Tíminn - 22.03.1956, Page 1

12 síður
Áskriítarsími biaosins er 2323
og 81300.
Fylgist með Tímanum og lesið
TÍMANN.
40. árg.
Bækur og höfundar bls. 4
íþróttir bls. 4
Vettvangur æskunnar bls. 5
Erlent yfirlit bls. 6
Reykjavík, fimmtudaginn 22. marz 1956
69. blað.
Stórfelldir möguleikar á auk-
Lgglgl körítÍS SkrSOiflgU nscasvffioa, sinnum meira en aliar heitar laug-
ar lándíins.
Ranlisékn hitasvæða.
Gerðar haía verið viðnámsmæl-
ingar á- 60 staðum víðs vegar um
land, oft rr.eð góðum árangri. Þann
ig-var •við borunarframkvæmdir á
Selfossi og Sauðárkróki stuðst
• verulega við mælingar, sem gerð-
ar höfðu verið. Segulmælingar
hafa verið gerðar þyngdarmæling-
bergmálsmælingar á 2 stöðum,
1 Námaskarði og Reykhólum. Loks
Steingrímur hafa verið gerðar þygndarmæling-
ar á jarðhitasvæðum Námaskarðs
, . .. , ... .-uc- ,. , . . . , ., , og Sauðárkróks og hefir dr.
um og notkiin jarðhua, og hvað hði undirbunmgi heildar- Trausti Einarsson unnið það verk.
löggjaíar um hagnýtingu jarðhita. Kom í ljós, að mikið hefir
miðað í rannsókr.um og fræðilegri þekkingu á eðli og hag-
nýtingu jarðhita og þjóðin á, í því sambandi, mikla mögu-
leika á ýmsum sviðum.
] um á landinu. Gufusvæðin eru
Þá skýrði ráðherrann og frá því, I talin 12; nefnilega: Reykjanes,
að nefnd, er hann skipaði -á s. 1.1 Trölladyngja, Krýsuvík, Hengill,
ári til að undirbúa löggjöf um | Torfajökull, Kerlingarfjöll, Von-
jarðhita, miindi væntanlega ljúka I arskarð; Kverkfjöll, Askja, Náma-
fi'
,, hitcmæling-
gr.kal. á kl.st, eða utn. þa‘3 bil 6
uri og etogreiuíngsmi vatns og gm
unargerð ct heildarsiíagn jarðhita á Islsndi -
Stórmerk skýrsla raforkumálaráShsrra Siein-
gííms SteÉMliórssGnar á funtli í Samemiíðu A!-
þíngi í gæir
Á fundi SameinaSs Alþingis í gær flutti
Steinþórsson merka skýrsiu um rannsóknir á jarðhitasvæð-
og áæll-
starfi fyj ir næsta Alþingi. Hefir
nefndin þegar unnið gott starf og
aflað gagna víða að.
Hr á eítir verður drepið á helztu
atriði úr ræðu ráðherrans.
Skýrsla s-aforkumálaráðherra.
Skráningu á laugum og hverum
á öllu landinu, hitamælingu og
efnagreiningu vatns og gufu og
áætlun um magn jarðhitans á
hverju hitasvæði og heildarmagns
jarðhita á íslandi er nú lokið svo
langt sem hægt er að komast í
þessum efnum í biii eða talið er
skipta verulegu máli.
Heitar laugar eru á um 250 stöð
skarð, Krafla og Þeistareykir.
Heildarvatnsmagn heitvatns-
linda er skv. gerðum mælingum
talið 1500 1/sek, hiti þess breyti-
legur frá 150—100°C, en meðal
hiti um 75 °C og heildarvarminn,
sem upp kemur, kringum 40 milj-
ónir kílógramkaloríur á klst.
Gufusvæðin eru talin gefa stöð-
ugt varmastreými sem hér segir
(talið í milj. kílógr.kal. á klst.):
Reykjanes 50, Trölladyngja 30,
Krýsuvík 75, Hengill 400, Kerl-
ingarfjöll 400, Torfajökull 1500,
Vonarskarð, Kverkfjöll, Askja,
Námaskarð 120, Krafla 30, Þeista-
-eykir 7o. Samtals 2680 milj. kíló-
ændur raforku ti! súg-
þurrkunar lægra veröi?
Komih fram nefndarálit um till. um lækka^ ver'S
á raforku til súgjiurrkunar
Mynd þessi er frá iarShitasvæðinu i Krýsuvík, bar sem mikil orka or
í iörS. JarShitaorkan í Krýsuvík er ekki nýtt enn sem komið er, en get-
ur orðið undi.-staða mikiis iðnaðar, eins og jarðhitinn á mörgum öðrun,
stöðum á landinu.
Forustumenn verkalýðsfél. á Akureyri
senda stjórn ASÍ harðorð mótmæli
Viija að kallatf verði saman Alþýðusambands-
„ Jjing til ákvaríana um kosningaflokk, sem
stjórn samtakanna vill stofna til í andstö^u
við mikinn fjölda vinnandi fólks
Þau áform stjórnar Alþýðusambands íslands, að breyta'
hagsmunasamtökum verkalýðsins 1 pólitískan flokk, mæta
mikilli andspyrnu vinnandi fólks víða um land, sem ekkl
vill, að dregið sé úr áhrifamætti hagsmunasamtakanna með
því að gera þau að tæki fárra manna í pólitískri baráttu
| þeirra um völd á Alþingi.
lýsum við undirritaðir fulltrúaráðs
og síjórnarmenn verkalýðsfélaga
á Akureyri yfir því, að við teljum,
að hér sé sambandið að leiða
, , , . .... ..... .. j verkalýðssamtökin á varhugaverða
sambandsþmgi taki e.Kki jafn or- braut eins skipuiagsmálum
lagankar akyarðanar an þess að : þeirra er nú háttað.
fuHtruar hnina e.nstaku verkalyÖs Xeljum við( að hér hljótj óhjá.
ækga fai að raða þe rn akvorðun kvæmilega að rísa af innbyrðis
Er það nú orðin almenn krafa,
! að núverandi stjórn samtakanna,
sem aðeins hafði mj:g nauman
meirihluta að baki sér á Alþýðu
Fjárveitinganefnd hefir skilað áliti um þingsályktunar-
tillögu um lækkað verð á raforku til súgþurrkunar. Var tili.
lögð fyrir búnaðarþing, sem gerði eftirfarandi ályktun varð-
andi súgþurrkunina: „Að bændum verði gert kleift að nota
fremur rafmagn en dísilvélar til súgþurrkunar, t. d. :.neS
því að lækka enn fastagjald af súgþurrkunarvélum um helm-
ing, enda undirgangist notendur þá kvöð, að straumur verði
rofinn til þessara véla um mesta annatíma raforkuveranna, Nýir borar í sumar.
þ. e. um matreiðslutíma.
Steingrímur Steinþórsson
200 borholur.
Ráðherra skýrði frá því, að nú
hefðu verið boraðar alls á landinu
um 200 liolur, en meirihluti þeirra
er í nágrenni Reykjavíkur í tengsi
um við hitaveituframkvæmdir. Á
\ egum rannsóknarráðs ríkisins og
jarðhitadeildar raforkumálastjórn
ar hafa ýmsar holur verið gerðar
í i'annsóknarskyni.
Fró hagnýtu sjónarmiði eru
| mikiivægustu rannsóknirnar á
laugasvæðum í Mosfellssveit.gufu
svseðum í Krýsuvík, á Náma-
skarði og í Hengli. En þær rann-
sóknir standa nú þannig, að ekki
verður lengra komizt fyrr en
hægt er að framkvæma dýpri
I borun.
Nefndin
einnig til
hefir hann fátið álit sitt í
Af samþykkt búnaðarþ'ngs
vegar og bréfi ráforstimála‘tióra
hinsvegar, kennir þ.tj fr.vn. aá ull
mikið ber í milí: u
magni til súgþn ■
sem á miili ber í þ.
engan veginn t:l i
magni til súgþurr'
einungis til fastagj
mótorunum.
Er, ó fjárlögum yffrstandandi
árs er 2,2 milj. kr. framlag til
Pramhald p 2 síOu
a Alþýðusambandsþingi. Er því
gerð sú krafa t:l stjórnar Alþýðu
'■ambandsins, að hún kalli saman
Alþýðusambandsþing.
Viija að Alþýðusambandsþing
verði kallað saman.
Nú hafa 25 forystumenn verka
lýðsfélaga á Akureyri undirritað
mótmæli til Alþýðusambandsstjórn
arinnar, vegna þeirrar ákvörðun
ar hennar að beita sér fyrir stofn
un kosningabandalags í nafni sam-
takanna, án þess að kallað sé sam
an aukasambandsþing.
Eru mótmæli þessi svohljóðandi:
„Vegna þeirrar tilkynningar
stjórnar ASÍ, að hán hyggist beita
sér fyrir stofnun sérstaks fram-
boðsflokks á vegum sambandsins,
deilur innan verkalýðssamtakanna
og samheldni og einingu vera
stefnt í voða, þveröfugt við það,
sem ASÍ á að vinna að, og skiptir
(Frambúd á 2. síðu.
Mörg málverk seld
á sýiiin«u Valtýs
Málverkasýning Valtýs Péturs-
sonar hefir nú staðið í nokkra
daga og hefir aðsókn verið góð.
Margar myndir hafa þegar selst.
Sýningin verður opin til sunnu-
dagskvölds og ættu listunnendur
ekki að setja sig úr færi að skoða
hana fyrir þann tíma.
sendi tdligu þessa stór kostnaðarliður við súgþurrk-
raforkumáia3tjóra og un, þótt gjald þetta sé að stoíni
t:l allmiklu lægra en hliðstætt !
eru til iðnrekstrar allt árið. j Ásgrímssýning opnuð á
Með sérstöku tilliti ti'i þessa
varð það samkomulag í nefndinni,
að leggja til að leitað yrði leiða
til þess að takast mætti að fá
erás á raf nokkra lækkun á fastagjaldinu.
: ?.r, heldur ‘ Fjárveitinganefnd leggur því til,
■sias á raf- að till. verði svofelld breyting og
hún orðast þannig:
.103.
• ver3 á raf-
:i?.r Eh þjð,
'i efni, tokur
Akureyri á sunnudag
r
Arsþing iðnrekenda liefir þegar gert
ályktanir nm ýmis málefni
Fimdi haldiÖ áfram í dag
Ársþing iðnrekenda, sem hófst
hér í Reykjavík s. 1. laugardag,
Akveðið mun vera að Asgríms- . , ., - , , , ,
__._ __________x . A_______. ; lielt framhaldsfund s. 1. þnðjudag.
Þarf stéra mótora til súgþurrk-
unar.
Til þess að súgþurrkunin geti
orðið raunhæf, þarf mikinn blást
ur, en til þess þarf stóra rafmótora.
Þegar litið er til þess, hve notkun-
artími þessara mótora er stuttur,
verður fastagjaldið af þeim æði
Alþingi ályktar að feía ríkis-
stjórninni að láta í samráði vi<5
Búnaðarfélag íslands athuga
möguleika á því, að lækkað verði
frá því sem nú er, fastagjald
á vegum rafveitna ríkisins af mót
orum, sem notaðir eru tií súg-
þurrkunar.
sýningin verði opnuð á Akureyri
í Geirsgötu 5, síðdegis á sunnu-
daginn kemur. Svndar verða um
50 myndir, úrval úr yfirlitssýn-
ingunm seni naiumn var í itevnja
vík.
Þaö er rikisstjórnin, sem stendur
að sýningunni, og vinnur Jón
Þorleifsson, listmálari, að uppsetn-
ingu hennar á Akureyri í umboði
sýningarnefndarinnar.
Myndirnar eru fyrir nokkru
komnar norður.
A fundinum voru teknar til um-
ræðu og afgreiðslu tillögur tolla-
nefndar, skattaneíndar, byggingar
málanefndar og allsherjarnefndar.
Þingið hefur þegar afgreitt tii-
lögur um vörusmygl og tolleftir-
lit, gjald af innlendum tollvöru-
tegundum, utn Ið'naðarmálastofn-
un, og úthlutun byggingalóða. Enn-
fremur ítarlega ályktun um skatta
mál. Tillaganna verður nánar getið
síðar.
Fundir ársþingsins hafa til þessa
verið mjög vel sóttir og almennur
áhugi ríkt hjá fundarmönnum um
dagskrármálin.
Næsti fundur ársþings iðnrek-
enda verður í Þjóðleikhúskjallar-
anum í dag (fimmtudaginn 22.
marz) og hefst kl. 1.30 e.h.
Á þessum fundi munu ræddar til
lögur viðskiptamálanefndar, sýn-
ingarnefndar og vinnumálanefndar.
Að fundarstörfum loknum, kl.
5—7, munu fundarmenn þiggja
veitingar í Þjóðleikhúskjallaranum
í boði Ingólfs Jónssonar, iðnaðar
málaráðherra. ,