Tíminn - 19.07.1952, Page 5

160. blað.
TÍMINK, laugardaginn 19. júlí 1952.
5
Laugard. 19. júlí
Stjórnarandstæðing
ar og kaupgetan
í blöðum stjórnarandstæð-
inga er nú ekki klifað á öðru
meira en því, að núv. ríkis-
stjórn hafi með aðgerðum
sínum skert kaupgetuna og
orsakað atvinnuleysi. Stjórnin
beri þannig alla ábyrgð á því,
að afkoman hafi versnað í
bæjunum að undanförnu.
Hitt forðast stjórnarand-
stöðublöðin syo að minnast á,
hvort flokkar þeirra hafi bent
á úrræði, er hefðu tryggt kaup
getuna og atvinnuna betur en
aðgerðir ríkisstj órnarinnar.
Þaö þarf ekki að deila um
það, því að það er nú á allra
vitorði, að útflutningsatvinnu
vegirnir voru stöðvaðir, þegar
núv. ríkisstjórn kom til valda.
í tíð nýsköpunarstjórnarinn-
ar og stjórnar Stefáns Jó-
hanns hafði framleiðslukostn
aðurinn farið síhækkandi, en
verðið á útflutningsvörunum
hinsvegar staðið í stað. Til
bráðabirgða hafði verið reynt
að bæta úr þessu með því að
verðuppbæta bátafiskinn. Þeg
ar stjórn Stefáns hrökklaðist
frá völdum, biasti það við, að
sú leið var ekki fær lengur.
Það þurfti ekki aðeins að
hæklca stórlega verðuppbæt-
urnar á bátafiskinn, ef fara
átti þá leið áfram, heldur eigi
að verð.uppbæta togarafisk-
inn, ef togaraútgerðin átti
ekki að stöðvast. Slíkt var vit-
anlega ófært með öllu.
Núverandi ríkisstjórn varð
því að hefja starf sitt með
ráðstöfunum til að tryggja
útflutningsframleiðsluna.
Hún greip til gengislækkun-
arinnar og síðan til bátagjald-
eyrisins. Vitanlega voru báðar
þessar ráðstafanir neyðarráð-
stafanir, og þeim hlaut að
fylgja nokkur kjaraskerðing
frá því, sem verið hafði. En
um annað en þetta eða eitt-
hvað svipað var ekki að ræða,
ef ekki átti að láta allt stöðv-
ast.
Því aðeins geta stjórnarand
stæðingar deilt með fullum
rétti á þessar aögerðir stjórn-
ariixnar, að þeir hafi bent á
eða geti bent á aðrar betri
ERLENT YFÍRLÍT:
Viðreisnarstarf stjórnar Pinay
Markar það uppliaf nvrrar og hcppileg'rar
flokkaskiptingar í Frakklandi?
Fyrir styrjöWina var það keppikefli
franskra þinginanna, að þingið fengi
sumarleyfi _sitt fyrir 14. júlí, sem er
þjóðhútíðardágur Frakka. Þetta tókst
þá líka vfirleitt, en eftir styrjöldina
hefir þáð ekki tekizl fyrr en nú.
Stjórnarkreppur og erfiðir samningar
milli þingflokkanna liafa staðið í vegi
þess, að þingið gæti fengið sumar-
leyíi siLt jyrr cn seint í ágúst eða
jafnvcl ekki fyrr en í september. í
fyrra var t, d. stjórnarkreppa í Frakk-
landi um þetta lcyli og þingið fékk
ekki sumáiieýfi fyrr cn í september-
lok.
í Frakklandi þykja það góð tiðindi,
að þingið skyídi nú geta tekið sumar-
leyfi sitt 'A þéim tíma, er áður þótti
eðlilegur. Margir virðast gera sér von-
ir um, að þaö sé vísbending þess, að
sljóinmáUdífið' sé nú aftur tekið að
færast í heilbrigðara Iiorf. Of snemmt
virðist þó að treysta á slíka spádómá.
Sá árafigur, sem liér hefir náðst
varðandi ' þiugstörfin, er fyrst og
frcmst aiV þakka Finay forsætisráð-
herra. Þetta er nýr sigur fyrir hann.
Jafnframt,jyeítir þessi árangur hon-
um tækifÁSj til að stjórna í þrjá mán-
uði, án þess að hafa svipu þingsins
yfir höfði sér. Þegar þingið kemur
aftur saiuan cftir þriggja mánaða
leyfi, verður stjórn hans orðin önnur
langh'fastá. stjórnin, er Frakkland hef-
ir haft síðan styrjöldinni lauk. Og
takist l’inay stjórnin sæmilega á þess-
um líma, 'licfir hann enn styrkt að-!
stöðu sjna. Fyrir frönsk
herra varð hann fyrst fyrir ári s/ðan,
en þá var honum falið að stjórna
samgöngumálaráðuncylinu. í því starfi
hafði hann sýnt framtak og stjórn-
scmi, m. a. komið fram verulegri
starfsmannafa’kknn við járnbrautirn-
ar. Þetta verk hans liafði orðið til þess
að vekja athygii Auriols forséta á
honum.
Finay hefir jafnan talið sig óháðan
íhaldsmann og staðið nærri Fatd
Reynaud, er liefir verið leiðtogi ó-
háðra íhaldsmanna í Frakklandi cein-
asta aldarfjórðunginn og talinn er
einn gáfaðasli stjórnmálamaður
Frakka. A stríðsárunum starfaði Finay
í mótspyrnuhreyfingunni. í fyrri
heimsstyrjöldinni hlaut hann cilt
mesta afrcksmerki franska hersins
fyrir hetjulega framgöngu
PINAY.
Starfshættir Pinay.
Þegar Pinay kom til valda, tilkvnnti
hánn það strax ,að liann réði ekki yfir
neinum allsherjar töfraráðum til að
bteta fjárhagsástandið. Fjárhagserfið-
leikarnir væru þannig vaxnir, að
lækningin yrði að koma frá þjóðinni
Bæjarútgerðin í
Vestmannaeyjum
I biaði Framsóknarmanna
í Vestmannaeyjum, birtir
Helgi Benediktsson nýlega at-
hyglisverða grein um bæjar-
útgerðína í Vestmannaeyjum.
, M. a. gefur hún yfirlit um
rekstursafkomu togaranna,
sem útgerðin rekur, og at-
vinnutekjur þær, sem þeir
hafa veitt. Þetta yfirlit hljóð-
ar þannig:
I t ■ w"' '-q&~'
! „Samkvæmt reikningum
Bæjarútgerðarinnar er rekst-
ursafkoma skipanna þessi, áð-
ur en teknar eru til greina af-
skriftir skipa og tækja:
Elliðaey:
1947 Hagnaður
1848 Tap
1949 Hagnaður
1950 Tap
1951 Hagnaður
Bjarnarey:
1948 Tap
1949 Hagnaður
1950 Tap
1951 Tap ,
ig stjóriv Pinay reiðir
þriggja nigpaða tíma.
gert annað en að aðstoða við hana.
Hann hvatti alla að hjálpa til við
það að halda dýrtíðinni í skefjum og
þó einkum þá, er fást við verzlun og
milliliðastörf; Þessi áskorun Pinay og
ýms afskipti stjórnarvaldanna, hafa
áorkað því, að verðhækkanirnar hafa
stöðvast og verðlag sumra vara færst
stjórnmál niður á við. í fyrsta sinn í Frakklandi
af þennan '
únista, eins og áður hefir verið lýst
hér x blaðintx. í utanrikismálum hefir
hann sýnt öllu meira sjálfstæði í skipt-
um við Bandaríkin én fyrirrennarar
lians. Túnismálið hefir honum hins
vegar ekki auðnast að leysa énn, sem
koinið cr.
*■.* *"?- itWI&.liI
i Ný flokkaskipting?
IÞangað til Finay kom til valda, hafði
hið svokallaða þriðja afl eða mið-
flokkarnir farið með stjóm í Frakk-
landi, þ. e. katólski flokkurinn, radi- Hagur Bæjarútgerðarinnar
kaiir og jafnaðarmenn. j er þannig nú, að skipin standa
I Stjórn Pinay er fyrsta ríkisstjórnin, j fyllilega fyrir öllum þeim f jár-
I er um langt skeið styðst ekki við þessa ' munum, sem í þau hafa verið
I flokka. Hún hvílir á alveg nyjum | lögð, þar með töldll framlagi
grundvelli. Hún er studd af óháðum i bæjarsjóðs.
íhaldsmönnum, nokkrum Gaullistum, I gf litígf er á þá hliðina, sem
er nú hafa sagt skilið við Gaulle, j að atvinnu bæjarbúa snýr má
radikölum og liægra armi katólska; geJa þess, að launagreiðslur
skipverja námu 1951:
157.599,47
315.141.52
382.281,79
412.372,60
153.748,87
117.192,18
62.787,75
480.530.52
171.756,96
getui það.Jiaft meginþýðingu, hvern-; um jangt árabil hefir vcrðlagið ekki
farið hækkandi. Þctta hefir unnið
Finay mest álit og vinsældir. Hann
hefir vakið tiltrxi almennings og fjár-
málamanna. Þótt hann sé íhaldsmað-
arim
flokksins. Ýmsir hafa því látið sig
dreyma urn, að hér sé upphaf að eins
konar lýðræðissinnuðum hægri sam-
tökum í frönskum stjórnmálum. Til
mótvægis muni svo myndast önnur
samtök vinstri manna, er sainan standi
af jafnaðarmönnum, vinstri armi kat-
ólska flokksins og vinstri mönnum úr
liði Dc Gaulle, en þessi öfl mynda irú
andstöðulið stjórnarinnar og hefir ált
Stjórna^inyildun Pinay. maiamanna. vott nann se inamsmao- sér stað viss samdráttur þcirra á milli.
Það vor.u. yfbleitt ekki miklar vonir ur að skoðunum, hefir hann gætt þess Kolnmlinistar eru svo j sérflokki. Ef
i bundnar við stjórn Finay, er hún kom : að véra ekki um of kreddubundinn
til valda-á síðastl. vetri. Hver stjórn- og beitt því þeim aðferðum jöfnum
in eftir aöra hafði þá gefizt upp við
það að ,.-koma saman fjárlögum.
Stjórn Pinay var eiginlcga lokatilraun
til að hindra þingrof og nýjar kosn-
ingar, er sennilega hefðu orðið vatn
á myllu .De Gaulle og kommúnista,
því að uppgjöf þingsins hefði fyrst og
fremst skrifazt á reikning lýðræðis-
flokkanna.
Þingmeirihlutinn, sem studdi stjórn-
liönduin að auka frjálsræðið eða
herða höftin eftir því, sem liann hcf-
ir talið við þurfa hverju sinni.
Hallann, sem var á fjárlögunum,
hefir l’inay jafnað þannig, að ýms út-
gjöld hafa verið lækkuð og jafnframt
verið boðið út nýtt ríkislán. /Etlunin
með þessum ríkislánum er að ná því
fé, sem hefir verið svikið undan skatti
og átt hefir mestan þátt í ýmsu miður
leiðir. Það hafa þeir aldrei komizt á laggirnar.
ina mátti ekki heldur veikari vera. Það ^ heppilegu fjármálabraski. Lánskjörin
varð lienni til lífs, að tæpir 30 þing- j eru miðttð við það. Allvel hcfir tekizt
menn Gaullista neituðu á síðustu # að sclja þessi nýju ríkisskuldabréf. en
stundu að lilýða fyrirmælum flokks- j þó hefir dregið nokkuð úr sölunni í
stjórnarinnar og veittu stjórn Finay :eihni tíð.
stuðning. Annars hefði hún aldrei j Það er vfirleitt viðurkennt af öllum,
svo færi, scm hér er talið og ýmsir
(Framhald á 6. siðu.)
gert og gera ekki enn þann
dag í dag.
j að Pinay liafi þegar náð verulegum ár-
Pinay hafði þá ekki heldur það á- angri, þegar miðafi er við upplausn þá,
lit, að mikils væri af honum vænst. ::cm ríkjandi var, er hann kom til
Ef fylgt hefði verið stefnu ^ Hann haíði aðvísu nokkra reynslu sem ! valda. Hann hefir vakið aukna tiltrú
eða l’éttara sagt stefnuleysi j stjórnmálatnaður. Hann hafði setið á á frankan og fjármálalífið. En tekst
stjÓrnarandstapcinga, . myíldu, þingi fyrir stvrjöldina og haldið þing- : hc >num að halda því áfram? Það cr nú
utílutnmgsatvinnuvegirnir Ó- mennskunrti áfram cftir strfðslokin. ’ taliii Sta’rsta spiirningin I frönskum
hjákvæmilega lrafa stöðvazt: Hinsvegar hafði hann látið heldur' stjórnmálum og getur það orðið hið
Og í líjölfar þess SVO fiestir I Iftið á sér bera á þingi, cnda sinnt örlagaríkasta, hvcrt svar rcynslunnar
; iðnrekstri sínum jafnhliða þing-
mcnnskunni, en liann íiefir rekiðleð-
urverksmiðju um alllangt skeið. Ráð-
Raddir nábúanna
Þjóðviljinn er nú enn einu
sinni byrjaður á skrifum sín-
um um það, að ríkisstjórnin
sé að selja Grímsey. Mbl. seg-
ir um þetta í gær:
„Á sl. vori spunnu kommúnistar
þá sögu upp, að Atlantshafsbanda-
lagið hefði óskað stöðva fyrir her
og flota í Grímsey. Að sjálfsögðu
hafði þetta ckki viö minnstu rök
að styðjast. Engin slík ósk hafði
Bjarnarey kr. 1.558.469,07
Elliðaey — 1.747.488,41
Samtals kr. 3.305.957,48
Á árinu 1951 lögðu bæði skíp-
in á land í Eyjum afla 4.472.-
674 kg. að söluverðmæti upp
úr skipi kr. 2.417.604,10 fyrir
utan lýsi. Gera má ráð fyrir,
að verðmætaaukning á þess-
um afla við að fullvinna hann
í landí, hafi ekki numið undir
3 millj., sem hefir bætzt við
atvinnutekjur Eyjanna. Svo er
öll vinna við veiðarfæri, véla-
viðgerðir, lýsisvinnzlu, ísfram
leíðslu o. fl.
Heildaratvinnutekjur Eyj-
anna af útgerð togaranna
1951 hafa numið fyllilega 7
milljónum króna.
Á yfirstandandi ári má gera
ráð fyrir, að tekjur skips-
(Framhald á ö. síðu),
Lélegasta stjórnin
nokkurutíma verið borin fram af j
hálfu samtakanna. j Morgunblaðið heldur því
NÚ hafa komnninistar komið fram í gær, að það sé engin
þessari sögu á kreik að nýju. Tii- sönnun fyrir því, að útsvars-
efni þess cr að amerísk helikopter- stiginn sé hærri hér en í öðr-
flugvél settist I Giímsey fyrir nokkr- um kaupstöðum, að Útsvörin
tim dögun). ! hér séu hærrí) migað við íbúa-
tölu. Þetta stafi af því, að hér
atvinnuvegir bæjanna, t. d.!
byggingar og iðnaður, því aö
þessar atvinnugreinar grund-
vallast á gjaldeyrisöflun út-
vegsins.
Það getur hver og einn
verður.
Jafnframt þessu hefir I’inay svo
reynst sigurSæll í skiptum við komm-
rétt aö minnast, að fyrir at-
sagí sér það sjálfur, hvort j beina bátagjaldeyrisins hefir
betur væri nú ástatt með, nka annar iðnaður mjög auk-
káupgetu landsmanna og I izt, en það er fiskiðnaðurinn.
atvinnuna í landinu, ef þess j Frystihúsin hafa aldrei af-
kastað meiru en seinustu
misserin. í mörgum sjávar-
'íandsins hefir
um ráðum eða ráðaleysi
stjórnarandstæðinga hefði
verið fylgt. Svo augljóslega
liggur það í augum uppi, að
atvinnuleysið væri’ þá marg
falt meira og kaupgetan
margfalt minni en hún er
nú.
Það má að vissu leyti til
sanns vegar færa, að innflutn
íngur sá, er byggist á báta-
gfaldeyrinum, hafi dregið
nokkuð úr starfrækslu vissra
iðngreina. En hins er þá líka
þorpum
því
iðnaðafstarfsemi sjaldan ver-
ið meiri en að undanförnu.
Því skal ekki haldið fram
hér, að ekki megi sitthvað að
ýmsum verkum núv. stjórnar
finna, og hægt hefði verið að
haga þeim á betri veg. Hitt er
líka jafn ljóst, að þrátt fyrir
það hefði ekki betur farið,
heldur þvert á móti miklu
verr, ef ráðurn stjórnarand-
stæðinga hefði verið fylgt. Þá
hefði orðið hér stórfeld stöðv-
un. Þá hefði atvinnuleysið
haldið innreið sína í stórum
stíl. Þá væri kaupgetan ekki
nema brot af því, sem hún er
nú.
Þetta gerir þjóðin sér líka
ljóst. Vegur stjórnarandstæð-
inga vex því ekki við það, þótt
ríkisstjórnina megi áfellast
fyrir sitthvað .Þjóðin sér það
á því, sem greint er hér að
framan og á mörgu öðru, að
það væri aðeins til hins verra
að auka áhrif og völd stjórn-
arandstæðinga, eins og þeir
hafa háttað stefnu sinni að
undanförnu og gera enn í dag.
Þannig nota komnninistav livert
takifæri til þess að Ijúga upp kvik-;
söguni. Þeim Íiggur í léttu rúmi, se n}eira af tekjuháum fyrir-
hvovt nokkuy ílugnfóuu' er fyrir (tækjum en annarsstaðar.
þeun eða ckki. Þeim finnst jxað ( Hér skal ekki lagður dómur
fyrst og frcmst skylda ^ín við yfir- á þetta, enda hefir ekki verið
boðara sína auslur í Moskvu að úeilt um þetta atriði. Það er
jiaida uppi sieituiausum þvættingi heldur ekki dyggð borgar-
Og. soguburði. j stjórans að þakka, þótt lega
I svipaðan mund og hel.koptc,- Reykjavíkur sé slík, að hér sé
ínn lenti 1 Gnmsev, lenti samskonar , * _
fiugvéi á Sigiufirði. I-Ivernig stend-; niiöstoö verzlunar, sam-
ur A því, að kommúnistablaðið S^hffDa og iðnaöar. Hitt er
minnist ekkert á vænfanlegar hcr-. hinsvegar verk borgarstjór-
sogu
eða á
stöðvar þar?
Kannske verður þeirri
hleypt af stokkunum í dag
morgun?"
Það er óþarft að taka það
fram, að þessar nýju sögu-
sagnir Þjóðviljans um Gríms-
ans, að bærinn þarf að inn-
heimta hærri álögur, miðað
við íbúatöiu, en önnur bæjar-
félög. Það stafar af því, að
eyðslan og sukkið er hér meiri
en annarsstaðar. Það stafar af
lélegri stjórn hér en annars-
ey, eru sama fjarstæðan og staðar, að Reykjavíkurbær
hinar fyrri. En hvers vegna þarf að jafna niður útsvörum,
láta kommúnistar sér svona j er nema 1550 kr. á hvern íbúa,
tíðrætt um Grímsey? Hafa ; meðan Akureyrí kemst af með
þeir fengið einhverja „línu“ j 1150 kr., Ísafjörður með 1180
um það, að þeir eigi sérstak- j kr., Hafnarf jörður með 1340
lega að berjast fyrir því, að. kr. og Vestmannaeyjar með
noröausturlandið sé óvarið? 11420 kr.