Tíminn - 14.12.1957, Blaðsíða 6

6
T í MI N N, laugardaginn 14. desember 195X.
Útgefandl: Framsóknarflokkurina
Kltstjórar: Haukur Snorrason, Þórarinn ÞórarlHssaw (iti).
Skrifstofur í Edduhúsinu við LindargÖto
Símar: 18300, 18301, 18302, 18303, 18304
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19523. Afgreiðslusíml 1232S
Prentsmiðjan Edda hf.
Þorvaldur GarSar einn tók
undir með Bjarna og Gunnari
FRAMKOMA forráða-
manna Sjálfstæðisflokks-
ins i tilefni af kosningalaga
frumvarpi ríkisstj órnarinn-
ar, er næsta gott dæmi þess,
hvernig- þeir virðast eins og
hafa týnt niður allri dóm-
greind og geðstjórn, síðan
þeir lentu í stjórnarand-
stöðu. Málflutningur þeirra
um frumvarpið er svo öfga-
fullur og ofstækisfullur, að
engu er líkara en að honum
sé hialdið uppi af mönnum,
sem eru alveg búnir að
sleppa sér, eins og stundum
er komizt að orði.
Forkólfar Sjálfstæðisfl.
hafa ekki látið sér nægja,
í sambandi við þetta mál, að
halda uppi málþófi og æs-
ingum á Alþingi gegn frum-
varpinu. Þeir hafa reynt að
koma á framfæri i útvarp-
inu ösönnum áróðursaug-
lýsinigum gegn frumvarpinu
og orðið þar nokkuð ágengt,
unz formaður útvarpsráðs
bannaði ósómann. Síðast
en ekki sízt, hafa þeir svo
boðað til æsingafundar og
Bjami Benediktsson og
Gunnar Thoroddsen flutt
þar ræður, sem ganga öllu
lengra i firrum, öfgum og
hótunum en forkólfar Sjálf-
stæðisfl. hafa áður látið til
sín heyi-a og þarf þá mikiö
til.
Mbl. hefur það t.d. eftir
Bjarna Benediktssyni, að
hann hafi hótað með því,
að „nú myndi skapast meiri
ófriður en nokkru sinni áður
í sambandi við kosningar“.
Eftir frásögn Mbl. hefur
Gunnar Thoroddsen ekki
viljað vera minni í munn-
inum en keppinautur hans
um flokksformennskuna, og
þess vegna hótað með því,
að stjórnarfl. „skyldu ekki
hafa frið til að eyðileggja
Reykjavík“! Bæði Bjarni og
Gunnar keppast þannig við
að boða sem mesta öfrið í
tilefni af umræddu frum-
varpi.
HVAÐ ER ÞAÐ svo í
þessu frumvarpi, sem rétt-
lætir þann dóm borgarstjór
ans, aö með því sé stefnt að
því „að eyðileggja Reykja-
vik“? Efni frumvarpsins er
einfaldlega það, að flokkun
um er torveldað að njósna
um það á kjördegi, hverjir
séu búnir að kjósa, og að
elta uppi að næturlagi þá
kjótsendur, sem vilja hafa
frið fyrir flokkunum.
í engu lýðræðislandi öðru
hefur það viðgengist, að
flokkarnir gætu látið skrá-
setja á kjörstöðunum þá
kjósendur, sem hefðu kosið,
svo að þeir gætu elt hina
uppi, sem ættu eftir að
kjósa. í engu lýðræðislandi
öðru hafa flokkarnir getað
elt kjósendur uppi og rofið
húsfrið eftir miðnætti, því að
hvarvetna annarsstaðar er
kjörstööum lokað í siðasta
lagl kl. 10 síðdegis. í engu
öðru lýðræöislandi hefur
smalamennska og áróður
flokkanna á kjördegi gengið
eins langt og hér. Það var
því vissulega kominn tíma
til þess, að þessu væri kippt
í lag, kjördagurinn friðaður
og kjósenctom veítt mleiri
vernd giegn ágangi fiokk-
anna.
VITANLEGA verður því
ekki haldið fram með nein-
um rétti, að umræddu frum
varpi sé sérstaklega stefnt
giegn Reykjavík eða ejsgn.
einum flokki fremur en öðr-
um. Það liggur t.d. í augum
uppi, að Reykvikingar eru
þeir landsmlenn, sem bezt
eiga að geta sætt sig við
styttingu kjörtímans, því að
aðstaða er þar betri til kjör
sóknar ien annarsstáðar.
Reykvíkingar hafa hinsveg
ar öðlrum landsmönnum.
fremur orðið að þola ónæði
að næturlagi af hálfu flokks
smalanna og fá þannig raun
verulega með frumvarpinu
meiri réttarbót en aðrir
landsmenn. Eftir breyting-
una, sem frv. gerir ráð fyrir,
standa flokkarnir eftir sem
áður jafnt að vígi, svo að
ómögulegt er að segja, að
það beinist fremur gegn ein
um eða öðrum. Forkó’lílar
Sjálfstæðisfl., sem hafa haft
margskonar sérréttindi í öll
um áttum, virðast hinsveg-
ar dauðhræddir við allar
breytingar síðan þeir lentu
í íjt j ór narandstöðu. Þ°ss
vegna eru þeir hræddir um,
að það gangi tiltölulega
meira yfir Sjálfstæðisfl. en
aðra flokka, ef umræddar
misfellur eru afnumdar. —
Og ekki er að því að spyrja,
að þeir vilja halda í misfell-
urnar, þegar þeir telja sér
hag í því. Slík er réttartil-
finning þeirra og kemur hún
ekki á óvart.
ATHYGLISVERT er, að
eftir hinar miklu æsinga-
ræður þeirra Bjarna og
Gunnars á fundi Sjálfstæöis
flokksins, fékkst engin fund
armaður til að taka til máls
nema Þorvaidur Garðar,
sem var fundarstjóri! Það
bendir vissulega til þess,
að óbreyttum liðsmönnum
Sjálfstæðisfl. hefur gengið
illa að skilja, að hér væri
um einhVerja mislieiitingu)
að ræða gegn Reykjavík eöa
Sjálfstæðisfl.
I^essi þögn á fundínum
talar vissulega sinu máli um
afstöðu almennings til
kosningalaga f r umvarpsins.
Óbreyttir Sjálfstæðismenn
finna það sem aðrir, að með
frv. er stefnt í rétta átt og
að þar er verið að auka
vernd kjósenda gegn óeðli-
legum afskiptum og tryggja
þeim heimilisfrið og nætur
frið fyrir frekum flokks-
smölum. Æsingabarátta for-
kólfa Sjálfistæðisfl. gegn
frv. munu því ekki aðeins
ERLENT YFIRLIT.
Hinn nýi landstjóri á Kýpur
FatSir hans og þrír bræður eru þekktir stjórnmálamenn
A ARUNUM milli heknsstyrjald-
anna var Isaac Foot mestur ræðu-
garpur og andlegur leiðtogi Frjáls-
lynda fiokksins í Bretlandi, næst
á eftir Lloyd George. Hann hafð:
verið mikilsmetinn lögfræðingur í
Piymouth og staðið framarlega í
flo'kki frjálslyndra þar áður en
han.n var kjörinn þingmaður. Þing-
mennskuferill hans varð ekki Jang- •
•ur, en þó nógu langur til þess að
vekja athygli á honum sem óvenju
legum ræðuskörungi. Hann féll í
þingkosningunum 1935 og hefir
ekki gefið kost á sér tii þing-
mennsku aftur. Síðan hann hætti
þingmennsku hefir hann látið trú-
mál og menningarmál til sín taka
og gegnt ýmsum virðuiegum trún-
aðarstörfum á vegum trúarsam-
taka og menningarfélaga. M. a.
hefir hann um skeið verið formað-
ur í stjórnarnefnd' hins fræga
vikuhlaðs Observer. Hann er enn
í íullu andiegu fjöri, þó'tt hann
sé fcominn hátt á áttunda áratug-
inn.
Það er ekki aðeins Isaac Foot
einn, sem ’hefir gert Footsnafnið
frægt að undanförnu. Isaac Foot
hefir eignazt fimm syni og hafa
þeir ailir hjálpað tii að gera
Footnafnið frægt á undanförnum
árum. Elztur 'þeirra er Dingle
Foot, sem var um langt 'Skeið
þingmaður fyrir Frjáislynda flokk-
inn og einn helzti leiðtogi hans,
en hefir nú gengið í Verkamanna-
flokkinn og var boisinn á þing
sem frambjóðandi hans fyrir fá-
um vikum síðan. Annar í röðinni
er Michael Foot, sem var um
skeið þingmaður fyrir Vsrka-
mannaflokkinn, en er nú aöalrit-
stjóri að blaði Bevans, Tribune, og
er almennt viðurkenndur sem
einn slyngasti blaðamuður Bret-
lands. Þriðji í röðinni er John
Foot, sem vafalaust væri 'löngu
orðinn þingmaður, ef'hann héldi
ekki tryggð við Frjálslynda flokk-
inn, en hann er nú einn af helztu
leiðtogum hans. Fjórði í röðinni
er Hugh Foot, sem nýlega hefir
tekið við starfi Iandstjóra á
Kýpur. Ohristopher Foot er eini
bróðirinn, sem ekki hefir gefið sig
að stjórnmálum.
IIUGH Machintoch Foot, varð
fimmtugur á þessu ári. Hann hafði
ekki sama orð á sér og bræður
hans sem mikiil gáfumaður og
námsmaður í uppvextinum, en
hafði þó lokið laganámi með all-
góðum vitnisburði við háskólann í
Cambridge, þegar hann var 22 ára
gamali. Hugur hans hneigðist ekki
að flokkslegum stjórnmálum eins
og bræðra hans og því kaus hann
að ganga í þjónustu þess opinbera
strax að námi loknu. Hann gerðist
starfsmaður nýlendumáiastjórnar-
innar 1929 og hei'ir unnið á vegum
hennar síðan.
Fyrsta verkefnið sem Hugh Fo6t
fékk á þessum vettvangi, var eins
konar héraðsstjórn í Palesínu.Arab
ar voru þá í uppreisnarhug gegn
nýlendustjórn Breta og kom víða
til blóðugra átaka. Hugh tókst
hins vegar að vinna sér traust
þeirra og var yfirleitt friðsamlegt
á því svæði, sem hann hafði til
gæzlu. Ilann lærði arabísku, um-
gekkst Araba mikið óg fékk mæt-
ur á þeim. Hann taldi brezka her-
inn iðulega beita meira harðræði
en heppilegt væri. Sjálfur ferðað-
ist hann jafnan óvopnaður og ó-
varinn meðal Araba.
Hugh Foot hefir jafnan siðan
fylgt sömu reglu og í Palestínu.
Hann hefir gert sér far um, þar
sem hann hefir dvalið í nýlendum,
að umgangast meira heimamenn
sjálfa en starfsbræður sína frá ný-
Hugh Foot
lendustjórninni. Bæði á þennan og
á annan hátt hefir komið í ljós hjá
Fotanna, þótt hann hampi aldr-
Footanna, þótt hann hampaði aldr-
ei persónulegum stjórnmálaskoðun
um sínum.
FRÁ PALESTINU, fór Hugh
Foot til Jórdaníu og síðan á stríðs
árunum til Libanon og Kýpur.
Hann var á Kýpur 1943—45, svo að
hann er engan veginn ókunnugur
þar. Árin 1945—47 var hann á
Jamaica, en í Nígeríu 1947—50.
Síðan 1951 hefir hann verið land-
stjóri á Jamaica og þangað til
hann var skipaður landstjóri á
Kýpur á síðastliðnu ári. Við því
starfi tók hann fyrir fáum dögum.
Meðan Hugh Foot dvaldi i Niger
íu, átti hann mikinn þátt í því
undirbúningsstarfi, sem mun gera
Nigeríu mögulegt að verða sjálf-
stætt riki í brezka samveldinu inn-
an fárra ára. Merkasta starf sitt
er hann þó talinn hafa unnið á
Jamaica. Hann átti ekki aðeins
drýgsta þáttinn í því, að Jamaica
fékk heimastjórn, heldur kom
hann því til leiðar, að brezku eyj-
arnar í Karabíska hafinu, mynd-
uðu sérstakt. sambandsríki, er
brátt mun hljóta fuillt sjálfstæði.
BREZKA stjórnin hefir vafa-
laust gert sér ljóst, hvað 'hún var
að gera, þegar hún skipaði Iíugh
Foot landstjóra á Kýpur. Hugh
hefir sýnt, að hann er maður hug-
rakkur og gugnar ekki fyrir nein
um hótunum e'ða ofbeldisv'erkum.
Það getur vafalaust komið sér. vel
á Kýpur. En hann lætur ekki held
ur segja sér fyrir verkum, heldur
gerir sínar ákveðnu tillögur og
mun fremur vikja úr istanfi en að
liverfa frá þeim. Brezka stjórnin
getur hæglega átt von á því, að
Hugh Foot geri tillögur um meiri
réttindi Kýpurbúa, en hún hefir.
viljað veita hingað til. Það væri
a. m. k. í samræmi við það frjáls-
lyndi, er hann hefir sýnt hingað
til. Þess vegna geta onenn sér þess
til, að skipun Hugh Foot í þetta
embætti tákni það, að brezka
stjórnin ætli sér að breyta um
stefnu í Kýpurmálinu.
Hugh Foot er meðalmaður vexti,
herðibreiður og þéttur á vel’li.
Viðmót hans er í senn ákveðið og
vingjarnlegt. Hann hefir líka yfir-
leitt unnið sér traust þeirra, sem
hann hefir átt saman við að sælda,
Hann er kvæntur maður og fór
kona hans með honum til Kýpur,
ásamt yngsta barni þeirra, en hin
þrjú dvelja við nám í Bretlandi.
Með því að hafa konu sína og barn
með sér, hyggst Hugh vafalauBt að
úrétta, að hann lcemur tii Kýpur
til að lifa þaf friðsömu lífi og ótt-
ast ekki nein hermdarverk.
SÚ STAÐA, sem Hugh Foot hef-
ir nú tekizt á hendur, er vafalaust
sú erfiðasta, sem hann hefir gegnt
•til þessa. Hann mun líka gera sér
það vel ljóst. Það ætti að verða
honum ekki lítill stjrrkur í því
vandasama starfi, að bæði Grikkir
j og Kýpurbúar virðast treysta hon-
! um til þess að gera það, sem hann
! álítur réttast frá sjónarmiði þess
frjálslyndis, sem Foot-ættin er
þekfct fyrir.
Þ.Þ.
’8A&$romN i
renna út í sandinn, neldur
vera mönnum ný sönnun
þess, hve fj arstæðukenndur
og öfgafullur allur málflutn
ingur íhaldsins er um þess-
ar mundir og hve lítið mark
ber því að taka á honum.
Þorsteinn Guðjónsson stud. mag.
skriíar:
Gömul vitni í nýju Ijósi.
„Eins og kunnugt er, þá hefir
því mjög verið trúað að biblían
væri innblásið verk, þ. e. ritað
fyrir áhrif frá öðrum en þeim
sem stýrðu pennanum hverju
sinni. Hafa menn jafnvel ekki lát
ið sér minna nægja en það, að
þessi álirifavaidur væri guð al-
máttugur og að hvert orð væri
þar óskeikult. En aðrir hafa
hafnað þessari kenningu ger-
samlega og telja ritsafn það, sem
bibMa nefnist aðeins bera vott
um sögu og hugsunarhátt gyð-
ingaþjóðarinnar á ýmsum tímuni.
Þegar fundin er lifmagnanin og
lífstarfsíleiðslan, sem dr. Helgi
Péturs hefir skýrt í ritum sín-
um, má glöggt skilja, að það
er ekki á engu byggt að tala um
innblásin rit. Áhrif geta borizt
manna á milli hér á jörð, þannig
að það sem einn hugsar kemur
öðrum þá í hug — hugsana-
flutningur — og er þetta raunar
alkunnug staðreynd. Hitt er ó-
þekktara, þótt gild rök hafi ver-
ið að því leidd, að einnig er
um að ræða áhrif frá lífi á öðr-
um jarðstjörnum, stundum
miklu ötflugra Mfi en því sem
hér er. Og mun nú einmitt í
biblíunni vera mikið um þess-
hát.tar áhrif, og sérstaklega skýrt
sýnist mér þetta koma fram í lýs
ingunni í upphafi Ezekíelsbókar.
Ezekíel segir svo frá, að „him
inninn opnaðist og ég sá guðleg-
ar sjónir“. Það sem fyrir hann
bar, voru „fjórar verur“ og
hafði hver þeirra fjórar ásjónur
og fjóra vængi: Fætur þeirra
voru keipréttir . . . og þeir bUk
uðu eins og skyggður eir. Og á-
sjónur þeirra fjögurra og væng
ir . . . sneru sér ekki við er
þær gengu, heldur gekk hver
beint af augum fram. Og ver
urnar hlupu fram og aftur eins
og glampi ai' leiftri . . . Og væng
ir þeirra voru þandir úpp á við,
hver þeirra hafði tvo vængi sem
tengdir voru saman og tvo
vængi, sem huldu líkami þeirra.
. . . Og þegar verurnar gengu,
þá gengu og hjólin við hliðina
á þeim, og þegar verurnar liófu
sig frá jörðu, þá hófu og hjólin
sig. Þangað sem andinn vildi
fara, þangað gengu þær, og hjól
in hófust upp samtímis þeim, því
að andi veranna var í hjólun-
um . . . gnýrinn og hávaðinn
var sem gnýr í herbúðum". lEz
ek. 1. kap.)“
Sýn til annarra stjarna.
„Það er ekki erfitt að sjá lík-
inguna með þessum „verum“ og
flugvélum nútímans. Einnig þær
fara, þangað sem „andinn vill
fara“, og hitt á ekki síður við,
að „hjólin hefjast upp saontímis,
því að andi verunnar er í hjól-
unuim“ þ. e. vilji flugmannsins,
en honum lýtur öll stjórn „ver-
unnar" þ. e. flugvélarinnar. Ezek
íel spámaður hefir í sambands-
ástandi sínu íengið sýngjafa á
stjörnu þar sem tækni og vél
menning var miklu lengra á veg
komin en þá var hér á jörðu
(fyrir u. þ. b. 2500 árum). En
af því hvað honum ei'u vélar ó-
kunnar og skilur ekki eðU þeirra,
þá heLdur hann að þær séu lif-
andi verur og þykist jafnvel sjá
andlit á þeim. En honum verður
starsýnt á, hversu stífar þær eru
(Framhald á 8. síðu.)