Tíminn - 27.09.1952, Blaðsíða 5

218. blaff.
TÍMIXN, laugardaginn 27. september 1952.
5.
Lmigtzrtl. 27. sept.
Ösaimindafleipiir
Séra Sigtryggur
augsson
(Framhald af 3. síðu).
útskrifaði eftir tveggj a vetra í
nám, Baidvin Þ. Kristjáns-
son erindreki, minnist hans
svo:
Það þarf áreiðanlega engan
að undra þótt okkur, sem lif-
að höfum ýmsar stærstu pg
viðkvæmustu stundir æsku
Alþýðublaðið er samt við sig okkar — og lífs, sum hver —
og'sjálfu sér trútt í umræöumjí Núpsskóla, hitni um hjarta
um verðlagsmál landbúnaðar- ræturnar nú á níræðisafmæli
ins. Aldrei nennir það að ! Þess manns, sem stofnaði skól
kynna sér þau mál svo, að það ! ann og stjórnaði honum í tíð
geti talað um þau af viti og
sagt sannleikann. En þó get-
ur það ekki látið vera að fjasa
og fleipra um þessi efni.
okkar. Eg mun jafnan telja
það veigamikinn þátt í lífs-
láni mínu að hafa náð í að
verða nemandi.í skóla séra
Veröiagsgrundvöllur land- Sigtryggs Guðlaugssonar síð-
búnaðarafurða er ekki neitt (U£tu tvo veturna, sem hann
leyndarmál. Hann er fundinn sjálfur var skólastjóri og
þannig, að áætluð eru útgj öld j geeddi skólalífið áhrifum
fyrir bú af vissri stærð með á- ! sterks og harla sérstæðs per- j
Kveðjá
Meö níræðisára undiröldu
þér ómar fagurt lag.
Þig heilladísir hollar völdu
að hefja menntabrag.
Hjá voryrkjunnar vaxtar-’
merki
þú valdir ást og trú.
Þar samræmd manndáð var
í verki,
að vígja þjóðlífsbrú.
Því mun í dag þér enduróma
sá óður hreinn og skær.
Er flytur ást og orkublóma
um ísland nær og fjær.
Þinn hugsjónanna sterki
straumur
stefnir hug og mold
aö marki, svo hinn dýri
draumur
,meö djörfung prýði fold.
Séð yfir Skrúð.
Með hugsjónum og hollum
mundum
þú hefur numið lönd.
í dagsins önn á stórum
stundum
til starfa vakið önd.
verðfja7n7tekjur búsins mætí'inga — „heim í gamla hóp-'sem það var í brjósti manns.hans, kennarar og skóli hafa Því blaktir nú þinn fáni
kveðið framleiðslumagn. ____!sónuleika . síns. Á þessum góðu og fögru var rixur þátt-, Við myndum vnja. fa að
Framleiðsluráð landbúnaðar-! merku tímamótum í hárri elli U1’ 1 eðlisfari hans og ástund- j kyssa hann dóttur- og sonar-
ins verðleggur svo framleiðsl- áians, leitar hugurinn hrærð-juu* því vildi nann ar kossi fyiii allt það ómetan-
una þannig, að reikningurinn!ur a vit ljúfra og kærra minn-^r^sta^ megni hlúa, hvort.lega, sem hann sjálfur, kona
útgjöldum þess.
linn minn, heim á fornar , eða skauti jarðar.. Prestskap- j verið okkur- og Verða æfilangt.
Nú vill svo til, að sauðfjár-! slóðir“ .... Þar um verður þójm' hans, skólahald á Núpi og jÞökk okkar er djúp og hrein.
afurðir eru bæði fluttar út op' ekkert sagt í þessum fáu orð- , ræktun „Skrúðs“ eru í því ,Og við biðjum guð að blessa
seldar innanlands. Verðlag á um, en margt mætir, utan.eíni svo óræk og kunn vitni.jhann og launa honum alla
ull og gærum fer eftir útlend- húsa og innan, en yfir öllu ' aS eigi þarf fleiri við, þótt j ástúð hans og vildarverk gagn
um markaði og verður engu bvíla árvökul augu hans, sem morg önnur mætti leiða, svo (vart æskufólkinu, sem hann
um þá hlið ráðið í landinu valcti yfir velferð fólks og'sem óhvikulan stuðning við, umgekkst og óræktarmóun-
sjálfu'. En þar sem sauðfjáraf- staðar í föðurlegri umhyggju góðtemplararegluna, ung-júm, er hann breytti í blóm-
úrðir hins hugsaða bús eiga öllum stundum. ' mennafélagsskapinn og fleiri skrýddan lund.
að mæta vissum hluta útgjald i Ef þeir, sem ekki þekkja til, menningarsamt.ök. Afstaöa
anna verður starf framleiðslu '-áta sér detta í hug, að upp- hans tii almennrg mála mót-
ráðs í því sambandi einfaít eldisáhrif séra Sigtryggs hafi aöist af réttlætiskennd, sann________ ________________
bókfærsluatriði, aö reikna fyrst og fremst birzt í siða- leiksást og samúð með öllum j fátækt ‘'harðindi. *Faðir
kjötverðið svo, að það jafni prédikunum, þá er því til að þeun, sem bera skarðan hlut j hans bjó á j^mi jörð, einyrki,
liöinn eftir að ullarverð og svara, að svo var ekki. Hitt há lífsins boiði, hvar í heimi: sem stóð upp um miðjar næt-
Baldvin Þ. Kristjánsson.
Séra Sigtryggur ólst upp viö
gæruverð er komið. '|er hið rétta, að daglegt líf sem var. Svo margslunginn
Af þessum ástæðum er bað hans sjálfs var svo áhrifaríkt °g víðíeöma var sá andi, sem
ljóst, að ekki er víst aö kjöt- 1 öllum einfaldleik sínum og sveif 'yfir öllum vötnum á
verð breytist alltaf frá ári til látleysi, að mikinn sljóleika Núpi. . Hugur skóiastjórans
árs í fullu samræmi við verð- þurfti til að verða ekki snorc- stefndi liátt, þótt hann stæði
lagsgrundvöll landbúnaðaraf- inn af. Það var óhugsandi að traustum fótum á vettvangi
urðanna. j taka ekki alltaf alvarlegt til- veruleikans.
Með þessari hlutlausu og lit til nærveru séra Sigtryggs' Mér stendur séra Sigtrygg-
fræðilegu frásögn er í raun og undir hvaða kringumstæðum Ur enn 1 dag lifandi fyrir hug
veru fullsvarað fjasi Alþýðu- sem var, og.ósjaldán fannst skotssjónum eins og hann
blaðsins um það, að verð- ; mér sem hún orkaöi á jafnvel var a síðustu skólaárum sín-
hækkun á útfluttum landbún hinn ærslafyllsta. hóp eins og um- Eg man hann bæði strang
aðarafurðum sé aldrei látin skyndileg tilfærsla á helgan an °S blíðan, hryggan og glað
verka til lækkunar á afurða- stað, og hvort sem hann an^frammi fyrir litlum verk-
verðiiiu innanlands, en það brosti við eða annaö skein úr. efnum og stórum — í starfi
staöhæfir blaðiö fullum fet-' yfirbragði. Trú, hugsjónir, °S leik- °§' ahtaf heilan og hvarf sr. Sigtrygg-ur langt frá
um. í þvi sambandi má þó ’störf, grandvarleiki, skyldu- jöannan, hvort sem hann var, æskustoðvum til samstarfs_og
minna blaðið á verðbreyting-!rækni, listiðkun eru nokkur.fyrir altari eða þreytti hlaup nærveru Vlð Knstmn bróður
una haustið 1950, en þá hækk húgtök, sem eiga við, ef lýsa meö okkur nemendunum út smn sem hann unm mjog alla
aði kjöt ekki til samræmis við & með samhengislausum orð-,um Erundir. Það sætti jafn- jtlð- Þal vestia var jarðvegur
verðlagsgrundvöilinn vegna'um hinni staðföstu og hnit-jvel galdan fola við mein-1 uudnbumn fynr starf hans.
þess, að ull og gærur hækk- ' miðuðu framkomu skólastjór- mgarmun í svipinn. Enginn! Félagsiegvaknmg xór um sveit
uðu meira á heimsmarkaði. 1 ans í linnulausri þjónustu viö efaði nokkru sinni göfugan :11 y.111 a damótm og Knstmn
Undarlegt er það, ef rit- ei'ni og anda. Hún var sönn tilgang hans og takmark, í,a upi valð mikl 1 hðsmaðm:
stjórn Alþýðublaðsins gengur og eftirminnileg menningar- hvaða mynd, sem hann beitti j Þeiirai vammgar. I ræöslu-
blátt áfram og eingöngu og manndómsboðun. Og það föðurlegn leiðsögn sirmi. Með;
heimska til missagna sinna og ætla eg flesta Núpsskólanem- •siíkum æskulýðsleiðtogum er
ur, svo hann kæmist til kirkju
til að syngja drottni dýrð á
messudögum, þó að ýmsir
myndu nú telja, að slikum
manni væri nær að hvíla sig
þann tíma.
Fjölskyldan á Þremi vann
svikalaust sem hún mátti fyr-
ir daglegu brauði sínu, en
hafði tíma aflögu til að
krydda lífið og lyfta hugan-
um með söng og öðrum mennt
um.
Efjir missi konu
fagur
og fegrar land og þjóð.
Sem himinblámans heiði
dagur
með heillastraum í sjóð.
Hjá vorgróskunnar vaxtar-
straumi
þú vinnur áfram lönd.
Á meðan býr í björtum
draumi
það brum er lífgar strönd.
Þú gengur djarft í sögusalinn
með sókn og hugans móð.
!Því niðar vor um níræðs-
halinn
— þar neistar andans glóð.
Bjarni ívarsson.
smnar
ósanninda um bessi efni, en endur vera mér sammála um,
annars skulu hér ekki gerðar að þeir hafi séð því betur. sem
neinar getsakir um það, hvað Jengra leið frá skólavist.
valda kunni. hvern arf skólastjórinn lét
Þess má geta hér til fyllri þeim eftir.
fróðleiks, að samkvæmt upp-! Séra Sigtryggur hefir í lífi
lýsingum, sem Tíminn fékk sínu sýnt á ógleyinanlegan
lijá framleiðsluráði, er kjöt- hátt, hversu ást hans á öliu
verðið svo fast bundið við út- 1____________ ' ______________
flutningsverð á ull og gærum ,
að einnar krónu breyting á Þar af kynnu menn aö freist-
kg. á verði ullar veldur 15 ast til að draga þá ályktun,
aura veromun á kjötkílói, en að blaöinu væri illa viö að
gott að vera, ekki sízt á var-
hugaverðu gelgjuskeiði fálms
og ráðleysis.
Þótt við, nemendur séra Sig
tryggs, segjum lítið eða ekk-
ert, býr -okkur þó margt í
málum var starfið hafið. Jarð-
vegurinn var að nokkru undir
búinn og beið þess, er koma
skyldi.
Séra Sigtryggur tók lífið al-
varlega. Hann hafði reynt tví-
sýna lífsbaráttu harðindaára,
var sjálfur skapmikill og
kappsfullur og vissi manna
bezt, að margt þurfti að gera.
Því var honum illa við alla
sóun og hvaöeina sem spillti.
kröftum manna eöa sundraöi
frá þjónustu við lífið og ham-
ingju þess. Hann var svo heill
og sannur í þjónustu sinni við
köllun lífsins, að hann þoldi
þar engar mótsagnir eða trún
aðarbrot, — enga falsguða-
dýrkun, hvort heldur fávís-
(Framhald á 6. slðu).
Menningar-og minningarsjóður kvenna
í dag er hinn árlegi merkja-
. . , , söludagur Menningar- ög
bijosti, ei við nu i aag renn- minningarsjóðs kvenna. Stofn
um huganum heim.til hans.|ancg sjóðsins var frú Bríet
____________________________! Bjarnhéðinsdóttir. Stofnféð
j var. dánargj öf frú Bríetar og
írá því sem ætlað var. Það afhent af börnum hennar á
hefði því ekki verið nein goð- (85 ára afmæli hennar, 27.
gá, þó aö útflutta kjötið i'sept. 1941, og telst það stofn-
krónubreyting á gæruveröi menn vissu sannleikann ogjfyrra hefði haft þar einhver jdagur sjóðsins.
breytir kjötverðinu um 22 illa við dómbæra menn yfir
aura. Þetta er fastákveðið, leitt.
enda eðlilegt og óhjákvæmi-i Útfiutta kjötið á svo sér-
legt, þegar menn hafa kynnt stakan þátt í þessum málum.! ekki gerðir upp ennþá.
sér reikninginn.
áhrif til mótvægis. Um það er | Tilgangur sjóðsins er að
ofsnemmt að fullyrða nokkuð, ] vinna að menningarmálum
því að þeir reikningar eru kvenna, með því að styðja
jkonur til framhaldsmennt-
Lengstum hefir utflutt kjötj Ekkert er við því að segja, |unar við æðri menntastofn
Það má alltaf margt um dregið niöur verðið, sem bænd ! þó aö skoðanir séu skiptar um anir hérlendis og erlendis,
verðlagsgrundvöllinn ræða, ur hafa'fengið. Við því hefir j verðlag og verðlagsgrundvöll1 með náms- og ferðastyrkjum!
en því fer víðsfjarri, að sam- j Alþbl. ekkert sagt. Það hefirjog gott að þau mál séu rædd| Þau 11 ár sem sjóðurinn
boðið sé siðuðu blaöi að segja ekki verið tekið tillit til þess, j frá öllum hliðurn. Hinsvegar' hefir starfað, hafa milli 50 og
ósatt um verðlagningu, svojþegar kjöt var verðlagt og j er það engu góðu til liðsemdar' 60 konur notið styrks úr
sem Alþbl. gerir. Því aðeins, iaunatekjur bænda ákveðnar, j.að birta um málin ósanninda1 sjóðnum, sumar oftar en einu
sinni. Þetta hefir verið mörg-
um þessara kvenna svo mik-
ils virði, aö án þessa styrks
hefðu þær ekki getað haldið
áfram námi.
Nú er meiri dýrtíð en dæmi
eru til áður. Erfiðleikar hjá
verða menn dómþærir um mál (að sumt af kjötinu yröi seit
efni, að þeir þekki málavexti.; úr landi fyrir lægra verð, enda
Alþýðublaðiö reynir ekki að. aldrei gott að segja fyrir um
gera lesendur sína bæra um ^ þá sölu, — hvorki magn né
niálin, •— heldur þvert á móti. j verð. Útflutningurinn hefir
Það reynir að leiða þá í villu því þannig rýrt hlut bóndans
og æsa þá með ósannindum;1 og dregið tekj ur hans niður
fleipur, svo sem Alþbl. temur
sér. Sannarlega gæti blaðiö
valið sér einhver viðfangsefni,
sem væru jákvæðari fyrir heil'
brigða þróun stjórnmálalífs í
landi og skiiningsríka sam-
stöðu vinnandi stétta.
! námsfólki eru því meiri, ekki
sízt hjá stúlkum, sem fá miklu
minna fyrir vinnu sína en
karlmenn.
Merkjasalan 'í dag sker úr
um, hve mikið er hægt að
láta af hendi rakna úr sjóðn-
um. Treystum viö því, að fólk
kaupi merkin og styðji þann-
ig að menningu þjóðarinnar.
Það er mikið talað um laus-
ung og lítinn siðferðisþroska
hjá sumum ungu stúlkunum
okkar. Menningar- og minn-
ingarsjóðurinn' vill með því
að hjálpa stúlkum til mennta,
gera sitt til að efla siðferðis-
þrek og þroska íslenzkra
kvenna. Enn eru orð Matthí-
asar sígíldur sannleikur:
í sálarþroska svanna
býr sigur kynslóðanna,
og hvaö er menning manna
ef menntun vantar snót?
Minnumst þess og kaupum
merki sjóðsins í dag.
Guðlaug Narfadóttir.