Tíminn - 23.05.1953, Blaðsíða 3

Tíminn - 23.05.1953, Blaðsíða 3
114. blað. TIMINN, laugardaginn 23. maí 1953. S. Fimmtugur: LEIFUR ÁSGEIRSSON prófessor . Hann er fæddur á Reykjum í Lundarreykjadal 25. maí 1903, sonur Ásgeirs Sigurðsson ar bónda þar og Ingunnar Danielsdóttur konu hans. Leif ur var um tíma barnakennari á yngri árum. Síðar var hann skólastjóri héraðsskólans á Laugum eða frá 1933 til 1943. Eftir það kenndi hann stærð fræðinemum í Háskóla ís- lands, stærðfræði í tvö ár sem stundakennari, unz hann var skipaður prófessor í stærð- fræði, er verkfræðideildin var stofnuð að lögum 1945, en hann er stærðfræðingur að menntun. Þannig er starfsferill hans í. stuttu máli, eins og flestir þekkja hann. Leifur hefir, eins og sjá má, komið víða við í, skólamálum landsins og hann hefir unnið þar margvís légri störf en hér er ástæða til að telja upp. Hann hefir jafnan verið mikill áhugamað uf u'ifí skólamálin og í engu sparað krafta sína og tíma í þeirra þágu. \ En Leifur hefir byggt sér hugarheim og unnið þar störf, sem færri vita deili á, og þó er það einmitt fyrst og fremst éþeim sem ihaðurinn þekkist. Leifur-mun ekki hafa verið gamall, þegar óvenjumiklar gáfur komu fram hjá honum og menntaganga hans varð óslitin sigurganga. Hann tók sjúlfmenntaður gagnfræða- og stúd.entspróf, hvorttveggj a með mjög hárri einkunn. Á sjálfsnámi hans voru bersýni l|ga engin vettlingatök. Á stúdentspróf-inu 1927 mátti óéfað telja hann í sérflokki, hann minnti meira á fullorð- inn fræöimann en verðandi sþúdent, bæði að þroska og þekkingu. Og hann virtist vera nokkurn veginn jafnvíg- ttr á allar greinar. " Um þetta leyti hafði Leifur hug á að leggja fyrir sig ís- Ignzk fræði, en tungan og sagan hafa alltaf átt drjúgan bflut í honum eins og öryggi hans og smekkvísi í meðferð móðurmálsins ber vott um. En þó beindist hugur hans meir að. „exakt“-fræðum og . t Það má vera ljóst af þessu, að Leifur var kominn í virðu legan félagsskap stærðfræð- inga og ekkert virtist eðlilegra en að hann tengdist bráðlega háskóladeild í faginu. En í þess stað sjáum við hann, áð- ur en árið er liðið, norður á. Laugum í Reykjadal, að kenna unglingum reikning og réttritun. Þetta mun mörgum ganga erfiðlega að skilja og ég verð að segja, að starf Leifs hefir stundum minnt mig á það, að farið væri á rj úpnaskytterí með fallbyssu að skotvopni. En ef til vill hefir Leifur vaxið engu minna af því en námi ! sínu og rannsóknum, hvernig um haustið 1927 sigldi hann ' hann.hefir sýnt að hann tel- til stærðfræðináms við háskól. urekkr of góðan til að fást ann í Göttingen í Þýzkalandi,1 *lð emfaldari skólastorf og sem þá var talinn fremsti|Jve™ hann getur tekið skóli á því sviði. 1933 laukióvæntnras viðburðanna með hann doktorsprófi í stærð- 3afnaöargeði / slendingalDættir Sjötugur: Árni Hafstað fræði sem aðalgrein og eðlis- fræði og eðlisfræðilega efna- Ef stærðfræðimiðstöðin í Göttingen hefði fengið að fræði sem aukagreinar og , standa og blómgast, er líkleg- hlaut ágætiseinkunn í hverri. j ast> a® Leifur hefði horfið Þetta námsafrek staðfesti ■ þangað til starfs eftir fárra það, sem margir vissu áður,!ara dvöl við héraðsskólann. að geta hans var afburða i ^n það munar um minna en mikil, að hann var nákvæm- j Hitler og heila heimsstyrjöld, ur, rökvís og stálminnugur. ,°S nánustu samstarfsmenn Með prófritgerðinni sýndi Leifs í stærðfræði tvístruðust sem fióttamenn um allar jarð hann sig sem fullburða stærð fræðing og það vill svo vel til, að ég get tilfært ummæli hins víðkunna franska stærð fræðings Hadamard, sem snerta þessa fyrstu sjálf- stæðu rannsókn Leifs. í bók sem kom út 1945 og 1949 (The Psychology of Invention in the Mathematical Field) er Hadamard á einum stað að ræða um mistök sín við stærð fræoirannsóknir og segir þá: „Ég hafði fundið... .aðferð, sem sýndi lausn viðfangsefnis ins á mjög flóknu og óaðgengi legu formi, en hvernig gat mér sézt yfir atriði í reikning um mínum, sem bregður alveg nýju ljósi yfir viðfangsefnið, og þannig látið öðrum gæfu- meiri og innblásnari mönnum eftir þá uppgötvun? Það á ég erfitt með að skilja“. Og hér vísar harin svo til verka eftir þá John og Leif Ásgeirsson. ir. Af þessu leiddi, aö Leifur varð að standa einn og hafa rannsóknirnar í hj áverkum. Skólastjórastarfið táknaði vissulega ekki neina uppgjöf, heldur vapn Leifur áfram af kappi við rannsóknir sínar. Hann sótti erlend stærð- fræðingamót 1934 og 1936 og lagði þar fram niðurstöður sínar, sem birtar eru í annál um þessara móta. Eftir einangrun stríðsár- anna hefir nú aftur rofað til. Fyrir nokkru lagði Leifur til ritgerð í afmælisit, sem helg- að var Courant, aöalkennara hans í Göttingen, og gefið var út í Ameríku. Og nú er í Kaup mannahöfn að hefjast útgáfa samnorræns stærðfræðitíma rits og er Leifur í ritstjórn þess. Er þess að vænta, að nú geti hafizt birting á því mikla (Pramíi. á 6. síSu). Þegar farið er út Skaga- fjörð má af alfaraleiðum sjá marga fríða bæi; ræktuð tún og flæðiengjar, fullnýtt af þeim höndum, sem hafa bund ið ást við gróður jarðar. — Einn þessara fríöu bæja er Vík. Þar hefir um langa tíð búið hinu mesta rausnar og myndarbúi, maður, sem er tengdur órjúfandi böndum við framfarir í héraðinu og hefir jafnan unnið búi sínu og sveit allt það, sem verða mátti. Maður þessi er Árni Hafstað, sem nú hefir náð merkum tímamótum á æv- inni, en í dag er hann sjötíu ára að aldri. Á þessum tíma- mótum getur hann litið til baka yfir farinn veg og glatt sig við að rifja upp þær minn ingar, sem frjálslyndir og framsæknir menn eiga ævin- lega svo ríkulega í fórum sín- um. Eins og gefur að skilja, hefir Árni Hafstað átt við marga erfiðleika að etja, en erfiðleikar munu þó löngum skíra þann málm, sem bezt- ur er, og svo mun hér vera. Árni er einn af mönnum ný- aldarinnar. Hann hefur ævi- starf í byrjun aldarinnar, hann leggur hönd á plóginn, lætur félagsmál til sín taka, fer utan til að kynnast þeim hreyfingum á Norðurlöndum, sem höfðu svo heillarík áhrif á okkur. Og hann kemur heim aftur með fangið fullt af ósk- um handa fólki sínu, héraði, allri þjóðinni. Og óskirnar hafa flestar rætzt. Framfar- legt andrúmsloft í föðurgarði. sem síðar hefir orðið þeirr gott til vegs. Tveir synir Árns, eru nú teknir við bui í Vík, en það eru þeir Haukur og Halldór. Börn Árna mótuðusi ung af frjálslyndinu, sen.. ríkti á heimilinu, menntuði. sig öll, eins og bezt varð kos ið og hafa öll þá alúðlegu og geislandi framkomu, sem sv( einkennandi er fyrir þetts, hjartahlýja fólk. . Árni Hafstað hefir alla tíð haft mikla trú á samv.> ' stefnunni og átti hann lengx sæti í stjórn Kaupfélags Skag firöinga. Hann tók ennfrem- ur virkan þátt í ungmenna- félagshreyfingunni og rafa; unglingaskóla í nokkur ár . Vík, eftir að hann kom að utan. Nú á þessu afmæl:. irnar verða mjög örar, aðihans vildi undirritaður mega því vinna margar hendur, fé- lagshyggjan lyftir grettistök- um, æskulýður sveitanna sér bjarma fyrir nýjum degi. Það er vor í lofti, blóðiö er heitt, starfsorkan ódrepandi. Þetta voru einkennin og Árni Haf- stað var með. Árið 1932 missti Árni konu sína, Ingibjörgu Sigurðardótt ur frá Geirmundarstöðum. Þau eignuðust níu börn, búin beztu eigindum foreldra sinna og bjuggu viö ákjósan- láta í ljós þakklæti sitt fyr- ir þann svip, sem hann hefir sett á héraðið með búi sinr og persónu og framtaki í hv; vetna. Þessi sérstaki sæmdai maður er nú farinn að tapt heilsu, einkum fyir það, ac> hann hefir alltaf verið ósér- hlífinn við vinnu, en þóti; starfsorku hans sá farið ac hraka, heldur hann sínu víð- sýni ennþá. Slíkt er aðals- merki brautryðjandanna frá fyrrihluta þessar aldar. Inðriði G. Þorsteinssom i » ♦♦ ♦♦ ♦♦ n :: tt :: . .Er að koma í verzlanir Gúmmí-málning til notkunar innanhúss t:ri?ttttíútttttunn::mnumm:«::::h:u:uh«u:n:«ttttttttttttthtttt:m::tt::tt:ttttttttmtttt:tttttt:ttr ♦4

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.