Tíminn - 16.11.1956, Qupperneq 7

TÍMINN, föstudaginn 16. nóvember 1956.
7
Leikfélag Reykjavíkur frumsýncli
á miðvikudagskvöldið sjónleikmn
Það er aldrei að vita eftir Bern-
ard Shaw. Frá leikfélagsins hálfu
á þetta að minna okkur á, að liðin
eru hundrað ár frá fæðingu Shaws,
þessa undraverða galdramanns,
sem uppi var á jafnólíkum tímum
og skeiði raunsæisstefnunnar á síð-
ara helmingi nítjándu aldar og ár-
unum eftir síðari heimsstyrjöld-
ina. Þegar Maður og kona kom
fyrst út 1876, var Shaw nýhættur
í tónlistarskóla og vann á skrif-
stofu. Gestur Pálsson og Einar H.
Kvaran skrifuðu sögur sínar um
sömu mundir og Shaw var upp á
sitt hið bezta. Og 1948 semur Shaw
enn leikrit, eftir að Kiljan hafði
skrifað öll stærstu verk sín, a. m.
k. þau, sem enn hafa birzt. Það
getur verið gaman að rifja upp, að
til skuli hafa verið rithöfundur,
sem hefir bergt af flestum lindum.
er streymt hafa í bókmenntaheim-
inum, síðan íslenzkar nútímabók-
menntir urðu til. En slíkur undra-
maður var Shaw, og svc ógnarlang-
ur var höfundarferill hans. En þó
væri það eitt lítiis um vert að hafa
orðið gamall rithöfundur, ef hitf
færi ekki saman, að Shaw er ein-
hver frumlegasti og umdeildasti
rithöfundur, sem nokkru sinni hef-
ir uppi verið í heiminum.
Til minningar um hundrað ára
fæðingarafmæli Shaws sýnir nú
Leikfélagið þetta sextíu ára gamla
leikrit hans. Við getum raunar
haft það til marks um, hvílíkur
maður Shaw var, að þetta leikrit,
sem er eitt af ómerkilegri verkum
hans og sízt sérkennandi fyrir hann
sem höfund, skuli í flestum atrið-
um hafa gildi enn í dag, þótt samið
sé 1896. Leikritið fjallar um „bar-
áttu kynjanna", en þau vandamál
krufði Shaw á þessum árum af ó-'
vægilegri skarpskyggni og olli,
sem vænta mátti miklum pilsaþyt.
Ekki verður sagt, að leikritið sé
djúpstæður skáldskapur, en efnis-
meðferð öll er snilldarleg og allir
efnisþræðir raktir á trúverðugan
hátt. Gáskafull glettni og neyðar-
legar athugasemdir um lífið cg til-
veruna ásamt hraðri atburðarás,
tryggja öllum góða slcemmtistund
og nokkurt umhugsúnarefni að lok-
inni sýningu.Meðícrð Leikfélagsins
' þeirrar menntunar hjartans, er
f til að skapa siðfágun. Leikur
s er góður, má þó varast að
nka.
máhlutverk hafa þau Elín Guð-
sdóttir og Haraldur Jóhannes-
iúningar og gervi var hvort
ggja mjög gott, en útsýnin til
mdarinnar og ský himinsins
u í bágbornasta lagi. Að öðru
ti voru leiktjöld góð.
>etta leikrit er líklegt til lang-
s að verðugu, þar sem saman
mergjað gaman og góður
cur.
>ýðing Einars Braga virtist mér
ð miklum ágætum, að svo miklu
ti sem um það verður dæmt af
! einu að hlusta. Tilsvör eðlileg
laus við bókmálskennd, þó
jrgi flatneskja, og gamanyrði
ittin og óþvinguð og vöktu mik-
l hlátur. Hefði verið óskandi, að
) góður þýðandi hefði fengið til
fangs eitthvert af merkilegri
•kum Shaws 1 tilefni af afmæl-
i. — S. S.
Sviðsmynd — Kádagisvsröur á sínmáhóteiinu.
Sjófileikur eftir George Bernard Shaw
Leikstjóri: Gunnar R. liansen
oft fundizt Brynjólfi hælt um of Væntanlegt fórnardýr í nýju
fyrir þnð, að hann gæti sífelldlega hjónabandi leikur Helgi Skúlason.
búið til r.ýja og nýja karla. Eigin- Bláfátækur, ur.gur tannlæknir, ást-
lega hefir mér stundum fundizt ] gefinn, ekki of sannfæringarmikill,
hann einhvers konar Eilífðar-Jón,| engu að síður mesti Amorsdáti,
hvort sem hann nú hét Sigmundur
eða eitthvað annað. En nú heíir
hann búið íil alveg nýjan karl og
ekki af lakara taginu. Gamall,
elskulegur, málgefinn, háttvís, ensk
ur þjónn. Klmirm heimsborgari í
æzluliðið dvelst enn
. Napólí
New York, 14. nóv. — Flutn-
ingi á hermönnum í gæzluliði S. þ.
til Egyptalands hefir enn verið
frestað. Bíða fyrstu sveitirnar enn
í Napólí á Ítalíu. Talsmaður S. þ.
í New York sagði þó í dag, að töf
þessi stafaði ekki af stjórnmála-
legum ástæðum heldur tæknileg-
um. Verið væri að ganga örugg-
lega úr skugga um, að flugvöllur-
inn við Ismalía væri nothæfur til
að taka við flugvélum og einr.ig
hvort hermannaskálar og annar
nauðsynlegur útbúnaður væri fyr-
ir hendi handa hermönnunum.
Egyptalandsmálin
á sjónleik þessum er hin lofsverð- undirgefni sinni, stoitur faðir
asta. Leikstjóri er Gunnar Hansen. | fjarlægð við son sinn hæstaréttar-.
Er leikstjórn hans að vanda fáguð l lögmanninn, en minnimáttarfullur i
og háttvís. Hraði og sviðssetning
ágæt. Um meðferð einstakra hlut-
verka er hið sama að segja. Þau
eru öll í góðum höndum og sum
ágætlega leikin.
Leik kvöldsins átti t.vímælalaust
Þorsteinn Ö. Stc-phensen. Hann
og barnslega hlédrægur í nálægð
hans.
Valkyrju atvikarásarinnar og
kúgara eiginmannsips fyrr og síð-
ar, eiginkonuna fráskildu, leikur,
Guðbjörg Þorbjarnardóttir. Sýnir
Guðbjörg hér enn sem fyrr, hvílík
túlkaði snilldarvel harðhnjósku og | af)jUrga íeikkona hún er. Hún nær
og hrjúfleik þess manns, er í þung-
ar raunir hcfir ratað, en ekki látið
bugast. Barnslegur blíðleiki hans,
er hann hittir aftur dðttur sína og
rifjar upp barnaleiki hennar, er
eitt hið mannlegasta og nærfærn-
asta, sem hér hefir sézt á sviði.
Jafnframt er þó í öllum ieik Þor-
vel þessum fímmíugsaldurshjúp
þröngsýnnar konu. Er hæfilega
samanbitin og stolt, ágeng í af-
skiptaleysi sínu, holdi klæddur
kúgari, krossberi kvenfrelsiskenn-
inga og blóðlaus rithöfundur. Guð-
björg er gædd meiri senureisn en
, 1 nokkur önmir íslenzk leikkona. Fas
steins svellandi kmrni og mikil hennar og hréyfingar í þessu hlut- , , ... ,
elskusemi við crlög hins kúgaða verki er°mj8| gott, þó að mér’la?legur PjItfur4 sem kven^oðin
og hrjáða eiginmanns. , fyEdist á stúndum sem hún minnti gnpnr auðvltfð oðara og, treður
erð. á Karitas í Kjarnorkunni, enda
Kristín Anna Þórarinsdóttir sem Dolly Ciandon, Guðbjörg Þorbjarnar-
dóttir sem frú Clandon og Birgir Brynjóifsson sem Philip Clandon.
Sama er að segja um meðferði
Brynjólfs Jóhannessonar á hlut- j ekki ólíkar
verki þjónsins. Mér hefir raunar I ræoa.
manngerðir um að
Helga Bachmann ser.i Li.Sii.-: Ciandon og Þo.it.
Fcrgus Cramton.
ú«jr O. öta^hsnsen sern
með samvirkum aðgerðum. Það
i eru töluverðir sprettir í leik Helga,
en þess á milli slakar hann um of
. á klónni og verður þess vegna dá-
! lítið þreytandi og mærðarfullur.
i Líklega er hann of mikið karl-
menni til ao geta þótt vænt um
svona veimiltítu í buxum.
Eldri dótturina leikur Helga
Baebmann. Ljómandi nær hún
stirðle'k hinnar verðandi kvenrétt-
indakonu, ómcnnskum þótta henn-
ar og hispursfasi. Síður náði hún
ágengni hinnar giftingaróðu hof-
róðu, sem með góðu og illu er
staðráðin að troða fórnardýri sínu
í hjónabandið og píska til undir-
gefni eiginmannsins.
Yngri systkinin leika Kristín
Anna Þórarinsdóttir og Birgir
BryBjóIfason. Er samleikur þeirra
með mestu ágætum. Sérstaka at-
hygli vakti Jeikur Birgis, sem er
nýliði. Sviðsöryggi hans og lát-
bragð, hreyf ingar og svipbrigði var
allt hins vana leikara. Mun hér enn
sannast, að eplið falli ekki langt
frá eikinni. Anna var hér betri en
nokkru sinni fyrr, enda hafði hun
mótleikara við hæfi.
GuSjón Einarsson leikur mála-
færslumann, háttvísan, fastan í
. oivi.ag iv'ifx !• -.i.i '.ud aldai.
aiam;. hifir Irú á frjálsri hug;.
læair
rétti í hug
Spencer. Guðjón nær vel afmörk-
uðu fasi þessa lögspekings og
„indignatio" hans yfir siðleysi æsk
unnar og virðingarleysi hennar fyr-
ir fornhelgum siðgæðishugmynd-
um. ,
Jón Sigurbjörnsson leikur son
þjónsins, málafærslumann, heims
mann og rudda, það kímilega fyr
irbæri, sem skapast við það, er (Framhald af 6. siðu)
múgamaðurinn kemst til metorða | undirrotin vopnasendingar komm-
únistaríkjanna til Egyptalands,
Það, sem hratt árásinni af stað
á þessu augnabliki var, að ísraels-
menn þóttust vita, að önnur Araba-
ríki en Egyptaland væri nú tekin
að fá rússnesk vopn.
Tækifæri ísraelsmanna
ísraelsmenn óttuðust, að ef
status quo ríkti, mundu Arabarík-
in smátt og smátt verða þeim ofur-
efli á hernaðarsviði. Kosningarnar
í Jórdaníu í október skipuðu því
smáríki algerlega í blokk með Eg-
yptum, og ofan á allt bættist svo
fregnin um að allir arabiskir herir
mundu lúta egypzkri stjórn.
Þegar svo Bandaríkjamenn voru
á hátindi kosningabaráttunnar, -
Rússar önnum kafnir í Austur-
Evrópu og egypzki herinn önnum
kafinn við að undirbúa og stand-
ast hótanir Vesturveldanna, virt-
ist tækifærið of gott til þess að
láta það ganga sér úr greipum. Og
ísraelsmenn hófust handa.
Árásin, og úrslitakostir Breta og
Frakka ollu miklum og beizkum
vonbrigðum í Washington. Forset-
inn hafði álitið, að lausn Súezmáls
ins væri framundan á grundvelli
atriðanna 6, sem samþykkt voru
í Öryggisráði S.þ. Bretar og Frakk
ar munu hins vegar hafa talið, að
hagsmunum þeirra stafaði hætta
af viðhorfi Dullesar, því hann var
andvígur of harðhentum aðferð-
um, t. d. vildi hann ekki samþykkja
að Notendafélag Súez-skurðarins
fengi tæki til að knýja fram vilja
sinn.
Fóru á bak viS Bandaríkia-
menn
Brezkar heimildir herma, að í
heilan mánuð, áður en til úrslita
dró, hafi Dulles ekki fengið vitn-
eskju um það, sem í raun og veru
var að gerast í London og París.
Vikuna fyrir árásina mátti heita
að sendiráð Bandaríkjanna í þess-
um borgum væru svipt eðlilegri
aðstöðu til upplýsingaöflunar. —■
Þetta líkaði stórilla í Washington,
og viku fyrir árásina fyrirskipaði
Dulles sendiherrunum að rjúfa
þessa einangrun og komast til botns
í málunum. Um svipað leyti full-
vissaði brezki utanríkisráðherrann
Dulles um að útlitið fyrir samn-
inga við Egypta væri enn ágætt.
Síðan kom hervæðing fsraels-
manna, innrásin sjálf og svo úr-
slitakostir Breta og Frakka.
Færeyingum boðin
ókeypis skólavist hér
Handíða- og myndlistaskólinn
hefur ákveðið að bjóða einum Fær-
eyingi ókeypis skólavist í mynd-
lisía- eða listiðnaðardeildum skól-
ans í allt að tvo vetur.
Ennfremur býður skólinn ein-
um færeyzkum barnakennara ó-
keypis námsvist í teiknikennara-
deildinni um jafnlangan ,tíma.
Auk þess veitir skólinn úr nem-
endasjóði mámsmönnum þessum
styrk að upphæð alls kr. 2360,00
hvort árið.
Tilboð þetta afhenti skólinn
stjórn Færeyingafélagsins í Reykja
vík. Formaður félagsins, frú Sign
hild Konráðsson, Vífilsstöðum og
Peter Wigelund, skipasmiður, sem
um langt árabil hefur verið einn
helzti forustumaður Færeyinga
hér á landi, hafa tjáð skólanum
þakkir félagsins fyrir boð þetta
„er sé framrétt hendi íslendinga,
er mætti verða til eflingar sam-
starfi með íslendingum og Fær-
eyingum á fleiri sviðum“.
Stjórn Færaymgafólagsins hef-
!r sent þatta tilboð Handíða- og
Ttyndlistaskólans til Richard Long
éf jafnvei detta jafn-;lendstyremand. Thorshavn, til frek
og vitnar í Herbert i ari íyrh-greiðslu.
é
4