Tíminn - 23.03.1956, Qupperneq 6

6
T í MIN N, föstudagina 23. marz 1956
r -
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur í Edduhúsi við Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Þjöðviljinn kastar mörsiðrúni
OVO DAUFAR undir-
O tektir hefir flokks-
'iugm/nd Alþýðusambandsins
engið, að Þjóðviljinn er nú far
nn að kasta út mörsiðrum,
;em vafalaust hefðu ella verið
|eymd til kosningabaráttunnar.
Þetta er skiljanlegt, þegar
bað er athugað, að utan komm-
únista hefir þessi flokkshug-
:mynd hvergi fengið stuðning í
verkalýðsfélögunum né meðal
vinstri manna yfirleitt. Allar á-
ætlanir kommúnista í sambandi
við þessa klofningstilraun hafa
þannig misheppnast í fæðing-
unni. Eftir stendur það eitt, að
vegna óheppilegra fregna frá
Moskvu, hafa kommúnistar ætl-
að að breiða yfir nafn og nú-
:mer og reyna að véla þannig
til sín eitthvað af vinstra fólki.
Sú blekkingatilraun veldur nú
orðið óánægju í þeirra eigin-
röðum, en aukna andúð ann-
arra á starfsháttum þeirra.
Flest bendir til, að kommúnist-
ar muni því fá minna fylgi í
næstu kosningum en þeir hefðu
.fengið undir hinu gamla nafni.
Þess vegna er nú líka svo
'komiö, að þeir eru byrjaðir að
kasta út mörsiðrum, er ella
befðu verið geymd til kosning-
unna.
Á FORSÍÐU Þjóðviljans í gær
’oirtist stórletuð fyrirsögn, sem
hljóðar á þessa leið: Gengis-
lækkun eftir kosningar stefna
Framsóknar. í greininni, sem
fylgir, er svo skýrt frá því, að
fulltrúar frá Framsóknarflokkn
um, er nýlega ræddu við full-
trúa frá Alþýðusambandinu,
hafi spurt um afstöðu Alþýðu-
sambandsins til lausnar á efna-
hagsmálunum og í því sam-
bandi m. a. spurt um afstöðu
þeirra til gengislækkunar, nið-
urfærslu og svo annarra ráð-
stafana, er nefndar væru í
þessu sambandi.
í tilefni af þessu spinnur svo
Þjóðviljinn mikinn skáldskap
um það, að Framsóknarflokk-
urinn ætli að beita sér fyrir
gengislækkun eftir kosningarn-
ar í sumar!
HVER HEILVITA maður getur
cljótt séð, að hér er um aug-
Ijósa blekkingu að ræða. Það
er vitanlega allt annað að
spyrja um afstöðu manna til
ainhvers máls, en að spyrjandi
sjálfur lýsi yfir ákveðinni af-
stöðu. Engum mun þykja það
undarlegt, þegar rætt er við
fulltrúa Alþýðusambandsins um
efnahagsmál, þótt spurt sé um
afstöðu þess til gengislækkunar
eða niourfærslu, eins mikið og
þau úrræði hafa verið nefnd í
því sambandi. En þótt Alþýðu-
sambandið sé spurt um afstöðu
þess til þessara aðgerða, þýðir
það vitanlega ekki, að spyrj-
andinn sé þeim fylgjandi, held-
ur er hann aðeins að fá vitn-
eskju um afstöðu Alþýðusam-
bandsins.
Þess vegna er það ekkert ann
að en útúrsnúningur af verstu
tegund, þegar reynt er aö snúa
spurningu í stefnuyfirlýsingu,
eins og Þjóðviljinn gerir í
þessu tilefni. Vissulega sýnir
það líka vel ástandið á komm-
únistaheimilinu, þegar reynt er
að gera slíkan útúrsnúning að
helzta „mörsiðri“ kosningabar-
áttunnar.
AFSTAÐA Framsóknarflokks-
ins til þessara mála er annars
skýr og tvímælalaus. í stjórn-
málaályktuninni, sem nýlokið
flokksþing hans samþykkti, er
lögð á það megináherzla að
stefnan í kaupgjalds- og verð-
lagsmálum verði mörkuð af
ríkisstjórninni í samstarfi við
verkalýðssamtökin og önnur
stéttarsamtök vinnandi fólks og
opinberra starfsmanna. Þetta
þýðir að sjálfsögðu, að reynt
verður að leita að þeim úrræð-
um, er sem allra víðtækust sam
tök geta náðst um. Þetta þýðir
að ekki verður horfið að þeim
aðgerðum, er stéttasamtökin
beita sér gegn, enda verða eng-
ar aðgerðir framkvæmdar til
gagns, nema í sambandi við
þau. Ef stéttasamtökin beita
sér gegn gengislækkun eða nið-
urfærslu, eru þessar aðgerðir
úr sögunni. Því er a. m. k. ó-
hætt að lýsa yfir fyrir hönd
Framsóknarflokksins, að hann
mun ekki eftir næstu kosning-
ar beita sér fyrir neinum þeim
aðgerðum, er ekki væru sam-
rímanlegar viðhorfi stéttasam-
takanna.
Það, sem þarf að gerast, er
að stéttasamtökin finni, að á
þeim hvíli sú skylda að eiga já-
kvæðan þátt í lausn efnahags-
málanna. Gegn því verða þau
að öðlast rétt til sanngjarnrar
þátttöku í framkvæmdinni. Það
er á þessum grundvelli, sem
Framsóknarflokkurinn vill
leysa vanda efnahagsmálanna.
Staðreynd, sem ekki verðwr haggað
HELDUR áfram
lfl að klifa á því, að
Tokksþing Framsóknarflokks-
. ns hafi ákveðið að rjúfa stjórn
irsamstarfið án þess að full-
reynt væri, hvort hægt væri að
eysa efnahagsmálin með Sjálf-
.itæðisflokknum.
'?ÓTT MBL. haldi áfram að
staglast á þessu, reynir það ekk
irt til að hrófla við þeim rök-
im, sem færð hafa verið fram
íér í blaðinu. Þessi rök eru m.
i. þau, að ekki sé hægt að end-
/rbæta skipulag bankanna, fisk
verzlunarinnar og fiskvinnsl-
jnnar í samvinnu við Sjálfstæð
isflokkinn, þar sem með slíkum
areytingum yrði fyrst og fremst
jíomið við hagsmuni þeirra
manna, sem mynda kjarna
Sjálfstæðisflokksins og ráða
honum. Þessi rök eru ennfrem-
ur þau, að heilbrigt verð-
lagseftirlit og fjárfestingareftir-
lit verður ekki tryggt í sam-
vinnu við Sjálfstæðisflökkinn,
eins og hin óleyfilega bygging
Morgunblaðshallarinnar vitnar
gleggst um. Siðast, en ekki
sízt, eru svo þau rök, að
stjórn, sem Sjálfstæðisílokkur-
inn stendur að, getur ekki náð
því samstarfi við verkalýðssam
tökin, sem nauðsynlegt er.
MEÐAN MBL. getur ekkert
haggað við þessum rökum, duga
því engin mótmæli gegn því,
að efnahagsmálin verða ekki
leyst með Sjálfstæðisflokknum.
Órökstudd mótmæJi nægja ekki
gegn svo augljósri staöreynd.
Það er svo augljóst mál, að
þar sem Sjálfstæðisflokkurinn
getur ekki leyst efnahagsmálin
með öðrum flokkum, getur
hann enn síður gert það ein-
samall. Efling hans yrði því
aðeins til að auka öngþveiti
efnahagsmálanna.
Koíiimiinistar liafa ekki trú á gildi
kaopfélaga - íjá þeim fylgi til að revna
að nota j>ao í pólitískmsi tilgangi
Kommúnistar víðs vegar um heim tala og skrifa sem þeir
væru einlægir samvinnumenn. Þeir taka yfirleitt þátt í starfi
kaupfélaga-nna, hvetja stuðningsmenn sína íil að ganga í fé-
lögin, seilast þar til áhrifa.
Vafalaust gerir mikill fjöldi af
óbreyttum stuðningsmönnum kom-
nninista þetta í góðri trú. En hinir
eiginlegu, menntuöu kommúnistar
Ijá kaupfélögum og öðrum sam-
vinnufélögum fylgi sitt I allt öðr-
um tilgangi. Til þess að kynnast
þessum sanna tilgangi þeirra þarf
að athuga þau rit, sem marka
stefnu kommúnista um heim allan,
svo og þróun samvinnufélaga í
þeim löndum, sem kommúnistar
stjórna.
Konimúnistar hafa ekki trú
á gildi kaupfélaga.
Þrátt fyrir fagurgala um sam-
vinnumálefni og raunverulega
þátttöku í kaupfélögunum, hafa
kommúnistar ekki trú á gildi
þessara félaga.
Utan Rússlands játa þeir þessa
staðreynd auðvitað aldrei, en í
Rússlandi eru menn ekki eins
feimnir í þeim efnum. A. Klimov
var um árabil forstjóri rússneska
samvinnusambandsins Centrosojus.
Hann sagði í grein í Voprosy eko-
nomiki 1948:
„Samvinnuhreyfingin getur
ekki komið til leiðar nokkurri
breytingu á samfélaginu, enda
þótt tækifærissinnar haldi því
fram. Stofnendur marxismans og
leninismans hafa ávallt haldið
fram, gagnstætt skoðunum hug-!
sjónasósíalista og tækifærissinna, j
að samvinnuhreyfingin í auð-
valdsríkjunum hafi mjög tak-
markaða þýðingu fyrir verkalýð-
inn“.
Lenin hélt því fram á þingi í
Kaupmannahöfn 1910, að hags-
bætur til handa alþýðunni, sem
samvinnuhreyfingin í auðvalds-
ríkjunum hefði náð, væru mjög
takmarkaðar, meðan framleiðslu-
tækin væru eign auðstéttanna.
„Nú á tímum, þegar einokunar-
valdið ræður ríkjum og stéttabar
áttan stendur sem hæst, hafa
Rochdale reglurnar orðið sérstak
lega skaðiegar og afturhaldssam-
Kommúnistar ætla að nota
kaupfélögin í pólitískum
tilgangi.
Úr því að kommúnistar í raun
réttri trúa ekki á gagnsemi
kaupfélaganna fyrir fólkið, af
hverju starfa þeir þá í félögirti-
um? Svarið er: Þeir ætla a'ð nota
kaupfélögin í pólitískum tilgangi.
„Það er tilgangur kommúnista
að nota samvinnufélögin til að
skipuleggj a verkalýðsstéttirnar.
Þeir reyna að nota þau í stéttar-
baráttunni“, skrifaði N. Sidorov,
varaformaður Centrosojus, í blað-
inu Izvestija 1948.
„Byltingasinnuð kaupfélög (þ. e.
kaupfélög, sem kommúnistar ráða)
og samvinnuhreyfingin í Sovétríkj
unum berjast af þrótti gegn Roch-
dalekenningunum með því að krefj
ast þess, að samvinnuhreyfingin
taki þátt í byltingabaráttunni með
öllum öðrum byltingasamtökum,"
segir í Litlu sovétsku alfræöiorða-
bókinni.
„Samvinnufélög alþýðunnar geta
haft mikla þýðingu fyrir fjöldabar-
áttu verkalýðsins mcð því að
styrkja verkamenn 1 verkföllum og
annarri baráttu," slu-ifaði A. Klim-
ov, sem um skeið var forstjóri
Centrosojus í Voprosy Ekonomiki
1948.
Kommúnistar seilast til yfirráða
í kaupfélögunum.
Til þess að geta notað kaup-
félögin í pólitískum tiigangi er
kouunúnistum fyrirskipao aö seil
ast til yfirráða í félögunum.
„Lenin og Stalin hafa afhjúpað
hinar tækifærissinnuðu kenningar
um „sjálfstæði“ og „hlutleysi"
samvinnuhreyfingarinnar í auð-
valdsríkjunum. Þeir hafa sýnt
fram á, að hin ópólitísku samtök
þurfi á að halda kommúnistiskri
stjórn“, skrifaði A. Klimov í Vo-
prosy ekonomiki 1948.
„Samvinnufélögin geta því að-
eins haft nokkra jákvæða þýðingu
í baráttu hinna vinnandi stétta
gegn auðmagninu að þau lúti for-
ustu byltingaílokksins,“ skrifaði
Klimov einnig.
synlegt að tryggja hugsjónaáhrif
kommúnista á samvinnufélögin,“
skrifaði Stalin í bók sinni „Anark-
ismi eða kommúnismi?“
í ríki kommúnista eru kaupféiögin
aðeins tæki í liöndum ríkis-
valdsins.
Þetta var um viðhorf kommún-
ista til kaupfélaga í ríkjum, þar
sem komrnúnistar ráða ekki ríkj-
um. En hvert er þá hlutverk sam-
vinnufélaganna í þeim löntíum, þar
sem kommúnistar ráða lögum og
lofum?
Þar eru samvinnufélögin ekkert
annað eu læki í höndurn ríkisvalds
ins, ein tegund af ríkisverzlun,
sem algerlega lýtur boði og banni
hins opinbera.
„f Rússlandi lét Sovétstjórnin
þegar frá fyrsta valdaári sínu rík-
isvaldið nota samvinnuhreyfing-
una sem lyftistöng fyrir endurreisn
atvinnulífsins,“ skrifaði F. Aljutin
í Izvestija Akademii Nauk SSSR,
1949.
„Með sérstakri tilskipun 10. apríl
1918, sem útgefin var af æðstaráði
Sovétríkjanna, var samvinnuhreyf-
ingin sett undir forustu og stjórn
ríkisvaldsins," segir Aljutin enn-
fremur.
Lög rússnesku kaupfélaganna
eru í raun réttri sett af ríkinu og
aðeins ríkið getur breytt þeim.
Ríkisvaldið í Rússlandi stjórnar
ekki aðeins sjálfum kaupfélögun-
um, heldur ákveður, hvar þau
megi starfa og hvernig, setur þeim
kvóta af verzlun og vörum og hirð
ir þriðjunginn af tekjuafganginum.
Til dæmis samþykkti æð-.taráð
j Sovétríkjanna og miðstjórn komm-
I únistaflokksins 29. septembev 1935
j að öll kaupfélög í bæjum og borg-
I urn skyldu lögð niður. Samkvæmt
! þessari tilskipun voru 9.393 kaup-
: félög lögð niður, en innan þeirra
i var þriðjungur allra félagsrnanna
kaupfélaganna í Rússlandi. Ríkis-:
verdun voru faldár eignir þeirra
c.g hún látin taka við störfum
þeirra. Svipuð þróun'hefir átt sér
stað í öðrum ríkjum, sem kommún
istar stjórna.
Skattar og endurgreiðsla.
í flestum frjálsum löndum hefir
það verið viðurkennt í lögum, að
tekjuafgangur kaupfélaga sé ekki
þess eðlis, að réttlátt sé að skatt-
leggja hann, enda er hann eign
kaupfélagsfólksins sjálfs en ekki
félagsins. Þó liafa íhalds- og pen-
ingamenn livarvetna barizt fyrir
því, að tekjuafgangurinn yrði skatt
lagður.
Sovétríkin eru að þessu leyti
paradís peningamannanna, því að
þar er lagður 30% tekjuskattur
á tekjuafgang kaupfélaga upp að
100.000 rúblum, en 5% að auki
þar yfir.
í frjálsum löndum þykir það
vera eitt meginatriði kaupfélags-
skaparins, að tekjuafgangurinn sé>
endurgreiddur til félagsfólksins.
En ekki í Sovétríkjunum. Þar er
þetta fordæmt og talið vera tilraun
til að ýta undir efnishyggju félags-
fólksins! Þar er tekjuafgangi skipt
á „sósíalistiskum grundvelli" og
fer hann að nokkru leyti til félag-.
anna sjálfra en nokkru til „þjóð-
félagslegra og menningarlegra,
þarfa“ (þar á meðal til kommún-
istaáróðurs).
Lýðræði kaupfélaganna — stjórn
fólksins sjálfs á félögunum — er
eitt af grundvallaratriðum þeirra.
Rússar fylgja þessu í orði, halda
fundi í kaupfélögunum og kjósa
stjórnir. En lífci yfirvöldunutn
ekki við stjórn eins kaupfélags
skiptir liún mn menn eins og
henni sýnist án þess að spyrja fé-.
lagsfólkið neins. Árið 1947 skiptu
yfirvcldin til dæmis sjö sinnum
um formenn í Molotov-kaupfélag-
inu í Tsjakent án þess að félags-
fólkið hefði hugmynd um!
Þannig eru „kaupfélögin“ í So-
vétríkjunum og á þennan hátt hafa
kommúnistar breytt kaupfélögum í
ölium þeim löndum, þar sc-m þeir
hafa náð völdum. Þarf ekki að
draga í efa, að slík mundu einnig
verða örlög kaupfélaganna, ef kom
múnistar kæmust til valda hér á
landi. .
■ 'í |
Verzlunarstióri í söluíurni kaupfélagsins svarar viðskiptamanni: Nei,
hér er ekkert nema þrír hengilásar. Og þeir eru ekkl til sö>u, því að ég
nota þá til að læsa turninum á kvöldin.