Tíminn - 15.11.1953, Blaðsíða 2

2
TÍMINN, sunnudaginn 15. nóvember 1953.
260. blað,
Steinmyndin við Hítardalskirkju, er
þjóðsagan kennir við Snæfelisás
í hinni myndarlegu árbók Ferða-
íélags íslands fyrir árið 1953, sem
rituð er af Þorsteini Þorsteinssyni,
sýslumanni, um JVXyrasýslu, er birt
mynd af steinmynd, sem verið hefir
lengi í kirkjugarðinum að Hítardal.
Andlitsmyndir höggnar í stein eru
ekki algengur menningararfur hér
á landi og minnir fremur á suö-
rænni lönd eða jafnvel Páskaeyj-
una í Kyrrahafi. Af því leiðir, að
þessi Hítardalsmynd á sér ailmerki
lega sögu í vitund þjóðarinnar og
um hana hefir þjógtrúin ofið mik-
inn sagnavéf, sem er þó ekki á eina
lund.
Nokkrar steinmyndir.
Hjá Hítardalskirkju hafa fundizt
nokkrar steinmyndir, og eru meðal
þeirra tvær andlitsmyndir, önnur
með hökuskegg en hin skegglaus.
Sagnir herma, að önnur myndin sé
af Bárði Snáfellsás og er það mvnd
in með hökutoppinn, en hin af Hít
tröllkonu, sem dalurinn er kenndur
við.
Myndir þessar eru auðsjáanlega
gamlar, líklega frá því snemma á
miðöldum.
Voru hornsteinar kirkjunnar.
Eggert Ólafsson getur um mynd
ir þessar í ferðabók sinni og segir,
^J^vik-
IV1YNDIR
Sá
hlæær bezt, er
síðast lilæi*
Tjarnarbíó sýnir nú fræga,
brezka mynd The Lavender Hill
Mob, eða eins og þeir við Tjarnar-
bíó kalla hana, Sá hlær bezt, er
sjðast
i Aleo
Steinmyndin við Hítardaiskirkju. ' um
hlær. Agaih'utverkið leikur .
Guiness. Mynd þessi f jailar (
tvo heiðursmenn; annar er
Sagan segir, að Bárður bjó í bankastarfsmaður cg umgengst tölu
Noregi, en kom síðan til íslands,
en
bjó þar alllengi en hvarf síðan
skyndilega. Þótti mönnum liklegast,
að hann hefði horfið í jökulinn og
búið þar siðan í stórum helli, því
að það var meir við hans hæfi en
hús, þar sem hann var fæddur
upp eð Dofra í Dofrafjöllum. Hann
var líka talinn tröllurn líkari on
mönnum, og var nafn hans því
lengt og hann kallaður Snæfellsás.
/ gráum kufli girtur svarðreipi.
Myndaðist nú á hann átrúnagur
um nesið og höfðu menn hann fyrir
. I
i
að þaer hafi þá verið í hornstein- 'heitgu3 sinn °§ varð hann “örgum
um kirkjunnar að kórbaki. Þykir bjargvættur.
Eggert það furðu gegna, að kristn I SÍSan bÍ° Barður 1 Jöklinum og
ir menn og kirkjuhöfgingjar' er latið ^BÍa “iili hiuta í sög-
skyldu nota myndir af heiðnum 1 unni’ hvort hann væri danður eða
tröllum til kirkjuprýði, og cr þá f
aúðséð, áð hann miðar við téngsli
vert af gulli, en hinn er framleið-
ar.di minjagripa. Þeir koma sér sam
an um að stela gulli úr bankanum.
Tekst það vel og gengur allt að ósk
um í fyrstu. Eins og Bretum er
lagið, þá fjalla þeii um þetta efni
á þann kímna hátt, að hvergi sýður
upp úr, þótt hláturinn vaki alls
staðar. Alec Guinness leikur prýði-
lega og er bókstaflega samofinn
bankastarfsmanninum, sem aldrei
hefir fengið kauphækkun vegna;
þess, hve hugmyndasnauður hann
er. Og það er enn þetta lítilsiglda ■, t
andrúmsloft yfir honum eftir ag:n
hann er orðinn stórþjófur. Sauðar
svipurinn yfirgefur hann ekki, þótt 1 i >
hann yfirgefi munað sinn handjárn | J >
aður við lögreglumann.
þjóðtrúarinnar milli myndanna og
Bárðár Snæfelisáss og Hítar tröli-
konu.
Líklega úr kaþólskum sið.
í bókinni Heiðinn siður á íslandi
eftir Ólaf Briem, magister, er sagt,
að ómögulegt sé að segja með vissu
um uppruna myndanna, en líkleg-
ast sé, að þær séu gamlar, kaþólsk-
ar helgimyndir, en þjóðtrúin hafi
síðar gert þær að myndum hinna
heiðnu átrúnaðargoða héraösbúa.
Var tröllum líkari en mönnuin.
En úr því að myndir þessar eru
nú einu sinni tengdar nafni Bárðar
Snæfellsáss er ekki úr vegi ag rifja
lítillega upp nokkra drætti sögunn-
ar um hann.
Blóðbankinu
CFramháld af 1. öðu).
lifandi, en hann birtist mönnum
við og við, oftast búinn gráum
kufU eg hafði svarðreipi um sig
miðjan en klofakerlingu í hendi , ,
og í fjaðurbrodd langan og digr- ™ kostnaðl Vlð blÓðtOkU Og
an. Neytti hann broddsins jafnan, tilreiðslu jiess. St&rfsöini
er hann gekk um jökuiinn. bankans byggist því á vel-
vild fólks og skilningi, þann-
„Ég skai gefa þér ióna“. ig að það sé fúst að veita
| Þótt kynjasagan um Bárg Snæ- þessa þjónustu. Blóðtakan er
feiisás lýsi söguhetjunni fremur algeriega sársaukalaus og
sem trolli en manm, er auðseð, að ?, ....... ö
Utið er á hann öðrum þræði sem vel,dur enSUm eftirKOStum. -
góðvsjtt og bendir nafnið „ás“ til; Tekur hun um tiu mínútur.
þess, því að það heiðursnafn var '
jvart gefið trölli að uppruna og ætt. Þegar komnir 75.
j Þjóðsaenirnar sýna iíka, að fólkið j Bankinn hefir þegar tek- ,
- eru ■
úrj
Nú

Efnalaugarválar til sölu
Til sölu góðar efnalaugarvélar. bæði fyrir kemiska
hreinsun og litun. Upplýsingar gefa;
Jónas Rafnar í síma 2629 næstu daga kl. 7—B síðdegis og
SkarphéSinn Halldórsson, Akureyri, í síma 1795.
Útvarpið
11,00
13,15
15,15
17,00
IJtvarpið á morgun:
Fastir liðir eins og venjulega.
Morguntónleikar (plötur)..
Erindi: Saga og menning; I
(Vilhjálmur Þ. Gíslason út-
varpsst jóri).
Fréttaútvarp til ísl. erlendis.
Messa í kapellu háskólans —
(Prestur: Séra Jón Thoraren-
sen. Organleikari: Jón ísleifs-
son).
10,30 Barnatími (Þorst. Ö. Stephen
sen).
Tónieikar (plötur).
Erindi: Valtýr á grænni
treyju (Benedikt Gisiason frá,
Hofteigi).
21,15 Einleikur á fiðlu: Ingvar Jón-
asson leikur; .Jón Nordal að-
stoðar með uíanóleik.
21,40 Upplestur: „Lítill, dáinn
drengur", smásaga eftir Franz
Sillanpáá (Elías Mar rithöf-
ndur þýðir og les) .
Danslög (plötur).
Dagskrárlok.
gleymdi ekki, ag Bárður var 'góð-(ið 75 mönnum blóð, og
vættur. Menn hétu. á hann tii stór- þar á meðal nemendur
ræða og þrekrauna líkt og forðum Stýrimannaskólanum.
á 'bór 1
“ , . .. I verður leitað til stofnana og I
Morgum er kunn þofaravisan
20,20
20,45
22,05
23,30
Útvarpið á morgun:
Fastir liðir eins og venjulega.
18,55 Skákþáttur (Baldur Möller).
19,10 Þingfréttir.
20.20 Útvarpshljómsveitin: Þórar-
inn Gugmundsson stjórnar.
20,40 Um daginn og veginn (Þórar-
inn Grímsson Víkingur).
21^00 Einsöngur: Isobel Baillie syng
ur (plötur).
21.20 Erindi: Um ofneyzlu áfengra
drykkja (Bragi Magnússon
kennari).
2) ,45 Hæstaréttarmál (Hákon Guð
mundsson hæstaréttarritari).
22J0 Útvarpssagan: „Halla“ eftir
Jón Trausta; II (H. Hjörvar).
22,35 Dans- og dægurlög (plötur).
23,00 Dagskrárlok.
um Bárð. Hún var eins konar for
máli, er þófarar hétu á Bárð til
fulltingis cér:
Bárður minn á Jökli
ieggstu á þófið mitt.
Ég skal gefa þér ióna
og illeppana í skóna,
vettlinj á klóna,
þegar ég kann að prjóna,
naglabrot í bátinn þinn,
hálfskeifu undir hestinn þinn,
mórautt iamb og gimbursltel
og meira, ef þú þæfir vel.
Sjúkraflugvélin
íFramhaid af 1. sfðu),
hefir verið getið, og þótt nokk
uð vantaði á þá upphæð, sem
búast mætti við að fullkomin
sjúkraflugvél kostaði, teldi
hann málinu borgið og kviði
því ekki, að stranda mundi á
því, sem á vantaði. Vitað er
um, að nokkur meiri framlög
munu berast, m. a. utan af
landi.
Á förum til flugvélarkaupa.
Björn gat þess ennfremur,
að hann væri á förum til
Bandaríkjanna 22. þ. m. til að
leita fyrir sér um kaup á góðri
sjúkraflugvél. Hefir það áður
verið lítillega rætt hér í blað
inu. En vitað er, að völ er
mjög fullkominna véla til
sjúkraflugs í Bandaríkjunum
en þær eru nokkuð dýrar.
Sér um sjúkraflug á meðan.
Þá gat Björn þess, að sjúkra
flugið mundi ekki falla niður
meðan hann væri erlendís.
Hefði hann fengið Sigurð
Jónsson, flugmann, til að ann
ast það á meðan.
fyrirtækja og reynt að fá
hópa starfsfólks til að gefa1
blóð. Einnig er til þess ætl-J
azt að starfsfólk sjúkrahúsa'
gefi reglulega blóð til bank- j
ans. *
Vel menntað starfslið.
Forstöðumaður blóðbank-
ans verður Elías Eymunds-
son, læknir, en hann hefir
sérmenntun á þessu sviði og
í blóðsjúkdómum. Hjúkrun-
arkona bankans er Halla Snæ
björnsdóttir, sem hefir num
Germania —
— Þýzk menning ''
KVIKMYNDASÝNING
veröur í Tjarnarbíói í dag kl. 1,15. Sýndar verða nýjar
þýzkar fræðslukvikmyndir (Kulturfilme). Öllum er
heimill aðgangur en börnum þó aðeins í fylgd með full-
orðnum. Aðgangur ókeypis.
Dráttlistarsýningin
daglega kl. 10—22.
í Listamannaskálanum er opin
Tónlistarkynning í Listamannaskálanum. í dag kl.
8,30 til 10 verða leikin verk eftir Bach og Hándel. Dr Páll
ísólfsson kynnir höfundana og verk þeirra.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ ♦<»♦♦♦♦♦♦♦♦♦ ♦♦♦'<»
ið í Bandaríkjunum um slíka ^ J *
starfsemi.
ÞAKSKÍFUR
MUNIB-
Anglysio
Timannm
íslenzku þakskífurnar, þegar þér gang-
ið frá þakinu yðar.
SPARIB
málningu og annan viðhaldskostnað,
með því að nota
ÍSLENZKAR ÞAKSKÍFUR,
þær hafa þegar fengið viðurkenningu,
sem ódýrt, fallegt og varanlegt þakefni.
VERÐ
svipað og á þakjárni.
Gjjiirið pantanir t/ður tímanlega
ÞAKSKÍFUGERÐ
5630
SIMI
5630
r /u liggur leióin
SÆMVIINH nnr IB Y(B as HPí (EAJB
HiYKJAVÍK n SÍMI 7080
UM80DSMENN UM LAND ALLT
Vinnið ötullega að útbreiðslu TIMAIVS