Tíminn - 06.03.1952, Qupperneq 5

£4. blað.
TÍMINN, íimmtudagmn 6. marz 1952.
5.
Fhnmtud. 6. marz
Samvizkubit Al-
þýðuflokksins
Það sést á Alþýðublaðinu í
gær, að samvizka forráða-
manna þess er ekki í góðu
lagi. Það birtir tvær ritstjórn
argreinar til þess að sanna
það, að það sé ekki að neinu
leyti sök Alþýðuflokksins, að
ekki hafi verið fylgt hérlendis
stefnu þeirra Per Albins og
Roosevelts á undanförnum ár
um. Því fer þó fjarri, að blað-
inu takist að sanna þetta. Öll
þess löngu skrif sanna það
eitt, að forráðamenn Alþýðu-
flokksins eru að reyna að friða i
vonda samvizku.
Það' er staðreynd, að í
stjórn Stefáns Jóhanns hafn-
aði Alþýðuflokkurinn sam-
stöðu með Framsóknarflokkn
um framkvæmd umræddrar
stefnu, en hafði mjög nána
samvinnu við Sjálfstæðisflokk
inn. Framkvæmd haftanna1
varð því mjög ranglát, verð-
lagseftirlitið gagnslaust,
húsaleigulögin að litlu höfð
o. s. frv. Þegar stjórnin lét
af völdum, mátti ríkið heita
gjaldþrota og útflutningsat-
vinnuvegirnir stöðvaðir. Samt
neituðu bæði Alþýðuflokkur-
inn og Sjálfstæðisflokkurinn
að fallast á nokkra stefnu-
breytingu. Allt var þetta í eins
mikilli mótsögn við stefnu
Per Albins og Roosevelts og1
hugsast gat. Framsóknar-
flokkurinn rauf því samstarf
ið og knúði fram kosningar.
ERLENT YFIRLIT:
Warren ríkisstjóri
Vcrður „maðurinn mcð norsku augun oí»'
sænska hárið" næstl forseti Bamlaríkiaima
A mánudaginn kemur fer fram
fyrsta prófkjörið milli þcirra Tafts og
Eisenhowers, en þá fer fram í New
Hampshire kosning fulltrúa á flokks-
þing republikana, er ákveða mun ior-
setaefni flokksins. Ef að iíkum lætur,
eiga fulitrúaefni þau, sem styðja Eis-
enhower, að bera sigur úr býtum með
miklum atkvæðamun, því að sá armur
fiokksins, sem fylgir Eisenhower, hefir
jafnan verið í meirihluta í New Hamps-
hire. Fyrir Taft mun það talinn mik-
ill sigur, ef meirihluti Eisenhowers verð-
ur tæpur og mun það þyngja róður
fyigismanna Eisenhowers í öðrum fyikj-
um.
Annars virðist Taft hafa verið að
vinna stöðugt á að undanförnu. Skoð-
anakönnun meðal republikana í sept-
ember 1950 leiddi í ljós, að 42% kusu
Eisenhower helzt sem forseta, en að-
eins 15% Taft. I Apríl 1951 voru hlut-
föllin 38:22 Eisenhower í vil. Síðan
hefir Taft unnið stöðugt á. I desember
síðastl. voru hiutföllin milli þeirra 30:
28. Um seinustu mánaðamót voru þau
orðin 33:33. Næstir komu þá MacArt-
hur með 14%, Warren með 8% og
Stassen með 5%.
Meðal óháðra kjósenda var fylgi
Eisenhowers hins vegar traustara. Við
skoðanakiinnun, er fór fram um sein-
ustu mánaðamót, fékk Eisenhower 42%,
Taft 16%, Warren 14%, MacArthur
12% og Stassen 9%. Sigurvonir Eisen-
howers í k eppninni við Taft virðist nú
byggjast einkum á því, að óháðir kjós-
endur láti nægilega mikið til sín taka
við prófkjörin.
Norsku augun og
sænska háriff.
Þeim spádómum fer nú fjölgandi, að
svo geti farið, að Eisenhower og Taft
hafi nokkurn veginn jafnt fylgi á
kjörna en kalifornisku fulltrúana. Þeir ]
verða hins vegar allmargir, þar sem !
Kalifornía er orðin annað stærsta fylk- \
ið, og gæti vel svo farið, að þcir gætu
ráðið úrslitum á flokksþinginu.
Möguleikar Warrens sem „svarts
hests“ eru fólgnir í því, að hann er vel
látinn af Öjlúm og hefir í hvorugan
arm flokksins skipað sér. Skoðanalega
stendur hann ]>ó nær þeim arminum,
er styður Eisenhower, og myndu Eisen-
howersmenn vel geta sætt sig við hann
sem frambjóðanda. Taftsmenn myndu
lika geta sætt sig betur við hann en
Eisenhower vegna þeirrar miklu 1
, keppni, er skapazt hefir milli hans og j
Tafts. j
! Ef Warren yrði valinn forsetaeíni og
næði kosningu, yrði hann fyrsti forset- 1
inn í Hvíta húsinu, er væri af norræn- 1
um sfofni kominn. Faðir hans var
norskur, en móðir hans sænsk. Hann cr j
bláeygður og ljóshærður og hefir stund-
um verið sagt um hann í gamni, að
hann væri maðurinn með bláu norsku ^
augun og ljósgula sænska hárið. Útlit
j Warrens ailt er norrænt. Hann er hinn
myndarlegasti í sjón og býður af sér
J góðan þokka.
Vinsæll ríkisstjóri.
Earl Warren er fæddur 1891 og
verður því 61 árs á þessu ári. Faðir
I hans var járnbrautarstarfsmaður. Hann
var myrtur fyrir allmörgum árum og
kann það að hafa ýtt undir Warren að
ganga jafn rösklega fram í því að upp-
ræta ýms glæpasamtök og hann hefir
gert. A yngri árum sínum vann War-
ren fyrir sér með ýrnsu rnóti, t. d. blað-
sölu, þátttöku í hljómsveit og ýmsri
crfiðisvinnu. Meðan hann stundaði há-
skólanám varð hann að vinna í frístund-
J um sínum. Árið 1914 byrjaði hann ýms
lögfræðistörf og gegndi á næstu árum
i I
Það er staðreynd, að Fram-
sóknarflokkurinn leitaði mjög
eftir samstarfi við Alþýðu-
fl. eftir kosningarnar um
framkvæmd stjórnarstefnu,
er væri í anda þeirra Per Al-
bins og Roosevelts, en því var
eindregið hafnað af Alþýðu-
flokknum. Aðalrök hairs voru
þau, að Alþýöuflokkurinn
teldi ekki rétt að taka þátt í
stjórn vegna ósigurs hans í
kosningunum. Eftir þessa
synjun Alþýðuflokksins átti
Framsóknarflokkurinn ekki
annars úrkosta en að velja á
milli samvinnu við Sjálfstæð
isflokkinn eða stjórnleysis.
Af tveimur örðugum kostum,
töldu Framsóknarmenn þann
fyrri betri og vænlegri til að
bjarga því, sem bjargað yrði.
Það liggur því ljóst fyrir,
að Alþýðuflokkurinn hefir
hvað eftir annað komið í veg
fyrir það, að hér gæti tekist
samstarf milli hans og Fram-
sóknarflokksins um fram-
kvæmd stefnu, er væri í anda
þeirra Per Albins og Roose-
evelts.
Alþiýðublaðiö finnur nú
upp þá málamyndarafsökun,
að Alþýðuflokkurinn hafi
hafnað samvinnu við Fram-
sóknarflokkinn vegna þess,
að sá síðarnefndi hafi bæði
fyrir og eftir seinustu þing-
kosningar krafist gengis-
lækkunar. í viðræðunum
sínum við Alþýðuflokkinn
lýstu Framsóknarmenn því
jafnan yfir, ■ að þeir væru
reiðubúnir að fallast á sér-
hvert annað úTræði en geng-
islækkun, er kæmi að sömu
notum til að hindra stöðvun
útflutningsframleiðslunnar.
Alþýðuflokkurinn benti ekki á
neitt slikt úrræði, en þess má
geta, að margir erlendir jafn
aðarmannaflokkar hafa hvað
flokksþingi republikana og niðurstað-
an verði því sú, að báðum verði hafn-
að. Þetta hefir oft komið fyrir áður, að
fylgismestu keppinautarnir hafa orðið
að þoka á seinustu stundu fyrir nýjum
manni, sem auðveldara var að sam-
einast um. Þannig komst t. d. Wendel
Willkie í framboð 1944 og Alf London
1936. Forsetaefni, sem kemst í framboð
með þessurn hætti, hefir hlotið nafnið
svartur hestur og er J>á veðhlaupa-
keppni höfð í huga. 1 sambandi við
hana er til það orðatiltæki, að svartur
hestur geti unnið hlaupið, og er þá átt
I við, að einhver óþ^kktur hlaupagarpur
vinni óvænt.
Sá maður, sem þykir nú einna lík-
legastur til þess að verða forsetaefni
republikana, ef þeir Eisenhower og Taft
falla úr leik, er Earl Warren ríkisstjóri
í Kaliforníu. Hann hefir þegar gefið
kost á sér, en er ekki talinn lík-
legur til þess að fá aðra fulltrúa
ýmsum meiriháttar saksóknara- og lög-
mannsembættum. A árunum 1925—38
var hann saksóknari í umdæmi því, sem
borgirnar Oakland og Berkeley eru í,
og vann sér mikið álit f því starfi. Ar-
! ið 1938 var liann því kjörinn saksókn-
ari í Kaliforníu, er svipar á ýmsan hátt
til embættis dómsmálaráðherra. llann
gegndi þessu embætti af mikilli rögg-
semi og átti það mestan þátt í því, að
hann var kjörinn ríkisstjóri 1942.
Demokratar hafa yfirleitt farið með
völd í Kaliforníu og kom því þessi sig-
ur Warrens nokkuð á óvart.
Warren vann sér fljótt miklar vin-
sældir sem ríkisstjóri. Hann var at-
hafnasamur og frjálslyndur og beitti
sér fyrir ýmsum félagslegum umbótum.
I Vinsældir hans má nokkuð marka á því,
að við prófkjörið 1946 var hann efstur
bæði hjá republikönum og demokröt-
um og hefir það aldrei komið fyrir áð-
ur í Kaliforníu, að sami maður hafi
eftir annað staðið að gengis-
lækkunum, þegar þaö hefir
verið talið nauðsynlegt tii
þess að tryggja rekstur at-
vinnuveganna. Seinast gerði
brezka verkamannastjórnin
þetta haustið 1949. Alþýðu-
| flokkurinn hefir og sjálfur
staðið að tveimur gengislækk
lunum. Þegar á þetta allt er
| litið, verður ekki mikið úr
þessari afsökun Alþýðuflokks
jins.
Alþýðublaðið segir, að Tím
inn geti ekki aðhyllst stefnu
jþeirra Per Albins og Roose-
j velts, þar sem hann mæli nú-
,verandi stjórnarstefnu bót.
ITíminn hefir hvað eftir ann-
| að viðurkennt, að margt
mætti að núverandi stjórnar-
stefnu finna og Framsóknar-
menn myndu um margt vilja
haga henni á annan veg, ef
þeir réðu einir. Hitt ber hins
vegar að viðurkenna, að
vegna núverandi stjórnar-
stefnu hefir tekist að rétta
við fjárhag ríkisins og
tryggja rekstur útflutnings-
framleiðslunnar og afstýra
þannig stórfelldu atvinnu-
leysi. Fyrir atbeina hennar
hefir líka tekist að tryggja
byggingu hinna stóru orku-
vera og áburðarverksmiðj-
unnar. Þetta hefði ekki tek-
ist, ef hér hefði skapast stjórn
leysi, eins og orðið hefði, ef
Framsóknarflokkurinn hefði
dregið sig í hlé eins og Alþýðu
flokkurinn.
Óþarft er svo að eyða fleiri
orðum að þessum skrifum Al-
þýðublaðsins. Þau bera þess
merki, að samvizka forustu
manna hans er að vakna og
að þeir finna þá sekt sína,
að þeir hafa átt sinn þátt í
að hindra samstarf umbóta-
aflanna á undanförnum ár-
um. Fyrsta skilyrðið til að
gera yfirbót er að iörast. Von
andi er þetta því góös viti.
WARREN
unnið prófkjör hjá báÖurn aðalfloltk-
unum. Warren náði því endurkosningu
mjög auðvddlega.
Ar;ð 1550 var hann -kjörinn ríkjs-
stjóri í þriðja sinn. Einn af sonum
Roosevelts íorseta var þá aðalkeppi-
nautur hans og beið mikinn ósigur.
Hinsvegar, hafa demokratar sigrað í
flestum kosningum öðrum í Kalifornfu.
Álitlegt forsetaefni.
'Vinsældir Warrens stafa af mörgum
ástæðum. Hann kemur sér vel við menn,
er þægi'egur í viðmóti og glaðvær.
Honum er mjög sýnt um að koma
fram málum, án þess að vekja deilur. i
Starfsmaður er hann ágætur og fljót- |
ur að átta sig á málum. Hann nýtur j
viðurkenningar . jafnt andstæðinga ,
sinna og samherja, sem frábærlega heið-
virður og ráðvandur maður.
Strax 1946 var byrjað að tala um
Warren sem forsetaefni. Honum var þá
líka boðið varaforsetasætið hjá repu-
blikönum, en hann hafnaði því. Arið
1950 neitaði hann að gefa kost á sér
sem forseti, en féllst á að vera vara-
forsetaefni repubhkana.
Það er talið, að Warren myndi verða |
hættulegri frambjóðandi fyrir demo- j
krata en Taft, því að hann sé líkiegri
til þess að vinna óháða kjóscndur til ,
fylgis við sig. Það er rneira að segja.j
talið af ýmsum, að hann sé sterkari !
frambjóðandi fyrir republikana en
(Framh. á 7. síðu).
Raddir nábáannn
Þjóðviljinn lætur sér nú
tíðrætt um útsvarsmál nokk-
urra jafnaöarmanna í Hafn-
arfirði, en niðurjöfnunar-
nefndin hafði lagt skakkt á
þá. í tilefni af þvi segir Al-
þýðublaðið í gær eftir að
hafa svarað árásum Þjóð-
viljans:
„En víst mættu menn íhuga það
eftir á, hve vel það hafi setið á hon-
um, (þ. e. Þjóðviljanum), eða hitt
þó heldur, að vera með vandfæting-
arorð um of lág útsvör annarra, vit-
andi um þau hlægilega lágu útsvör,
sem forsprakkar konunúnista greiða,
þrátt fyrir meira eða minna háar
tekjur og sífellt lúxusflakk til útlanda
á ári hverj.u. Eða rnáske Þjóðviljfnn
vilji skýra það fyrir mönnum, hvern-
ig það mátti ske, að útsvar Áka
Jakobssonar, sem fæst við útgerð,
verzlun, málflutning og cr auk þess
alþingismaður, var ekki nema 5250
krónur síðastliðið ár, útsvar Sigfúsar
Sigurhjartarsonar, sem er stjórnarfor-
maður í KRON, bæjarfulltrúi og bæj-
. arráðsmaður og á sæti í trygginga-
ráði auk margs annars, ekki nema
2310 krónur, útsvar Einars Olgeirs-
sonar, sem er alþingismaður og stjórn-
armeðlimur bæði Sogsvirkjunarinnar
og Faxaverksmiðjunnar auk jnargs
annars, ekki ncnia 1785 krónur, og
útsvar Magnúsar Kjartanssonar, rit-
stjóra Þjóðviljans, ekki nema 1260
krónur?!“
Alþýðublaðið segir síðan, að
menn geti borið útsvör komm
únistaforsprakkanna saman
við útsvör sambærilegra
manna í öðrum ílokkum, og
svo sagt sér það sjálfir hvort
hér geti virkilega allt verið
með felidu.
Umhugsunarefni fyr
ir Gunnar B jarnason
Gunnar Bjarnason hrossa-
ræktarráöunautur hefir ný-
lega birt tvö langhunda í
Mbl., sem báðir eru helgaðir
Tímanum og Framsóknar-
mönnum og eiga að vera þeim
til ófrægingar.
Ilér verður ekki hirt um að
svara Gunnari, en aðeins
bent á eftirfarandi ummæli í
annari grein hans:
„Það er hins vegar mesti
miskilningur hjá Tímanum,
að ég eða aðrir Sjálfstæðis-
menn, vilji eða hafi nokkra
löngu til að gera lítið úr
verkum Jónasar Jónssonar
I eða Tryggva Þórhallssonar
J fyrir landbúnaðinn og þró-
un hans á s. I. þremur ára-
| tugum. Þessir menn og ýms-
ir fleiri Framsóknarmenn
hafa gert nafn sitt ódauð-
Iegt í búnaðarsögu landsins
með góðri og giftudrjúgri
baráttu“.
Sú var tíðin, að blöð Sjálf-
stæðismanna svívirtu þó
Jónas og Tryggva eftir beztu
getu og töldu Tímann enn
verra blað undir stjórn þeirra
en Gunnar Bjarnason telur
Tímann nú. Reynslan hefir nú
hinsvegar dæmt um verk
þeirra og Tímans á þeim ár-
um, og því þorir Gunnar
ekki annað en að fara um þá
viðurkenningarorðum og ó-
gilda með því áratugastarf
Valtýs Stefánssonar og ann-
arra slíkra íhaldskappa. Val-
týr og félagar hans lögð'u á
þeim tíma allt kapp á þann
áróður, að engir menn væru
hættulegri bændum og land-
búnaðinum enn þeir Jónas og
Tryggvi, en Gunnar verður
nú að viðurkenna, að þeir
Iiafi gert nafn sitt „ódauð-
legt í búnaöarsögu landsins“
með þeim verkum, er Valtýr
og félagar hans áfelldust þá
mest fyrir.
Ef Gunnar lifir lengi, á hann
eftir á sama hátt að beygja
sig fyrir úrskurði revnshinn-
ar og ógilda skrif sjálfs síns
: og annara þcirra, er nú ausa
| forvígismenn Framsóknar-
flckksins og Timans auri á
svipaðan hátt og Mbl. gerði í
tíð þeirra Tryggva og Jónas-
ar.
! Þetta hefði Gunnar vissu-
llega gott af að hugleiða áður
1 en hann skrifar næsta lang-
hund sinn um Tímann og
Framsóknarmenn.
ísleiidiuj»aþætfir . . .
i
j (Framhald af 4. síðu)
í hreppsnefnd Áshrepps hefir
Indriði setið síðan nokkru
fyrir 1920, og nær 20 siðustu
'árin verið oddviti, og kunnug
ir telja að engum manni muni
(Áshreppingar frekar vilja fela
I forsjá sveitamálefna sinna, en
Indriða. Indriði er gáfaður
1 maður, traustur og vinfastur.
1 Um langt skeið hefir hann
t verið með traustustu liðs-
mönnum Framsóknarflokks-
ins í Húnaþingi, enda enginn
eiginhagsmunamaður. Bygg-
ist traust sveitunga hans
ekki minnst á því, að ávalt
■ lætur hann hagsmuni sveitar
jsinnar sitja í fyrirrúmi fyrir
sínum eigin hagsmunum.
j í dag halda sveitungar Ind-
riða honurn samsæti í sam-
komuhúsi sveitarinnar, og
margar hlýjar kveðjur munu
Indriða berast frá vinum og
samherjum, er í fjarlægð;
dvelja. j