Tíminn - 05.08.1955, Page 8

Viö ofveiði batna átuskilyrði fyrir fiskinn svo
að stofninn vex mjög ört fyrst eftir friðun
vað ASSalstein Sigurðssoai, fiskifraeð-
. _ ^
ing nm fisk i ra n nsók ni r í Faxaflóa og víðar
Fiskifræðingarn'r íslenzku vinna nú að margvíslegum vís-
maastoi'ium og rannsoknumum, sem varðað geta miklu fyrir
þjóðarhaginn og fískveiðar landsmanna. Starf þeirra miðar
að því að afla ímkilvægrar vitneskju um líf fiskanna og
vaxtaskilyrð* þeirra og hreyfingar.
Nýiega er María Júlía konx-mannahöfn, en flutti alkom
in úr hringfers um landið á
vegum Fiskideildar. Le’-ðang
ursstjóri var Jón Jónsson, for-
stöðumaður deildarinnar, en
hinn fiskifræðíngurinn í leið
angrinum var Aðalsteinn Sig
urðsson, ungur fiskifræðing-
ur, sem nýlega er kominn heim
frá löngu námi og tekinn til
starfa við fis'kirannsóknir ís
lendinga. Blaðamaður frá
Tímanum hefir hift þennan
unga fiskifræðing að máli og
fengið hjá honum ýmsar upp
lýsingar um fiskirannsóknir
almennt.
Aðalsteinn SÍgurðsson er Ey
firðingxir, bóndasonur frá
Vatnsenda í Eyjafirði. Hann
hefir starfað við Fiskideild-
ina frá þvi að hann lauk prófi
við Kaupmannahafnarhá-
skóla í fyrrasumar, en dvaldi
s. 1. vetur við rannsóknir og
úrvinnslu gagna í Kaup-
Bretarskilamörgum
fiskam
lerkjum
I fiskirannsóknarleiðangri
þe'm í kringum land'ð, sem
nýlega er lokið, merktu þeir
fiskifræðingarnir Jón Jóns-
son forstöðumaður Fiski-
de'idarinnar og Aðalsteúm
Sigurðsson fiskifræöingur
um 4 þúsund f'ska. Um 1500
kola, 1500 þorska og um 1000
ýsur. Eru merkingar þessar
gerðar til að athuga göngur
fiskanna. en um lezð er afl-
að kvarna og annarra gagna
til aldursákvarðana og fleiri
athugana á fiskistofninum.
I»að er athygUsvert, að
Bretar sk'ia alltaf allra er-
lendra þjóða mestu af fundn
um fiskamerkjum, oft um
þriðjung þess, sem fæst aft
ur af kolamerkjum til dæm
is. Þá hefir það komið í Ijós,
að meira en helmingur þess
kola, sem merktur er í Faxa
flóa, veið'st utan hans. eða
50—70 af hundraði.
inn heim í vor.
Rannsókn á flatfi.ski.
Aðalsteinn hefi-r fengið það
m'-kilvæga hlutverk í f'ski
rannsóknum okkar, að sjá um
athuganir á flatfisk', og er
sá þáttur rannsóknanna mjög
m'kilvægur hér í Faxaflóa og
ekki sízt í sambandi við land
helg'smálið.
Rannsakaðar eru göngur
fiskanna méð mei'kingum og
aldur fiska er ákvarðaður eft
ir kvörnum. Getur aldursá-
kvörðunin verið mikilvæg t'l
að komast að raun um það,
hvað sterkú einstakir árgang
ar eru í stofninum. Þegar s>ík
ar rannsóknir eru komnar á
hátt sÞg, er jafnvel hægt að
spá nokkuð um fiskmagnið 1
sjónum.
Með rannsókn á fæðu fisk
anna, bæði með því að rann
saka ‘nnihald maganna úr
f'skinum og botndýrin með
t'iliti til fæðuskilyrða, er
hægt að afla m'kilvægra upp
lýs'nga. Flatfiskarnir l'fa
aðallega á botndýrum, svo
sem burstaormum. skeidýr-
um, krabbadýrum. Lúðan lif
ir einnig m'kið á f'sk'.
Botndýrarannsóknirnar ...n
því mikilvægur þáttur í starfi
AÖalsteins, vai'ðandi flatfisk-
ana, og er mikilvægt að deild
in skuli nú eiga á að skipa
ágætum sérfræðingi um flat-
fiska og botndýr. Er enn langt
frá því að íslendingar hafi A
að skipa nægúega mörgum
sérfræðinguni við fiskirann-
sóknirnar, sem alltaf eru að
verða mikiivægari og mik'l-
vægari þáttur í atvinnuvísind
um þjóðarinnar.
Hvað veldur aflabresti?
Þegar blaðamaðurinn spurði
Aða’stein, hvað það væri, sem
ors^aði aflabrest, og hvort
vísindin gætu svarað því,
sagði hann:
Ofveiðin er vandamál, sem
margar bjóðir hafa átt v'ð
að stríða, en það er margt
annað en ofve'ðin, sem veld
AðalsteiTin Sigwrðsson
ur aflabrest'. Má þar nefna
slæm lífsskilyrði fyrir klak,
eða nýklak'n seyði, breyting
ar á veðurfa'i og strauma.
Rannsóknir á orsökum afla
brests eru mikilvægar í sam-
bandi við landhelgismá!in.
Með rannsóknum á auðveld-
lega að vera hægt að komast
að þvi, hvaða þátt ofveiðin í
Faxaflóa á í aflabresti þar og
annars staðar. Við höfum fært
út landhelgislinuna á þe'm
forsendum, að friðunar sé full
þörf, og síðan er það hlutverk
fiskirannsóknanna að sanna,
hvort svo .hafi ekki verið. Hef
ir margt athygUsvert þegar
komið í ijós í sambandi við
hinar stórauknu rannsóknir í
Faxaflóa, þó ekki fáist nein
heildamiynd fyrr en að nokkr
um árum Uðnum.
Breytingar á fiskistofninum
eru annars margvíslegar. Til
dæmis heÞr komið í ljós, að
í mörgum tilfellum verður fisk
ur fyrr kynþroska, ef lífsskil-
yrði batna tíl dæmis við of-
veiði. Þá verður meha af fæðu
til staðar handa þeim fiskum,
sem efÞr lifa og fjölgun þeirra
bví örari en eðlilegt er fyrst í
stað.
Aðalsteinn telur að lokum
ekki nokkurn vafa á því, að
friðunin hér við land eigi mik
inn þátt í auknu aflamagni, að
minnsta kosti í Faxaflóa, en
það er hað svæði, sem hann
hefir bezta aðstöðu til að
dæma um.
Litli fjarkinn á
þjóðhátlðinni í
Eyjum
Russar fallast á öll skilyrði
^denauers fyrir h&lmsókninni
Bonn, 4. ágúst. — Fyrirhuguð för dr. Adenauers til Moskvu
vekur stöðugt mikið umtal í heimsblöðunum og fréttastofu-
fregnum. í dag var birt síðasta orðsending Rússa varðandi
heimsóknina. Fallast þeir á öll þau skilyrði er kanslarinn
hafði sett fram fyrir því, að hann kæmi til Moskvu, en leggja
til að hann komi í septemberlok eða byrjun október.
Adenauer lagði ti'i að send'
herrar ríkjanna í París undir
byggju viðræðurnar og dag-
skrá yrð' samin. Þetta fallast
Rússar á og leggja til að dag
skráratriðí verði þrjú og í
þessari röð: Viðræður um
of-í A-r-nrnó lo'ccíTrtkyn nH mini rikj
anna, aukin verzlunarvið-
skipti og loks möguleika á
meiri samvinnu í menningar
málum.
Þótt sameining Þýzkalands
sé ekki nefnd, telja frétta-
menn að það mál muni án efa
verða rætt í Moskvuför kansl
nrnns.
Utli fjarkinn mun skemmta
á þjóðhátíðinni í Vestmanna
eyjum, sem hefst í kvöld. —
Litl' fjark'nn er skipaður
i þeim Skúla Halldórssyni,
Hjálmari Gislasyni, Sigurði
Ólafssyni og Höskuldi Skag-
fjörð. Þeir félagar hafa
skemmt að undanförnu á
Vestfjörðum, Noröurlandi og
í Borgarfirði. Bera blaðaum-
rnæli með sér, að skemmtiat-
i-iðin eru h'n ágætustu.
Sunnudaginn 14. ágúst fer
L'tli fjarkinn til Hornafjarð
ar og skemmtir þar á sunnu
dagskvöid'ð. Hafa þeir all'r
komið þar áður, nema Hösk-
uidur. Hann hefir ekki verið
þar á leiksvið'i.
»;'V i'-vi v
Búlganin laafnai* tillögu Eisenhower i
Telur Ijósmyndun hernaðar-
mannvirkja úr lofti gagnlausar
Moskvu, 4. ágúst. — Búlganin, forsætisráðherra Rússa, hélt
ræðu á fundi æð-ta ráös Sovétríkjanna í dag og talaði um
Genfarráðstefnuna. Taldi hana marka merk tímamót. Merk-
asta tillagan þar hefði verið frá Sir Anton Eden um örygg-
isbandalag stórveldanna fjögurra ásamt sameinuðu Þýzka-
landi. Hins vegar taldi hann tillögur Eisenhowers um gagn-
kvæmar hernaðarupplýsingar lítils virði og óraunhæfar
eins og sakir standa. ___________________________
Um öryggisbandalag Edensi
sagði Bulgan'n, að Ráðstjórnj
in myndi taka ^að til ná-
kvæmrar athugunar.
Ljósmynd'r gagnsÞtlar.
Um þá t'l’ögu Ei^enhowers-
að Rússar og Bandaríkj amenn
leyfðu gagnkvæma ljósmynd-
un úr lofti af hernaðarmann
virkjum, sagöi Bulganin, að
enginn vandi væri að fela
það, sem menn v'ldu af þessu
tagi neðanjarðar. Hann taldi
samt tillögur forsetans bornar
fram af einlægni.
Þýzkalandsmál'ð.
Um Þýzkaiand og samein-
ingu þess sagði Bulganin, að
ekki mætti gleyma því, að
landið væri nú skipt í tvö nki
með ólíkt stjórnarfyrirkomu-
lag. Sameining yrði að koma
stig af stig' og þá helzt með
beinum samningum viðkom-
andi rík'sstjórna í Þýzkalandi.
Datí af fjögurra m.
háum vinnupalli
Frá fréttar'tara Tímans
á Keflavikurflugvelli.
í fyrradag varð það slys v'ð
v'nnu hjá Sameinuðum verk-
tökum við bygg'ngu fiotaflug
vélaskýlisins, að maður datt
af fjögurra metra háum palli.
Var hann fluttur í sjúkrahús
varnarliðs'ns og rannsakaðui,
en síðan.í sjúkrahúsið í Kefla
vík. Hann er ekki talinn lífs
hættulega meiddur. Þetta er
þr'ðja siysið, en verður við
þessa byggingu. Öryggiseftir-
lit ríkisins hef'r ver'ð kvatt
til að rannsaka orsakir þess-
ara s’ysa.
41 farast í námasfysi
Gelsenk'rchen, 4. ág. Mann-
skætt námnslys varð í Gel-
senkirchen í Rnh?-héraði í
Þýzkaland' í dag. Vitaö er
aö 41 maður hefir iátið líf-
'ð, en 21 særzt, sumir lífs-
hættnlega aö því er talið
er. Sprenging varð í nám-
?ínni og sídan kom upp ?nik
ill eidnr, sem enn brennur.
Sprengingin varð rétí undir
járnbrantarstöð'nni í Gel-
senkirchen. Það var í þess-
ari sömu nánin, sem 78 námu
menn létu lífið I námuslysi
1950.
IVýíl hcinisimet í
sieggjnkasti
Varsjá, 4. ágúst. Rússnesk'
sleggjukastarinn Krivonosov,
sett' i dag nýtt he'msmet í
sleggjukasti, kastaöi 64,33 m.
á frjálsíþróttamót' sem hald
ið er þessa dagana í Varsjá.
Kjarnorkutilraunir
í Rússlandi
Washington, 4. ágústi Kyarn
orknráð Bandaríkjanna fil-
kynnti, að Rússar haf' se'n-
ustu rtaga byrjað t'úr'öy.TÚr
með kjarnorkuvopn. Ekk'
segir í tilkynningnnni, hvort
um kjarnorkusprengjur eða
vetnissprengjur er ao ræða.
Á það er bent, að þetta
kunni að vera upphaf á víð
tæbum tUraunum, sem halfl
ið verð' áfram um sinn.
Handtökur í Kína
Hongkong, 4. ágúst. Frétta-
stofan Nýja Kíná skýrir svo
frá að um 30 kínversk'r and-
bylt'ngars'nnar hafi verið
handteknir, sakaðir um t'l-
raunir t'l að ráða forustu-
menn Pekingstj órnarinnar af
dögum. Tvær konur komu
upp um samsærið. Þe'r eru
e'nnig sakaðir um tilraunir
til að ræna banka og ráöa
herforingja af dögum o
... lirrai^ rr—■•..ca
Moskvu-liciiiisókn
frönsku ráðherraiiania
París, 4. ágúst. — Það er tal-
'ð sennilegt, að Faure og P'-
nay, forsætis- og utanríkis-
ráðherra Frakka muni fara
t'l Moskvu í byrjun október.
Ráðuneytisfundur heim'lað' í
dag forsætisráðherranum að
taka boðinu. Um miðjan sept
fer einn'g 13 þingmanna
send'nefnd frá Frakklandi
til Moskvu.
Hélt kirkjuhljóm-
leika í Hamhorg
Samkv. upplýsingum aðal-
ræðismannsskrifstófú- íslands
í Hamborg hélt Guðmundur
Gilsson, sem dvalið hefir í
Hamborg undanfarin ár v'ö
riám í kirkjuhljómlist, orgrel-
hljómleika hmn 19. júlí á veg
um tónlistarháskólans þar í
borg. ...
Viðíangsefni voru verk effc
'r J. S. Baeh og Max Reger.
Áheyrendur voru margirc,9g
viðtölcur frábærar.
Tíminn hefir orð'ð var við’
að í prentun er nú stór ferða-
bók frá fjarlægum löndum,
skrifuð af Vigfúsi Guðmunds-
syni. En hann mun flestum
eða öllum íslendingum víðförl
(Pramnald á 2. síSu.*