Tíminn - 09.06.1954, Blaðsíða 4

Tíminn - 09.06.1954, Blaðsíða 4
4 TÍMINN, miðvikudaginn g. júní 1954. 126. blaff. MARIA JÓNSDÓTTIR María Jónsdóttir var fædd 19. ágúst 1874 á Litla-Hamri í Eyjafirði. Faðir hennar var Jón bóndi Davíðsson er lengi bjó á Kroppi, Hvassafelli og síðast í Reykhúsum. Davíð faðir Jóns bjó á Litla-Hamri í Eyjafirði. Hann var sonur Jóns vefara á Kroppi, Jóns- sonar bónda að Grund í Þor- valdsdal, Jónssonar á Djúp- árbakka (d. 1765), Rögnvalds sonar á Hámundarstöðum og Öxnhóli, Jónssonar á Kross- um, Rögnvaldssonar á Kross um Jónssonar prests Þorgeirs sonar á Grund í Svarfaðar- dal, sem talinn er sveinn Jóns biskups Arasonar. Móðir Maríu, fyrri kona Jóns Davíðssonar var Rósa Pálsdóttir hreppstj óra frá Tjörnum í Eyjafirði og kona hans María Jónsdóttir á Keldulandi, Jónssonar. Afi Maríu, Davíð á Litla-Hamri og séra Magnús Jónsson í LaufáSi faðir Jóns heitins Magnússonar forsætisráð- herra og þeirra systkina voru bræður. En Rósa móðir henn ar var systir Pálma heitins Pálssonar yfirkennara. Bræð ur Maríu voru þeir Davíð Jónsson hreppstjóri á Kroppi í Eyjafirði og Páll Jónsson, er var kennari á Hvanneyri og bóndi í Einarsnesi í Borg- arfirði. Systir hennar er Sig- ríður hét, dó á æskuskeiði. Ættir þær, sem hér voru nefndar, voru báðar merkar og þekktar bændaættir úr inn og útsveitum Eyjafjarðar. María ólst upp í föðurhús um á Kroppi fram um ferm- ingaraldur, en um það leyti missti hún móður sína, síðan á Hvassafelli en þar giftist faðir hennar öðru sinni Sig- ríði Tómasdóttur ekkju Bene dikts Jóhannessonar bónda þar. Um aldamótin flutti fjölskyldan að Reykhúsum. Vorið 1902 var „mikið um sólskin og sunnanvind“ í Reykhúsum, er hinn lífsglaði og glæsilegi unnusti hennar, Hallgrímur Kristinsson, reið í hlað. Hann hafði áður frá 17 ára aldri til tvítugs verið vinnumaður hjá föður henn ar í Hvassafelli. Um sumarið giftust þau María og árið eftir tóku þau við búi í Reyk húsum. Um svipað leyti og þau María giftust gerðist sá at- burður, er mestu réð um framtíð þeirra hjóna. Hall- grímur var kosinn kaupfé- lagsstjóri Kaupfélags Eyfirð- inga. Hallgrímur gat því lítið dvalist á heimili sínu, því að þótt aðeins séu 8 til 9 km frá Reykhúsum til Akureyrar, var það í þá daga of mikil vegalengd til þess að ferðast daglega. — Þá voru ekki bíl ar. — Þannig var það um 15 ára skeið að Hallgrímur hafði umfangsmiklum 'úörí- Xirn að gegna utan heimiiis og oft erlendis síðari árin, en Maria lagði nótt með degi við búskapinn heima í Reyk húsum. Þegar húsbóndinn var heima, var skrafað um nýjar framkvæmdir, búskapinn og börnin. Einn sunnudag sum- arið 1911 var ég ásamt föður mínum gestur í Reykhúsum. Það var fagur dagur með glaða sólskini og sunnanblæ. Mikið var um nýjar fram- kvæmdir úti og inni. Rædd- ar voru framtíðaráætlanir um fegrun staðarins, aukna nýt- ingu laugahitans og grósku moldarinnar. Hjá húsbænd- unum logaði húgsjónaeldur- inn skært og mundin var hlý. Þessi litla jörð varð feg- urra og stærra býli með hverju ári. Forlögin höfðu samt gert aðrar áætlanir og þeim varð að fylgja. Þegar aðalstöðvar Sam- bandsins voru fluttar til Reykjavíkur, varð Hallgrím- ur að hafa þar fasta búsetu. Fluttust þau hjónin suður til Reykjavíkur með börn sín vorið 1918 og bjuggu í Þing holtsstræti 27 og eignuðust þar glæsilegt helmili. Mér er minnisstætt haust- ið 1918 er spárska veikin gekk í Reykjavík, ég var svo heppinn að vera í skjóli þeirra hjóna þann tíma. Allir á heimilinu að Maríu undan- tekinni lögðust svo að segja samtímis. Voru þaö átta manns og sumir uröu mjög veikir. María hjúkraði öllum af stakri umhyggjusemi næt ur og daga. Þegar við spurö- um hana, hvovt hún væri ekkert veik eða livort hún væri ekki alveg uppgefin, svaraði hún að það vævi langt frá því.„Og eins og þið sjáið jhefi ég engan tíma til þess.“ Þannig var María alla tíð, einatt vinnandi fyrir heimili sitt, hvort heldur það var tnorður í Reykhúsum eða hér í Reykjavík. Hún var þrek- mikil og sýndi það aldrei bet jur en þegar raunir steðjuðu að. Hún var mjög hlédræg að eðlisfari, en ágætlega 'greind eins og hún átti ættir til og skemmtileg og hnjttin í orðum, þegar hún var með vinum í fámenni. Þau María og Hallgrímur ejgnuðust 4 börn, en þau eru Jón bóndi í Reykhúsum, Kristinn starfsmaður hjá Sambandinu í Leith, Sigríður gift Ingvari Brynjólfssyni Menntaskólakennara í Rvík og Páll sýslumaður á Sel- fossi. 30 janúar 1923 andaðist Hallgrímur Kristinsson og um vorið sama ár fluttist María aftur að Reykhúsum með börn sín. 1932 fluttist hún enn til Reykjavíkur og hélt heimili fyrir börnin, er þau voru sum við nám en ónnur í atvinnu. Jón sonur hennar fluttist aftur að Reykhúsum 1942 og tók par við ’cúsforráðum )g síðan hefir María ýmist dval ist með hcnum eða dóttur sinni hér syðra. Iiún hélt fótavist til síðasta dags eJt andaðist aðfaranótt annars júní sl. tæplega áttræð. i Eg flyt börnum hennar og venzlafólki innilegustu sam- úðarkveðjur frá gömlum vin um þeirra hjóna og starfs- mönnum Sambandsins. Hallgrímur Kristinsson vann héraði sínu og landinu í heild ómetanlegt gagn sem forustumaður samvinnu manna. Það gerði kona hans elnnig. Vegna almennings- heilla og þess góða málefnis, er maður hennar barðist fyrir lét hún sér lynda að hann væri meira að heiman en heima um langt árabil. Það var fórn, sem þau komu sér saman um að færa göf- Ágúst L. Pétursson hefur sent mér eftirfarandi vorvísur: Vorið kæra völdin fær, völlur grær í næði. Sólin skær og blíður blær blessun ljær og gæðf. Út um flóa, fjörð og mel fugla jþróast hlátur, syngja lóur víða vel, vellir spói kátur. Ástarþáttin þröstur kær þylur dátt í runni. Allt er kátt, sem andað fær úti í náttúrunni. Lífsins giftu lýðir sjá litaskipti á túnum. Fönnum svipt og fagurblá fjöllin lyfta brúnum. Brjósti hallar báran tær bergs að stall með lotning. Við þig spjallar blíður blær blessuð fjalladrottning. Gyllir sólin víðan völl, vellir spói út við fell, hillir uppi yztu fjöll, ellirotin þiðna svell. Prýðir vorið loft og láð laða blóm á hverjum stað, hlíðaskrautið hreint og fáð, hvað er fegri sjón en það? Þá liefur A. L. P. sent mér eftir- farandi brot, sem hann gerði fyrir j <»-»._______________________________ 25 árum, þegar Xhaldsflokkurinn skipti um nafn. Ýmsir munu hafa lært þetta kvæði þá. Það virðist ekki úr vegi að rifja það upp nú, þar sem nafnaskipta þessara hefur nýlega verið liátíðlega minnst af viðkcmandi flokki. Kvæðið er svona: Allir þekkja íhaldsflokkinn, er hann djúpt í glöpum sokkinn, svartar virðast sypdir hans. Þennan flokk, ineð .nafnið nýja nokkrir hefja upp til skýja þegnar bíindir þessa lands. Flestu hafði’ h’ann týnt og tapað, traust sér ekki fékk hann skapað, verkin hans ei voru góð. Fagurt nafn með frelsisljóma Fróns um byggðir skal nú hljóma til að ginna þreytta þjóð. Flokkurinn hafði fataskipti, fornum af sér tötrufn svipti óhreinum á ýmsan hátt. Sjálfstæðis hann fór í fötin fjölmörg þó á ihaldsgötin horfa megi hátt og. lágt. Fj'lgir honum sægur saka, sjóðþurrðir og vaxtataka og geysi stóru gjaldþrotin. Banka-töpin býsna háu bruðl og eyðsla í stóru og smáu og ótal fleiri afglöpin. Svo látum við baðstofuhjalinu lokið í dag. Slarkaður. ugri hugsjón. Samvlnnur-J menn í Eyjafiröi og um land , ! allt standa því í mikilli þaltk: ! lætisskuld við þau hjónin, | skuld sem aðeins verður greidd með því að halda á lofti þeirri hugsjón, sem var þeim heilagt málefni. Þau María og Hallgrímur voru bæði sannfærð uin fiam hald lífsins og vaxandi sálar þtoska hvers einstaklij'.gs á nýjum sviöum tilverunnar.1 Nú þegar María er laus við ^ hkamsfjötrana og hin dag- legu st.örf í heimi hér, finnst mér líklega tilgetið að hug-^ ur hennar leiti til átthag-, anna, þar sem hann dvaldi öllum stundum. Mun þá ekki staðnæmzt á brekkunni hjá Reykhúsum? Þaðan blasir við hið blómlega og fagra hérað. Nú er þar „nóttlaus voraldar veröld“, hugsjóna- eldurinn logar skært, og það er „mikið um sólskin og sunnanvind." H. Sigtryggsson. Húsmæðraskólinn á Löngumýri Laugardaginn 15. maí sl. var Húsmæðraskólanum á Löngumýri slitið i 10. sinn. í tilefni af tíu ára afmæli skólans fóru fram mikil há- tíðahöld í skólanum þann dag. Mættir voru nemendur úr öllum árgöngum skólans, komnir víðsvegar að af land inu. Munu um 150 manns hafa setið að boröum við sam eiginleg veizluhöld. Frk. Ingi björg Jóhannsdóttir skóla- stýra setti mótiö með ræðu og bauð námsmeyjar vel- komnar og þakkaöi þann hlý hug, sem þær sýndu sínu gamla skólaheimili með þvi að fjöimenna á þetta afmæli skólans. Einn nemandi frá hverjum árgangi fluttj á- varp og séra Lárus Arnors- son á Miklabæ og Halldóra Eggertsdóttir fluttu ræður. Á milli ræðanna var söngur RAFTÆKJAEIGENDUR! Tryggjum yður langódýrustu viðgerðirnar og var- anlega endingu tækjanna. Útvegum varahluti í tryggð tæki og eigum ýmsa hluti, sem aldrei hafa fengist hér áður, svo sem fyrir Connor þvottavélar og sjálfvirk ískerfi. Allur bilunarkostnaður, vinna, varahlutir, flutn jngur og tenging — er innifalinn. Munið að vegna vöntunar varahluta, er oft eina ráðið til aö halda við raftækjum, að tryggja þau. Að gefnu tilefni skal tekið fram, að tilgangslaust er að biðja um varahluti í ótryggð tæki, þar eö trygg- ingin rekur eigi raftækjaverzlun. Muniö að það borgar sig að tryggja, áður en tilun ber að höndum, og að vilanir á þvottavélum og iskerfum geta kostað yður kr. 2 000,00 — 3 500,00. Munið ódýrustu raftækjatryggingar Evrópu. Virðingarfyllst, Raftækjatryggingar h.f. TJARNARGÖTU 3. og gleðskapur og um kvöldið var dans stiginn. Á þessum tíu árum hafa útskrifazt frá Löngumýrar- skóla 333 nemendur. í vetur voru þar 35 fastir nemendur og 4 óreglulegir nemendur. Fæðiskostnaður nemenda var kr. 11,25 á dag og allur kostn aður kr. 3300,00 til 3500,00. í vor verða haldin þar nám skeið sem standa í tvo mán- uði og verður kennt í flokk um, hver fl. í 12—14 daga. Kennt verður mest í fyrir- lestrum og lögð megináherzla á að glæða ást og virðingu nemenda á þjóðlegum verð- mætum. Einnig verður söng- kennsla allan tímann. Það er alltaf fagnaðarefni, þegar góðir draumar rætast. Það eru nú liðin tíu ár síðan frk. Ingibjörg Jóhannsdóttir (Framhald 6 6. bIBuó Verksamband rafvirkjameistara Sími 8 28 41 — Laufásveg 36 Annast allar verklegar framkvæmdir í rafvirkjaiðn. . Viðtalstími 5—7. Frá gagnfræðaskólum Reykjavíkur: Þeir nemendur, sem ætla sér að sækja um skóla- vist næsta vetur í 3. og 4. bekk (jafnt verknámsdeild sem bóknámsdeild), þurfa að gera það dagana 9.—12. júní í skrifstofu fræðslufulltrúa, Hafnarstræti 20. — Umsækjendur hafi með sér prófskírteini frá í vor. Skrifstofa fræðslufulitriia.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.