Tíminn - 28.08.1955, Síða 5

TÍMINN, sunnudaginn 28. ágúst 1955.
193. felað.
Sunnud, 28. ágúst
Hvert stefnir hið nýja Kína?
Amgljésí er, aSS itiikil imiEiyHing er að gerast þar
56 miljónir
Hér í blaöinu í gær birt'st
yfirlit úr Frey um ræktunar-
framkvæmdir, sem unnar
voru í landinu á síðast liSnu
ári. Samkvæmtþví hafa jarða
bætur aldrei verið meiri en
alls námu nýrækt og túna-
sléttun 3588 hekturum. Með-
almagn túnbóta á hvern jarSa
bótamann nam hálfri þriSju
dagsláttu eða 0,81 ha. Hæst
var meðaltalis í Borgarfjarð
arsýslu (1.24 ha), Mýrasýslu
(1,23 ha), Árnessýslu (1,08
ha) og Rangárvallasýslu
(1,01 ha).
: 'í ýfirlitinu var að finna fróð
lega útreikninga um kostnað
árveró þeirra jarðabóta, sem
unnar voru á árinu. Frásögn-
in um þaS hljóðaði á þessa
leiS:
„BúnaSarmálastjóri og
landnámsstjóri hafa látið
i r.eikna út kostnaðarverð
V jarðabóta, sem heyra undir
Ilk'kafla jarðræktarlaganna
fyrri s. 1. 5 ár (þ. e. fyrir jarff
rækt, áburffarhirðingu,
þurrkun lands, girðingar,
heygeymslur, kartöflu-
geymslur og vélgrafna
skurffi). Kostnaffarverð þess-
ara framkvæmda áriff 1954
nam, samkvæmt útreikning-
unum, 70,5 m>Ij. kr. Til þess-
ara framkvæmda nam fram
lag ríkissjóffs rösklega 14,3
milj. kr. (framlag til vél-
grafinna skurða innifalið),
þannig að bændur sjálfir
hafa lagt 56,2 m*lj. kr. í fjár
festingu við áffurnefndar
'fiJáriikv:áeim'áir 1954. Nemur
þaff um það b*l % af heild-
áhipphæðinni.“
Þess ber að gæta, að búpen-
ingshús eru ekki talin hér með
því að aðeins eru taldar þær
framkvæmdir, sem njóta ríkis-
styrks. Mjög nrikið hefir veriff
rerst áf búpeningshúsum að
undahförnu og nemur fjárfest
ing yegna þeirra háum upp-
hseðúm. Að sjálfsögðu eru svo
íbúðarhús ekki talin með, en
mikið hefir verið byggt af
þeim á undanförnum árum.
Sést á öllu þessu, að bændur
hafa hiha stórfelldustu fjár-
'festirigu með höndum.
■itzstós:
Þær tölur, sem eru greind-
ar hér að framan, bera það
ótvírætt með sér, að engin
stétt leggur meira af mörk-
um til að bæta landið en
bændastéttin. Sjálfir njóta
þeir heldur ekki nema að
lifj,u leyti vaxtanna af því
fé.rSeán þeir leggja i ræktun-
arframkvæmdir, heldur miklu
fremur hinir, sem taka við af
þeim, og þannig óbeint þjóð-
in öll. Þetta gildir ekki aðeins
um ræktunarframkvæmdirn-
ar, heldur engu síður um húsa
byggingar, því að þær seljast
sjaldnast aftur nema fyrir
brot af kostnaðarverði.
Það er óhætt að fullyrða
það, að bændur gætu ekki
lagt fram jafnmikið fé til
ræktunar og húsabóta og raun
þer vitni um, ef þeir lifðu
ékki almennt mjög sparlega
og færu vel með fé sitt. Að-
eins með því móti að neita
sér um margt, er aðrir veita
sér, geta þeir lagt fram jafn-
mikið fé til ræktunar, auk
húsabótanna, og sjá má á
framangreindum heimildum.
íbúar bæjanna gera sér oft
. j&§t. £&ki ijóst, hve mikilvægt
Grein sú, sem hér fer á eft-
ir, er eftir Henry Henne og
birtist hún í Aftenposten í
Osló í seinustu viku.
Á svipaðan hátt og Balkanlöndin
voru íyrrum órólega hornið í Ev-
rópu og ýmis suður-amerísk ríki eru
nú órólega deildin í Vesturheimi,
þá má segja, að fyrir þeirri kyn-
sióð, sem nú lifir, sé Kína óró-
lega hornið á veröldinni. Sú mynd,
sem dagblöðin bregða upp fyrir
lesendum sínum af Kína nútímans
er æði brotakennd. Það er vert að
leggja á það áherzlu, að fyrir nokkr
um mannsöidrum síðan var ástand
ið allt öðru vísi, og það þó að til-
lit tekið til hinnar ágætu frétta-
þjónustu, sem við nútímamenn
búum við. Ef við lítum tvö hundr-
uð ár aftur í tímann, kemur í ljós,
að keisarinn í Kína var einvaldur
í voldugasta ríki heimsins, og stjórn
málalíf landsins ög efnahagslíf virt
ist á traustum grun'dvelli reist. Þá
var kínverska rikið í miklu áiiti
í heiminum. Stjórnmálaerindrekar
vestrænna landa urðu að sækja
um áheyrn hjá hans guðlegu há-
tign keisaranum með löngum fyrir-
vara, og þeini var því aðeins veitt
áheyrn, að þeir væru til þess fúsir
að hneigja höfuð sitt að íótum
keisarans á kínverska vísu og yfir-
leitt að viðhafa alla þá margbrotnu
hirðsiði, sem hæfa þóttu samkvæmt
kínverskum umgengnisvenjum.
Sumir hofmenn vestrænna vald-
hafa neituðu með öllu að sýna við-
hlítandi auðmýkt fyrir hans keis-
aralega almætti, en þeim var þá
með ískaldri kurteisi vísað heim
til föðurhúsanna og fengu engu
fram komiö af erindum sínum.
MAO TSE-TUNG
Það kom ekki í ]jós, fyrr en
eftir fyrstu árekstrana milii Eng-
lendinga og Kínverja, hv.ersu kín-
verska ríkið var orðið langt á eftir
tímanum í tæknilegum efnum, og j farig
hve efnahagslífið stóð völtum fót-
um. Þá tók stjarna þessa gamla
heimsveldis að lækka á lofti. Með
nokkrum rétti hefir því verið haldið
fram, að síðan 1890 hafi Kína verið
skoðað sem hálfgert nýlenduþjóð-
félag á alþjóðlegum vettvangi. Það
eru meinleg örlög, að þetta gamla
stórveldi og menningarríki, Kína,
skuli hafa orðið að lifa daprasta
skeið sögu sinna? á þessari öld,
sem fremur má kalla öld stórveld-
anna en öll önnur skeið veraldar-
sögunnar. Sú mynd sem hinn al-
menni borgari geymir í huga sér
af Kína nútímansj er. þorgarastyrj-
aldir, hungursneyð, í \ uppreisnir,
spilling og bylting.
manna á kcmmúnismanum má ekki
kcma ckkur til að líta framhjá
þeirri staðreynd. Forustumenn kín
verska. ríkisins eru menntaðir og
sannfærðir kommúnistar, og þeir
eru stoltir af því, að margir þeirra,
ekki s:zt Mac Tse-tung sjálfur, hafa
aukið mörgum bindum við kenni-
setningai' hinna kommúnistísku
fræða. Þar við bætist- einnig, aö
kommúnistaforingjarnir höfðu þeg-
ar orðið mikla stjórnmálalega og
félagslega valdareynslu, er þeir
tóku við stjórn alls Kína. Um ára-
raðir höfðu þeir haft tækifæri til
að nota sína kommúnistísku kenni-
setningar i daglegu lífi, er þeir
fóru með völd við erfiðar áðstæður
í héruðum Norður-Kína. Á styrjald
arárunum réðu þeir fyrst yfir
Shensihéráðinu, en síðar, er þeim
óx ásmegin, yfir .víðáttumiklum
landsvæðum í norðurhluta lands-
ins. Þeir voru þvi á engan hátt
reynslulausir, er þeir tókust á hend-
ur það örðuga hlutverk að stjórna
öllu kínverska ríkinu. Það má telj-
ast cruggt, að Kína býr nú við
öruggustu stjórn, sem þar hefir
með völd síðustu hundrað
ár. Þessi stjórn hefir látið mjög
til sín taka á alþjóðavettvangi.
Nægir þar að minna á Kóreustyrj-
öldina, samningana- um Vietnam
í Genf í fyrra og kröfurnar um
Formósu. Og hún hefir einnig
verið athafnamikil í innanríkis-
málefnum landsins.
neíndu hafa mikla hernaðarlega
þýðingu til varnar gegn árás sunn-
an í landið, enda hafa þeir vakið
mikla athy:li, ekki rúzt þar sem
þar hafa einnig verið gerðar mikl-
ar ílotahafnir. Mikil brúargerö fer
fram við tæinn Wuhan í Mið-
Kiria. Wuhan er j járnbrautarsam-
bandi við Peking í norðri, og; frá
suðurfcakka Yangtsekiangfljótsins
liggur járnbraut .til Kanton á suður
strönd landsins. Fram til þessa
hefir orðið að ferja allar vörur á
skipum yíir fljótið. Nýja brúin mun
því hafa reysimikla þýðingu fyrir
samgöngur milli suður- cg norður-
hluta landsins. Verið er að end-
urfcæta ýmsar gamiar járnbrautar-
línur, cg jafnframt er verið að
leggja nýjar. Þegar heíir verið
lokið við að legrja járnbraut milh
1 Chunrking og Chengtu, en það eru
tvær stærstu fcorgirnar í Vestur-
Kína. Há’flokið er að leggja braut,
sem tengir Chenstu við Kansu-
héraðið í ncrðri. En mikilvægasta
járnbrautarlinan, sem nú er unnið
við af fullum krafti, er járnbraut,
sem liggja mun norðvestur frá Lan-
chow í Kansuhéraðinu til Urum-
chi í Sinkiang. Þessi járnbraut
verður ný samgönguæð, er tengir
Kína við Sovétríkin. Hvern áhuga
kinverskir valdamenn hafa á Tíbet,
má sjá af því, að larðir hafa verið
tveir nýir vegir milli Vestur-Kína
og Lhasa.
Þáttu/
nar
MuiiiriiiiiiiiHiniiitiiiiiitaiisfif;
Barnatrú
Það er ástæða tll að ætla, að
árið 1950 verði skoðað sem tíma-
mót í sögu Kina Qg þar með alls
heimsins. Það mun í heimssögunni
verða talið ekki síður örlagarikt
en októberbyltingin 1917. Allt bendir
til þess, að kommúnisminn hafi
varanlega fest rætur í Kina. And-
úð flestra okkar Vestur-Evrópu-
Augljóst er, að Kínverjar Jíta á
Mansjúríu sem mikih'ægasta iðn-
aðarhérað lands síns. í hverju ein-
asta tölufclaði af „Dagblaði fólksins"
má lesa greinar um ný fyrirtæki,
sem verið er að reisa þar, og greini
legt er, að hið nýja stáliðjuver í
Anshan er stolt hins nýja Kína í
iðnaðarmálum. Kínverjar leggja
mesta áherzlu á iðnaðinn, cg greini
legt er, að þungaiðnaðurinn
látinn ganra fyrir öðru. Sem stend-
ur reka kínversk fclöð rnikinn áróð-
ur gegn. öllu óhófi og íburði. Cft
sést deilt á stjórnarvöldin fyrir að
hafa kostað of miklu til opinberra
bygginga.
Kínverjar leggja á það mikla á-
herzlu, að þjóðin verði að spara
við sig til þess að unnt sé að verja
meira fé til þjóðfélagslegra umbóta.
Þeir krefjast þess, að fólkið herði
_ að. sér, svo að takast megi að ná
Kínverjar vinna nú að^ fyrstu á sem skemmstum tíma þvi vold-
fimm ára áætlun sinni. Þrátt fyrir | uga markmiði, sem stefnt er að.
ýmislegt mótlæti, svo sem stórflóð Margar vonir um skjótfengnar um-
í fyrra og nokkru minni flóð í
ár, er það hreint ekki svo lítið, sem
þeir hala þegar af hendi leyst.
Miklar stíflur hafa verið reistar í
Hvaifljóti í Austur-Kína, og mýr-
lendi, sem áður voru óræktanleg,
haía verið tekin til ræktunar. Sam-
tímis þessu hafa verið reistar geysi-
miklar raforkustöðvar. í Dairen
og Shanghai hafa verið reistar
miklar skipasmíðastöðvar og gaml-
ar hafa verið endurbættar. Fjöldi
flugvalla heíir verið gerður, eink-
um í Mansjúríu og á Hainanskag-
anum í Suður-Kína. Hinir síðar-
bætur í daglegu lífi manna hafa
því að engu crðið, og af þeim sök-
um verður viða vaxt von.brigða
og óánægju.
Á þessum sama tíma hefir vald-
höfunum tekizt að gera Kína að
tiltölulega íullkömnu lögregluríki. X
landinu er fjöldi „betrunarfanga-
búða“, þanyað sem andbyltinga-
sinnar eru sendir sér til sálubót-
ar og 'syndaafiausnar ásamt for-
hertum glæpalýð. Blaðamaður frá
„Dagblaði fólksins" í Peking skrif-
aði nýlega frásögn frá einni slíkri
fFramnald á 6. síðul.
og óeigingjarnt starf bænda-
stéttin er hér að vinna og
stafar það ekki af neinum
kala eða skilningsleysi í
hennar garð. Þar er aðeins um
að ræða þann gamla sljóleika,
að láta sér oft sjást ýfir það,
sem bezt er gert. Bændur gera
ekki heldur neitt til að aug-
lýsa verk sín. Þeir vinna þau
í kyrrþey. Þó geta þau ekki
leynt sér fyrir þeim, sem ferð
ast um sveitir landsins, þar
sem nær hvarvetna blasa við
reisuleg býli og stækkandi
tún, sem þera starfandi hönd
um glæsilegan vitnisburð.
Það, sem bændur skiptir
ekki heldur mestu máli, er að
hljöta hól fyrir störf sín, þótt
réttlát viðurkenning í orði, sé
alltaf góður siður. Hitt skiptir
meira máli, að þeim sé sýnd
viðurkenning í verki á þann
hátt, að þeir njóti fulls jafn-
réttis við aðrar stéttir og að
þeim sé rétt hjálpandi hönd,
þegar sérstakri erfiðleikar
steðja að þeim. Þess vegna ber
ekki aðeins að vænta þess, að
bændur, sem orðið hafa fyrir
barðinu á óþurrkunum, hljóti
sjálfsagða aðstoð, heldur veröi
þeim einnig tryggt afurðaverð,
er skapi þeim sambærileg kjör
við aðrar hliðstæðar stéttir.
Með því að stuöla að þessu
hvort tveggja, geta bæjarbú-
ar sýnt í verki, að þeir kunna
að meta hið mikilvæga starf
bændastéttarinnar.
Það er líka víst, að bænda-
stéttin mun halda áfram að
sýna það í verki, að þéim fjár
munum er vel variö, er fellur
henni í skaut við skiptingu
þjóðarteknanna. Til að sann-
færast um það, þarf ekki ann
að en aö kynna sér tölurnar
hér að framan. Þær vitna um
umbótavilja og framtak, sem
glæða trúna á framtíö lands
og þjóðar meira en nokkuð
annað.
Margir álíta það aðalatriði í
trúmálum að varðveita barna
trú sína, eins og það er oröað.
En hvað er barnatrú?
í vitund margra eru það
vissar hugmyndir um Guð og
tilveruna yfirleitt, skoðanir,
sem mótazt hafa í barnshug-
anum af orðum, athöfnum
og bókum, sem barnið sér eða
heyrir.
Auðvitað m.á geta nærri, aö
ekki þarf þetta allt að vera
rétt og heilagt, jafnvel þótt
barninu kynni að hafa fund-
izt það. Hitt er annað mál, að
trúarlegar athafnir, bænir,
siðir og kenningar verka öðru
vísi og oftast sterkar á börn
en önnur aldursskeið og geta
því orðið áhrifaríkust fyrir
þann aldur.
Og einmitt þessi staðreynd
bendir til hins rétta í því
vandamáli, sem nefnt er að
varðveita barnatrú sína.
Það sem varðveita þarf og
efla er ekki fyrst og fremst
þær hugmyndir og skoðanir,
sem barnið hefur um tilver-
una á sviði trúar, heldur ein-
mitt trúarhæfileikann, það er
að segja tilfinninguna fyrir
leyndardómum og helgidóm-
um, sem birtast i fegurð og
dul náttúrunnar, mannssáln-
anna, bænanna, tónanna og
lífsins. Barnslund og sakleysi,
hreinleiki, hrifning, aðdáun
og forvitni eru þættirnir, sem
mynda þetta helga samband
við tilveruna. Þess vegna geta
versin, sem mamma eða pabbi
sungu hljótt og blítt í rökkri
kvöldsins yfir vöggunni; eða
fyrsti sálmurinn, sem barnið
er tók eftir í kirkjunni átt svo
indæl bergmál, svo ljúfa
strengi í huga og hjarta alla
ævi.
Og þegar talað er um að
varðveita barnatrú, þá er það
varðveizla þessa hæfileika,
þessarar tilfinningar, sem um
er að ræöa.
Og satt bezt að segja, þessu
er oft gleymt og það taliö til-
heyra barnsaldri og æskuár-
um einum saman. Fullorðins-
árin hafi önnur viðfangsefni,
viðhorf og tilfinningar, oftast
harla óskyld hinum fyrstu, og
þannig verður það, að signing
barnsins týnist út í gráan
hversdagsleika skemmtana,
strits og áhyggna. En þarna
er stór gloppa í uppeldi eða
menntun hvers manns, ef
svona fer. Trúartilfinning og
uppeldi hennar er að ýmsu
leyti hliðstætt til dæmis hljóm
listargáfum. Það mundi naum
ast talin heilbrigð mann-
eskja, sem kynni ekki meira
af lögum og skildi ekki meira
í músík, þegar hún væri fer-
tug, en þegar hún væri fjórt-
án ára. Viöhorfin, þekkingin
og leiknin og þar af leiðandi
smekkur vex og breytist ósjálf
rátt með árunum, ef hæfi-
leikinn til að njóta tónlistar á
annað borð sljóvgast ekki eöa
glatast. Og enginn mundi
miklast af eða telja sér til
gildis að vita hvorki né skilja
meira á því sviði á fullorðins-
árum, og því síður mundi noklc
ur segja sem-svo: „Ég vil bara
kunna lögin og hlusta á hljóm
kviðurnar, sem ég lærði fyrir
innan fermingu“. Og því síð-
ur mundi nökkur virðingar-
verð manneskja segja: „Ég vil
ekki vita meira, né skilja
fleira en þegar ég var barn,
.CFramliald 6, 6. eHSu). ,