Tíminn - 10.12.1957, Qupperneq 3

YÍM1.NN, þriðjudaginn 10. desember 1957.
3
Jfít)

€
^S)
vS
2S>
4í§
‘i®
•#
f!
•íS)
f!
f!
•II
Ag>
*)Í5)
^S)
I
ip>
•X®
4Í
<£&
•x®
f
#
gg>
m
•:®
li
íi
Í'S)
1
')
f
f
v^)
vS)
fl
á®
vS)
i®
l
fsi
vs>
i®
5Í
V J)
•irS)
fl
1
II
ia
-Æ)
ii
í)©
1
<ySl
1
•i®
i©
í'.’ál
i
I
•3®
f
m
m
m
I
•j®
m
m
t\rc-
T&;
NOÍ0RA-BÆKUR
Gunnlaugnr Björnsson:
iióe \sta nun
„Heim að Hólum" er fornl orðtak, sem lifaö hefur og lifir
enn í huga og hjörtum Islendinga.
Á Hólum í Hjaltadal mætast forn frægð og nýi tíminn.
Enn sækja Islendingar vizku og lærdóm til hins forna höfuð-
bóls og menntaseturs.
Á þessu ári voru 75 ár liðin frá bví að búnaðarfræðsla hófst
á Hólum. í tilefni þess hefur Gunnlaugur Björnsson bóndi í
Brimnesi og fyrrum kennari á Hólum tekið saman þessa
girnilegu bók.
Gunnlaugur er manna fróðastur um sögu Hóla að fornu og
nýju. Hann er ágætlega ritfær.enda er Hólastaður skipulega
samin bók. framsetning ljós, stílinn í senn lipur og þrótt-
mikill og máliÖ vandaö og kjarngott. Höfundi hefur tekizt
með afbrigðum vel að fella saman mikið og margþætt efni
í lifandi heild.
Bændastéltinni og ekki sízt Hólasveinum, ungum sem öldn-
unt; verður því þessi bók kærkomið lestrarefni.
(Alþbl., Helgi Scemundsson): ■— „Honum tekst að láta ýmis
konar frásögn mynda trúverðuga og samfellda heild. —
Gunnlaugur speglar i fáum orðurn það sem mörgum yrði
á að teygja og toga von úr viti. Honum ber há einkunn að
verkalokum."
Erling- Brunborg:
UM ÍSUAA IÞ
TÍJL
AATnusi»j<mA
(Vísir, Guðmundur Einarsson frá
MiÖdal): — „Fáar bækur hef ég
lesið, sem skrifaðar hafa verið
af jafnmikilli frásagnargleði og
látleysi, — stíill hans er marg-
slunginn og sterkur, stundum
grófur. — Höfundur hefur mynd-
sicreytt bókina sjálfur, bæði teikningar og ljósmyndir og vitna
um listrænt auga og kunnáttu".
(Þjóöviljinn, Bjarni Benediktsson): — „Hún er i einu orði
bráðskemmtileg. Frásögnin er ekki aðeins fjörmikil og líf-
leg, heldur er hún auðug að hispurslausri gamansemi —.“
(Tíminn, 'Biguröiir Þórarinsson): — „Höfundur hefur ekki
aðeins vökul augu, hann hefur hjartað á réttum stað. Bókin
er brunnur fróðleiks um lönd þau, er höfundur gistir. Frá-
sagnamátinn er fjörlegur og hressilegur, stíllinn dálitið ung-
gæðingslegur á köflum, en batnar þegar á bókina liður. —
Ekki þykir mér ólíklegt að Erling Brunborg eigi eftir að
verða frægur ferðabókahöfundur —.“
1
1
$
ví!)
<&)
Pálini Hannesson
og Jón Eyþórsson:
HRAKNÍAGAH
OG
UEIÐAVEGItt
Hér er enn sem fyrr brugðið upp
sönnum og eftirminnilegum svip-
myndum af viðureign Islendinga
við svipula náttúru hins ógnfagra
lands, er þeir byggja.
Þetta bindi er hið fjórða og jafn-
framt hið síðasta í hinu stór-
merka og vinsæla ritsafni.
(Alþbl., Helgi Sœmundsson): — „Þættirnir í ritverkinu eru
flestir ágætir og sumir afburðavel sagðir. Má þar kenna
handbragð þeirra beggja ritstjóranna."
Guðniundur Gíslason Hagalín:
SÓE Á NÁTTMÁEUM
/ «*£, "'W***, „
*■*» etó_
.. f.Alþbl., Helgi Sœmundsson): — Guðmundur G. Hagalín hefur
naumast skrifað skáldsögu meira erindis en þessa. Og sjaldan hef-
ur sögufólk hans verið skýrara og nálægara. — Auðvitað má deila
um aðferð Hagalíns eins og allra rithöfunda en hér er hún á við
það sem hann hefur albezt gert. „Sól á náttmálum" minnir á „Blítt
lætur veröld" eða fyrri hlutann af „Kristrún i Hamravik" ef
dæma skal frá listrænu sjónarmiði. Höfundinum hefur svo tekizt, að
þetta mun verða talin merkilegasta skáldsaga hans ef hún er vel
lesin og rétt skilin."
(Mbl., Reykjavíkurbréf B. Ben.): — „Hin nýja skáldsaga Guðm. G.
Hagalíns, Sól á náttmálum, vekur athygli og umtal þeirra, er lesið
hafa. Öllum kemur saman um, að bókin sé skemmtileg aflestrar. Hún
er að mörgu leyti raunsæ lýsing á því, hvernig lífinu er nú lifað
á landi hér. Guðmundur deilir markvisst á það, sem hann telur
miður fara. En jafnvel þær af sögupersónunum, sem mest gera af-
glöpin, svo sem fiðurframkvæmdastjóri ríkisins og rónarnir í strætinu, eru meiri menn eftir lýs-
ingu Guðmundar en ætla hefði mátt í fljótu bragði. Guðmundur er laus við Það yfirlæti og
niðurrifslöngun, er lýsir sér i því, að draga aila þá, sem á er minnzt, niður í svaðið og skilja þá
þar eftir ærulausa. Guðmundur sýnir þvert á móti, að jafnvel þeir, sem í svaðinu hafa lent,
eru oft mörgum kostum búnir, þótt þeir séu sjálfum sér verstir."
(Mbl., Eiríkur Hreinn Finnbogason): — „.... fullyrði ég, að hin nýja bók verður engum von-
brigði, þeim er unna skáldverkum þessa höfundar ........ sem heild er sagan gott verk, mjög
persónuleg, gædd víðsýni og afar jákvæð þrátt fyrir raunsæi sitt. Og ég vona að næsta skáld-
saga hans láti ekki bíða eins lengi eftir sér og þessi gerði.“
(Vísir, Guöm. Daníelsson): — „Annars tel ég, að í heild standi „Sól á náttmálum" fyliilega
jafnfætis því, sem Hagalín hefur áður bezt gert í skáldskap. Hann hefur enn stokkið hæð sína
og vel það....Enginn vafi er á Því, að þessi skáldsaga Hagalíns verður mikið lesin og dáð ....“
(Tíminn, Andrés Kristjánsson): — „Hagalín hefur skrifað skáldsögu, sem mun lifa. — Hann
hefur brugðið upp fyrir landsfólkinu glöggri og nærtækri mynd af þjóðlífinu, gert það i svo
hnitmiðaðri og vel byggðri skáldsögu, að fágætt er, og jafnframt svo skemmtilegri, að heillar
jafnt ungling sem öldung. — Áhrifameiri bók hefur hann ekki skrifað til þessa."
Ólafnr Jónsson:
SKHIÐUFÖEE OG
SNJÓFEÓÐ 1-11

(Thninn, Sig. Þórarinsson): „—
Þessar línur eru ritaðar eingöngu
vegna þess, að erfitt er íslenzk-
um jarðfræðingi að fá orða bund-
izt, er slíkt rit um landmótunar-
sögu berst honum i hendur og
hann langar til að vekja athygli
á verki, sem þrátt fyrir ýmsa
galla er mikið afreksverk. — Það
er því þjóðþrifaverk, sem Ólafur
hefur nú unnið af dæmafárri elju
og þarf hann sannarlega ekki að
afsaka það, að þetta verk hafi
stundum stolið stundum frá öðr-
um störfum og vel má hann vita,
sem vísindamaður, að þetta rit
er hin þarfasta lesning sérhverj-
um íslenzkum búfræðingi, — en
það á t. d. erindi til allra fjalla-
og skíðamanna. Ég hygg mér sé
þó óhætt að spá því, að það muni
siðar þykja hafa verið skynsam-
leg fjárfesting að kaupa þetta
rit, — sumir kaflarnir eru bein-
línis spennandi aflestrar. 1 rit-
inu eru samtals 278 myndir, marg-
ar þeirra ágætar og ritinu í heild
mikill gildisauki."
(Frjáls þjóö, Jón Helgason): „1
stuttri blaðagrein er ógerlegt að
gera viðunandi grein fyrir þessu
mikla ritverki. Þar fléttast marg-
ir hlutir saman margar greinar,
náttúrufræði, saga, hagfræði og
slysavarnir. Ef skrifa ætti ræki-
lega um bókina, þyrftu það að
gera sérfróðir menn á ýmsum
sviðum. En eitt er ljóst: Höfund-
ur hefur unnið stórkostlegt braut-
ryðjendastarf á því sviði, sem
hann hefur helgað sig, og skilað
verki, sem lengi mun verða tal-
ið hið mesta stórvirki. —- Norðri
hefur gefið bækurnar út með
sóma, til útgáfunnar hefur sýni-
lega verið vandað. Norðri hefur
með útgáfu Skriðufalla og snjó-
flóða í ár og Kumla og haugfjár,
eftir Kristján Eldjárn, í fyrra,
goldið Torfalögin og auðgað þjóð-
ina að undirstöðuritum, sem ekki
var á allra færi að kosta út-
gáfu á —.“
Elínborg Lárusdóttir:
FORSrÁR OG
FYRIRRÆRI
(Tíminn, Jónas Þorbergsson) ■—
..... dulrænar gáfur Kristínar
eru meðal þeirra fágætustu og
jafnframt dularfyllstu, með því
að hún sér og segir fyrir óorðna.
hluti .... bók þessi er vönduð
að gerð, frásagnarháttur öfgalaus
og trúverðugur og stílsetning smekkvísleg".
(Alþbl., Jalc. Jóh. Smári): — „Eitt dularfyllsta fyrirbrigðið
eru forspárnar því þar virðast atburðir, sem ennþá eru ekki
orðnir að raunveruleika, hafa áhrif á nútíðina, og lílur svo
út, sem orsakalögmálinu sé snúið öfugt. — Formálsorð að
bókinni skrifar Sigurður Þórðarson söngstjóri, en annars
eru þar frásagnir, bæði hans og annarra merkra manna um
dulargáfu frú Kristínar —.“
Þórarinn Grimsson Víkingur:
MANXAMÁE
Löngum hefur það verið háttur
Islendinga að segja frá og skrá
það markverðasta, sem skeð hef-
ur í byggðalögunum.
Þórarinn Gr. Víkingur er fjöl-
hæfur og gáfaður fræðimaður.
Stíll hans er léttur og blæfagur
og yfirsýn hans ágæt. Um efnið
allt, þótt ólíkt sé að uppruna fer
hann nærfærnum höndum.
Efniviðurinn er úr ýmsum átt-
um, og þegar saman er komið
lýsir hann sérlega vel aldarhætti og hugsana ferli manna,
er lifðu hér um aldamótin.
(Visir, GuÖm. Daníeisson): — .... sumir þeirra munu vekja
athygli og þykja fengur í bókmenntum vorum."
Bókaiiigáfíiii NÖBBRI