Alþýðublaðið - 24.08.1927, Blaðsíða 2

2
ÁLÞVÐuÖHAðíÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.

Atgreiðsla í Alþýðuhúsinu við
Hveríisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til ki. 7 síðd.
Skrifstofa á sama staö opin kl.
9’/s —1012 árd. og kl. 8 — 9 síöd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
rnánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(i sama húsi, sömu simar).
Sacco es Vanzetti myrtir.
Öreigar í öilum löndum
sameinast gegn yfirstétt-
inni.
Það eru krónur og doliarar,
sterlingspund og frankar, sem
skapa skoðanir, lög, „réttlæti",
„mannúð", „f relsi“ og fram-
kvæmdir þeirra, sem vaidir hafa
verið til að stjórna mannkyninu.
Vald þeirra er auðurinn og það
er ekki bygt á sandi. Það er
bygt á bökum hins vinnandi lýðs.
Það er hann, sem gengur hokinn
undir byrðununt og ber uppi her-
ina og hernaðarbáknið, 'herskip-
in, vopnaverksmiðjurnar, lögreglu-
liðin og Jögreglustöðvarnar. Það
eru bök hans, sem bera uppi al-
þingi þeirra, skó/a þeirra, kirkj-
ur þeirra, musteri og fangelsi.
Enginn má rétta úr sér, því
þá hrynja borgirnar og lönd vald-
hafanna og ríki leggjast í eyði
og rústir.
Hegningu varðar, ef einhver
segir eins og barnið sagði um
hégómagjarna keisarann, 'sem
gekk nakinn.
Þó hafa ýmsir orðið tii að
kvarta undan kúgun og þrældómi
og sett sig upp á móti valdhöf-
unum.
En þeir hafa allir orðið að
greiða fyrir dirfskuna. Atvinnu-
sviftingar, fangelsanir, pyndingar
og liflát eru hegningarnar, sem
framkvæmdar eru á vinnuþrælun-
um.
Sacco og Vanzetti myrtir.
tað er nýjasta og ijósasta dæm-
ið upp á rétt’ætistiifinningu auð-
valdsins. Þeir voru í fylkingar-
brjðsti kúgaðrar alþýðu, lifðu með
henni, liðu með henni og börðust
með henni. Þeir voru .,raudir“.
Þeir voru hugsjónamenn, upp-
reisnarmenn gegn kúgurunum, og
þeir urðu að greiða það dýru
verði.
Aldrei hefir eins mikill stormur
staðið um nöfn tveggja fátækra
alþýðumanna og þessara.
Heimurinn hefir verið eitt eld-
haf.
Ailjr, sem unnu réttiæíi, hvaða
trúar eða stjórnmálaskoöunar sem
vpru, mótmæ'tu meðferð auð-
valdsins á þessum verkamönnum.
Þeir gengu allir hlið við hlið og
börðust gegn Iíflátsdóminum.
Menn létu i ljósi mótmæli sín
á margvíslegan hátt. 24 stunda
verkföll voru í mörgum löndum.
Ýmsir gripu til hermdarverka og
sprengdu í loft upp byggingar.
Það var ekki hægt að mótmæla
sterkar. Heimurinn var sannfærð-
ur um sakleysi þeirra Saccos og
Vanzettis. En valdhafarnir hertu
á tökunum og verkamennirnir
voru myrtir — að næturlagi.
„Náttvíg eru morð.“
Auðvaldiö í ölium löndum hefir
lika eiginleika. Auðurinn er því
alt, en sá er að eins munurinn,
að eiginleikarnir koma misjafn-
Jega skýrt fram.
Skatlar og tollar sprengja blóð
undan nöglum íslenzkrar alþýðu.
Auðvaldinu fanst það þó eigi hóg.
Það hrópaði og vi'.di fá ríkislög-
reglu.
Það hefir leitt það ’í iög sín,
að fyrir fátæktar sakir skuii
menn eigi fá að nota þann
rétt, sem flestum er þó leyfð-
ur, að velja fulltrúa á alþingi,
og nóg þótti því það þó ekki, því
það varnaði með færslu kjördags-
ins því, að mikill hluti alþýðu
gæti komíö þvi við að neyta kosn-
ingarrétlar síns.
Þannig er íslenzka auðvaldið,
en útlent auðvald notar stórvirk-
ari raeðui.
Sacco og Vanzetti, þessir fá-
tæku alþýðumenn, urðu píslar-
votíar. Jafnaðarmenn unr heim
allan fella fána sína þessa dag-
itma í minningu um fallna félaga.
En fánarnir verða hafnir aftur
og þeir verða fleiri en nokkurn
tíma fyrr, sem taka undir her-
ópið:
„Öreigar i öllum löndum! Sam-
einist!“
Það stígur hærra og hærra og
sameinar hinn vinnandi lýð í bar-
áttunni fyrir jafnrétti, bræðralagi
og jafnaðarstefnu.
Albert Thomas.
Eins og getið var um hér í blað-
tnu i gær i viðttali 'því, sem G. J.
látti við Albert Thomas, er hann-
skiifstoíustjóri atvinnumálaskrif-
stofunnar í Genf. En af því, að
þessi maður er einn af merkustu
mönnum nútimans, af því að' hann
er jafnaðarmaður og af þvi, að
hann er lítið kunnur hér, þykir
hlýða að geta hans nokkru nánar.
Albert Thomas er fæddur árið
1878 í Champigny-sur-marne. For-
eldrar hans voru fremur fátæk og
lítils megandi, en vegna þ:ss, að
snemma bar á því, hve óvanaleg-
um gáfum drengurinn var gædd-
ur, var hann settur til menta. Á
írámsái'unum varð Irann að þola
margs konar mótlæii, sem fátækt-
in leiðir af sér, en þrátt fyrir það
brauzt hánn áfram, og að ioknu
námi tók hann ágætispróf í fé-
Iagsfræði. Á næstu árum fór ham-
ingjan' að verða honum hliðholl-
ari. Ferðaðist hann nú um rnörg
lönd og las við ýmsa erlenda há-
skóla félagsfræði, hagfræði og
heimspeki. Eftir það hvarf hann
afíur heim til Frakklands og fór
þá þegar að taka þátt í félags-
---—.... --- ...

skap jafnaðarmanna. Félagar hans
sáu brátt, hve miklum hæfileikum
hann var gæddur, og fólu honum
því mörg trúnaðarstörf. Hann var
Iengi vel náinn samverkamaður
hins a'kunna jafnaðarmanns og
mannvinar Jaurés, sem myrtur var
á stríðsárunum, og 1904 urðu þeir
báðir ritstjórar að aðalmálgagni
jafnaðarmanna í Frakklandi,, l’Hu-
manité“ (Mannúð). Árið 1910 var
hann kosinn á þing. Thomas er
mikill sanrvinnunraður og sat nú
í sumar á þingi samvinnumanna,
sem háldið var að þessu sinni í
Stokkhólnri og hófst 15. ágúst.
Þegar Þjóðabandalagið var
stofnað, varð það vandinn mesti
að velja í stjórn þess nýta menn
og gáða. hugsjónamenn, er ekki
vildu láta sitja við orðin tóm um
frið milli þjóðanna. Það kom ‘líka
brátt í lós, að mikill vandi var
áð finna hæfan mami í hið'vantía-
sama starf að hafa yfirstjórn at-
vinmimálanna á hendi, og svo fór,
að Albert Thomas var valinn, og
hefir hann gegnt þeirri stöðu ‘með
prýði siSan 1919.
Albert Thomas er , praktiskur"
hugsjónamaður. Hann er fastur
fyrir og áræðinn, *g treysta
verkamenn honum framar öðrum
að gæta hagsmuna þeirra í þess-
'ari ábyrgðarmiklu stöðu, sem
hann hefir á hendi.
íhaldsgæsir eða framsóknar-
álftir.
,Mgbl.“ segir frá því í morg-
un, að Loftur had tckið myndir
af „Fiaarsóknar“-þingmönnum og
k\róðu þær vera tií sýnis j eld-
hússglugga ,Mgbl.“ Ha’da sumir,
að Lofti hafi skjátlast aftur. Það
hafi verið íhaldsgæsir, .sem hann
myndaði, en ekki framsóknarálft-
ir.
íbúð binna „dauðu“.
Sing-Sing.
Það hefir veriö ritað á erlend-
um rnáluni ógrynnin öll um fang-
elsið ameríska, sem kallað er
Sing-Sing. En á íslen ku hefir lit-
ið eca ekkert verið ritað um það.
Nokkrir hér í höfuðstaðnum liafa
þó einhverja hugmynd um það
frá ýmsurn reyíarakvikmyndum.
Þegar raaður, sem þekkir þessa
stofnun, heyrir nalnið Sing-Sng
nefnt, rennur kalt vatn niður eftir
baki hans. Það er eins og nálg-
isthann einhver ónotalegur dauða-
gustur, hráslagalegur, kaldur og
súrþefinn. Það er ekki einkum
það, að þetta er fangelsi, sem
gerir það svo ægilegt, heldur
byggingin sjáif, útlit hennar og
þó sérstaklega „rafmagnssíöliinn",
sem ýmsir kannast við.
Sing-Sing stendur á bökkum
Hudsonfljótsins og er umkringt
á alla vegu af voldugum, geysi-
háum múrunr. Fljótsmegin viö
fangelsið er afskaplega há gadda-
vírsgdðing, og á hún að varna
því, að fangarnir geti flúið.
Turnarnir á fangelsinu gnæfa
við himin. Uppi í þeirn ganga
verðirnir hægt, en fast, fram og
aftur, með byssu um öxl.
Inni í garðánum eru auk fang-
elsisbyggingarinnar, ýmsar aðrar
byggingar, svo sem: Leikvöllur
og skóii, verksmiðjur, sjúkrahús,
og siðast en ekki sízt hefir mann-
vitið ameríska sett þar kirkju,
fagra útlits, með turnana teygj-
endi sannleika og réttvísi ame-
rískra dómara upp í himinhvolf-
ið. Það er gott og blessað(l).
I einni sérstakri álmu hinnar
ramgerðu fangelsisbyggingar er í-
búð hinna dauðu, og í einu her-
bergi hennar er „rafmagnsstóll-
inn“.
Liðan fanganna í þessu „heims-
fræga“ fangelsi er amerísk, það
er að segja i fullu samræmi við
hugsunarhátt Ameríkumanna. Líf
þeirra fanganna er i föstum
skorðum, óbreytaníegum. Það
sem gerist fyrsta daginn, eftir að
nýr fangi kemur í fangelsið, er
að endurtaka sig alla daga, vikuk
eftir viku, ár eftir ár, alt af meílt-
an h.ann dvelur þar. Þetta breyt-
ingaleysi er ein af uppfyndingum
amerísku valdhafanna, og hún
hefir gefist .,vel“ á þeirra mæli-
kvarða, því að margir fangar hafa
mist vitið í þessari gryfju, þar
sem þeir eru grafnir lifandf. -
Þegar fangi hefir verið dæmd-
ur til dauða, er hann undir eins
fluttur úr fangelsinu yfir i hej-
bergið, þar sem morðtólið al-
kunna, „rafmagnsstóllinn", er. Þó
fær fjölskylda hans eða nánasta
skyldfólk hans að kveðja hann
áður en dauðarefsingin byrjar.
Á hurð , dauða-herhergisins“
stendur skrifað með ko'svörtum
bókstöfum orðið „silence“, sem
þýðir ptígn. Herbergið er mjög
látlaust og fátt merki’egt við það.