Tíminn - 25.04.1957, Blaðsíða 12

Veðrið í dag:
Sunnati og suðvestan kaldi,
;v skúrir. .
Við undirskrift yiðskiptasamninga
Fyrir nokkru var undirritaður viðskiptasamningur milli íslendinga og
Bandaiikjamanna og fól hann einnicj i sér vörulán að upphæð 2,7 millj.
dollara, sem greiðast má i isienzkum krónum og nota til framkvæmda á
íslandi. Hér sjást þeir að lokinni undirskriff Thorsten V. Kalijarvi, aðstoð-
ar efnahagsmálaráðherra Bandaríkjanna og Vilhjáimur Þór þjóðbankastjóri
Joliot-Curie fékk
ekki að tala í útvarp
PARÍS, 24. apríl. — Prönsku blöS
in skýra svo frá í dag, að Parísar
útvarpið hafi neitað Frederic
Joliot-Curie um að lesa erindi sitt
um hættuna af vetnissprengjutil-
raunum í útvarpið eins og ráS
hafði verið fyrir gert. Bar útvarp-
ið því við, að erindið hefði átt
að flytjast í tíma er helgaður er
vísindalegum viðfangsefnum, en
prófessorinn hefði ætlað að mis-
nota sér hann í pólitískum til-
gangi.
Hitinn kl. 12 í gær:
Reykjavík 10 stig, Akureyri H
st., London 13 st., Khöfn 8 sfc,
Stokkhólmur 5 sfc, Madrid 12 st,
Fimmtudagnr 25. apríl 1957.
Snjólaustí byggð og jörð írostlaus
um allt Iand um sumarmálin i
Farií5 aí votta fyrir gróíri, og menn búast ví<í
að hefja vor- og sumarstörfin snemma 1
í dag, á sumardaginn fyrsta, má segja að allvel sé farið
að sumra um allt land. Snjór er állsstaðar að mestu horfinn
í byggð og sumsstaðar farið að gróa. Jörð má heita klaka-
laus víðast hvar á láglendi.
Veturinn kveður því með meira
hóglæti en oft áður, og menn gera
sér vonir um að geta hafið vor- og
ASeiiis sterkt aimenningsálit megnar
að koma vitinu fyrir stórveldin
Erindi Schweitzers vekur mikla athygli, en fœr
nokkuí misjafnar undirtektir í blöÖum
NTB—Ósló, 24. apríl. — Erindi dr. Alberts Schweitzers,
sem útvarpað var i fyrrinótt á mörgum tungumálum frá Ósló,
hefir vakið mikla athygli víða um heim og heimsblöðin í
dag ræða áskorun hans um að hætt verði öllum tilraunum
með kjarnorku- og vetnisvopn. Flest taka erindi hins aldna
fræðimanns og mannvinar vel og telja það tímabært, þótt
mörg þeirra efi?t um að það muni hafa nokkurn raunhæfan
árangur. Einstaka fordæma það og telia það aðeins vatn á
myllu Sovétríkjanna, sem muni nota það í áróðursskyni.
Erindið sjálft er langt og ítar- j þau málefnið mikilvægt og mörg
legt. Hann rekur sögu kjarnorku- ] styðja eindregið og skilyrðislaust
og vetnisvopna og þær staðreynd-1 kröfu Schweitzers um bann. —
ir, sem fyrir liggja um hættuna, i Stjórn þýzka jafnaðarmannaflokks
er af þeim stafar og tilraunum | ins hefir opinberlega lýst stuðn-.
með þau. Schweitzer skrifar er-! ingi við tillöguna. Blaðið Mittag j
indi sitt í þeim tilgangi að vekja í Diisseldorf dregur mjög í efa,
Egyptar bjóðast til að leggja deiluat-
riði um Súez-skurS undir gerðardóm
New York, 24. apríl. — Samtímis því, sem Bandaríkja-
stjórn hefir formlega farið þess á leit, að öryggisráðið komi
saman til að hlýða á skýrslu um gang samninga, er undan-
farið hafa farið fram við Egypta um rekstur Súez-skurðs,
sendi egypzka stjórnin nýtt erindi tii Dags Hammarskjölds
um, hvernig Egyptar hyggjast haga rekstri skurðsins. Frétta-
ritarar ségja þó, að fátt sé í grundvallaratriðum nýtt í þess-
ari nýju o'ðsendingu. Egyptar haldi sem fyrr fast við, að
þeir hafi einir umráðarétt á skurðinum og hafni öllu alþjóð-
legu eftirlit' í hvaða mynd sem er.
í plaggi þessu er ekki minnzt
einu orði á þær sex meginreglur,
sem öryggisráðið samþykkti í fyrra
að vera skyldu grundvöllur að sam
komulagi um rekstur hans.
Sjónarmið Bandaríkjanna.
Það er einmitt þessi atriði, sem
Bandaríkjastjórn hefir fyrir meg-
insjónarmið í samningunum og
vill fá Egypta til að fallast á þau
beinlínis. Hið fyrsta þessara atriða
og mikilvægasta er, að ekki megi
haga rekstrinum þannig, að hann
þjóni stjórnmálalegum hagsmun-
um nokkurs ríkis. í orðsendingu
sinni segjast Egyptar enn einu
sinni lofa algerlega óhindruðum
siglingum um skurðinn, ef gjöldin
séu greidd Egyptum. Ekki skuli
siglingagjöld hækkuð meira í senn
en 1% á ári. Samráð skuli haft um
allar breytingar við samtök not-
enda og 25% af gjöldum greitt í
sérstakan sjóð til endurbóta skv.
áformum, sem gamla félagið hafði
gert.
Verði lagt fyrir gerðardóm.
Það helzta sem er nýtt í erind-
inu, er að Egyptar lofa því nú
sumarstörfin fyrr en venjulega og
eru jafnvel byrjaðir á þeim.
Fréttaritari Tímans á ísaf. sagði
í gær, að snjór sá, sem kom þar í
páskahretinu, væri alveg horfinn í
byggð, en þó nokkur á fjöllum
enn. Þar er þó nær ekkert farið
að gróa enn, enda hefir verið ka!6
í véðri siðustu vikuna.
Fréttaritari blaðsins á Akureyri
sagði, að þar og víðast hvar á Norð
urlandi hefði enginn snjór íallið á
láglendi í kuldakastinu fyrir pásk-
ana, aðeins gránað sem snöggvast.
Frost hafa þó verið nokkur á Norð
urlandi síðustu sólarhringa og ekki
er hægt að segja, að teljandi gróð-
ur sé kominn.
Fréttaritari blaðsins á Egilsstöð-
um sagði, að þar hefði verið næt-
urfrost að undanförnu, farið væri
að votta fyrir gróðri, en honum
hefði ekki farið fram síðustu vik-
una. Snjólaust er með öllu í byggð
og jörð frostlaus.
Fréttaritari Tímans í Vík í Mýr-
dal sagði, að þar væri hin mesta
blíða, jörð að verða græn og sum-
arlegt yfir að líta, þótt frostnætur
hefðu verið að undanförnu. Mun
gróður þar vera lengst á veg kom-
inn á landinu, en tún þó farin að
grænka dálítið um allt Suðurland.
í gær hlýnaði mjög í veðri um
allt land, og var víðast hvar sunn-
an hlýviðri í gærkvöldi, svo að litl-
ar vonir stóðu til að saman frysi
beinlínis, að verði ágreiningur V' ~~. Y-Yj
milli notenda og félagsins egypzka sumar ve ur 1 no , en þa þo
þá skuli þeir fallast á að ágrein-
ingurinn verði lagður fyrir gerðar-
dóm, sem þá sennilega yrði alþjóða
dómstólinn í Haag.
athygli almennings um allan
heim á þessari gífurlegu hættu.
Hún sé almenningi ekki nógu ljós.
Ef hún yrði það, myndi krafa
almennings í öllum löndum neyða
stjórnmálamenn stórveldanna til
að beygja sig og hætta hinum
■hættulegu tilraunum, enda hafi
ríkisstjórnir Bretlands, Sovétríkj-
anna og Bandaríkjanna lýst yfir
vilja sínum, að hætta þessum til-
raunum, ef þær teldu sér það
fært.
Viðbrögð blaða.
Vestur-þýzku blöðin ræða er-
indi Schweitzers mikið. Öll telja
? Sýning Guðmundar
; frá Miðdal í Kefla-
I vík f jölsótt
i
Guðmundur Einarsson frá Mið-
dal hafði málverka- og höggmynda
sýningu í Keflavík í páskavikunni.
Var hún mjög vel sótt, og mun
láta nærri að þriðjungur Kefla-
víkurbúa hafi skoðað hana, full-
orðnir og börn. Nokkrar myndir
seldust. Fagnaði fólk því mjög að
fá sýninguna.
Guðinundur hefir áður sýnt á
ýmsum stöðum utan Reykjavíkur
og hyggst halda því áfram. Hann
hefir og gert allmargar mynda-
styttur sem komið hefir verið fyrir
úti á landi, svo sem sjómanna-
minnismerki, minnismerki um Jón
Arason í Eyjafirði og gosbrunn
í Skallagrímsgarð við Borgarnes.
Hann vinnur nú m.a. að minnis-
merki um Skúla fógeta í Keldu-
hverfi, styttu sem setja á í skrúð
garð við kvennaskólann á Blöndu
ósi og styttu, sem komið verður
íyrir á Austurlandi o. fl.
að sterkt almenningsálit fái
nokkru til vegar komið í þessu
máli. Orsökin sé sú, að í ríkjum
kommúnista sé ekkert frjálst al-
menningsálit eða tækifæri til skoð
anamyndunar. Schweitzer meini
vel, en hann skilji ekki ástandið
eins og það sé í heiminum í dag.
Til þess sé hann búinn að vera
of lengi einangraður í, frumskóg-
um Afríku.
Dulles og Schweitzer.
Blöðin Le Monde og L’Express
í París taka boðskap Schweitzer
vel. Bæði bera saman erindi hans
og ummæli Dullesar í gær, þar
sem hann gerði lítið úr liættunni
af sprengingunum. Segja þau
þessa afstöðu ráðherrans furðu-
lega. Le Monde segir þó, að vafa-
samt sé hvort unnt sé að skapa
nokkurt almenningsálit í einræðis
ríki eins og Rússlandi um mál
þetta, er haft gæti áhrif á vaid-
hafana.
Færeyskum konum þykir greiSslur
írámönnum sínum á ísl. koma seint
Nokkur togstreita eða úlfaþytur virðist orðinn í Færeyj-
um vegna heimsendingar peninga frá færeyskum sjómönn-
um, sem vinna á íslenzka fiskiflotanum eða við vertíðarstörf
á íslandi.
Fiskimannafélagið segir hins veg
ar, að það greiði jafnharðan þá
peninga, sem því berast,
Dagblaðið færeyska segir, að
eiginkonur sjómannanna kvarti
yfir því, að greiðslurnar komi
seint. Það er Fiskimannafélag
Færeyinga, sem annast milligöngu
um þetta. Tekur það á móti pen-
ingum sem Færeyingar senda frá
íslandi og greiðslum til heimila
þeirra í Færeyjum. Segja konurn
ar, að það komi oft fyrir, að þótt
menn þeirra séu búnir að skrifa
þeim frá íslandi, að þeir séu búnir
að senda þeim ákveðnar peninga-
upphæðir, séu þær fregnir að fá
hjá Fiskimannafélaginu, að pen-
ingarnir séu ekki þangað komnir.
áður fyrr góður boði um sumarið.
íslenzkir styrkir til
erlendra námsmanna
Alþingi hefir eins og að undan«
förnu veitt fé til styrktar erlend-
um námsmönnum í íslenzkum skól«
um, eftir nánari ákvörðun mennta«
málaráðuneytisins. Hefir ráðuneyt«
ið boðið fram styrki af fé þessu til
stúdenta frá Bandaríkjunum, Bret«
landi Frakklandi, Færeyjum, Grikk
landi, Sambandslýðveldinu Þýzka«
Iandi, Spáni og Tékkóslóvakíu til
náms í íslenzkri tungu, sögu og
bókmenntum við Háskóla íslands
á vetri komanda.
Átta ára telpukrakki lendir í hönd-
um geðsjúks manns í Oskjuhlíð
Tclpan var ein síns liðs er maSurinn tók hana
og fór höndum um hana
Sá orðrómur gekk hér í bæn-
um í gær, að fuliorðinn maður
hefði gert tilraun til að nauðga
eða nauðgað átta ára telpu. —
Blaðið sneri sér til lögreglunnar
og fékk þær upplýsingar, að um
alvarlegt afbrot hefði ekki verið
að ræða, heldur væri sannleikur
inn í málinu sá, að maðurínn
hefði farið höndum um telpuna,
en sleppt henni síðan.
Ein á ferð í Öskjuhlíð.
Atburður þessi gerðist síðdeg-
is í fyrradag. Telpan hafði áður
verið að leika sér í sunuanverðri
Öskjuhlíð ásamt öðrum börnum
og hafði þá týnt einhverjum
mun, sem hún var með. Fór hún
síðan ein síns liðs að leita þess,
er hún hafði glatað, og það var
þá, sem hún lenti í höndum
manusins.
Nato er varnarbandalag tíl að i
koma í veg fyrir styrjöld 'j
Jerauld Wright flotaforingi, yfirmaður sjóhers Atlants.
hafsbandalagsins á Atlantshafssvæðinu, dvaldi hér ( nokkra
daga í seinustu viku. Hann átti hér viðræður við ráðherra og
skoðaði Keflavíkurflugvöll. Á laugardaginn átti hann viðtal
við blaðamenn.
í viðtalinu lagði Wright mikla
áherzlu á, að NATO væri varnar
bandalag, sem með styrk sínura
hefði komið í veg fyrir stríð.
Styrkur allra þjóðanna saman,
væri að sjálfsögðu meiri en hverr
ar fyrir sig, og slíkur máttur fældi
auðvitað frá þau öfl, sem hug
hefðu á að ráðast á lýðræðisþjóð
irnar. Hann lagði áherzlu á mikil
vægi íslands í vörnum skipaleið-
arinnar milli Evrópu og Ameríku,
og benti á, að radarstöðvar, eins
og þær, sem hér værti byggðar,
gætu aldrei talizt árásarstöðvar,
heldur miðuðust þær eingöngu við
að gefa viðvörun um aðsteðjandi
hættu. Hann benti á, að radar-
inn drægi nokkur hundruð mílur,
en hins vegar gætu varnarflug-
vélar af Keflavíkurflugvélli hafið
sig til flugs með nokkurra mín-
útna fyrirvara.
Geðsjúkur maður.
Það leikur ekki á tveim tung-
um, að hér er um geðsjúkan
mann að ræða, að því leyti að
honum er ekki sjálfrátt í þessu
efni. Má búast við, að þessu líkt
geti endurtekið sig, meðan mað-
urinn finnst ekki, en hann var
ekki fundinn I gær. Ætti fólk
að varast að láta telpukrakka
vera eina á ferð þar sem fáför-
ullt er, meðan ekki hefur tekizt
að hafa hendur í hári maunsins.