Tíminn - 08.05.1956, Side 5

T Í'M IN N^ þrigjudaginn 8. maí 1956.
5
Sjálfstæðisflokkurinn fiefir
lifað sitt fegursta
Hann víldi gjarnan gera „hræðslubandalag“
við einhvern - en hver vill gera bandalag við
Sjálfstæðisflokkinn? Enginn.
Menn greinir á um margt í kosningunum, sem í hönd fara
En um eitt virðast allir Vera sammála í þessum kosningum:
Að Siálfstæðisflokkurinn fái færri þingsæti en hann hefir
haft.
Og aðrir talá um það sem stað-
reynd.
Lækkandj hlutfallstala
Sjálfstæðisílokkurinn hlaut hlut
fallslega minna atkvæðamagn sam-
tals í landinu 1953 en 1949 (37,1%
móti 39,5%). Sumir flokksmenn
segja að þetta muni eitthvað lagast,
af því áð Lýðveldisflokkurinn bjóði
ekki fram riii. Su ágizkun er hæpin.
Því fer fjarri, að allir þeir, sem
kusu með Lýðveldisflokknum síð-
ast, kjósi nú með Sjálfstæðisflokkn
um. Suhjií' þ'eirra manna sitja
heima eða ‘skíla auðu, sumir kjósa
með öðrnm.
Forráðamenn Sjálfstæðisflokks-
ins óttast bscði fylgistap og fækkun
þingsæta. Þeir vita, að flokkurinn
var „heppinn“ í síðustu kosning-
um — hlaut aukna þingmannatölu
á minnkandi fylgi. Vinstra banda-
lag Framsóknarflokksins og Al-
þýðuflokksins kemur í veg fyrir,
að slíkt gefi; endurtekið sig. Nú
liggur það' hinsvegar fyrir, að
vinstra bandalagið fær meirihluta
á Alþingi, ef atkvæði falla eins og
1953 hlutfallslega. Sú staðreynd
eykur sigurvonir þeirra. Því að
þeir eru nókkuð margir kjósend-
urnir, sem fyrst og fremst hafa á-
huga á því að skapa samstæðan
meirihluta á Alþingi.
Hefir liía'S sitt fegursta
Forvígismenn Sjálfstæðisflokks
ins hafa mjög gjarnan viljað eiga
þann kost að gera bandalag í kosn-
ingunum við einhvern annan flokk.
En nú vill enginn gera bandalag
við Sjálfstæðisflokkinn. Það er al-
menn skoðun, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hafi nú lifað sitt fegursta, og
muni á næstu kjörtímabilum verða
minnkandi flokkur. Hann hefir
undanfarið haft óeðlilega mikið
fylgi, meira en íhaldsflokkar á
Norðurlöndum. Til þess liggja á-
stæður, sem ekki er tími til að
ræða að þessu sinni. Þetta hlýtur
að breytast og breytingin er hafin.
Þessi breyting getur orðið meiri og
örari en margan grunar.
Hann skarst úr leik
Sérstaða Sjálfstæðisflokksins í
herverndarmálinu hefir komið illa
við marga. Að hann skyldi einn
allra ílokka skerast úr leik, þegar
ástand í alþjóðamálum hafði
breytzt á þann veg,að tími var kom
inn til að vinna að brottför hersins.
Að hann skyldi grípa til þess ör-
þrifaráðs að draga í efa sjálfsá-
kvörðunarrétt íslendinga í þessu
máli — og gera þannig sitt til að
veikja málstað íslands. Það er ekki
þjóðhollusta að fara þannig að, og
ýmsir hefðu ekki trúað því á Sjálf
stæðisflokkinn að óreyndu.
En þótt þetta hefði ekki komið
fyrir, eru þeir samt margir, sem
orðnir eru þreyttir á Sjálfstæðis-
flokknum, gorti hans annars vegar
og úrræðaleysi hinsvegar. Sjálf-
stæðisráðherrar eru búnir að sitja
í stjórnarráðinu í 17 ár samfleytt,
og mörgum þykir það meira en nóg.
Mörgum finnst, að bættur sé skað-
inn, þótt þeir hverfi þaðan um
Þekking bætir sambúð.
LESANDJ,.|ÍTI ,Á LANDI skrifar
blaðinu;, — „Mér þykir gott að
fá surinudagsblað Tímans. Þar
rita að jafnaði ágætir höfundar
um efni, sem ég hefi gaman af,
• svo sem' íuú muni og minjar, ís-
■ lenzkt. mál bg okkar íslenzku
náttúr.u. Þættirnir um íslenzka
fugla eru ágætir. Þeir örva áhuga
fyrir náttúrulífinu. Aukin almenn
þekking er-líklegasta leiðin til að
hæta sarhbúð mannsins og nátt-
úrunnár“ Én þess er mikil þörf.“
Alvöruorð' dr. Finns.
„í SÍÐUSTU TVEIMUR greinum
sínum hefir dr. Finnur Guðmunds
son rætt um húsöndina á Mývatni
og haförninn og þar komið að
vandamáli, sem ekki er nægur
gaumur gefinn. Hann fullyrðir,
að Mývatri sé ein mesta náttúru-
prýði þessa; hjara heims, og ein-
stæð fuglabyggð. Leita þurfi til
sléttumýranna í Ameríku til að
finna eins, fjölskrúðugt fugialíf.
Og þarná' er náttúrufegurð ekk-
ert Svipað því eins mikil og við
Mývatri: Ilvað er svo gert til að
vernda 'þessa náttúru? Mývetn-
ingar sjáifir hafa umgengist
liana með prýði. Fuglarnir eiga
friðland á vatninu. Og þar fara
aðkomumenn ekki um í vígahug.
En nú er minkurinn kominn að
vatninu. Það er eins og lands-
menn geri. sér ekki grein- fyrir
því, hver tíðindi þetta eru. Yfir-
. leitt hefir.landsfólkið — og eink-
um alþingismenn — verið allt of
sofandí í rcúnkaplágumálinu. Nátt
úrufræðingurinn telur, að brátt
rhuni sjáát merki minksins í Mý-
vantssveit, og er tímar iíða verði
þau æ stórfelldari. Jafnvel svo,
að eftirkomendur okkar hafi á-
stæðu til að álasa okkur fyrir
dæmalausan slóðaskap og skiln-
ingsleysi, er fuglalífið verður
aðeins svjpur hjá sjón.“
„í ANNARRI GREIN ræðir nátt-
úrufræöingurinn um haförninn,
sem er nær því útdauður liér,
þótt nokkur hjón hjari enn á af-
skekktum stöðum. Hann bendir
á, að síðan farið var að eitra
fyrir refi hafi erninum fækkað,
og spáir því, að nú, eftir að refa-
eitrun hefir verið lögboðin, muni
dagar þeirra, sem eftir lifa, senn
taidir. Hvert verður eftirmæli
það, sem við fáum, ef við reyn-
um ekki að fyrirbyggja eyðingu
arnarins meðan fært er? Eitthvað
svipað og það eftirmæli, sem
þeir, er drápu síðustu geirfugl-
ana, hafa fengið hjá okkur.“
Stærra mál en mörg
hagsmunastreitan.
„ALÞINGI ÁKVEÐUR að flytja
inn minka og það ákveður að lög-
bjóða refaeitrun, en virðist ekki
hafa samráð við þá menn, sem
bezt þekkja íslenzka náttúru. Nú
er rætt um að fá einhverja út-
lenda sérfræðinga til að leggja
á ráðin um að bana minkinum,
en er ekki þörf á að athuga jafn-
framt, hvernig vernda á annað
náttúrulíf? Útlendingar, sem e. t.
v. eru sérfræðingar I minka-
drápi, þekkja ekki annað dýralíf
hér. Stórvirkar ráðagerðir um
minkaeyðingu án tillits til ann-
arrar náttúru, gætu orðið örlaga-
ríkar. Allar útrýmingaraðferðir,
hvort heldur eiga við refi eða
minka, verða að taka tillit til ann
ars dýralífs. Ljóst er, að það hef
ir ekki verið gert, þegar Alþingi
ákveður með lögum að eitra skuli
fyrir refi. Það verður líklega ís-
lenzka haferninum til óbætanlegs
tjóns. Hér átti að vera samráð í
milii þeirra, sem vilja eyða ref-
um, og þeirra, sem vilja stuðla
að náttúruvernd. Mönnum finnst
þetta e. t. v. vera lítilsvert mál.
En ég segi þeim það satt, að
prýði íslenzkrar náttúru er miklu
stærra mál en hagsmunastreita
samtímihs og sum þau niál önn-
ur, sem barist er um á pólitísk-
um fundum." — Lýkur hér bréfi
lesanda. — Frosti.
ávarútvegs
I!
Norðmenn telja Færeyinga hættuleg-
ustu keppinautana á fiskmarkaðinum
stund, og væri þá e.t.v. ekki von-
laust, að hin leiða fylgja þeirra,
verðbólgudraugurinn, hyrfi með
þeim.
Vonir tengdar „gló-
kollum“.
Þessvegna vill nú enginn gera
bandalag við Sjálfstæðisflokkinn.
Hann getur ekki einu sinni fengið
minnihluta í einu málfundafélagi
til liðs við sig, eins og kommún-
istar. Eini vonarneistinn utan frá
eru sprengiframboð þjóðvarnar-
rnanna í nokkrum kjördæmum, sem
Sjálfstæðismenn telja hugsanlegt,
að geti orðið sér í vil. En gæfu-
leysi Sjálfstæðisflokksins nú er of
mikið til þess að svo lítill neisti
megi lífi halda. Menn spyrja, sem
svo; Hvað þýðir að veita þeim
flokki brautargengi, sem enginn
vill mynda stjórn með eftir kosn-
ingar? Og það er von að menn
spyrji.
Tívoíí var opnað
1. maí
HÉR Á LANDI mun það út
breidd skoðun, að við séum hörð-
ustu keppinautar Norðmanna á
fiskmörkuðum heimsins. En Norð-
menn sjálfir eru á annarri skoð;
un og er það lærdómsríkt. í
norska blaðihu Handels- og sjö-
fartstidende. 26. apríl er grein um
þessi mál, sem minnir á, að ekki
er vanþörf á að hér sé vakað á
verðinum í öjlu er varðar útflutn-
ing á sjávarafurðum. Greinin er
á þessa leið:
— FYRRUM VORU íslending-
ar hættulegustu keppinautar okk-
ar þegar um var að ræða sölu sjáv-
arafurða á erlendum markaði, en
nú virðast tímar breyttir og rík
ástæða til að ætla að Færeying-
ar séu að verða sterkasti keppi-
nauturinn á þessum markaði.
Fiskiðnaðurinn í Færeyjum er
nú í örum vexti og sömuleiðis end
urnýjun fiskiflotans, m. a. með
nýtízku togurum. Færeyskt sam-
vinnufélag, sem að standa fjögur
stærstu fyrirtæki landsins, er að
gera áætlanir um kaup á fjórum
nýtízku togurum, olíukyntum, og
mun hver togari kosta 2,3 millj.
króna (danskra). Með þessari við-
bót ætti færeyski fiskiflotinn að
geta veitt sínum sjómönum sam-
bærileg tækifæri og gefast á er-
lendum skipum, en ráðningar Fær-
eyinga á erlend skip er eitt af
þeim vandamálum, sem Færey-
ingar hafa átt við að glíma að
undanförnu. )
TVEIR STÓRIR TOGARAR
voru í fyrra keyptir frá Bretlandi
og einn frá Noregi. Nú er ný-
búið að kaupa nýjan brezkan tog-
ara (Lammer Muir frá Hull) og
kostaði hann um 4 milj. d. kr.
Færeyingar stefna að því að eign-
ast skip, sem geta sótt á fjarlæg
mið og hafa mikla aflamöguleika.
Árangurinn af þessari endur-
nýjunarstefnu er þegar að koma
í ljós. Af heildaraflamagni Fær-
eyinga á s. 1. ári var 52% togara-
fiskur. Og reiknað er með því, að
þessi hlutfallstala hækki verulega
á yfirstandandi ári.
Á SAMA TÍMA sem fiskiflot-
inn vex og fiskiðnaður eflist, eru
Færeyingar athafnasamir á fiski-
markaðinum. Þeir hafa m. a. sent
fulltrúa til Svíþjóðar til þess að
selja hraðfrystan fisk og keppa
við norska fiskinn. Til þess að
fullnægja óskum sænskra hús-
mæðra eru Færeyingar að gera
tilraunir með pakkningar á flök-
um, og virðist ætla að gefa góða
raun. Eins og sakir standa er ekki
mikið magn selt til Svíþjóðar, en
útflutningurinn er í vexti og ef
að líkum lætur, verður innan tíð-
ar hætta á ferðum fyrir norska
fiskinn á sænska markaðinum.
Tívolígarðurinn var opnaður 1.
maí. Nafnið eitt kemur manni í
hátíðaskap, minnir á vor og sum-
ar, hvað sem veðurguðirnir
segja.
Tívolígarðurinn hér í Kaup-
mannahöfn er frægur langt út fyr
ir landamæri Danmerkur. Hann
er einstakur í sinni röð, liggur
falinn í hjarta stórborgarinnar.
Þar er maður allt í einu horfinn
inn í ævintýraheima.
Þessi sérstæðu ævintýrahughrif,
sem eru bundin í Tívolí, þekkja
fullorðnir ekki síður en börn. Tí
volígarðurinn hefir varðveitt
töfra sína og vald sitt yfir hvers-
dagsmanninum í öll þau 113 ár,
sem hann hefir verið opinn almeun
ingi. Saga hans er orðin svona
löng. Garðurinn er gamall og þó
síungur. Á hverju ári er einhverju
breytt, skipt um blóm, eitthvaö
byggt, en allt er gert með fullu
tilliti til hins sérstæða svipmóts,
sem garðurinn ber.
TlVULi ER íjöibreytilegur staöur
þar er svo ótal margt að sjá.
Drepa má á nokkur atriði um leið
og gengið er um garðinn.
Blómaangan berst að vitum veg-
farenda, við augum blasa marglit
auglýsingaspjöld, söluturnar og
búðir. Þá er hið sérstæða panto-
min-leikhús með páfuglafortjald-
inu og leiksviðið — plænen —
þar sem fjölleikamennirnir koma
fram undir berum himni, og svo
öll skemmtitækin, sem of langt
yrði að telja, hljómsveitin og Tí-
volí-vörðurinn, skrautklæddu
drengirnir, sem ganga fyrir her-
göngulagi. Svona má lengi telja.
í ár verður meira og fleira um
að vera í Tívolí en nokkru sinni
fyrr. Nefna má 3500 nýja rósa-
runna, 25 nýja gosbrunna og eru
nú 41 í allt, nýtt leikhús, og til
þess að kóróna allt saman, nýja
hljómleikasalinn, sem er stærsti
hljómleikasalur á Norðurlöndum
og tekur 2000 manns í sæti. Þessi
bygging kostaði 10 millj. danskra
króna.
Þessi nýji og fallegi salur var
vígður með hátíðarhljpmleikum 1.
Nýju togararnir eru stærri
Nýju togarnir, sem verið er að
byggja í Bretlandi og víðar, verða
stærri en eldri gerðir. Þetta staf-
ar m. a. af því, að nú er gert ráð
fyrir því, að í hverjum togara sé
hraðfrystihús. í „Fishing News“
er nýlega skýrt frá slíkum tog-
ara, sem er í smíðum í Bretlandi
fyrir útgerðarfyrirtækið Letten
Brothers í Grimsby. Þessi togari
er smíðaður hjá skipasmíðastnð
Cook, Welton & Gemmel í Bever-
ley og verður honum hleypt af
stokkunum í haust. Hann er 205
fet á lengd og 32 fet á breidd.
Tonnastærð er ekki uppgefin, en
hins vegar frá því skýrt, að á skip-
inu verði 44 menn. Sumir þeirra
eiga að vinna við hraðfrystingu.
Skipið á að heita „Velinda" og
verður einhver nýtízkulegasti tog-
ari, sem smíðaður hefir verið.
Ríkir ekki helzt til mikil þögn
um togarasmíðar og endurnýjun
flotans hér hjá okkur?
Byggðasafn Vestur-Skaftfell-
inga flytur í ný húsakynni
Leitaí til Sunnlendinga um fjárstuSning
Byggðasafn Vestur-Skaft-
fellinga og Rangæinga hefur
nú eignazt viðunandi sama-
stað. Til þessa hefur það ver-
ið varðveitt í þröngu húsnæði
í Skógaskóla, þar sem það
hefur alls ekki notið sín. Úr
þessu hefur verið bætt og er
nú risið í Skógum mikið hús
og vandað, sem bæði rúmar
skipið „Pétursey“ og safn-
gripina, er innan skamms
verða fluttir í það.
Er það vel, að þetta sér-
stæða og merka safn skuli
hafa eignazt svo myndarlegt
hús, sem raun ber vitni og
muxi þetta vera eina húsið,
sem reist hefur verið yfir
byggðasafn hér á landi.
Fjársöfnun.
En þótt sýslufélögin og
flélri aðilar hafi veitt þessu
menningarfyrirtæki góða fjár
styrki nokkur umliðin ár, er
þvi ekki að neita, sakir þess,
hve verkinu hefur verið hrað-
að, að miklar skuldir hvíla á
safiiinu, og er það því að von-
um illa statt fjárhagslega.
Byggðasafnið er heldur
maí og voi’u konungshjónin og
prinsessurnar meðal áheyrenda, á-
sámt mörgum öðrum tignum gest
urii.
Á MIÐNÆTTI var hátindur hátíð-
arinnar og var þá allt svæðið upp-
ljómað með skrautljósum og flug-
eldum og heiðursskot af fallbyss-
um bergmáluðu um garðinn.
— Aðils.
ekki líklegt til að verða sér-
lega arðgefandi fremur en
mörg málefni af skyldum.
toga.
Byggðafjársöfnunin sér því
ekki önnur ráð, er duga megi,
en að snúa sér til Skaftfell-
inga, Rangæinga og annarra,
er áhuga kunna að hafa á
velferð þessa sérstæða safns,
einstaklinga og félagssam-
taka og biðja þá aö leggja
málinu lið með fjárframlög-
um. Ekki er þörf á stórum
upphæðum frá hverjum, ef
margir láta eitthvað af hendi
rakna. Nefndin skírskotar til
velvilja manna og skilnings á
rnerku málefni og væntir
góðra undirtekta.
1 Reykjavík tekur Berg-
steinn Kristjánsson, Baldurs-
götu 15, við gjöfum til safns-
ins og heima í sýslunum snúi
menn sér með fi-amlög sín til
meðlima byggðasafnsnefnd-
ar, sem eru: Jón R. Hjálmars- -
son, Skógaskóla, Jón Þor-
steinsson, Vík í Mýrdal, Ósk-
ar Jónsson, Vík í Mýrdal,
Þórður Tómasson, Vallnatúní'
og ísak Eiríksson, Ási.
Leiðrétting
Þau mistök urðu í blaðinu í fyrrad.
að undir mynd Magnúsar V. Á-
gústssonar af slysinu í Holtum,
lenti nafn Sveins Sæmundssonar,
sem átti að vera undir mynd neð-
ar á síðunni, af M.s. Gullfossi. .