Tíminn - 20.06.1957, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, fimmtudaginu 20. júní 1957,
ÍfSJÍW!
LMgefandl: FramsókMrflskksrtaa
Ritstjórar: Haukur SnorraMB,
Þórarinn Þórarinnoa (£k).
Skrifstofur í Edduhúsinu vi8 Limdargðtu
Sfmar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaSamaaa).
Auglýsingar 82523, afgreiðala
Prentsmiðjan Edda hf.
Púkinn á f jósbitanum
ÞAÐ ER áreiðanlega öllum
hugsandi mönnum áhyggju-
efni, að kaupskipaflotinn
skuli stöðvaður i annað sinn
á þessu ári. Það er sömu
mönnum einnig áhyggjuefni
að einstakir starfshópar
skuli nú reka smáskæru-
hernað og verkföll til að
knýja fram hækkanir á
kaupi og kjörum og vinna
þannig, viljandi eða óvilj-
andi, að því að koma nýrri
verðbólguskriðu af stað.
Reynsla undanfarinna ára
hefir svo ótvírætt sýnt, að
slíku atferli getur ekkert
nema illt eitt fylgt fyrir at-
vinnuvegi og afkomu þjóðar-
innar.
Þá menn, sem þannig
hugsa, eru áreiðanlega að
finna í öllum flokkum. Þeir
hafa gert sér ljós þau marg-
reyndu sannindi, að ótíma-
bærar kauphækkanir stuðla
ekki að neinum kjarabótum,
heldur hafa þvert á móti
nýjar byrðar og aukna dýr-
tíð í för með sér.
ÞVÍ ER hins vegar ekki að
heilsa, að það séu allir ís-
lenzkir þegnar, sem hugsa á
þennan veg. Til eru þeix aðil-
ar, sem fagna nú líkt og púk
inn á fjósbitanum forðum,
þegar ný verkföll eða kaup-
hækkanir eiga sér stað. Þetta
mátti gleggst sjá í forustu-
grein Morgunblaðsins í gær.
Þar leyndi sér ekki fögnuður-
inn yfir því, að kaupskipa-
flotinn er stöðvaður í annað
sinn á þessu ári.
Aðstandendum Mbl. er það
mætavel kunnugt, að kaup-
skipaflotinn íslenzki þolir nú
illa nýjar álögur. Sjálfur að-
alritstjóri blaðsins á sæti í
stjórn Eimskipafélags fs-
lands og hefir tekið þar þá
ákvörðun, að heldur skuli
stöðva skipin en að fallast á
þær kröfur, sem hafa verið
bornar fram. Samt fagnar
hann í blaði sínu yfir þessum
kröfum og stöðvun kaup-
skipaflotans.
AÐALRITSTJÓRI Mbl. læt
ur sér ekki heldur nægja
fögnuðinn einan saman.
Hann lætur blað sitt veitast
harðlega að forsætisráðherra
fyrir að hafa hvatt til þess
í ræðu sinni 17. júní, að
menn gættu hófsemi í kaup-
kröfum sínum. Mbl. telur
þetta hina mestu goðgá.
Þannig er beinlínis reynt að
herða verkfallsmenn upp í
kröfum sínum.
Það er annars ekkert nýtt
að slík skrif birtist í Mbl.
seinustu mánuðina. Blaðið
hefir eftir megni reynt að
ýta undir kaupkröfur og verk
föll. Erindrekar Sjálfstæðis-
flokksins hafa á sama hátt
unnið eftir megni að því inn
an verkalýðsfélaganna, að
samningum væri sagt upp,
miklar kaupkröfur gerðar og
verkföll hafin. Þvi er ekki að
neita, að þessi iðja hefir bor-
ið alltof mikinn árangur.
ÞAÐ GETUR ekki hjá því
farið, að margir munu eiga
erfitt með að átta sig á
þeirri afstöðu forkólfa Sjálf
stæðisflokksins, er hér kem-
ur fram. Mennirnir, sem ár-
um saman hafa mest varað
við ótímabærum kauphækk-
unum, reyna nú manna ákaf
ast að ýta undir þær. í hvert
skipti, sem þessi iðja þeirra
ber tilætlaðan árangur, geta
þeir ekki leynt fögnuði sín-
um fremur en púkinn á f jós-
bitanum forðum.
Við nánari athugun munu
menn þó skilja þetta. For-
kólfar Sjálfstæðisflokksins
halda, að aukið öngþveiti í
efnahagsmálum þjóðarinnar
muni ryðja þeim brautina til
valda. Slíkt er þó hinn mesti
misskilningur. Því meira,
sem þeir blása að glóðum
upplausnar og öngþveitis,
því meira munu menn snúa
við þeim baki og forðast við
þá samneyti. Því meira, sem
þeir geta áorkað til ógagns
með iðju sinni, því þyngri
dóm munu þeir hljóta fyrir
þau vandræði, sem þeim
tekst að valda. Því betur og
greinilegar, sem skyldleiki
þeirra við púkann á fjósbit-
anum kemur í ljós, því betur
munu menn glöggva sig á
því, hvers konar fyrirbrigði
Sjálfstæðisflokkurinn í raun
og veru er.
Þeir, sem ekki þola að heyra orð
Jóns Sigurðssonar
í RÆÐU sinni 17. júní
lagði forsætisráðherra út af
þessum kunnu orðum Jóns
Sigurðssonar:
„Látum hvergi eggjast til
að fara lengra eða skemmra
en skynsamlegt er og sæm-
ir gætnum og þó einörðum
mönnum . . . með lögum
skal land byggja en með
ólögum eyða. Leitizt við
sem mest, hver í sinn stað,
að útbreiða og festa meðal
yðar þjóðlegt samheldi,
þjóðlega skynsemd og þjóð
lega reglu“.
Út af þessari ræðu forsæt-
isráðherra er Mbl. sárvont í
Staksteinum sínum í gær.
Vissulega getur það verið
skiljanlegt, að menn, sem
hafa stundað slíka iðju og
ritstjórar Mbl. hafa gert að
undanförnu, þoli illa að
heyra þessi orð Jóns Sigurðs-
sonar. Slíkt regindjúp er á
milli þessara orða hans og
þeirrar iðju, sem þeir fást
við.
ERLENT YFIRLIT:
John George Diefenbaker
Einbeittur og slyngur baráttumaííur tekur ví/ð stjórnartaumunum í Kanacta
UM NÆSTU helgi sezt í sæti
forsætisráðherra í Kanada maður,
sem mátti heita óþekktur utan
lands síns fyrir sjö mánuðum síð-
an og lítið þekktur innan þess.
Jafnframt víkur úr því maður, sem
hefir gegnt því um langt skeið og
þótti viss um að halda því eins
lengi og hann gæfi kost á sér.
Stjórnarskiptin í Kanada eru þann
ig glögg sönnun þess, að torvclt
er að sjá langt fram í tímann í
heimi stjórnmálanna.
John George Diefenbaker hefir
hins vegar lengi stefnt að því
marki, sem hann hefir nú náð.
Strax á unga aldri lét hann sig
stjórnmál miklu skipta og setti sér
að ná langt á vettvangi þeirra.
Hann valdi sér þó ekki þá leið,
sem auðveldust var, því að íhalds-
flokkurinn hefir aldrei verið sterk
ur í heimafylki hans, Saskatschew-
ián, en Diefenbaker skipaði sér
strax undir merki hans. Hann bauð
sig þar fyrst fram til þings 1925
og aftur 1926 og féli í bæði skipt-
in. Hann lét það þó ekki buga
kjarkinn, heldur hélt áfram að
vinna að eflingu flokks síns innan
fylkisins. Árið 1940 tókst honum
fyrst að ná kosningu til sambands
þingsins í Ottawa og hefir hann
átt þar sæti síðan. Strax tveimur
árum síðar reyndi hann að ná
kosningu sem formaður fhalds-
flokksins, en mistókst. Aftur
reyndi hann að verða kjörinn for-
maður flokksins, þegar formanns-
skipti urðu 1948, en líka án ár-
angurs. Á flokksþingi fhaldsmanna
í desember síðastl. vann hann hins
vegar auðveldan sigur, þegar frá-
farandi formaður dró sig í hlé
vegna lasleika.
DIEFENBAKER hefir notað vel
þá fáu mánuði, sem liðnir eru síð-
an. Hann byrjaði á því að herða
stjórnarandstöðuna í þinginu. Nor-
mansmálið svonefnda reyndist þar
gott vatn á myllu hans. Sendiherra
Kanada í Kairo, Herbert Norman,
fyrirfór sér í vetur og var orsökin
talin, að amerísk þingnefnd birti
skjöl, þar sem m. a. var borið á
hann, að hann hefði verið komm-
únisti. Diefenbaker deildi fast á
Pearson utanríkisráðherra fyrir að
hafa ekki andmælt strax, þegar
Bandaríkjamenn hófu fyrir nokkr-
um árum að afla sér vitneskju um
! stjórnmálaskoðanir Normans. í
harðri orðasennu, sem varð milli
hans og Pearsons í þinginu, reyndi
Pearson að verja sig með því í
lokin, að rétt hefði verið, að Nor-
man hefði staðið nærri kommún-
istum á yngri árum sínum, en síð-
an snúið við þeim baki. Þetta
hafði Pearson ekki upplýst áður og
sneri Diefenbaker þá máli sínu
þannig, að hér sæist glöggt, hvern-
ig stjórnin pukraði með mál og
stingi mikilvægum upplýsingum
undir stól eftir eigin geðþótta.
Þetta leiddi af hinni löngu valda-
éetu hennar. Hún áfiti sig svo
örugga, að henni væri allt mögu-
legt. Þegar svo væri komiS, væri
lýðræðinu hætt.
Talið er, að Normansmálið hafi
átt mikinn þátt í að veikja kosn-
ingaaðstöðu Frjálslynda flokksins.
f kosningabaráttunni notaði Dief-
enbaker það þó með mikilli að-
gætni. Hann forðaðist að gera það
að liöfuðatriði, en gætti þess að
halda því þó alltaf vakandi.
f KOSNINGAbaráttunni lagði
Diefenbaker megináherzlu á
tvennt. Annað var það, að FrjálS-
lyndir væru búnir að fara svo
lengi með völd, að meira en tími
væri til þess kominn að skipta um
stjórn. Þetta fann vafalaust mjög
góðan hljómgrunn. Hitt var það,
að Kanada væri að verða of háð
bandarísku fjármagni og utanrík-
isstefna þess mótaðist alltaf mik-
ið af bandarískum sjónarmiðum.
Þessi áróður fann einnig góðan
jarðveg, því að Kanadamenn eru
nokkuð haldnir þeirri tilfinningu,
að í skiptunum við Bandaríkin
séu þeir litli bróðirinn.
John G. Diefenbaker,
sem vinnur nú a3 stjórnarmyndun
í Kanada.
Líklegt þykir af þessu, að stjórn
Diefenbaker muni reyna að fylgja
óháðari stefnu gagnvart Banda-
ríkjunum en fyrirrennari hennar
gerði, en sennilega taka upp enn
nánari samvinnu við Breta. T. d.
stóð Diefenbaker með Bretum í
Súez-deilunni. í innanlandsmálum
verður stefnan sennilega í megin-
atriðum hin sama.
DIEFENBAKER sótti kosninga-
baráttuna af miklu kappi. Hann
fór fram og aftur um Kanada og
flutti alls um 90 stórar kosninga-
ræður. Hann er snjall áróðursmað
ur í ræðustóli og beitir bæði radd
brigðum og hreyfingum til ao
fylgja orðum sínum eftir. Þótt
hann sækti kosningabaráttuna fast,
hélt hann kyrru fyrir alla sunnu-
daga, en hann er strangtrúaður
baptisti. Mjólk var aðaldrykkur
hans í kosningaferðunum. Hann
reykir ekki og neytir áfengis að-
eins lítillega.
Diefenbaker, sem er 61 árs að
aldri, er lögfræðingur að mennt-
un og stundaði málafærslu áður
en hann varð þingmaður. Hann
þótti snjall málflutningsmaður. í
tómstundum sínum Ieggur hann
helzt stund á veiðar og kýs þá
helzt að fara einsamall um skóga
og vötn. Hann þykir fremur ein-
rænn og einráður. Þó er hann
fremur vellátinn af þingmönnum
og blaðamönnum, sem hann hefir
átt skipti Við.
Diefenbaker er hár vexti og
hinn föngulegasti í sjón. Hann er
tvíkvæntur, en barnlaus. Síðari
konu sinni, sem þá var ekkja, gift
ist hann fyrir fjórum árum síðan.
Hún er sögð fríð kona og mikil-
hæf og vera honum mikil stoð í
stjórnmálabaráttunni. f vor fylgd-
ist hún með honum í öllum kosn-
ingaferðum hans og vann þeim
hjónum ajukna hylli með fram-
komu sinni, að því talið er.
Eftir framgöngu Diefenbakers í
kosningabaráttunni er það ekki
dregið í efa lengur, að hann sé
slyngur baráttumaður á sviði
stjórnmálanna. Reynslan á hins
vegar eftir að sýna hvort hann er
eins hæfur sem stjórnandi. Til
þess skortir hann vafalaust ekki
^óðan vilja og hann tekur við
miklum möguleikum, þar sem er
stjórn auðugs lands og dugandi
þjóðar. Hann hefir hins vegar ekki
þingmeirihluta að baki sér og verð
ur því að byrja á því að leita
samninga við einhverja af andstæð
ingunum eða að freista gæfunnar
í nýjum kosningum. Fyrsta próf-
raun hans verður að velja á milli
þessara tveggja möguleika.
Þ. Þ.
’BAÐSrorAA/
StarfsmaSur kvaddur.
JÓN KRISTGEIRSSON kennari
skrifar á þessa leið um „óvænta
breytingu' við fiugvallarhliðið":
„Sigmundur M. Símonarson hef
ir verið ráðningarstjóri á Kefla-
víkurflugveili frá því að aðalat-
hafnir byrjuðu þar aftur, en hon
um hefir nú verið sagt upp starfi.
Mörg eru þau hundruð manna
eða þúsundir, sem lagt hafa leið
sína til ráðningarstjórans í leit
að atvinnu þar syðra. Allir hafa
þeir notið fyrirgreiðslu hans og
leiðbeiningar, eftir því sem atvik i
og kringumstæður framast
leyfðu. Þar nutu sín vel hinir
góðu hæfileikar hans, kurteisi,
• hógværð, siðfágun, samfara festu
og hagsýni í úrræðum, hæfileik-
ar, sem mjög eru nauðsynlegir
þeim, er hafa á hendi viðskipti
við marga, — en því miður erum
við margir sneyddir þeim. —
Reyndi hvað mest á þetta í fyrstu
þegar fólk flykktist á völiinn
hvaðanæfa að af landinu, ókunn
ugt aðstæðum, og margs konar
erfiðleikar steðjuðu að með hús-
næði og fleira. Þá var gott að
eiga Sigmund að.
Það kom iíka oft fyrir í þá
daga, að leitað var til Sigmundar
með ágreiningsmál og árekstra,
sem stinga vildu stundum upp
kollinum, eins og eðlilegt er, þeg
ar aðilar, ókunnugir hver öðr-
um, eiga saman fjölþætt viðskipti.
Oft tókst þá fljótlega að greiða
úr þessum hnútum og ráða mál-
inu til farsællega lykta. Um þetta
var að jafnaði ekkert bókað, eða
lítið, og ekki hefir það verið aug
lýst til frægðar. Enda óþarfi, að-
alatriðið var, að ráðið var fram
úr málinu á viðunandi hátt. Og
þar með var það klappað og klárt
og afmáð.
Hann hafði líka áður sem verzl
unarstjóri í erfiðu viðskiptahér-
aði vanizt að meta sjónarmið við
skiptamannanna og ráða fram úr
vandamálum þeirra. Og þegar
það hérað komst I greiðsluþrot
vegna harðæris, fólu stjórnarvöld
landsins Sigmundi að veita for-
stöðu aðstoð til viðreisnar. —
Þetta leysti hann af hendi með
prýði, þrátt fyrir marga erfið-
Ieika.“
Ein hjáróma rödd.
ENN SEGIR svo í þessu bréfi:
„Aldrei hefir heyrst óánægjurödd
meðal starfsmanna vallarins né
annarra um störf ráðningarstjóra
og er það frekar sjaldgæft að því
er snertir þá, er gegnt hafa opin-
berum störfum þar. Ein undan-
tekning er þó tii. Blað eitt, frek
ar ómerkilegt, hefir af veikum
mætti reynt, að setja út á störf
Sigmundar nú fyrir nokkru. Og
skrökvar það upp langloku í því
sambandi. Auðvitað verður því
ekki svarað hér. Það hefir þegar
allt falið um sjálft sig. Og at-
hugun, er ifram fór í málinu
leiddi í ljós, að blaðið hafði þar
farið með staðlausa stafi, eins og
oft hendir það blað. Þegar nú Sig
mundur lætur af þessu starfi,
munu margir sakna hans. Þetta
er þó á engan hátt sagt til hnjóðs
þeim, er við tekur. Það er mikill
heiðursmaður, og elcki ástæða til
að ætla annað en honum farnist
vel. Hins vegar þótti rétt, að
senda Sigmundi nokkra kveðju
um leið og hann fer. Ein lausn er
á uppsögn Sigmundar. Sú, að
honum verði fengið veglegra
starf, og er hann vel að þvi kom
inn.“ Og Jýkur þar þessu bréfi
Jóns Kristgeirssonar.