Tíminn - 10.07.1952, Blaðsíða 4

TÍMINN, fimmtudaginn 10. júlí 1952.
152. blaS,
6.
Leitin að krabbameinssjúklingum
I síðasta fréttabréfi var v-
srœtt um það, hve lélegur ár-
angurinn er af læknisaðgerð-
ím við þeim krabbameinum,
sem hér eru algengust, nefni-
ega meinsemdum í maga og
neltingarfærum. Hvernig sem
jrýnt er -fyrir fólkinu að fara
inemma til læknis, ef það fer
að finna til meltingartrufl-
ana, dugir það ekki til. Sjúkl-
ngunum hættir alltaf til að
aoma of seint, ekki aðeins hér,
heldur líka í öllum öðrum
öndum. Vanalegt er að kenna
aæruleysi sjúklinganna um
petta. En vafasamt er, hve
;céttrnæt sú ásökun er. Að vísu
aru til ekki svo fáir sjúkling-
ar, sem veigra sér við að leita
æknis einmitt af því, að þeir
eru hræddir um að þeir- kunni
,ið' vera haldnir meinsemd og
úlja hlífa sér við úrskurðin-
xm um það. Þetta er háska-
eg hugsunarvilla, sem hefir
aostáð margan mann lífið. Ef
irabbameinið er farið aö
vaxa, er ekki eftir neinu að
noa, því að það hættir ekki
xd vaxa meðan sjúklingurinn
likar og bíður og hugsar sig
xm.
í seinasta Fréttabréfi um heilbrígðismál, er Krabba-
meinsfélag íslands gefur út, birtist grein um leitina að
krabbameinssjúklingum. Höfundur greinari'nnar mun
vera ritstjóri fréttabréfsins, Níels Dungal prófessor,
í grein þessari, sem er hin fróðlegasta, er m. a. varp-
að fram þeirri hugmynd, að koma ætti á skípulegri leit
að krabbameinssjúklingum með því að rannsaka alla,
er væru 40 ára og eldri. Ef íslendingar tækju þann hátt
upp, væru þeir brautryðjendur á þessu sviði. Þar sem
hér er fjallað um mjög athyglisvert mál, tekur Timinn
sér leyfi til að birta greinina í lieilu lagi.
L
Verð á veitináum
Veitingaverð hér á landi er víða mjög hátt og neyðir
fjölda ferðamanna til þess að hafa með sér nesti, þótt
það sé bæði dýrt og ónotalegt.
Verð á veitingum í
HreðavatnsskálaI
I
Öll þessi krabbamein vaxa sennilega heldur meira þó, úr
í slímhúðum meltingarfær- krabbameini. Þeir sem ekki
anna, á innra yfirboröi þeirra,' vilja horfa aðgerðalausir á
þar sem matur og matarleif-' vaxandi fjölda manna verða
ar fara um. Meinsemdin veld- J krabbameininu að bráð með
ur fljótt sármyndun og úr sár hverju árinu sem líöur, ættu
inu vætlar meira eða minna því að vera fúsir til þess að
blóð. jtaka þátt í þeim tilraunum,
j sem gerðar verða til að
Einfaldasta leiðin til þess ’ stemma stigu fyrir þessum ill-
að tína þessa sjúklinga úrlvíga sjúkdómi.
hópi heilbrigða fólksins er sú,j Slíkar rannsóknir, sem hér
að leita að blóöi í saurnum.jeru fyrirhugaðar, hafa mér
Ef krabbamein er að vaxa ein j vitanlega hvergi verið gerðar
hvers staðar á leið matarins áður. Víða, að ég ekki segi víð.
í gegnum meltingarf ærin,' ast hvar annars staöar,'
finnst svo að segja undan-' mundu þær vera lítt fram-1
tekningarlaust blóð í saurn-, kvæmanlegar, vegna skilnings
um. Hins vegar geta fleiri or- j leysis fólksins. Fólkið á ís-
er reynt að hafa eins sanngjarnt og mögulegt er.
Helztu veitingar kosta nú:
Kjötmáltíð, betri (dilkakjöt)
Kjötmáltið, lakari —
Fiskmáltíð, algengasta —
Kaffi eöa mjólk og smurt brauö —
Mjólk eða kaffi og kökur —
Skyr með sykri og rjómablandi —
Nokkur herbergi, með aðeins 2 rúm-
stæðum og dýnum. Hvert herbergi —
Allir skattar og þjónustugjald er innifalið í þessu verði
Með því að hafa svefnpoka með sér, eða sængurföt,
getur fólk búið vel fyrir 45 kr. yfir sólarhringinn, en
39 kr., sé búið í tjaldi.
Ferðamenn! Berið gæði veitinganna saman við á stöð-
um, sem selja þær með nær því helmingi hærra verði.
VELKOMNIR TIL VIGFÚSAR
kr. 15.00
— 11,50
— 10.00
— 10.00
— 7.00
— 6.00
12.00
Vafalaust er, að margur
naðurinn dregur of lengi aö sakir legið til þess, að blóð landi er almennt betur upp-
:ara til læknis, eftir að hann
:er að kenna sér meins. En
litt er líka til, og alls ekki svo

l
i

finnst í saurnum. Sjúklíhgur-jlýst en í flestum löndum öðr- (
inn getur haft magasár, sem.um og íslendingar mundu
blóð vætlar úr, hann getur j verða öðrum til fyrirmyndar
jjaldgæft, að menn hafa ekki haft blæðandi gyllinæð, jafn- í viðureigninni við krábba-|
laft nein greinileg sjúkdóms- vei tannblæðingar geta gefið mein, ef vel tækist með slík-|
einkenni fyrr en þyrmir yfir bióð í saur. Ef borðaður hefir j ar rannsólcnir. •'
pá, og þá er meinsemdm orð- j verið blóðmör, finnst blóð í
n svo vaxin, að hún er lítt . saurnum og búast má við því, Við höfum engan her og vilj
/iðráðanleg. í slíkum tilfell- j afnvel eftir máltíð af kjöti um engan hafa, þvi að við vilj
xm er sjúklingurinn vafalaust ega nfur. En ef þess er gætt um ekki læra og engan látaj
púimi að ganga lengi með æxl ag neyta hvorki blóðmörs né kenna okkur að drepa menn.j
ð, en það hefir ekki truflaö kjöts í tvo sólarhringa áður En við megurn vel ganga á
aann meira en svo, að hann#jen saurinn er kannaður, bend, undan öðrum og stærri þjóð-
aefir ekki kennt sér greini-' jr gióð í honum til þess, að'um í viðureigninni við skæð-
æga meins. Einasta leiðin til j einhvers staðar blæði. Blóð í'asta óvininn, sem á í ófriði
pess að hafa uppi á þessum | saurnum þýðir því engan veg iVið allar þjóðir og semur aldr-
jjúklihgum er sú að gera leit inn sama og krabbamein í ei frið.
rð þeim. Til þess þarf aö gera ■ meltingarfærum, en ef fjöldal Á íslandi munu nú vera
tjöldarannsókn á fólkinu, sem rannsóknir eru gerðar
selur sig heilbrigt.
w_____ fyrir J sem næst 45.000 manns 40 ára |
blóði í saur, vitum við, aðjog eldri. Þetta er það fólk, j
krabbameinssj úklinganna
Það er ekkert áhlaupaverk; a5 ieita í hópi þeirra, sem'þarf mikið átak, en ekki vex,
ið gera gagngerða rannsókn | f,afa gióð í saur. Sá hópur ’ okkur það í augum. Eðlilegast,
i manni eða konu til þess aðjVerður því tekinn til ítarlegri1 væri, að krabbameinsfélögin!
í
Orðsending
frá innheimtsj Tímans
Innheimtumönnum og öðrum, er hafa á hendi inn-
heimtu blaðgjalda fyrir oss, skal bent á að fyrsta skila-
skýrsla þessa árs veröur birt í byrjun ágúst.
Innheimtan leggur áherzlu á að fá uppgj ör send þeg-
ar í þessum mánuði, og jafnframt skorar hún á alla inn-
heimtumenn að ljúka innheimtu sem allra fyrst.
Innheimta Tímans
er'sem rannsaka þarf. Til þess
>: . ;>
Eg þekka af alhug öllum þeim, er sýndu mér vináttu «”
;■ með heimsóknum, gjöfum og skeytum á áttræðisafmæli í;
mínu þann 5. júlí síðastl. Guð blessi ykkur öll. "í
Páll Pálsson,
Borg, 'Grímsnesi.
ganga úr skugga um, hvort j rannsóknar, með því að ganga! sæju um rannsóknirnar hvert .
aokkursstaðar örli á nokkurri ór skugga um, hvort um stöð-! á sínum stað, en það er fram-1 ;■
neinsemd. Slík rannsókn er j ugar biæöingar sé aö ræöa og' kvæmdaatriði, sem reynslán á j \
oæði tímafrek.og mjög kostn-!ef svo er, þá að gera gang-! eftir að sýna hvernig bezti";
aðarsöm, svo að ógerningur er ! skör að þVí að finna hvaðan j verður fyrir komið. | „ ................... ....... .....................’•
ið leggja út í fjöldarannsókn- j þær koma og hver sé orsök j Við höfum í undirbúningi ’ W.W.V.VAV.w. .v .W
iV á þeim grundvelli. Hitt verð þeirra. Með þessari leit að byrja á smærri hópum j
xr að vera markmið fjölda- jmundu því ekki aðeins finn-'manna, nokkrum hundruðum
.annsóknanna, að minnsta asf krabbamein, heldur einn-jeða þúsundum, til þess aö sjá
^osti fyrst í stað, að reyna að magasár, gyllinæð og önn- hvernig þessi hugmynd gefst
ía í þæi meinsemdir, sem al- ur mein, sem valdið geta blæð í íTamkværnd.inni og fikra
jengastar eru, með sem
minnstri fyrirhöfn og tíma-
;öf, bæði fyrir Iækna og sjúkl
mga. Sérstaklega að ná í þær
meinsemdir, sem reynslan
iýnir, að annars koma of seint
. héndur læknanna.
Heilbrigðisskýrslurnar sýna,
að nálega 60% af banvænum
Krabbameinum hér á landi
aiga upptök sín í maga,
pörmum og vélinda. Og við
/itum, að árangurinn af lækn
mgum á þessum meinsemdum
er lélegur, svo að eins og er
má telja, að naumast læknist
einn af hverjum 20, sem slíka
neinsemd fær.
Ef við gætuúi náð til þess-
ará meinsemda áður en þær
pru orðnar svo vaxnar, að þær
sru farnar að gefa veruleg
sjukdómséinkenni, má gera
:ráð fyrir, að horfur um lækn-
xngu á þeim batni til stórra
muna. En hvernig á að finna
petta fólk, löngu áður en það
sjálft hefir hugmynd um, að
oað sé orðið veikt?
ingum, svo sem sármyndandi J okkur síðan áfram eftir því
ristilbólga, polypar í þörmum sem við lærum af reynslunni.
°- fl- j Ef vel gengur ætti aö verða
ihægt að hefja rannsóknir í
Slíkar rannsóknir sem þess stærri stíl með haustinu.
ar er óhugsandi að gera þar j
sem almenningur er fáfróður, .---------------------------—
ílla upplýstur og skilningslaus.1 _ ,.
Fólkið þarf að skilja hvað ver (noKamarltBOlir
ið er að gera og taka vii'kan j (Framhald af 3. síðu.)
þátt í rannsóknunum, því að þessum. Á mörgum stöðum hafa
án þátttöku þess verður ekk- j bóksalar aðstoðað bókamarkað-j
ert komist. Sjálfsagt segja inn eftir föngum og yfnieitt hef •
ýmsir, að þeir vilji ekkert eiga'ir þessu fyrirkomulagi á sölu
við þetta, sumir jafnvel að eldri bóka, sem kallaðar hafa!
maður eigi ekki að grípa fram verið inn í bókaútgáfurnar af11
Innilegustu þakkir til allra þcirra, er sýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og jarðarför móður okk-
ar og tengdamóður,
STEINUNNAR GUÐMUNDSDOTTUR
frá Brekkum.
Marta Jónsdóttir. Sigurður Guðmundsson.
Guðrún S. Jónsdóttir. Benedikt Guðmundsson.
aarsr-
fyrir hendurnar á forsjóninnl,
maður deyi þegar maður
á að deyja og þar fram eftir
götunum. En hjátrúin er ekki
eins mögnuð og hún var og
ástæða er til að ætla, að fólk-
ið snúist almennt ekki illa við
þessari viðleitni. Þeir sem for-
dæma slíkar rannsóknir, án
þess að hafa nokkuð fyrir sér
nema vanþekkinguna, verða
að horfast í augu við þá stað-
reynd, að eins og er deyr fjórði
hver maður í þessu landi, og
ur óg hafa legið þar engum til [
gagns og ánægju, mælzt vel fyr;
h'. Á Norðtturlöndum fara álíkaj
bókamarkaðír fram ár hvert og'
þykja sjálfsagðir, enda_ aukai
þeir áhuga fólks; fyrir bóklestri j
og bókaeign, sem er hverjum
manin hollt og þarft, þó minnk-
andi kaupgeta valdi því, að hér
eru óðum að þynnast þær raðir
manna, sem geta veitt sér bæk
ur í þessu landi bókanna og al-
þýðumenntunarimpar, sem af
þeim stafar
Jarðarför konunnar minnar og móður okkar,
GUÐRÚNAR GUÐMUNDSDÓTTUR
frá Sólheimum, fer fram meö húskveðju frá heimili
hennar, Hólmaseli í Gaulverjabæjarhreppi, laugardag-
inn 12. júlí. Jarðsett verður að Villingaholti kl. 3.
Sigurður Ormsson. Guðrún Sígurðardóttir.
Pálína Sigurðardóttir. Sigrún Sigurðardóttir.
Jósep Sigurðsson. Guðmundur Sigurðsson.
Áskriftarsími Tímans er 2323