Tíminn - 23.12.1952, Blaðsíða 5

292. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 23. desember 1952.
5.
Þi’iffiiiEJÍ, 23. des.
Verður útsvars-
stiganum breytt?
ERLENT YFIRLIT:
Charles Erwin Wiisosi
H siiia Islýtisr erfiðasía emliættið í
ráðtmeyíi Eiscnliowers
Fraai til seinustu ára heíir em- eral Motors í hergagnasmiðjur á
bætti utanríkismálaráðherrans ver stríðsárunum. Árangurinn af því
ið talið þýðingarmesta ráðherra- starfi hans má nokkuð marka af
embættið í Bandaríkjunum. Nú því, að General Motors framleiddi
Morgunblaðið fly.tur þau tíð telja hins vegar margir, að em- 25% allra bryndreka og flugvélá,
indi á sunnudaginn, að tveir landvamamálaráðherrans sé er framleiddar voru í Bandaríkjun-
hinp'mpnn enn Þýðingaimeira. Undir hann um á stríðsárunum, um 60%'allra
ins Jóhann Hafstein og feyrir ekf af“s. yfirstdórn allrar s^rra herflutningabíla og um 50%
„ ’ . . ° hergagnaframleiðslunnar, heldur allra velbyssna og svipaðra ahalda. I 1
tiagnus Jonsson, nati lagt einnjg stjórn hinna þriggja deilda Eftir styrjöldina var General Mot-|
fram á Aiþingi frumvarp um hersins, þ.e. iandhersins, flughers- ; ors fljótara til að breyta um fram- j
mikilvægar umbætur á ins og flotans. Hennálaráðherrann,1 leiðslu en nokkuð annað íyrirtæki j u
skattalöggjöfinni. Er auðséð flugmálaráðherrann og flotamála- og framleiðsla fyrirtækisins varð í YVILSON
á Öllu, að Mbl. telur flutning ráðherrann eru raunverulega ekki risavaxnari en nokkru sinni fyrr. j
frv. þessa mikil tíðindi, því að annað en skrifstofustjórar hans. ;Velta þess á síðastl. ári varð um stöðugt aukizt. Samningurinn viið
frásögnin Um það er birt und- Hið umfangsmikla starf land- 7,5 billjónir dollara og starfsmenn ist hafa stutt að þvi að bæta af-
,,, ...... . . .... . . ‘ varnamálaráðherrans má nokkuð þess voru taldir um 470 þús. Gen-
‘ S . ri 3rirsogn a OiS,ja niarka á því, að útgjöld landvarna 1 eral Motors er nú langstærsta at-
blaosms eða a þeim stað, sem niálaráðuneytisins verða um 50 vinnufyrirtæki heimsins, sem er í
það er vant að birta stserstu billjónir dollara á þessu ári og und einkaeign.
lieimsfréttir. j ir það heyra beint um 5 milljónir j
Samkvæmt frumvarpi manna- ótaldir eru þá starfsmenn Satnningurinn við Reuther.
Verkfallid
Nú er á enda kljáð ein
lengsta vinnudeila, sem hér
hefir verið háð.
j Síjórnarandstæðingar beittu
sér fyrir henni og svo var um
hnútana búið með ráðnum
hug, að verkfallinu yroi ekki
afstýrt.
Félögin voru fengin til
þess að segja upp samning-
um með það fyrir augum, að
Aiþýðusambandsþing tæki á
kvörðun um, hvert framhald-
ið skyldi verða.
| í stað þess að íara þannig
að voru verkalýðsfélögin,
sem kommúnisíar ráða, látin
taka forustuna og gera kröf-
ur áður en Alþýðusambands-
þingið kom saman.
Verkfall var boðað með 7
daga fyrirvara. Með þriggja
daga fyrirvara var taiað við
ríkisstjórnina um það, hvort
hægt væri að gera ráðstafan
þessu skal
tekjuskatts
General Motors hefði vart náð
þessum mikla árangri, ef íorstjóri vinnurekenda í Bandaríkjunum.
við álaonin^u og verkamcnn vis hergagnaverk-
6 smiðjurnar.
a a apP . Se!“| Þegar Roosevelt hófst handa um ' þess hefði ekki verið óvenjulega !
SKOttun njona, iinaanþigg]a að byggja upp hergagnaframleiðsl- j duglegur og glöggur skipuieggj- Vandasamt starf.
lagtekjur skattl, hækka pei - ( una eftir að Bandaríkin höfðu dreg andi. Hann er talinn hafa haft Talsverður kunningsskapur hef-
sóliufrádrátt Og veita frum- ízt inn í siðari heimsstyrjöldina um Íengri vinnutíma en flestir eða jr tekizt með þeim Eisenhower og
býlingum skattfríðindi. áramótin 1941, fól hann William aiiir aðrir starfsmenn fyrirtækis- wilson á síðari árum eða siðan
hinir Eisenhower varð rektor Columbía-
köstin, svo að hann hefir orðið til
hags fyrir báða aðila.
Bæði Wilson og Reuther eru
mjög ánægðir yfir þessum samn-
ingi, sem talinn er líklegur til að
valda tímamótum í kaupgjalds- ir> sem áhrif hefðu á kjör
samningum verkamanna og at- iaunþega.
Ríkisstjó>rnin brást vel við
að taka upp athugun á þessu
og gerði tillögur um frestun
verkfalls á meðan sú athug-
un væri gerð. Því var þver-
Svo áberandi segir Mbl. frá S' Klludsen’ íorstjól'a General Mot ins, enda liggja líka allir hinir Eisenhower varð rektor Columbía- nfltaÖ en 1 ftaS l>e'ss
frumvarDi bessu nð ekki ætti ors’ að hafa yflrstjorn hennar með , mörgu þræðir þess um skrifstofu háskólans. Sá kunningsskapur mun Þusund manns latin hætta að
að drnen i pfa hnð qó flntt hondura' General Motors var þá hans. Xð'ulega vinnur hann á skrif hafa átt þátt í því, að Eisenhow- j vinna á meðan forkólfar
I S ! i t StærSta atvlnnufyrlrtæki Banda- stofu sinni fram á nætur. Hann er vaidi WiiSOn sem landvarna-! verkfallsrnanna sátu við að
yiiStd e!niægnl' Engllln r.kjanna, ems og það er enn. Roose eyðir þá ekki heldur tímanum í málaráðherra sinn. I kynna sér þau atriði, sem
mun detta i hug, að slikt velt taldi Knudsen hafa þa reynslu, það að fara heim til sín, heldur j Það mun og hafa átt þátt í þessu i)ejm hafði dottið í hu° að
frumvarp sé flutt eftir að for sem forstjora stærsta fynrtækis sefur j einkaíbúð, sem er 1 sama vah Eisenhowers, að Wilson hefir L j* ti tiI ál„ „ðSfara
kólfar Sjálfstæðisflokksins landsins, að hann væri manna lik- (húsi og skrifstofan. Á skrifborði um nokkuð skeið verið aðal tals- „ .
væru búnir að semja um bað le§astur til að ná skjótum og góð- hans er fjöldi símtækja og þarf maður þeirrar stefnu, að allar, ranl a’ . . .
á hærri stöðum að láta' öll Um arangrl' Eisenhower hefir nu hann iðulega að svara í mörg í meiriháttar verksmiðjur í Banda-1 Ahllaö elns aðyrgðarleysi
núgildandi skattalög haldast einu' vann iylgist ótrúlega vel,rikjunura væru írá uPPhafi b>’ggð', °g hirðuleysi um liísafkomu
& nefn fall° eitirmanni Knudsens með rekstn hinna morgu verk- ar lneð það fyrir augum að geta manna er sem betur fer sjald
óbreytt næsta ár. Sjálfstæðis við General Motors, charles E.
flokkurinn er að sjálfsögðu wilson, að gegna landvarnamála-
SVO ábyrgur Og siðavandur ráðherraembættinu eftir að stjórn
flokkur, að hann flytur eklti hans kemur til valda 20. janúar
tillögur, sém hann er raun-
næstkomandi.
I
Charles Erwin Wilson er fædd-
ur 1890 í Minerva í Ohio. Þar voru
verulega búinn að semja um* .
að stungið skuli undir stól á ðIesia nsafynrtæki
þessu þingi. Enginn mun ætla Eatl,
íiinum drenglyndu o^ ábyrgu 1
foiillgjum flokksins slikt. J foreidrar hans báðir barnaskóla-
Það rnun Og vart detta neir. kennarar. Hugur Wilsons hneigðist
um í hug, að þingmenn Siálf strax véifneði og hóf hann nám
stæðisflokksips flytji frtun- .1 rafmagnsfræði við kunnan iðn-
varp um að ríra tekjur ríkis-'skola’ er hann var 15„ára gama11;
Sjoðs rétt eftir að hann hefn ár Að námi loknu réðist nann til
teklð a Slg storaukin Útgjöld hins kunna raftækjafyrirtækis
vegna verkfallsins, nema á ^ westinghouse og varð þar kunnur
móti komi tillögur um tekju-'fyrir ýmsar uppgötvanir, m. a. í
ÖfJun í staðinn eða tillogur samhandi við hergagnaframleiðsl-
urn ankinn sparnað. Senni- una 1 fyrri heimsstyrjöldinni. Ár-
lega verður þá að vænta til- ið 1919 reðist hann 1 þjónustu Gen
eral Motors sem forstjóri verk-
smiðju, er rekin var af einu dóttur
fyrirtækinu. Hann vann sér þar
svo mikið álit, að hann var gerður
einn af varaforsetum General Mot
ors níu árum síðar. Hann varð
hægri hönd Knudsens, aðalfor-
stjóra General Motors, og þótti því
sjálfsagður eftirmaður hans, er
Knudsén réðist i þjónustu ríkisins
eins og áður segir. Hann hefir því
verið aðalforstjóri General Mot-
ors í 11 ár.
Það féll í hlut Wilsons að breyta
hinum mörgu verksmiðjum Gen-
smiðja fyrirtækisins og geta fram- ' jofnum höndum lagt stund á fram ' gæft og endurtaka slíkir at-
kvæmdastjórar þeirra jafnan átt ieiðsiu hergagna og almennra burðir sig vonandi ekki fyrst
von á að vera kvaddir á fund hans ' nauðsynjatækja. Þá væri hægt að um sinn.
Meff
★
verkfailinu
hugðust
lagna um það síðarnefnda,
enda hefir Mbl. njdega sagt,
að hægt sé að spara ríkisút-
gjöldin með nægilegiim end-
urbúningi og fjármálaráð-
herrann hafi því rangt fyrir
sér, er hann heldur því fram,
að erfitt sé að draga úr rekstr
arkostnaði, svo að það hafi
áhrif á næsta ári. Bjarni
Benediktsson hefir nú farið
með dómsmálin og utanríkis-
málin í sex ár, svo.að undir-
búnihgst'ími hans til að gera
tillögur til sparnaðar í rekstri
utanríkisþjcn-ustunnar og
dómsniáláAha ætti að vera
Orðinn nógu langur. Jafn
glögur maður og Björn Ólafs-
soh ætti ekki heldur aö þurfa
nema þrjú ár til undirbún-
ings SP3;rhaðartjllögunum í
sambandi við skólamálin. Það
hlýtur því að mega vænta eft
ir áramötin sparnaðartil-
lagna frá þessum umræddu
til að gefa skýrslu. I komast hjá þeim mikla kostnaði,
Wilson hefir nær ekkert gefið' er annars væri því samfara að 1
sig að opinberum málum. Hann1 skipta um írajnleiðslu, og jafn- j
hefir verið skráður republikani, en I framt auðvelt að auka hergagna- kommúnistar að knýja fram
þó aldrei tekið neinn þátt í flokks- íramleiðsluna stórum fljótara en ráðstafanir, sem gerðu
starfinu. Hann hefir átt fáa kunn euai ef nauðsyn krefði. j stefnu ríkisstjórnarinnar í
ingja, enda ekki haft tíma til að
sinna samkvæmislífi. Hann var
framan af talinn íhaldssamur í
skoðunum og töldu verkalýðssam-
tökin hann andstæðan sér. Eftir all
langt verkfall fyrir nokkrum ár-
um síðan, breytti hann hins vegar
um stefnu og gerði nýjan kaupT
gjaldssamning við Walter Reuth-
er, formann samtaka bílaiðnaðar-
manna, er nýlega hefir verið kjör-
inn forseti C.I.O., þar sem farið
var inn á nýja braut í kaup-
gjaldsmálunum. í samningi þess-
um var ákveðið, að verkamönnum
skyldi greidd dýrtíðaruppbót sam-
kvæmt framfærsluvísitölu, en slíkt
var áður óþekkt í samningum. Jafn
framt voru ákvæði um það í samn
ingnum, að grunnkaup skyldi
Hið nýja starf Wilsons verður fjárhags- og viðskiptamálum
næsta vandasamt. í mörgum til- ýframkvæmanlega og neyddi
fellum mun hann þurfa að sigla tu nýrra neyðarráðstafana
milli skers og baru, þvi að yfmgar . , . . c ^
eru á milli hinna ýmsu deilda fvo sem gengislækkunar, fyr
hersins og samningar við hergagna lr kosningar í vor.
verksmið'jurnar mörgum erfiðleik-1 Þetta mistókst vegna þess,
um bundnir. Það þarf að fylgjast j að ríkisstjórnin Iagði fram
vel með á mörgum sviðum sam- ' tillögur um að leysa vand-
tímis. Þá verður Wilson að reyna að ann meg nokkurri verðlækk
fullnægja því loforði Eisenhowers un að óbreyttu kaupi og fjöl
að reyna að draga úr kostnaði, án ■ skyldubótum.
Þessi stefna hlaut slíkan
bandi við álagningu tekju-
skattsins. Ekki virðist þó
minni þörf á að taka þær
emnig upp í sambandi við á-
lagningu útsvaranna, heldur
þvert á mótí, þar sem útsvör-
in eru miklu tilfinnanlegri
byrði fyrir almenning en
tekjuskatturinn. En senni-
lega telja flutningsmennirn-
ir þessa ekki þörf, því að
ráðherrum, er geta vegið móti | Gunnar Thoroddsen muni
þeirri tekj urýrnun, er hlj ót-! muna eftir þessu við álagn-
ást myndi af frumvarpi Jó-
hanns og Magnúsar, ef sam-
þykkt yrði,. Mun því senni-
Icga ekki laust við, að menn
bíði með nokkurri eftirvænt-
ingu.
ingu útsvaranna og gæta
þess, að öllúm reglum þeirra
Jóhanns og Magnúsar verði
fylgt' við álagningu útsvar-
anna.
Þrátt fyrir alla þá góðu t’’ú,
Hjá ýmsum kann það að sem menn hafa á heilindum
vekja hálf slæman grun, að; og ábyrgðartilfinningu for-
í frumvarpi þeirra félaga er.ingja Sjálfstæðisflokksins,
aðeins minnzt á að taka upp; veröur alltaf tekið meira
þess þó að' veikja varnirnar.
Wilson tekur ekki við hinu nýja ,
starfi af hagnaðarástæðum. Laun hljomgrunn hja launastett-
hans sem landvarnamálaráðherra 11 m og öllum almenningi yfir
verða 22.500 dollarar, en laun hans leitt, að kommúnistum mis-
hjá General Motors í fyrra voru tókust æðisgengnar tilraun-
566.200 doilaar. ir til þess að láta verk-
Wilson er orðinn hvítur fyrir fatijg standa áfram og knýja
hækka í samræmi við aukna frara- hærum. Hann er bláeygður, svip- þanni fram einhIiða kanp.
leiðslu fyrirtækisms, en í staðinn hreinn og góðlegur. Hann talar * , . . , .
skyldu verkamenn falla frá frek-; hægt og virðist hugsa sig vel um hækkamr með cítn fj Igjandi
gengislækkun.
Þannig mistókst kommún-
istum hið pólitíska verkfall.
Þeir bognuðu í keng og gáf-
ust upp, en Ijósara er nú en
nokkru sinni fyr, til hvers
kommúnistar heyja verkföll.
i *
„ . . , r | ”
sem þeir hafa einir meirihlut er sPllar hann 1 tómstundum sm-. Auðséð var á öllum aðdrag
um. Sund er helzta iþrott hans. Ianda þessa máJs að verkfall
’— ” átti að koma og að nú átti
ari kröfum um grunnkaupshækk- aður en hann talar. Hann er fljót-
anir. Síðan hafa ekki verið verk- ^ ur að taka ákvarðanir, en lætur
föll hjá General Motors. Grunn- þ0 ekki á því bera.
Helzta tóm-
kaupið hefir hækkað árlega sam- j stundaiðja hans er að fást við
kvæmt áðurgreindu samningsá- nautgriparækt. Hann er talinn eiga
kvæði, þyí að framleiðslan hefir. bezta kúabúið í Michiganfylki og
_______________________ | ef til vill þann bezta stofn af
j Ayrshires-nautgripum, sem til er
arstjórn Reykjavíkur, þar!1 Bandarikjunum. Bridge og pok-
ann, en á frumvarpaflutningi
þeirra á Alþingi, þar sem þeir
geta skotið sér á bak við
aðra. Það verður því í bæj-
•iiilimiuiaiiiiiiiiMMiiiiiiiiiimiiuilimiiiiiiiHiiiimima að S V C r 1II til StálS pólítískt.
| Til þess var Alþýðusambands
arstjórn Reykjavíkur, er úr |
því mun fást skorið, hve heil
ir Sjálfstæðismenn eru í
þessu máli. Þar mun það
sjást, hvort frumvarp Jó-
hanns og Magnúsar er borið
fram í lýðskrumsskyni eða
hvort það er alvarlega meint.
Ef Gunnar Thoroddsen breyt
ir ekki álagningu útsvaranna
í samræmi við tillögur Jó-
hanns og Magnúsar, er ber-
sýnilegt, að hina „ábyrgu“
forkólfa Sjálfstæðisflokks-
ins hefir hér hent það sama
og kommúnistana, þ.e. að
vera með yfirboð, er þeir
Jólatorgsalan
I þingið sniðgengið við undir-
| búning málsins. Af þeirri á-
i . ^. .. ... „ „ i stæðu var forðast að taka
sá Emksgotu og Barons-;
I stíg, Vitatorgi við Hverfis- 1 UPP V1«ræður V1ð nkisstjorn
I götu. ennfremur í Vonar- I *na fyr en þremur dögum fyr
1 porti, Laugaveg 55, selur i ir verkfallsdaginn, neitað
I alls konar skreyttar grein- \ sameiginlegri athugun á því,
I ar á 15 krónur, og upp í f livað kleift væri að gera og
I 25 krónur stykkið. Falleg- [ neitað um að fresta verkfall-
|.ar blómaskálar til jóla- |
| gjafa á 25 krónur stykkið. i
| Ennfremur blómakörfur á i
1 öllu verði. Hvergi ódýrara f
i en á toígsölunni.
umrædöar umbætur 1 sam-1 mark á verkum þeirra í bæj- ' meina ekkert með.
inu í nokkra daga.
Allt þveröfugt við þau
vinnubrögð, sem Alþýðusam-
bandsstjcrniln viðhafði 1950
og 19.51, ^þegar samband var
liaft við ríkisstjórnina, enda
t»9*«V*f****»«*«»»tt*«***tt*9t«»*«***»«»****»** f m
............................................... var þa ekki ems og nu fyrir
/tnsflýsíð B TisnsmiííSl! fram ráðið, að til verkfalls
(Framhald á 6. síða.)
4IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIII