Tíminn - 14.08.1954, Blaðsíða 5

180. hlað.
TÍMINN, laugardaginn 14. ágúst 1954.
6
Limganl. 14. ágást
Álit rauða hersins
á kjarnorku-
sprengjum
ERLENT YFIRLIT:
ao og Malenkoff
Kínverjar eru nú háðfr Riissmn, en ólík-
legt að þcir uni því til lengdar
ingum sé vel stjórnað, og lannske
að sömu leyti betra fyrir þá, að
aðrir en þeir séu taldir bera ábyigð
ina. Þetta breytist hins vegar, ef
Kínverjar styrkjast og kjósa að
ráða mestu eða öllu.
Nokkrir af leiðtogum brezka Al-
þýðuflokksins með þá Attlee og
Bevan í fararbroddi, eru nú á leið
til Kina í boði stjórnarvaldanna
þar. Perð þessi er þó farin að frum-
kvæði brezka Alþýðuflokksins, því
að á seinasta flokksþingi hans var
Þjóðviljinn birti 10. þ. m. Isamþykkt að vinna að því, að nefnd
þýdda og endursagða kafla!íra dokknum gæti kynnzt ástand-
U1 giem um jamoi^ U 1'1"1 j aði þessu á þann veg að bjóða sendi ^ Kína? Hver er hinn raunverulegi
aði, sem hann segii vera ert nej-ncj frá Alþýðuflokknum í opin- húsbóndi í Norður-Kóreu og Man-
Hver ræður í Mansjúríu?
Tökum dæmi. Hver ræður fram-
vegis stefnu Vietminhs í Indó-
ir rússneskan prófessor
hershöfðingja, Olisoff
°S. bera heimsókn.
að ] Á ieið sinni til Kína kom sendi-
sjúríu. Það er kunnugt, að Rússar
komu upp her Norður-Kcreu á I
MALENKOFF
hafi birzt í dagblaðinu Rauðu
stjörnunni í Moskvu, en
Rauða stjarnan er, eins og
kunnugt er, talin málgagn
rauða hersins, og túlkar sér-
staklega ■ skoðanir hinna
rússnesku hershöfðingja á
hermálum o. fl. Þótt Þjóðvilj
inn sé óáreiðanlegt blað, ekki
sízt I heimsmálum, er ekki
takmarkaða olíu, árleg stálfram-
STÓRT OG SMÁTT:
Stækkun Reykja-
víkur
í síðustu Árbók Reykja-
víkur eru fróðlegar upplýs-
ingar um fólksfjölgun í Rvík.
Um aldamótin 1800 voru íbú
ar kaupstaðarins rúml. 300.
Um miðja 19. öldina voru
þeir um 1150. Árið 1870 eða
fjórum árum áður en ísland
fékk stjórnarskrá voru þeir
irúml. 2000, en árið, sem þjóð
in fékk heimastjórn (1904)
rúml. 8300. Árið 1907 komst
íbúatalan yfir 10 þús., árið
1923 yfir 20 þús., árið 1932
1942 yfir
50 þús.,
og um síðustu áramót var
hafði það þó verið óvíst, hvortPeking og það er ekki aiveg vist, leiðsla þelrra er enn ekki nema 30 ?S. Um+r°USl“n I
sendinefndinni gæfist kostur á að ^ að Rússar og Kínverjar séu ásáttir millþ Smál. (stálframleiðsla Banda nun relt um ”” þusunair. Ar-
til Moskvu virðulega en að snið-
ganga hana.
hitta þá. Eftir mikla íhugun virðast J um, hvorir þeirra skuli raunveru- rliíianna er 100 millj. smái.), og 111 1902, 1904, 1905, 1921,
forráðamenn Rússa hafa talið hyggi. iega ráða í Norður-Kóreu. Hver fiutningaleiðir milli Kina og Sovét- 1932» 1935» 1937, 1938 og 1941
legra að gera komu nefndarinnar ræður í Mansjúríu í raun og veru? rik;janna eru örðugar. Við þetta var fólksfjölgunin í Reykjá-
Kínverjar vilja ráða þar, en geta bggtist svo, að Malenkoff hefir lofað vík meiri en í landinu í heild
tryggt þar nægar varnir, nema rússnesku þjóðinni að auka stór- 1 og á árunum 1942—’47 var
Margt bendir til, að Russar séu þeir fái vopn frá Rússum. Það er lega framieigslu neyzluvara næstu htm 73___99% af fiölgun bióff
ekki að öllu leyti ánægðir með þetta þetta, sem veikir Kínverja í tam- fimm árin. Geta Rússar því veitt arinnar í bví sambandi1 má
ferðalag. Ymsir fomgismer.n búðinni, að þeir eru enn upp á Kínverium verulega hjálp? , armnar. 1 pvi samDanai ma
ástæða til að ætla að rangt brezka Alþýðuflokksins hafa halclið { Rússa komnir að ýmsu leyti. Ná- svarið við þessari spurningu getur fe a ^es.®’ a J° °lio4nJ<v.
astæoa 111 ao æua, ao ranöt (þvl fram_ að reyna ættl að iosa um kvæmar upplýsingar eru ekki fyrir ráðið öriögum Asíu. Þessu verður innar siðan um 1940 hefir
Sé farið með ummæh russ- ^ tengslin milli Rússa og Kínverja hendi um það, hvernig ástatí er ekki svarað nú, svo öruggt sé. Það verið mun meiri hlutfalls-
neska hershöfðingjans. En með því m. a. að gera Kínverja raunveruiega í Mansjúríu. Rússar virðist heizt sjáanle^t, að hin tak- lega en fyrr. Mesta fólks-
mörgum mun vera forvitni á fjárhagslega óháðari Rússum en hafa a. m. k. formlega sleppt yfir- markaða geta Rússa muni tak- 1 fjölgun hlutfallslega, sem
að vita, hvernig hernaðar-, Þeir eru nú. Þessi stefna ei byggð ( ráðum yfir atvinnuvegum landsins marka uppbygglngU Kína. Sam- 'orðið hefirí Reykjavík á
sérfræðingarnir rússnesku á í>vl< að auðveldara muni vera fyr- (0g auðlindum, en sérfræðingar kvæmt nýbirtum samningi ætla 1 ejnu ór; var ár;A 1902 15 42
líta á kjarnorkusprengjur Og lr vesturveldin að ná samnmgum þeirrá eru þar enn og viðreisn RúSSar að lána Kínverjum 5000 Hver verður íb'úatala
áhrif beirra á gane stvriald- vlð K nverja en Russa- AoaUals- , íandsins er háð kunnáttu þeirra og minj. rúblna með 3% vöxtum. Þetta
I þeirra a gang styrjad , ma5ur þessa viðhorfs er annars efnahagslegri aðstoð Rússa. er lhlu meiri upphæð en Bandaríkm Reyk3avikur _
létu Vestur-Þý zkaland eitt fá sem mot» ef. Þioðm verður þa 300
gjafafé fyrsta ár Marshallhjálpar- .þúsundir?
innar. Sovétríkin virðast ekki hafa
j_____ þessa viðhorfs er annars efnnhnD'sietrrí n«st.n« w.iVssa ~1«_« ZLLL-* ________t».4~ KeyKjaviKur um næstu alda-
ar, ef til kærni. 1 Nehru hinn indverski. Hér eins og ,
Hinum rússneska hershöfð í fleiru, skilja leiðir vinstri manna Efnahagsleg aðstoð Rússa
ingja og prófessor farast m.' í Bretlandi og hægri manna í Banda við Kínverja.
a. orð á þessa leið, samkv. riklunum, er telja Kínverja .ennj vitneskjan um efnahagslega sam neinn möguleika til að veita aðstoð
þýðingum Þjóðviljans: jhættulegri og ósattfusan en Russa. jvinnu Rússa og Kínverja er nokkuð í neitt svipuðum stil við Marshall-
TTrelit hpmiíiMÍroA ' Sambúð Russa og Kmverja er | meiri vestan járntjalds en um hina hjálpina.
„Uisht hernaðaraðgerða annars aiimlkið rædd um Þessar póiitisku samvinnu, en samt er hún |
eru ekki komm undir því, að mundir og þykir þvi hlyða, að rexja einnig takmörkuð. Árið 1952 fór Taflstaða Mao.
notaðar verði kjarnorku- hér efni greinar, sem hinn kunni kinversk viðskiptanefnd til Moskvu, ’ Niðurstaða þessara hugleiðinga .
sprengjuflugvélar, heldur blaðamaður Anthony Dorset hefir náði mjög takmorkuðum arangn. er helzt sú, að fyrst um sinn verða llls- Bondl a Norðaustur-
Ötíðinni linnir ekki
Enn er sama ótíðin í sveit-
um um mikinn hluta lands-
munu hermennirnir á vjg. nylega skrifað um þessi mál:
vellinum ráða úrslitum." I
Hann segir ennfremur, að,“ of “°*
í fyrrahaust voru því gerðir við- Rússar einir um að veita Kínverjum landi, sem hefir fært dagbók
bótarsamningar. Samkvæmt þeim fjárhagslega aðstoð og á meðan í 50 ár, hefir látið svo um
eiga Rússar að veita aðstoð við 140 hafi þeir aðstöðu til að hafa veru mælt, að júlímánuður s. I.
biaínorlIUSDrenEiur hafi að , - Það he»h veh8 haldiö mikiui sérstakar framkvæmdir, er stefna leg áhrif á stefnn kinversftu stiórn- muni vera einn hinn votviöra
vL nii'ög mikla hættu i för »■'. »„ vegar „uni kUfversra samasti „ar í sveit i „vi tima
. . . ,.__.. . og en oga=nhæ ei nan po namuvmnsluna og fjolga orkuver- stjórmn hafa þá aðstoðu að krefj- „vKvminv uio hmo-A
m ð sei fynr obieytta bOlg- ekki með öllu. Rússnesku blöðin um. Rnnfremur segir, að stefnt sé ast verulegra framlaga frá Rússum. . , * .S
ara, en séu „áhrifalausar í.eru full af hrósi um Kínverja og að þvi, að Kína verði orðið efna- jafnvel þótt Mao ætli ekki að fara ist fær. vunif’ sem . menn
orrustum.“ j flest tækifæri eru notuð af beggja lega sjálfbjarga. 1959. M. a. skulu sömu leið og Titó, geti hann ógnað Sd'ðu ser 1 slattarbyrjun um
Um kjarnorkusprengjur halfu tu að !vsa yfil' eagnkvæmri Kínverjar þá geta unnið sjálfir allt Rússum með því. Ef Rússar tak- heyskap á þessu sumri. Gras
Bandarikinnnn wgir honn vmattu og emdresnum ásetningi það stálj sem þeir þarfnast> og marka aðstoðina líka meira en Kin- spratt með afbrigðum vel í
samkvæmt fróvnrn ninðvili ’ beggJa.um að vmua að framgangi eiga hinar nýju stálsmiðjur að vera verjar telja eðlilegt, geti Mao líka vor, víðast hvar, sem kunn-
am a?bintfl bfíi veí á hommumsmanfs- .Af orðataP °f í Mansjúríu og Norður-Kina. > hótað með því að afla aðstoðar Ugt er - en lítið verður nú
^ 1 ■6nð blæ þessara yfirlýsmga má þo nokk,. Það væri heimskulegt að gera lítið annars staðar frá. Japanir gætu t. h;á mörgum úr þeirri góðu
„gert alltof mikið ur eigm- uð marka hyermg sambuð þeirra úr þeim fyrirætiunum, sem kín- d. veitt Kínverjum mikla aðstoð lnnskor„ som i vændum var
Ieikum og afleiðingum atóm- Þróast og hvaða breytmgar verða a verska stjornin fæst nú við að 0g hafa líka mikla þörf fyrir við- T. , -
vopns“ og hafi þetta verið henni. ' framkvæma í þágu efnalegrar skipti við þá. Þjóðverjar munu einn et 110111 ne 01 ven0 s aP egn.
gert til að „hafa áhrif á skoð Lítum fyrst á pólitísku hiiðina. viðreisnar. Iðnaður Kína er nú á ig fúsir til þess að bjóða fram tækm ! , _ ,
anir manna víðs vegar um enn lægra.?tigi en iðnaður Rúss- lega aðstoð og að veita lán til lengri ^tSriSCIIll
;j arsjóðs verkaraanna
heim off skelfa menn með aÖ áUtl Slðan ,Stahn íeU tra' Hann lands var 1919, en samt ætla Kin tíma, ef keyptar eru af þeim vél-
ógnum kiarnorLSvr£l<£r“ f meiri. Personuleg s ærð ;fheiml veriar a« hata náð Því marki 1959, ar. Bretar hafa þegar viðtæk við-
ognu.n KjarnorKustyijaiaai kommúmsmans en Malenkoff og er er tók Rússa 15 ár að ná á sinum skipti við Kinverja Til viðbotar
Og bætir Siðan Við. „Það traustari í sessi. Hann gerir tdkall tima. pað er iika næsta ótrúlegt, að öllu þessu er svo það, að Kínverjar
eru vissulega til varnir gegn til þess að vera andlegur leiðtogi það takist_ þrátt fyrir mikla hjálp gera sér áreiðanlega ljost> að vestur 1
kjarnorkuvopnum----------Iler- allra byltmgarhreyfmgar^ í nylend erleiidis írá. Hvað mikla hjálp geta veldin ráð yfir langmestu lánsfé, en 1 Samkvæmt
menn, sem eru vel undirbún- um °B hálfnýlendum Asíu, Aíriku Rússar líka veitt? Munu þeir fall- það er lánsfé, sem Kína þarfnast, Byggingarsjóð
ir og þjálfaðir til aðgerða í og Suður-Ameríku. Hann er nú ast á> að Kj'nve^jar fái aðstoð þar sem útflutningur landsins er sem birt hefir verið, hafa
kjarnorkustyrjöld geta fram sams k°nar merkisben kommúmsm annars staðar frá, t. d. Japan? enn mjög takmarkaður. Kína heíir alls verið veitt úr sjóðnum
- - • ans 1 Þessum alfum 0S Ijenin var a - þannig vissulega aðstöðu til þess lán til 833 íbúa frá upphafi
skýrslu um
verkamanna,
kvæmt þær með góðum ár- sinnI tíð f Evropu. eíhs og ei- geta Örlagarík spurning. ð k Ýi Snvétr{kiri til flð láta ,
angn Bandarískir áróð- Rússar látið sér þetta vel líka. Aðal Rússar munu að sjálfsögðu gera sem mest af hendi rakna, a\veg Íá, ^Í'ndlliónir^^króna111 Af
ursmenn hafa lialdið þvi atriðið fyrir þá er, að þessum h.-eyf- sitt ítrasta til þess, að iðnaður Kína eins 0„ t d yestur Þýzkaland hef'r nal' milljonir krona. Aí
fram--------að Japan hafi gefj.............. ................-......... . beitt ;essari aðferð f Ekiptum sín. þessum 833 íbúðum eru 437 í
ist, upp vegna kjarnorkuár-
ásanna á Hirosima og Naga- j vopnun, en tala í þess stað
saki. Þetta er ekki rétt. Kjarn, eingöngu um að banna notk-
orkuárásir bessar höfðu enga 'un kjarnorkuvopna. Sjálfir
liernaðarþýðingu-------“ í eiga þeir stærsta her i heimi,
Hér verður að sjálfsögðu | vel búinn að skriðdrekiun,
ekki um það dæmt, hvort sú, fallbyssum, flugvélum og öðr
athyglisverða skoðun á notk um þeim drápstækjum, er
un kjarnórkuvopna í ófriði,
sém þarna kemur fram af
hálfu rússneskra hershöfð-
ingja, hafi mikið eða lítið til
síns máls. En greinin í Rauðu
stjörnunni, ber það með sér,
alveg ótvírætt, að ráðamenn
rússneskra hermála eru enn
þeirrar skoðunar, að það séu
hennennirnir á vígstöðvun-
uin, sem ráði úrslitum í styrj
öld, ef til kemur.Mestu skipti
enn að hafa öflugan her til
sóknar eða varnar. Þegar á
þetta er litið, verður það vel
skiljanlegt, hve tregir Rúss-
ar eru til að fallast á sam-
komulag um almenna af-
landher geta að gagni komið.
Samkvæmt skoðun þeirri,
sem fram kemur í Rauðu
stjörnunni, myndi það litið
draga úr striðshaéttunni,
þótt kjarnorkuvopn yrðu
lögð niður. Það eru hvort eð
er ekki þau, sem „ráða úr-
slitum“ eftir því, sem Ólisoff
hershöfðingi segir. Það eru
„hermennirnir á vígvellin-
um,“ sem mestu máli skipta
um það, hvort árennilegt er
að leggja út í styrjöld eða
ekki.
Ef ganga ætti út frá, að
hin rússneska skoðun hefði
við rök að styðjast, ætti það
um við Banúaríkin. Það er þetta Reykjavík, 100 í Hafnarfirði,
vissulega að draga nokkuð viðhorf, sem Bretar gera sér vonir 55 á Akureyri, 38 á Siglufirði,
úr þeim ótta, em nú er ríkj- um að geta notfært sér, ef það 34 á ísafirði og 20 á Akra-
andi víða um heim í sam- \ tekst að leysa Kóreudeiluna og bæta nesi. Allir kaupstaðirnir (13)
hafa fengið eitthvað af þess
um lánum, nema Seyðisf jörð
ur. Af kauptúnunum (þorp-
unum), sem eru um 50 tals-
ins, hafa aðeins 12 fengið
samtals 56 lán. Eru þar efst
á blaði Bolungarvík og Dal-
bandi við ægimátt kjarnork sambúð Kina og Bandaríkjanna.
unnar. Væri það rétt, sem j -■nJsz_-------
haldið er fram í Rauðu stjörn «!..„**. ^
unni, ættu að vera minni lík-jSííaiaa J Iir111 • • •
ur fyrir því, að gripið yrði til I (Pramhald a; 3. sfðu.)
vopna, sem sýnt þætti, að 24.3 millj. og í sýslum 484,4
ekki gætu ráðið úrslitum í millj. og 20.6 millj.
styrjöld, heldur aðeins leittj f Reykjavík námu álagður J vík með 10 lán hvert og Djúpi
hörmungar yfir báða aðila, j tekjuskattur á einstaklinga ^ vogur með 8 lán. Eru þá eft-
þ. e. hinar stríðandi þjóðir,'á árinu 1953 29.6 millj. kr., ir 28 lán, sem farið hafa í 9
án þess að hafa hernaðar-jen á félög 10 millj. Hliðstæð þorp, en nál. 40 þorp hafa
lega þýðingu. En hvað sem ar tölur í öðrum kaupstöð- ] engin lán fengið. Að nokkru
því líður, eru þó sennilega jum voru 9.8 millj. og 9.7 milj. leyti mun þetta stafa af þvi,
þau sannindi a. m. k. fólgin og í sýslum 8.2 millj. og 1,2 að ekki hafa verið stofnuð
I ummælum hins rússneska' millj. í Reykjavík nam álagð byggingarfélög í þorpunum,
blaðs, að þýðing hinna vopn ur eignarskattur á einstakl- ] og þá sennilega lítil von verið
uðu herja, hafi ekki minnk- inga 2.7 millj. kr. og á félög talin um árangur. En niður-
að svo mjög, sem sumir láta 784 þús. kr. í öðrum kaup-'staðan sýnir, að þorpin hafa
sér í hug koma, og að almenn stöðum voru hliðstæðar töl- ] ekki almennt notið bygging-
afvopnun sé hið eina, sem ur 712 þús. og 224 þús. og í ] arsjóðsins. Hins vegar hefir
komið geti í veg fyrir stór- 'sýslum 1.9 millj. og 188 þús.. Lánadeild smáíbúða veitt
styrjaldir á kómandi tímum. kr. 1 (Pramhaid á 7. síðu.)