Tíminn - 21.02.1954, Side 2

TÍMINN, sunnudaginn 21. febrúar 1954.
—
43. bla9.
Lífstíðarfanginn, sem er kunnur
fyrir rannsóknir á fugiasjúkdómum
Maður að nafni Robert Stroud þvi að upp úr sauð fliótlega með
situr nú sem Íífstíðarfangi á Alcat föður hans og honum. Stroud hélt
razeyju. Hann er sextíu og þriggja á ný að heiman í flokki mánna, cv
ára gamall og er kunnur fugla stefndu för sinni til Alaska. Þar
fræðingur um þver og endilöng kynritisf liann iéttúðugri konu, sem
Bandaríkin. Þetta er hár og grann r átti peninga inni hjá bakara nofekr
nr maður, hvasseygur og bláeygur j um.'Sendi húnStroud til að í’ukka
og hefir tvö morð á samvizkunni. inn, en hann elskaði konuna mjög
þótt hún væri ellefu árum eldri.
Hann hefir setið þrjátíu og sjö ár smnaðist honum við bakarann í
í fangelsi eða lengur en nokkur ann innheimtuförinrii og skaut hann.
ar afbrotamaður í Bandaríkjunum. jjann gaf sig strax fram við lögregl
Árið 1909 lokuðust járndyr fangels una yar jiann dsemdur í tólf ára
isins að baki honum. Og talíð er, fangelsi fyrir morðið og til þræik
að þótt honum yrði sleppt lausum unarvinnu.
í dag, myndi hann ekki geta ferðast1
um hjálparlaust, því að svo er allt xý iög, nýtt morð.
breytt frá því, sem hann átti að , 1913 var hegningarlögunum
venjast, sem frjáls maður. j breytt. Var hann þá fluttur til Kan
sas úr þrælkunarbúðunum. í fang
Tvisvar dæmdur til dauða. ! elsinu í Kansas fékk hann að rita
Tvisvar hefir Stroud verið dæmd kréf og iesa bækur. Fór hann í bréfa
ur til dauða og hann hefir oröið skóla og lærði stjörnufraeði og bygg
vitni að því að gálgi var reistur ingarfræði. Allt var þetta að þakka
handa honum — og rifinn ’iiður aft nýrri og mildari hegningarlöggjöf.
ur. t einn tíma voru um fimm Þremur árum síðar kom nýr fanga
hundruð kanarífuglar í klefa hans vörður í fangelsið, þar sem Stroud
og til hans var leitað um ráð viðs var_ yar þetta hálfgerður misendis
vegar frá sem þekkts fuglalæknis. maður og ilia þokkaður. Næst þegar
Enginn fékk leyfi til að heimsækja bróðir Strouds kom í heimsókn neit
hann, utan bróðir hans og fangelsis aði fangavörðurinn þeim um að ræð
presturinn. En hann mátti taka við ast við. Og daginn eftir framdi
bréfum og senda bréf og hafði leyfi Stroud nýtt manndráp. Er allir fang
til að lesa bækur og vísindarit. arnir voru saman komnir 1 matsal
Stroud er f fangelsi fyrir að hafa fangelsisins.reis Stroud á fæturog
drepið tvo menn, annan árið 1909 kallaði ókvæðisorðum til fangavarð
í landamærabæ í Alaska, en hinn arins, sem óð strax að honum með
árið 1916 í fangelsi. Stroud neitaði kylfuna á lofti. Skipti það engum
aldrei sekt sinni og sýnir það óvenju j togum, að Stroud þreif af honum
legan skapgerðarstyrk.
)
kylíuna og stakk hann með borð
hníf. Fangavörðurinn lézt samstund
Faðir hans var drykkjumaður.
Robert Stroud fæddist árið 1890 j
í Seattle. Faðir hans var ruddalegur Qg gáigínn rís.
drykkjumaður, sem barði konu sína j strax var farið með Stroud I
og börn og hafði framhjá með kon myrkan einmenningsklefa. Þar var
um. Af þessum ástæðum fór Stroud hann í fjögur ár á meðan reynt var
að heiman, er hann var þrettán ára ’ að fá hann dæmdan til dauða. Á
gamall, eftir að hann hafði reynt þgssum árum hafði hann ekkert
að ráða föður sinn af dögum. Hann samhand við umheiminn. Móðir
flakkaði i fjögur ár, en hvarf heim hans háðj harða baráttu fyrir lífi
að þeim tíma liðnum. Móðir hans hans fyrir ujan fangelsismúrana og
tók honum tveim höndum, en ekki útvegaði honum góðan lögfræðing,
var hann lengi heima í það sinn,1 sem ekki lá á liði sínu. Réttarhöld
I
voru löng og málið var rekið fyrir
hverjum dómstólnum eftir annan.
Að lokum kvað hæstiréttur upp
þann úrskurð, að Stroud skyldi
Útvarnið í dag: hengjast í fangelsisgarðinum. Hann
:?astir liðir eins og venjulega. var fiuttur í klefa dauðadæmdra,
3.1,00 Messa í dómkirkjunni (Prest- þar sem hann skyidi bíða aftökunn
Útvarpið
ir: Séra Pétur Magnússon í
ar. Ut um rimlagluggann gat hann
Vallanesi. Organleikari: PáU ... * , . ... . ,
ísólfsson). “ ZTuT T
33,15 Erlndi: „Þættir úr ævisögu ur’ hafðl mikil ahnf á hann, er
:arðar“, ^ upphaf erindaflokks hann Sa Þá reyna gálSann með
eftir George Gaœow prófessor sandpoka. Fékk hann hálfgert lost
við Washingtonháskólann í við að sjá það og upp frá því var
. New York (Hjörtur Halldórs- eins og öll árásarhneigð hefði horf
son menntaskólakennari þýðir jð honum. Nokkru áður en aftakan
og endursegir). átti að fara fram, gerði móðir .hans
38.30 Barnatimi. Isíðústu tilraunina til að fá hann
20.30 Erindi: Skálholt í skini ald-'náöaöan’ Hafðl hun samband viö,
anna (Ólafur B. Björnsson rit íorsetafrúna og varð það til bess,
stjóri).
21,10 Kórsöngur: Söngfélag verka-
" lýðssamtakanna í Reykjavik
syngur; Sigursveinn D. Krist-
insson stjórnar.
21,25 Upplestur og tónleikár.
22,00 Fréttir og veðurfregnir.
22,05 „Suður um höfin“: Hljómsveit
undir stjórn Þorvalds Stein-
grímssonar leikur.
22,35 Danslög (plötur).
23,30 Dagskrárlok.
Útvarpið á morgun.
Fastir liðir eins og venjulega.
20,20 Útvárpshljómsveitin, Þórar-
inn Guðmundsson stjórnar.
20,40 Um daginn og veginn (Eggert
’Þorsteinsson alþm.).
21,00 Einsöngur: Svava Þortijarnar
dóttir syngur; Fritz Weiss •
happel aðstoðar.
21,15 Erindi: Súezskurðurinn
(Högni Torfason fréttam.).
21,45 Erindi: Gæzluvernd Samein
að Wilson forseti náðaði hann.
Vildi gleðja móður sína.
Þótt hann slyppi með lífið, var
hann talinn hættulegur fangi og
var því. geymdur í sérklefa og mátti
ekki hafa samband við neirm. Hann
var mjög þakklátur móður sinni og
til að gleðja hana fór hann að máía
litlar myndir og jóiakort. En þá fór
sjónin að bila og hann varð að
hætta við að mála. Þegar svo var
komið, var lítið eitt linað á reglun
um, hánn fékk betra ljós og íékk
að hreyfá sig dagiega undir beru
lofti í litlum garði, sem var til þess
gerður.
Þá var þaS einn dag, að hann kom
auga á' lítinn fugl, sem ekki gat
flogið. Þetta var vængbrotinn spör
fugl. Hann batt nú spelkur við væng
inn, en þegar fuglinn var gróinn
sára sinna, var hann orðinn tam
uðu þjóðanna (Kr'.stján Al- jnn jvf0j-j.ru s;ðar fékk hann tvo
bertsson).
KOBEKT STROUD
fuglar í fangelsinu
búrum, sem hann bjó til sjálfur.
Síðan seldi hún þetta og gat lifað (
á því.
Fuglarnir veikjast.
Einn dag lágu tveir af fuglunum!
dauðir og fleiri voru veikir. Stroud
fór þá að kynna sér ýmislegt um
byggingu og sjúkdóma fugíanna í
bókum um það efni. Hann krufði þá
fugla, sem dauðir voru og gat komizt
að, af hverju sjúkdómurinn stafaði.
Brátt hafði hann kynnt sér þessi!
mál mjög ítarlega. Fékk hann leyfi
fangelsisstjórnarinnar til að standa
í bréfaskriítum við íuglafræðinga og
rita í vísindarit um hætti fugla og
þó einkum sjúkdóma í fuglum. Marg
ir fuglaeigendur víðs vegar um land
ið leituðu ráða til hans og veitti
. hann alla þá aðstoð, sem stóð í
hans vaidi. Hann varð brátt einn af
j lærðustu mönnum í Bandaríkjun
um um þessi efni. Heimilisfang hans
var Robert Stroud, pósthóif 7, Leav
enworth, Kansas, en það voru fáir,
sem vissu, að það var hegningar
fangi, sem þeir skrifuðust á við.
I
Bók um sjúkdóma í fuglum.
( Árið 1930 hófst útgáfa vandaðs
tímarits fyrir fuglavini. Efndi það
til keppni um beztu ritgerðina, er
ritinu bærist um fuglarækt. Stroud
vann íyrstu verðlaun. Ritstjórinn,
sem var kona, varð mjög undrandi,
er hún kom til Leavenworth til að
afhenda verðlaunin, sem var mjög
fallegur kanarífugl, við að sjá rit
gerðarhöfundinn í fangaklefa,
dæmdan í lífstíðarfangelsi. Varð
þessi fundur upphaf góðrar vináttu
og samvinnu, er varaði í nokkur ár.
Á þessu ári kom lagagrein inn í
hegningariögin þess efnis, að föng
um var bannað að eiga nokkur1
skipti við fólk utan fangelsanna.
Stroud var nú skipað að ljúka öll
um sínum viðskiptum innan sextíu
daga. Ritstjórinn hóf þá harða bar
! áttu fyrir því, að Sttoud fengi að
halda áfrám störfum sínum í somu
mynd og áður. Þetta bar árangur
og lagagreinin var ekki látin ná yfir
Stroud. Háskólinn í Kansas lét
Stroud fá alian útbúnað í fullkomna
rannsóknarstofu og lét ráða bót á
' sjónleysi hans.
Orðrómur gekk um það, að láta
Yfirlýsing
A3 gefnu tilefni vil ég upplýsa eftirfarandi:
Hin eftirsóttu sófasett, sem Bólstursgerðin, Brautar-
holti 22, hefir nú á boðstólum, heita „Nýjasta Max-
gerðin“. (3-rindurnar í þessi sett hefi ég teiknað og séð
um smíð'i á fyrir fyrirtækið, en ég er þar verkstjóri
yfir aliri grindasmíði. ■ ...—..'
Sófasett, sem aðrar verzlanir hér í bæ hafa á boð-
stólum og kalla „Nýjustu Maxgerðina", eru eftirlíking-
ar, sem ég ber ekki ábyrgð á grindunum í.
Max Jeppesen •
húsgagnasmíðameistari hjá
Bólsturgerðinni.
Eins ,og ofanrituð yfirlýsing ber með sér, þá eru það
við einir, sem framleiðum þessi margumtöluðu sófasett.
Við viljum um leið benda á, að hjá okkur starfa elnungis
færustu fagmenn. Kaupið húsgögnin hjá okkur, þið eruð
þá örugg með að fá fyrsta flokks vöru.
Bólsturgerðin I. Jónsson h.f.
Brautarholti 22
Símar 80388 — 82342

Eigendur International og Buda
dieselvéla!
Höfum fyrirliggj andi Cyl. fóðringar, stimpla og
stimpilhringa í International U D 18 og U D 18 A. og 1
Budda 6 DT 317.
Mjög hagstætt verð.
Ennfremur margar gerðir af rafkveikjum og vara-
hlutum til þeirra.
VéBamarkaðurinn h.f.
Ingólfsstræti 11. — Reykjavík.
Acra Seal
PLASTIC SPRAY
RAKAVARNAREFNI
fyrir rafkerfi bifreiða 0. m. fl.
GARÐAR GÍSLASON H.F.

22,00 Fréttir og veðurfregnir.
22,20 Útvarpssagan.
22,45 Dans- og dægurlög (plötur).
23,00 Dagskrái'lok.
kanarífugla. Hann byggði búr fyrir
þá og varpkassa. Brátt fór að f jölga
í klefanum hjá honum og hann fór
að senda móður sinni kanarífugla í
| ætti Stroud lausan, en í staðinn
I var honum meinað að hafa tekjur j
(af störfum sínum, en þær tekjur
j voru látnar renna til fangelsisins.
, Missti þá Stroud áhugann fyrir um
I heiminum. Hann sleit sambandl I
s:nu við ritstjórann og um þessar j
mundir lézt móðir hans. Hann helg ■
, aði sig nú námi og rannsóknum og !
' árið 1942 lauk hann við að rita hið
J fræga verk sitt um sjúkdóma í fugl1
um.
, Fluttur til Alcatraz.
! Hann féil í ónáð hjá nýrri fangels
isstjórn og henni tókst að fá hann
fluttan í mikið verra fangelsi, til
hinnar óhugnanlegu eyjar -Alcatraz.
Þar var hann feettur til strangrar
vistar, sem hættulegur maður:
Þarna hóf hann að iæra réttarsögu j
og byrjaði einnig að rita ævriögu 1
Herranótt Menntaskólans 1954.
„Aurasálin’V
Gamanleikurinn
eftir Moliére.
Leikstjóri: Einar Pálsson.
p', ^ t. /1 r.
Sýning mánudagskvöld klukkan 20.00.;:
Aðgöngumiðasala í Iðnó frá klukkan 2 á mánudag;-
sína. Árið 1946 gerðu fangarnir upp
reisn. Reyndi Stroud að miðla mál
um en varð að leita skjóls hjá sam
föngum sínum, er lágu undir stöð
ugu kúlnaregni og sprengjukasti.
Eyðilögðust þá margar bækur hans.
Síðar tók' fangelsisstjórnin' handrit
ið af ævisögu hans í sína vörzlu og
öll forréttindi voru tekin af honum.
Fuglavinur reyndi að hafa samband
við hann, en allar leiðir voru lokað
ar.
Eeyndi að fyrirfara sér.
Stroud varð nú mjög örvinglaður.
Hvað eftir.. annað var reynt að fá
harin náðaðann, en án árangurs,
jafnvel þótt viðurkennt væri, að
rannsóknir hans á sjúkdómjum fugía
hafi orðið til gagns fyrir allan heim
inn.
Á jólunum 1951 reyndi Stroud að
fremja sjálfsmorð með því að taka,
inn svefnlyf. Komust menn að þessu
í tíma og var dælt upp úr honum.
Þegar dælt var upp úr honum, kom
einnig hylki, er hafði að geyma
áskorun til yfirmanna fangelslsins
um það, að kunngera ævisögu hans.
Stroud dvelur nú í einmennings
klefa í Alcatraz. Hann trúir því
stöðugt, að forsetinn, munl . náða
hann og veit, hvað hann ætlar að
gera, er hann sleppur ú. Hann ætlar
að reka fuglabú og helga sig fugla
vísindum síðustu árin.