Tíminn - 25.05.1955, Page 2

%
TÍMINN, miðvikudaginn 25. maí 1955.
116. blað.
Birgðaskip fyrir
kafbáta í heimsókn
Brezka herskipið Adamant
:cnim koma í heimsökn til
Reykjavíkur 28. mai og vera
•W 30. maí.
Það er birgðaskip fyrir kaf
Sráta, sem hefir nú sem stend
nr eít-irlit með tólf kafbát-
um. Stærð skipsins er 685 fet
og það getur flutt 17.000
tonn. Skipið hefir samtals
780 manna áhöfn, þar af eru
30 yfirmenn.
Áburðar-
vcrksmiðjan
íFramhald af 1. siðu).
sem réð skipulagí verksmiðj-
i.nnar og verkfræðingafirm-
að Singmaster og Breyer
hefðu lagt fram smn mikla
skerf af alúð. Menn þeir, 'ís-
ienzkir og erlendir, sem unnu
að uppsetningu véla, hefðu
unnið gott starf. Og síðast
að íslenzkir vélstjórar, raf-
magnsmenn og verkamenn
hefðu nú sem oftar reynzt
sérstaklega fljótir að læra
að fara með nýjar vélar og
íæki.
Þá mætti ekki heldur
gleyma því mikla starfi, sem
hvílt hefði á framkvæmda-
.stjóra fyrirtækisins og sam-
starfsmönnum hans. Allt
þetta bæri að meta og þakka
að verðleikum.
.Kristallagarð en ekki kúlwr.
Þá kvað formaður nokkuð
hafa verið um það spurt, hví
valin hefði verið kristalla-
gerð áburðar en ekki kúlu-
gerð eins og algengast var í
Bandaríkjunum. En það
hefði verið gert að vel at-
huguðu máli. Kristallagerð
fylgdi miklu meira öryggi,
sprengihætta nær engin.
Sprengingar sem orðið hefðu,
ÚtvcWDÍð
Ctvarpið í dag:
Fastir liðir eins og venjulega.
19.30 Óperulög (plötur).
áO.30 Erindi: Horft yfir lönd úr há-
norðri. (Séra Sigurður Ein-
arsson).
20.55 Tónleikar (plötur).
21.10 Upplestur: „Heimur versn-
andi fer“, smásaga eftir Kar-
el Capek, í þýðingu séra Kára
Valssonar (Karl Guðmunds-
son).
21.25 Einsöngur: Mattivilda Dobbs
syngur; Gerald Moore leikur
undir (plötur).
21.45 Upplestur: Kvæði úr bókinni
„Hið töfraða land“ eftir Bald
ur Ólafsson (Andrés Björnss.)
Í22.10 Garðyxkjuþáttur (Jón H.
Björnsson, skrúðgarðaarki-
tekt).
22.25 Létt lög. plötur).
23.00 Dagskrárlok.
Útvarpið á morgun:
Fastir liðir eins og venjulega.
:L9.30 Lesin dagskrá næstu viku.
: 20.30 Garðyrkjufélag íslands 70 ára
a. Ávarp: Steingrímur Stein-
þórsson, landbúnaðarráðh.
| b. Kveðja frá Skógræktarfél.
| , íslands: Hákon Bjarnason,
í, ; skógræktarstjóri.
c. Úr sögu Garðyrkjufélags-
»
ins: Jóhann Jónasson bú-
stjóri á Bessastöðum.
d. Samtöl við- frú Margréti
Schiöth á Akureyri og Árna
Thorsteinsson, tónskáld.
a. Niðurlagsorð: Ectwald B.
Malmquist, formaður fé-
íagsins.
Ennfremur tónleikar á plötum
,'.'2.10 Sinfónískir tónleikar (plötur)
23.00 Dagskrárlok.
hafa allar orðrð í kúluáburði.
Teldí hann engan vafa á, að
rétt hefði verið ákveðið í
þessu efni.
Rafmagnssellur þær, sem
eru í verksmiðjunni, eru af
gerð, sem reynd hefir verig í
Kanada og gefizt vel, hins
vegar heÞr önnur sellugerð,
sem til mála kom að kaupa,
valdið niiklum byrjunartrufl
unum i verksmiðju, sem reist
var á Filippseyjum.
Formaður kvaðst vilja
geta þess, að Charles O.
Brown. verkfræðingur, væri
einn af elztu og reyndustu
sérfræðingum í Bandaríkjun
um í framleiðslu köfnunar-
efnisáburðar og þekktur víða
um heim. Sömuleiðis væri
Singmaster og Breyer gamalt
verkfræðingafirma, sem
hefði einkum síðustu tíu ár-
}n vaxið mjög og verið falin
mikil verk og sýnt mikið
traúst. Fyrirtáskiö Hercules
Powder Co., væri ehmig gam
alt, og traust og hefði einna
lengsta reynslu í framleiðslu
„Ammonia“ i Bandarikjun-
um. Kvaðst íormaður vilja
upplýsa fundinn um þetta
vegna þess að reynt hefði
verið að læða tortryggni að
hér í Reykjavík um þessa
menn og fyrirtæki.
E>nn erlent'ur maður.
Formaðurinn sagði, að
framleiðslan þá 23 daga, sem
liðnir væru af þessum mán-
uði væri 1290 smálestir eða
56 smálestir á dag. Það væri
íslendingum ,sem við verk-
sm>ðjuna vinna til lofs, að
nú ynni þar aðeins einn er-
lendur maður — verksmiðju
stjórinn — en að því væri
stefnt, að hann yrði líka ís-
lenzkur. Alls ynnu við verk
smiðjuna 103 menn, og
munu launagreiðslur á ári
vera um 7 milljónir króna.
Er það ekki svo lítil atvinnu
aukning. Kvaðst hann vilja
vona, að þessir menn lærðu
að meta þetta fyrirtæki, sem
heilbrigðan atvinnurekanda
sem vildi byggja framtíð
sína og framtíð þeirra á góð-
um skilningi, samhug og
samstarfsvilja til þess að ná
mikilli framleiðslu með sem
minnstum tilkostnaði úr því
lofti og legi ,sem verksmiðj-
an breytir í gróðurgjafa
handa íslenzkri mold.
Tilraunarekstur til áramóta.
Formaður sagði, að áður
hefði verið frá bví skýrt, að
heildarkostnaður við verk-
smiðjubygginguna mundi
verða tæpar 130 milljónir kr.,
en samkvæmt reikningunum,
sem nú lægju fyrir, væri hann
rúmar 126 milljónir. Rekstur
ársins 1954 mætti ekki leggja
til grundvallar framtíðar-
rekstri, þar sem margt ylli ó-
þægindum og aukakostnaði í
byrjun, og þyrfti ekki að end-
urtakast. Því vildi stjórnin
lita á hann sem tilraunarekst
ur, og því væru engar afskrift
ir eða greiðslur í varasjóð til-
færðar á árinu 1954, og hafði
því orðið rekstrarafgangur um
kr. 692 þús., og væri sú upp-
hæð notuð til lækkunar á
byggingarkostnaði.
Enginn arður til hluthafa.
Formaður kvaðst ekki geta
fullyrt neitt um reksturinn í
ár, en þó hefði stjórnin orðið
að gera áætlun um og ákveða
áburðarverð. Hefði verið horf
ið að því að hafa það 1700
kr. á smálest komna á bíl í
Gufunesi eða á hafnir úti á
landi. Er það aðeins lægra en
á köfnunarefnisáburði, ef
nú væri fluttur til landsins.
Landbúnaðarráðherra féllst á
þetta. Stjórnin gerði þó ráðu-
neytinu grein fyrir því, að með
þessu áburðarverði yrði ekki
hægt að greiða hluthöfum
neinn arð á þessu ári.
26 milljónir kr. í gjaldeyri.
Framleiðslan frá byrjun
til loka þessa mánaðar mun
verða um 19140 lestir. Fyrir
útfluttan áburð hafa fengizt
5 millj. kr. í gjaldeyri og
gjaldeyrisverð áburðarins,
sem notaður er í landinu er
21 millj. kr. Gjaldeyristekj-
ur og sparnaður við starf
verk^miðjunnar er því þeg-
ar orðinn um 26 millj. kr. og
er þá frádregið allt, sem
kaupa þarf erlendis til fram
Ieiðslunnar.
Að lokum kvaðst formaður
vilja minna á, að bygging
verksmiðjunnar hefði hafizt
um sumarmál 1952. Tæpum
tveim árum síðar hefði fyrsti
áburðarpokinn verið fylltur,
og mundi slikur hraði í stór-
byggingum vera einsdæmi hér
á landi. Ef þakka mætti þetta
nokkrum einum manni, væri
að minnast Jóns Jónssonar,
sem var í stjórn áburðarverk-
smiðjunnar frá upphafi og
einnig byggingarmeistari á
staðnum. Alþingi hefði ekki
endurkosið hann í stjórnina,
en formaður kvaðst vilja
þakka honum gott starf og
gott samstarf og fyrir framúr-
skarandi dugnað við fram-
kvæmdina.
Þá bauð formaður velkom-
inn í stjóriúna Kjartan Ólafs
son, sem sat nú fyrsta aöal-
fund.
„Að lokum vU ég láta í ljós
þá von,“ sagði formaður að
lokum, „að erfiðleikar þeir,
sem hafa sótt að okkur í
þessu fyrirtæki séu nú alUr
yfirunnir og á brott flúnir, og
að þetta þjóðþrifafyrirtæki,
sem á undursamlegan hátt
breytir lofti og vatni í gróð-
urgjafa handa íslenzkri mold
megi vaxa og blómgast landi
og lýð til framfara og bless-
unar.“
Re»ku»ngar samþykkt'r.
Næst las Hjálmar Finnsson
reikninga verksmiðjunnar og
skýrði þá, en síðan vhu þeir
samþykktir í einu hljóð1. Þá
voru kosnir í stjórn verk-
smiðjunnar Jón ívarsson, for
stjóri, og Ingólfur Jónsson,
ráðherra, og til vara Hjörtur
Hjartar, framkv.stj., og Eyj-
ólfur Jóhannesson, framkv.-
stjóri og endurskoðandi Hall
dór Kjartansson. Aðrir í
stiórn eru, kosnir af Alþingi
Vúhjálmur Þór, form., Pétur
Gunnarsson og Kjartan Ól-
afsson.
Fosfór- og kalíverksmiðja.
Eftir Það ræddi Vilhjálmur
Þór nokkuð um þær ráðagerð
ir að reisa viðbótarverksmiðju
er framleiði fosfór, kalí, kalk
og blandaðan áburð. Hefðu
verið gerðar bráðabirgðaáætl
anir um byggingu og rekst-
ur, og mundi hún kosta um
30 millj. kr. Mundi slík verk-
smiðja treysta mjög fjárhags
og rekstrargrundvöll áburð-
arverksmiðjunnar og spara
enn meiri gjaldeyri. Var sam
þykkt á fundinum tillaga um
að heimila stjórninni að
sækja um fjárfestingarleyfi
til byggingar svo og leita láns
fjár og skyldu framkvæmdir
hefjast á því að reisa geymsl
ur fyrir þennan áburð, og var
stjórninni heimilað að hefja
byggmgu geymslna á þessu
ári, enda er þehra nú brýn
þörf í Gufunesi.
Eftir fundinn sátu fundar-
menn hádegisverðarboð 1
boði verksmíðjustjórnar þar
círa, og flutti Ingólfur Jóns-
son, ráðherra, þar ræðu.
Staða
YFIRHJÚKRUNARKONU við ARNARHOLT á Kjalar-
nesi er laus til umsóknar frá 1. okt. n. k. Laun sam-
kvæmt launasamþykkt Reykjavíkurbæjar.
Umsóknir sendist undirrituðum fyrir 1. Júlí n. k.
BORGARLÆKNIR.
eSS®5«S«SSS«««««S»SS<!«»55*54!55«SÍ»S*5«ÍS5í«S5S®SÍSSSaí»5«SSíSSÍÖSSSa

Austurbæjarskólinn 25 ára
Skemmtun verður haldin í Austurbæjarbíói fimmtu-
daginn 26. maí kl. 14.
Börn úr Austurbæjarskólanum annast öll skemmti-
atriðm. Foreldrum barnanna er hér með boðið á
skemmtunina, meðan húsrúm leyfir. Aðgangur ókeypis.
Föstudaginn 27. maí kl. 16 verður opnuð fyrir al-
rnenning sýning á vinnu nemenda skólans á þessu
skólaári. Sama dag kl. 21 sýna nemendur skólans sund
í sundhöllinni.
SKÓLASTJÓRINN.

Einbýlishús á Akranesi
byggt úr steini, með 5 herbergjum, baði og eldhúsi á
hæð og geymsla í kjallara er tU sölu, laust til íbúðar
nú þegar.
Nánari upplýsingar veitir
Valgarður Kristjánsson,
lögfræðingur, Akranesi, sími 398.
«ssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssftS6sss&£Sft*Mttw»t$ss$$ssssgí
Verbúðir — Sandgerði
Hafnarnefnd Sandgerðis hefir ákveðið að leita eftir
kauptilboöum í verbúðir hafnarinnar í Sandgerði. —
TUboð óskast send fyrir ma-lok tU oddvita Miðnes-
hrepps, sem gefur nánari upplýsingar. Kauptilboð geta
miðast við aðra eða báðar verbúðirnar.
Hafnarnefnd Sandgerðis
Tilkynning
frá Sameinuðum verktökum
Fyrst um sinn fara ráðningar tU vinnu hjá oss á
Keflavíkurflugvelli og víðar fram á skrifstofum vorum
á Keflavíkurflugvelli, sinaar 81046 og
82946 ©g í Ileykjavík á Bergstaðastr.
12 B, síniar 82450 og 82451.
gSSaSSSS$SSSSSS8SSS$SSSSS$S$$SSS$SSSSSSSS$$$SSSSS«SSSSS5S^S9$SttSaM$t88
J Di
\ HJARTAN ÞAKKIR til ættingja og vina fyrir góð-
v ar gjafir, blóm, skeyti og heímsóknir á fimmtugsaf-
mælinu 5. þ. m. — Guð blessi ykkur öll.
:• HÓLMFRÍÐUR TEITSDÓTTIR
*l Almenningi.
'j >