota) átti 60 ára af-
mæli á þessu hausti, og var
þess minnst með virðulegu há-
tíðahaldi í háskólanum þ. 29.
nóvember. Bárust deildinni
fjöldi af kveðjum og heillaósk
um við það tækifæri, meðal ann
ars frá forsætisráðherra ís-
lands, Steingrími Steinþórs-
syni, dr. Alexander Jóhannes-
syni, rektor Háskóla íslands, frá
Stórþingsforseta og Kirkju- og
menntamálaráðherra Noregs,
háskólanum í Osló ,og fjölmörg
um öðrum menntastofnunum
og menntamönnum austan hafs
og vestan.
Fóru kveðjur þessar miklum
viðurkenningarorðum um starf
deildarinnar og forseta henn-
ar, dr. Richard Beck, sem skip
að hefir þann sess og verið pró-
fessor við háskólann í Norður-
landamálum og bókmenntum
síðastliðin 22 ár.
Afmælis deildarinnar var einn
ig minnzt i ýmsum blöðum og
tímaritum vestan hafs, og
yndi af að tala um hann.
Karlmenni var Sigurður og
íþróttamaður á yngri árum.
Og alla æfi hélt hann hinum
léttu hreyfingum íþrótta-
mannsins.
Sigurður var félagslyndur.
þá var yfirdómslögmaður í
Reykjavík o. fl.
Löggæzlumaður var hann
á Seyðisfirði um skeið og á
Seyðisfirði fékkst hann við
blaðamennsku, og var um
skeið ritstjóri Austra.
Vorið 1913 varð hann póst-' Hann tók mikinn þátt í bind-
meistari á Seyðisfirði og í indisfélagsskap, íþróttafé-
ársbyrjun 1930 tók hann við lagsskap, söngfélagsskap o. fl.
póstmeistaraembættinu í og hvarvetna var hann virk-
Reykjavík, og þvi hélt hann Ur félagi. Hvergi dró hann
til dauðadags. Hann hefir því Sig í hlé. Aldrei lá hann á
veriö í póstþjónustunni ná- íiði sínu.
lægt helming æfinnar, og þar . ^ mannfagnaðarmótum var
ei _hans aðalstaif. Sigurður hrókur alls fagn-
A þeim rösku 20 árum, sem aðar sikátur> fullur með
Sigurður var póstmeistari í Mmnjsögur, gamanvísur og
Vér lítum svo á, að útvarps-
• erindi séra Péturs og persónu-
að máia. Ýms málverk nans ^ legar skoðanir hans á biblíunni
ei u talin ágæt. j sáu sóknarbörnum hans óvið-
Vel var Sigurður hagmælt- komandi.
ur og gerði nokkuð að því. — ( vér viljum taka fram, að bréf
Aðallega voru það ýms tæki- frúarinnar gefur ramskakka fylgía hér með ritstjórnargrein
færiskvæði, sem hann orkti, j hugmynd um afstöðu safnaða
og hafa ýms þeirra birst á [ sera péturs til þessa ágæta kenni
manns“.
Þessi yfirlýsing var undirrit-
uð af sóknarnefndarmönnum og
safnaðarfulltrúum beggja sókna
séra Péturs.
ar úr tveim norsk-amerískum
blöðum, „Normanden“, í Fargo,
N.-Dakota, og „Decorah-Post-
en“ í Decorah, Iowa, elzta og
víðlesnasta blaði Norðm. vest
an hafs. Birtust ritstjórnargrein
ar þessar í ísl. þýðingu í viku-
ér þegar auðuga arfleifð, að
því er fræðslumál snertir. Fólk
af norskum stofni hefir komið
þar meira við sögu en í flestum
öðrum ríkjum, og áhrifin úr nor
rænni átt hafa verið stei-k.
Annars staðar í þessu blaöi er
grein um Norðurlandamála-
deijdina við Norður JDakota há-
tólann. Deildin heldur í dag
hátíðlega 60 ára afmæli sitt,
og hún er jafn vel lifandi og
nokkru sinni áður.
Núverandi forseti deildarinn
ar er dr .Richard Beck, sem legg
ur líf og sál í starf sitt. Har.n tek
ur einnig virkan þátt í öllu
norsku þjóðræknisstarfi, utan
daglegra skyldustarfa sinna.
,,Decorah-Posten“ óskaði dr.
Beck og samstarfsmönnum hans
til hamingju með afmælið og
vonar, að hið góða starf megi á-
fram halda í sömu átt í fram-
tíðinni.“
Heldur Daníel Ágústínusson blaðinu ,,Lögberg“ í Winnipeg.
hljóð
að svona yfirlýsing geri sann- |
leiksgildi greina frú Guðrúnar
ekki neitt vafasamt?
Daníel Ágústínusson talar í
grein sinni um starfslöngun óg
fjölhæfni presta. Þau ummæli
eiga sérstaklega vel heima um
séra Pétur. Hann hefir samið
ágæt leikrit, flutt fjöldamörg
merkileg erindi, bæði í útvarpið
og víða annars staðar, ritað
margar ágætar blaðagreinar og
lagt ýmsum málum mikið lið,
eins og t. d. landvarnarmálinu.
Hann hefir stórbætt jörðina, er
hann situr á. Vallanes hefir al-
Greinin í „Normanden"
aði á þessa leið:
„Normanden" leggur það ekki
í vana sinn að skrifa ritstjórn
argreinar til vegsemdar einstök
um mönnurn; en þessa viku
gerum vér undantekningu frá
þeirri reglu hvað snertir mana
þann, sem nefndur er í fyrir-
sögn þessarar greinar. Vér ger-
um þá undantekningu, vegna
þess, að dr. Richard Beck hefir
með stórbrotnum átökum sín-
um í þágu málefna norrænna
manna árum saman unnið til
þess, að undantekning sé gerð
Reykjavík, varð mikil breyt- (hnittiyröi, sem hann veitti | gerlega breytt um svip síðan séra kvað hann snertir.
^g.5. _ ^_‘St: félögum sínum óspart af. Og Pétur kom þangað, vegna bygg , Norðurlandadeild ríkisháskól-
inga, túnsléttunar, girðinga og
út bæöi að rúmmáli og fólks- glaðværðin hélst alla sjúk-
fjölda. Að sama skapi óx Pöst HómslegUna, enda vissi hann
þjónustan, og kröfur almenn-
ings til póstþjónustunnar. —
Hins vegar breyttist vinnu-
aðstaða póstþjónanna lítið og
erfiðleikarnir við að fullnægj a
kröfum almennings margföld
uðust. Hér mæddi mest á Sig-
urði. Hann reyndi eftir mætti
að mætá og leysa úr kröfum
almennings um aukna póst-
þjónustu, en erfiðleikarnir,
sem hann þurfti að glíma við,
í húsnæði, sem orðið var al-
gerlega ófullnægjandi, voru
miklir. Þó hygg ég, að hann
hafi eftir aðstæðum öllum,
leyst þá viðunandi, en oft eru ' tilverustigi. Megi hann þar
kröfur almennings byggðar á eins °S hér, vaxa af hverju
litlum rökum og enn minni
skilningi á aðstæðunum.
Með Sigurði er góður dreng
ur horfinn sjónum okkar sam
feröamannanna um sinn. Það
ber leyti á milli — leyti, sem
viö förum bráðum allir yfir.
Á yngri árum lagði Sigurð-
ur margt á gjörfa hönd. Hann
las þá nokkuð náttúrufræði,
sérstaklega rafmagnsfræði,
lögfræði og fagurfræði.
í höndunum var hann völ-
undur, gerði við og smíðaði
útvarpstæki, hjálpaði náung-
anum, ef rafmagnið bilaði, og
lék sér við að föndra við eitt
og annað, er til smíða heyröi.
Sigurður var mjög listrænn.
Kom það bæði fram í hand-
bragði hans öllu, rithönd o. fl.
en þó mest í málverkum þeim,
er eftir hann liggja, en ein
af tómstundavinnu hans var
vatns- og símalagningar, sem
vel að til stóð að færa hann hann hefir framkvæmt þar, ekki
milli bekkja í skóla lífsins, að litlu leyti fyrir fé úr sínum
og kveið þeirri tilfærslu ekki. vasa. Allt þetta kunna sóknar-
Kvæntur var Sigurður börn séra Péturs vel að meta.
Oktavíu Sigurðardóttur. Þeim Þeim þykir líka vænt um, að (
varð ekki barna auðið, en hann húsvitjar árlega hjá söfn
fósturbörn tóku þau hjón uðum sínum, en það er nú víst
nokkur. i víða farið að leggjast niður. |
Með Sigurði hverfur sjón- Mest þykir sóknarbörnum séra'
um okkar í bili góður dreng- Péturs þó vert um það, með (
ur, ágætur félagi, prýðilegur hvílíkri alúð og prýði hann fram
samstarfsmaður og maður, kvæmir ölf prestþjónustustörf1
sem vildi vinna hvert verk sín. Hef ég heyrt marga máls-
þannig, að hann yxi af. j metandi menn telja tækifæris-
Og nú starfar hann á öðru ræður séra Péturs einhverjar
þær beztu, sem þeir hafi heyrt.
Daníel Ágústínusson var því
dálítið óheppinn, þegar hann
nafngreindi í grein sinni um
verði "sem prestakallamálið, séra Pétur ein
P. Z. an úr hóp íslenzkra presta sem
einskonar sýnishorn og sönnun
fyrir því, að nauðsynlegt sé að
losna við eitthvað af prestun-
um.
Ketilsstöðum, 13. desember 1952.
Bergur Jónsson.
verki, sem hann vinnur, og
þroskast sem bezt, svo að þró-
unarferill hans
greiðastur.
Rafmagnsofnar
Suðuplötur frá kr. 147.00
Hraðsuðukatlaar kr. 259.00
Kaffikönnur kr. d32.00
Brauðristar frá kr. 195.00
Ryksugur frá kr. 740.00
Hrærivélar kr. 895.00
Straujujárn frá 157.00
Bónvélar frá kr. 1274.00
Véla- og raftækjaverzlunin
Bankastræti 10. Sími 6456
Tryggvagötu 23. Sími 81279
AMPER H.F.
Raftækjavinnustofa
Þingholtstræti 21
Sími 81556.
Raflagnir — Viðgerðir
Raflagnaefni
ans í Norður Dakota átti 60 ára
afmæli í síðastl. viku, og var
yðúr, herra doktor, v*ið það (
tækifæri maklegur sómi sýnd-
ur. „Normanden* og lesendur
hans hylla yður einnig. |
Vér leyfum oss við þetta tæki
færi að þakka yður starf yðar j
sem prófessor við St. Olaf Col-
lege, við Thiel College, og nú
síðustu 22 árin við Norður Dak-
ota háskólann. Þau frækorn, er
þér, úr kennarstól þessara
menntastofnana, hafiþ sáð í
huga æskulýðsins, munu lengi
framvegis ávöxt bera. i
Vér leyfum oss einnig við
þetta tækifæri að þakka yður
skerf yðar sem rithöfundur,
skáld og blaðagreinahöfundur,
og fyrir ótrauða baráttu yðar í
vora þágu úr ræðustól í Vestur-
heimi. Af öllum ræðumönnum í
vorum hópi hafið þér verið eft
irsóttastur, oftast leitað til, og
sá, er í rikustum mæli sáði í
víðlendan akur alþýðunnar, og
tryggði þá samtímis möguleik
ann fyrir stærstum árangri.
Feðraland yðar og Noregur
hafa bæði sæmt yður hinum
mestu heiðursviðurkenningum.
Þér hafið hlotið bæði íslenzku
Fálkaoröuna og norsku St. Ól-
afs orðuna. Þessi heiðursmerki
eru smávaxin við hliðina á þeim
minnisvarða, sem þér hafið
með ævistarfi yðar reist yður í
hugum norrænna manna."
Greinin í „Decorah-Posten“
var svohljóðandi:
Þó að Norður Dakota sé eitt
af yngstu ríkjum vorum, á það
Athugasemd
f tilefni af grein, sem séra
Jakob Jónsson skrifar í Thnann
um prestakallamálið 9. þ. m.,
Vildi ég mega biðja Tímann
fyrir stuttar athugasemdir. 1
þeim orðum, sem séra Jakob vík
ur að mér í grein sinni er tvennt,
sem ég vildi gera athugasemd
við.
1. Að hann segir, að ég láti
frá mér fara hverja vitleysuna
1 á fætur annari í Tímanum. Við
því vil ég segja þetta: Það hefir
alltaf þótt léleg vörn, þegar tveir
deila eða eru ekki sammála um
málefnið, hvort sem það er í
ræðu eða riti, þegar annarhvor
aðilinn slær því bara fram rök
semdarlaust, að það, sem hinn
aðilinn sagði eða skrifaði, væri
bara tóm vitleysa. Það gæti ég
líka alveg eins sagt um það, sem
séra Jakob hefir skrifað í Tím-
ann, en mér dettur ekki í hug
að segja svo, þó að við séum
ekki sammála um málefnið.
Það gefur lika að skilja, að þótt
ritstjóri Tímans sé frjálslyndur
og hans samverkamenn með að
taka greinar í Tímann frá göml-
um mönnum sem ungum, þá
dytti þeim ekki í hug að taka
hverja greinina á fætur annari
frá sama manni, sem skrifaði
ekki nema tóma vitleysu.
j 2. Það er fjarstæða, að ég hafi
haldið því fram að prestar gerðu
helzt ekki neitt. Það, sem ég hef
haldið fram í því máli er m. a.
það, að ég er einn af þeim mönn
um, sem vilja að vinnan sé
sem jöfnust hjá þeim mönnum,
sem hafa sama kauptaxta, og
j prestarnir ættu ekki að vera
nein undanþága með það frekar
en aðrir menn, enda veit maður
það, að mjög margir af prestum
landsins eru það myndarlegir
og duglegir menn, að þeim er
engin þægð í því að vera iðju-
lansir að einliverju leyti vegna
þess, að prestakallaskipunin er
ekki í því lagi, sem hún gæti
veriö.
Sveinn Sveinsson
frá Fossi.
Forðizt eldinn og
eignatjón
Framleiðum og seljum
flestar tegundlr handslökkvi
tækja. Önnumst endurhleðslu
& slökkvitækjum. Leltið upp-
lýsinga.
Kolsýruhleðslan s.f. Slml 3381
Tryggvagötu 10