Tíminn - 25.09.1954, Blaðsíða 4

«
TÍMINN, laugardaginn 25. scptembcr 1954.
215. bla&
Hnupl barna og unglinga reynist
óvenjulega mikið í jólaösinni
Ýmis athyglfsverð atriðl íir skýrslu Barna j
verndarnefudar Reykjavíkur á s. 1. ári
í skýrslu Barnaverndarnefndar Reykjavíkur frá s. 1. ári
er skýrt frá því, að misferlaf jöldi barna og unglinga sé á- I
líka mikill og árið áður, en þó eru brot stálpaðra unglinga |
heldur færri en árið 1952, og telur nefndin, að það standi
í sambandi við aukna atvinnu og vaxandi f járráð þeirra af
þeim sökum.
Bæjarkeppnin
í knattspyrnu
Athugasemd frá íþrótta-
bandalagi Akraness.
Kunna Danir að drekka?
A s. 1. ári var aftur á móti aðstoðar hennar leita af þeim
meira um hnupl og þjófnaði sökum.
en áður, og reyndist það vera | Er nefndinni mikið kapps-
einna mest um jólin, þegar mál að stofhsett verði vist-
ösin var mest í verzlunum,1 heimili fyrir afvegaleiddar b° Akraness’tak7fram
freistuðust þá unglingar til stúlkur og mundi nefndin bandalaS Akraness taka fram
þess að slá eign sinni á út-! telja æskilegt, að slíku heim
stilltar vörur, enda óvenju-'m yrði valinn staður í ein-
leg vörumergð á boðstólum í hverjum þeirra héraðsskóla , .
verzlunum bæjarins um síð-'eða kvennaskóla landsins, er ]953> en arið 1950 skrifaði I.
ustu jól og sýnist ekki ástæða iitt eru sóttir og því mætti|A- K-R-R- bréf um frekara
til þess að draga þá ályktun leggja niður. Nefndinni er ’ samstarf, bæði til þess að
af aukningu brota þessarar kunnugt um nokkurn hóp ung, auka áhuga fyrir knatt-
tegundar, að afbrotahneigð lingsstúlkna, sem nauðsyn-1 spyrnuíþróttinni og einnig til
I tilefni af frétt, sem birt-
( ist í dagblaðinu „Tíminn“ sl.
I iimmtudag, um bæjakeppni stuttur kafþ úr
í knattspyrnu, milli Akraness húsmóðir ein i Vejle skrifaði
og Reykjavíkur, vill íþrótta- fyrir nokkru í Jyllands-Post-
Andbanningar hafa óspart
haldiö því fram, að Danir og
ýrnsar aðrar þjóðir ættu til
eitthvað sem þeir kalla „á-
fengismenningu“ og kynnu
að drekka. Við bindindis-
menn höfum þvert á móti
aldrej kynnzt neinni þjóð,
sem um mætti segja, að kynni
að drekka.
Hvað segja Danir sjálfir?
Ég var að renna augunum
yfir dreifibréf — Presse-in-
formation, sem ég fæ frá
Danmörku. Þar er birtur
grein, sem
eftirf arandi:
Bæjakeppni
fram tvisvar
hefir farið
áður, 1952 og
barna fari vaxandi — af því iega þyrfti að komast á slíkt j tekjuöfiunar.
c-n, í tilefni þess, sem annar
i maður hafði ritað um sama
mál í sama blað. Kona þcssi,
frú Leonora Christensen, seg
ir:
I „Hefir yður ekki skilizt enn
þá, hr. Erichsen, að því meira
1 sem drukkið er í landinu,
þeim mun betra! Þá streyma
I millj ónir og aftur milli ónir
er segir í skýrslu nefndarinn
ar.
uppeldisheimili.
Ættleiðingum fer sífellt
Af skýrslum nefndarinnar fjölgandi og má um það deila,
sést, að misferlafjöldinn hafi hversu heppileg sú þróun er
numið 492 brotum hjá börn- { okkar litla þjóSfélagi.
um og unglingum í Reykja- „ , hi _
vík á árinu sem leið. 170 pilt- Fullyrbd ma nins vegar’ aö
ar og 23 stúlkur voru staðin nn er orðið mjog óeðhlegt sam
& iband a milli ættleiðmga og
Igreiðslu fjölskyldubóta. Þann
að ýmiss konar misferlum.
Yngsta afbrotafólkis var 6 jg fær t d kona, sem er tví-
I bæði skiptin, sem þessi
keppnj hefir farið fram, hef- I
ir ágóöahluta verið skipt til'
helminga og ekkert annað
komið til greina, hvorki af
hálfu K.R.R. eða Í.A. j
Á s. 1. sumri áttu formað-
ur Í.B.R. og formaður K.R.R.
tal við formann Í.A., um
.' króna í ríkiskassann. Skiptir
það máii, að nokkrar konur I
eru svívirtar og drepnar, I
einnig börn? Eins og það >
komi nokkrum við, þótt dauða !
tírukknir menn berji hverj
arinan til dauðs, að heimili
sundrist, að 66% af hjóna-
skilnaði er drykkjuskapnum
að kenna, og fjöldi manna
breytt fyrirkomulag á keppn verSa taugabilaðir aumingj-
ára að aldri og voru það 6 gjjt og d fyrri mann sinn á inni og var það hugsað í sam ar, ef ríkið aðeins getur
drengir, sem höfðu alls fiam ekki greiddar fjölskyldu- bandj við 10 ára afmæli Í-B.' grætt milljónir. Ég vildi gjarn
ið 7 afbrot, er voru hnupl og ^ætur með börnum af fyrra1 R.
skemmdir. En elztu ungling-jhjónabandi) nema seinni Nokkru seinna kom beiðni
arnir’ sem ®arnavernda!'" maður hennar ættleiði börn- um sama efni í bréfi til í. A.
nefnd hefir afskipti af eru 18 in_ yirðist svo sem vonin um stjórn Í.A. tók beiðni þessa
Qfr,fuf,frV^mÞbrtf«„P4q fiárhagsle8'an ávinning hafi tii athugunar, en vegna^þess
i1 Sumum tÍlfellUm verið aðal- hve áliðið var sumars og
I ástæður til beiðna um ætt- nokkrir af kappliðsmönnum
Hjá afbrotafólkinu var leiðingar. í. A. farnir norður á Siglu-
mest um að ræða hnupl og 1
þjófnaði eða 189 tilfelli, þar
næst komu innbrotsþjófnaðir,
en þar voru 80 tilfelli, ýmiss
konar skemmdir 78 tilfelli,
drykkjuskapur 46 og lauslæti
ýmisf konarívifog LTsanh,Jósepsson’ lögfræ®ingur, sem' ember eins og áður hafði ver
er formaður; Guðrun Jonas- ---- ----- --------
son, frú, varaformaður, Petr-
ína Jakobsson, teiknari; Jón-
ína Guðmundsdóttir, frú;
Nefndin hefir haft eftirlit j fjörð i atvinnu, auk þess, sem
með barnaheimilum, sem tek, undirbúriingur vegna vænt-
ið hafa börn i fóstur. Þau eru j anlegrar Þýzkalandsfarar
bæði innan bæjar og utan. stóð sem hæst, taldi stjórnin
í Barnaverndarnefndinni | sér ekki fært að bæjarkeppn
i eiga sæti Guðmundur Vignir j in færi fram fyrr en í sept-
að ræða, meiðsl og hrekki.
Árið 1953 hafði hjúkrunar
kona nefndarinnar, Þorbjörg
Starfsmenn nefndarinnar
eru Þorbjörg Árnadóttir,
aðeins frá kl. 10—12.
Arnadóttir, eftirlit með f29 .Hallfríður Jónasdóttir, frú;
heimilum., Sum heimilin hafa Kristín Ólafsdóttir, frú, og
verið undir eftirliti árum sam Magnús Sigurðsson, kennari
an, og með mörgum hefir
hjúkrunarkonan stöðugt eft-
irlit. Auk þess hefir nefndin
haft eftirlit með fjölda heim-
ila vegna afbrota og óknytta
barna og unglinga og af fjölda
heimila annarra hefir nefnd-
in haft afskipti til leiðbein-
ingar og aðstoðar.
Ástæðan til heimiliseftirlits
voru flestar vegna drykkju-
skapar og óreglu, en þar var
um 28 heimili að ræða, þá var
i allmörgum stöðum vegna
húsnæðisvandræða og veik-
inda, einnig vegna vanhirðu,
ósamlyndis og slæms heimil-
islífs.
Nefndin útvegaði á árinu
227 börnum og unglingum
dvalarstaði, annað hvort á
barnaheimilum, einkaheim-r
Oum hér i bæ eða sveitum.
Ástæður til þess að börnum
var komið fyrir, voru erfiðar
heimilisástæður, slæm hirða
og óhollir uppeldishættir í
185 tilfellum, útivist, lausung
og lauslæti i 11 tilfellum og
þjófnaður og aðrir óknyttir í
29 tilfellum.
Aðstaða nefndarinnar til
þess að vista afvegaleidda
pilta hefir stórum batnað við
stofnun vistheimilis í Breiðu
vik. Hins vegar stendur nefnd
in ráðalaus gagnvart ung-
lingsstúlkum, sem lent hafa
á glapstigum og getur lítið
liðsinnt þeim foreldrum, sem
ið. Með þessu svari, stjórnar
í. A. féll af sjálfu sér niður
sú hugmynd, að annar kapp-
leikur færi fram á Akranesi,
þar sem vonlaust var að leik
ur þar svo síöla sumars, gæti
gefið nokkrar tekjur.
Þá eru það hrein ósannindi
að í. A. hafi haft á móti því
hjúkrunarkona, og Þorkell að í. B. R. væri með í skipt-
Kristjánsson, fulltrúi. |ingu ágóða. Engu öðru var
Skrifstofa nefndarinnar er j neitað af hálfu í. A. en því,
í Ingólfsstræti 9B. Hún er op! að keppnin gæti ekki farið
in virka daga kl. 10—12 og 14
—15, nema laugardaga, þá
fram fyrr en i september.
Samskipti í. A. og í. B. R. . .
hafa alla tíð verið mjög góð j minn se8ir> að mððir se hlð
an sjá þann mann, sem þyrði
að heimta áfengissöluskatt-
inn hækkaðan um 100%. Þá
mundi nú heyrast Rama-
kveinstafir frá ríkinu, öl-
gerðunum, sprittfabrikkun-
um, veitingahúsunum og
mönnum i vissum stéttum.“
Þannig lýsir frúin áfeng-
isneyzlu þjóðar, sem „kann
aö drekka!“
Á öðrum stað í sama dreifi
bréfi er þess getið, að barna-
verndarnefnd Kaupmanna-
hafnar hafi orðið að sinna
2462 ákærum árið 1953. og
skýrslurnar sýni, að oftast
eigi áfengisneyzla að ein-
hverju leyti sökina. Kona úr
barnaverndarnefndimii kom
þar sem faðir barna\ma á
heimilinu hafði óskað þess,
að börnin væru tekin, því að
móðir þeirra drykki. Hún
sagði, að faðirinn drykki einn
ig. Sent var eftir átta ára
dóttur þeirra í skólann. Telp
an varð svo hneyksluð yfir
ástandinu, að hún hrópaði til
móður sinnar: Kennarinn
Japanski fiskimað-
urinn lézt af
geislaverkunura
Tókíó, 23. sept. — í dag
lézt á sjúkrahúsi hér i borg
inni einn af þeim 23 jap-
önskw fiskimörinum, sem
urðu fyrir geislaverkunum
af völdwm vetnissprengju
þeirrar, sem Bandaríkja-
menn sprengdw í tilrauna-
skyni á Kyrrahafi 1. marz
sl. Maðttr þessi hefir lengi
legið þwngt haldinn og hef
ir japanska þjóðin fylgst
með líðan hans af kvíða-
blandinni athygli. Banda-
ríski sendiherrann hefir
látið í ljós innilegustw sam
úð og hryggð þjóðar sinn-
ar vegna andláts fiski-
mannsins.
og I. B. R. ásamt K. R. R.
áttu sinn mikla þátt í því, að
Akurnesingar gátu látið þrjá
leiki fara fram í Reykjavík í
vor í sambandi við heimsókn
Þjóðverjanna. Enda hefir í.
A. reynt á allan hátt að
tryggja góða samvinnu og
hefir lið í. A. á undanförn-
um árum keppt fjölda leikja
í Reykjavík ýmist á vegum
bezta á jörðu, en þú ert sann
arlega ofdrykkjukerling.
Barnaverndarnefndin kom
á heimili rétt eftir fermingu
eins barnsins. Þar rakst hún
á stóra hlaða af ölkössum og
2500 króna áfengisreikning.
Ekki mátti hafa minna við
þetta barn en önnur. Ekkja
nokkur fékk 1000 kr. áfengis-
reikning í sambandi við ferm
einstakra félaga eða K.R.R., í in8u- Hún sagði, að barn
sem gefið hafa svo hundruð- riennar ætti ekki að gjalda
um þúsunda skiptir í tekjur,
og hefir aldrei verið krafist
þess, að faðirinn var dáinn.
Kommunehospitalet í Kaup
ævinlega
neinna launa, heldur verið mannariöfn setur
litið á það sem sjálfsagða i- n°kkur aukarum og sjukra
þróttalega aðstoð.
Þess vegna hlýtur það að
vekja ugg ef svo á að skilja,
að aöstoð sú, sem í. B. R.
máls sé sú, að bæjakeppnin
fari fram n. k. sunnudag eins
veitti í. A. í sambandi við ákveðiö haföi verið. Á
heimsókn Þj óöverj anna á s.l. Þann__riútt ^ einan^ sýnum við
vori, hafi átt að kosta eftir- ’...
gjöf á tekjum af eina örugga
tekjukappleik í. A. hingað til.
hinum mikla fjölda, sem met
ur knattspyrnuíþróttina, að
þótt íþróttin sé notuð til
Stjórn Í.A. vonar eindregið. tekjuöflunar. veldur gildi í-
að hér sé um einhvern mis- þróttarinnar og íþrótta-
skilning að ræða og lítur svo. mennskan meiru.
á að eina eðlilega lausn þessa ‘ íþróttabandalag Akraness.
börur á gangana og í baðher
bergin um fermingiileytið,
því vitað er, að margir verða
fluttir þangað, sökum þess,
að margar fermingarveizlurn
ar enda i áflogum og meið-
ingum. — Danskt skáld hef-
ir fyrir skömmu skrifað ó-
skaplega grimma og stórorða
grein um þessar fermingar-
veizlur. En ég hefi alltaf ætl-
að íslenzku skáldi að þýða
hana, sem verður vonandi
bráðlega.
Þá lét barnaverndarnefnd
Kaupmannahafnar þess get-
ið, að eitt árið hefði lögregl-
an verið tilkölluð 56 sinnum
sökum þess, að heimilisfaðir-
inn hafði komiðdrukkinn
heim og barið konu sína og
látið börnin horfa upp á slíkt.
Er þess minnzt um leið, hve
erfitt sé að fá lögregluna til
þess að skipta s^r af slikum
málum, og sé það helzt, er
menn hafi næstum drepið
konur sínar, að lögreglan
skerist í leikinn.
Þannig lýsa Danir sjálfir
„áfengismenningu“ sinni,
ekki aðeins bindindismenn,
heldur og barnaverndarnefnd
ir, skáld, blaðamenn, lögregla
og ýmsir forustumenn félags
mála.
Annað eintak af Presse-
information birtir í alllöngu
máli frásagnir um það, hversu
nú komi hvatningar frá ýms
um aðilum, þar á meðal for-
ustumönnum, um að efla
bindindisstarfið í landinu og
vinna gegn áfengissýkinni.
Þar eru nefndir menn eins
og fræðslumálaráðherrann,
Júlíus Bombolt, yfirlæknir
Aksel. Olsen, þingmaður og
borgarstjóri Axel Ivan Pet-
ersen, einnig yfirlæknir Karl
Söndergaard, sem segir, að
áfengisvandamálið jafnistnú
á við berkla- og krabbameins
sjúkdóminn.
Hvernig drekka svo
íslendingar?
Fyrir skömmu var ég í sam
kvæmi. Þar tjáði mér virðu-
leg frú, að oft væri hún næst
um svefnlaus heilar nætur,
því að i næstu íbúð væri
drukkið og slarkað iðulega
iram undir morgun. Eitt sir.n
valt einn gesturinn niður stig
ann og beinbrotnaði. Iðnað-
armaður sagði mér, að fyrir
nokkru hefði hann leigt frá
sér íbúð i Reykjavik. Þar
drakk fólkið iðulega á nótt-
um og lenti í áflogum. Stund
um var hann kallaður til
hjálpar og var þá kvenfólkið
að fljúgast á við húsbónd-
ann og reyna að ráða við
hann. Þegar fólkið fór úr í-
búöinni, var ailt skemmt, dúk
ar eyðilagðir, hurðir sunclúr-
sparkaðar og annað eftir því.
Hafði það kostað mikið té að
lagfæra íbúðina.
Maður nokkur, sem var að
byggja hús á þessu ári, fékk
loforð hjá mannj um að
leysa af hendi ákveðið verk
á ákveðnum degi, átti mikið
undir því, verkið gat annars
íafizt um 14 daga eða meir.
Maðurinn, sem loforðið gaf,
ætlaði að vinna verkið um
helgi, en í stað þess að standa
við áríðandi loforð sitt,
hellti hann í sig áfengi og
var óhæfur til allra starfa.
Sá, sem var svikinn komst í
hinn mesta vanda.
Þær eru þannig margar
hliðarnar á drykkjuskap
manna. Honum fylgir allt illt,
einnig vinnutap, sviksemi og
(Framhald á 6. slðu.)