Tíminn - 10.01.1958, Blaðsíða 2

T IMI \ N, föstudagitm 10. janúar 19514
Fimmtugur Bjðrn Pálsson flugmaður
AHir þekkja Björn og fyigjast)
með ferðum hans eftic írísiigii-
úm útvarps og blaða, þegar hann
flýgur með veika menn og sias-|
aða og flytlir þá tii sjúkrahúss-
vistar 1 Reykjavík oft við Mn erf-
iðustu skilyrði. Hann hefir oft
komizt í hann krappann. Svíarnir
kalla liann „Slagbjiirn".
— Ja, öliiim faanst eibhvað mik-
ið íil um fiugið í iþá daga cg vana-
lega sölfnnðúsit menja saman íi'l að
skoða flugvélina, þar sem maður,
lemti. Eg var heila viku í þessu
hrir.gfiugi og dentl á Fúskrúð’sfirði
líornafirði, Skógaisándi, Lcftstöð- ’
um og síðast í Vatnsmýrinni- í
Reykjavik. Þetta er sennilega
í
Björn Pálsson vlS veiina.
(Ljósm.i Tíminn).
Og nú er Björn fimmtiugur. — fyrsta einkrfiug hér á iandi, en þá
Fréttamaður blaðsins ieit iaa til; var eagin fluigþjónujsta, tuaður fór
hans í gær og innti nokkuð eftir j þetta eins' og á biOnum sínuim og
þvi, sem drifið hefir á da|a hans
fiuginu.
— Hvenær byrjaðiir þú. að
fljúga, Björn?
— Mitt flug byrjaði m®ð svif-
flugi. Við félagar, S’tofeendur Svif
fl'Ugfélagsins, strdðuðum fyrstu
rennifluguna. — Við byrjuðuim í
Vatnsmýrinni, en aðál æfingastöðv
heiísaði upp á kunningjaria, kom
cg fór eftirljtslarjist.
Síða-n var ég lengst af 1 einka-
fiugi mér til gagnis og s'ke.mimtuti-
ar. Svo kemiur stríðið og vélin var
lokuð inni. Máttum við ekki fara
í einfcáflug. Það var svo erfitt með
efitirlit, I'á við að þeiir skytu nið-
ur vélar frá Flugfélaginu þegar
araar voru upp á Sandskeiði og j þær voru kamnar á loft. Komu
við Sauðafell. Þar l’águtn við eiou 1 einu sinni með sunduirskotna vél
sinni úti meðan stóð á oumnríríi
og hcfðum ánægju af.
— Hvernig var tiMinaingkt við
að lyftast í sviffiugu?
— Þetta er spennaadi. Mér
fannst maður ekki geta hugsað
nógu hratt. Það kom fyrir að við
gleymdum að losa dráttarvírinn
frá fiugunni eftir að húa var kom-
in á loft. Eg mahi ettir einum fé-
.laganna, sem gleymdi að iosa. —
Flugan strekkti á vírina og gengu
þá maður undir maans hönd að
Mippa á taugina. Eg var með ein-
inn á Melgerði í Eyjafárði.
Björn híær við o>g er sýnilega
að hiugsa um eittfhvað skemmtilegt.
— Það hefir meira að segja kom
ið fyrir ttúna, að þeir haifa tekið
kipp á KefLav.íkurfiugvelili og sent
á 4otft einar tvær, þrjár þrýsti’lofts
vélar, tiL að ná í skottið á Cessn-
unini (fiugvéi Bjarnar) og vita
ihver andskotinn væri að koma
norðati úr landi. Fyrir tveiimíur ár-
urr. fór ég norð’ur á Biönduós lil
að sækja sjúMing. Veðrið var dá-
lítið vafasamt fyirir nor.ðan, cg ég
hverjar klippur í hoadunuim og bað iœn áð sjúklinigurir.n yrði ekki
jagaði-it með þe-:su á vicaiim, þang f’.uittur á völlirjn fynr en séð væ-ri
að til hann söng í sundur.
I bvort ég gæti ient eða ekki o’g
Hvenær fórstu svo að stjórna reiknaði cr.eð tveggja fei bið á
véitfíug'Uim? | vetflimum. En þegar ég kom inorð-
Björn gengur að sllíriaoarðinu, j uir voru þeár að korna með sjúk-
dregur fram bók og biaðar í henni
-um stund. Það er fyrsta fiug-
skýrsla Bjarnar.
— Fyrsta véíflug mitt var 5.
lingir.n á f'lugbrautina svo ég stanz
aði ekki r.ema til að láta hann inn.
Þetíta hafði þær a'fleiðinigar að ég
lagði af stað suðar, iveim tíir.'um
desember 1937. Ken-nari Agitiar j a undan áætiun. Eg hafði sterkan
Kofoed Hansen. Síðan hefi.ég ailt-j aorðautitan vind á eftir mér ,og
af átt vél. Fyrst var Biáfuglinin,! 3^’ði suður, en rada’rí'nin í Keflavík
tveggja sæta véil. opin. Hún- var fan'n á 180 mi.na hraða í
alveg bremsiulaus. (iStefr.u á Hvajfjörð. Þar sem ekki
__ Hvernág var þá áð éi«a víð jvar-vitað 'hvaða fí'ugyel þeita vsffi,
lendingar? ° = I voru tvær þrýstií'óffc'vélar sondar
— Það var ekkert hjól aftan á
henni, heldur skór sem d-rógst við
jörðu og dró miikið úr ferðiani, en
allt var betta óiful'lbomið. Þa.nn 9.
ágúst 1£ .J, fiaug ég fyrs''
— Hvað heldurðu að-þú ha-fiir
'fi’Utt marga. sjúklin-ga?
—■ Eg e.r búinn að fiytja 685.
— Geturðu þá sagt mér, Björn,
hvenær heldurðu að þú haifir kcm-
izt í har.n krappastán?
— Hja, hvað ckal segja.
Björn líUir á flugLjkýrii'.una -og
blaðar í henini vi.n stund.
2. ágúi‘t 1953 flaug ég fyirir Snæ
fríiingafélagið með Sigfús Hail-
dcnsson að Búfmr. á Sinæife’Inr.'esi,
e.n hann átti að sbámaíta þar ú
sairJkcirr'U. — Reikningi^þirjn ligguir.
hér enr.þá ógrejddur. 550 krönur.
— Á rneðan S'igíús er að skeimnta
á Búðum er hrir.gt itil nrín frá tura
ir.iuim í Reykjavík og ég beðinin að
koma sem allra fyrst tili baka,
fljúga inn í Landnarjn.alaugac og
sækja slasaða stúlku. Var talið
mjcg erfitt að k’cima henni á ann-
an hátt til byg’gða. Ui:n leið og
Sigfús hætti að syr.gja, fiaug ég
af stað til Reyfcjavík'Ur c-g tök
sjú'krabcrur. c-g benmn. Var tniér
sagt, að búið yrði að merka lend-
inigarfæra braut í La'ntí'.T.aninala'iig
um, þegar ég kæmi þaingað. Þegar
ég kom yfir Laugarnar, ieht mér
ekki á blikuna. brautin sem merkt
var, var í svo þrör.gu dalverpi, að
ekki var hægt að snúa við inni í
botninum. Þar að auki var hún ó-
slétt. E'g fór að horfa eftir öðrum
lendingarstað og á eyrinni skammt
frá sæluhúsinu lágu bílaslóðir. Á-
kvað því að le-nda þar og laga
brautiina áður en ég færi í loftið
aítur. Kom svo hiður í krókóttan
bílslóða og þegar ég stöðvaði vél-
ina, va-r ég búinn að snúa henni
90 gráður frá lendingarstefn'U og
hafði þá djúpa vatnsrás á lilið.
Fólkið dreif að og hófst handa að
slét'ta beina braut tiil fiu.gta’ks, en
verkfæri voru af ikornum skaimmíi
aðallega urðum við að nota hendur
o-g fæt'ur. Ef'tír tvo tírnia var braut
in rudd, en þá var líjka komið
myrkur svo ekki s'á enda á mi-lli á
brautmni. ’Sjúklingurinn var l'áit-
inn um borð, eri þá var eftir að
rnerkja brautina svo ég gæti hald
ið henni í flugtakinu. Tókum við
það ráð, að nokkrir mannanna, er
voru í hvítum skyrtum fóru úr
jökkunum og röðuðu sér vinstira
megin með brautir.RÍ, þannig að
ég sá rös'klega frá manini til manns.
Það sá ég um leið og ég tór í loft-
ið, að þeir síðus'tu hen-tu sér flot
um 'um leið og ég sma-ug fram hj’á.
Veðrið ha'fði breytzt fyrár sunnan
— komin þoka og rigning. Bg
hafði samband við fiugstjórnina í
Reykjavík og var ákveðið að reyna
lendingu í Kaldaðarnesi. Það
reyndist óMeift vegna þoku og
myrkurs cg varð ég þá að snúa
við aftur og fljúga ausfcur að Heiiu
en þar var nokkuð bjartara. Bað
þá að sjá um, að sjúkrabíll yrði
sendur austur frá Selfossi til að
taka við sjúMir.gium. Lendiingin á
Heilu var einhver sú erfiðasta.
Það var erfitlt að koma rétt niður
á brautirnar í svörtum sandinum
og ég gerði margar atrenmur áður
en ég komst réötur Lnn' á þ’á braut
sem ég ætlaði að nota. Sjúkrabill-
inn kom að vörmu spori, en ég
gisti ú Heillu ujm nóttina og ftaug
dagir.n eftlr ti'i Reyikjáví'kur.
En þetta er ekki hin eina sv-aðii-
för Bja.rnar. Hvað eftir anniað íiýg.
ur hann í mils'jöfnuim veðruim í
skammdeginu og teflir á tæpasta
vaðið við bjiirgun mann'slífa. Það
er gott að vita af Birni cg vélinni
hans, ■ sem- stend.ur reiðubúin á
fliugveílinum. Menn h-uigsa hlýtt tit
hans á afmæiiinu. Hann á það skil-
ið. 6. Ó.
Boðskapur Eiseehowers forseta
þrýs
í iskyndi til að tgá aS þrjótnuim. Og
þeg.-r ég er hj'á Vatr.as'kógi. r-é ég
hv-ar þoturrjar kicma inn Hvalfjörð-
i'nn. Þeir komu. ek'ki a-uga á mig,
hortfðu aðejns á fc'ansinstöðvamar
nágrenni Reykjavífcur. Þá fór ég j 1 Þ'ú kaila ég upp Rey.rjavíkiOg
með kcnuna í heimsókn til for-1 thkynni staðaraLOVörðaa. Þar með
eldra minna auisíur ;í«Skriðdsil í
Suður-Múlasýsiu. Flaug fyrst. frá
Sandskeiði til Akureyraþ og Iieati
þá á túni,*en þ-á voru erígir merkí
ir fiugvellir á íslS’ndi. Siðan. fíaug
var aftirföriani lokið.
— Hvemær byrjaðirðu að fljúga
með sjúklinga?
— Samfcvæmt dagbó'kinni hefi
ég flögið með fyrsta sjúklinginn
ég til Arnhól'sstaða í-Skrjðdail' og j þar.n 1. desamibeir 1949. Það var
■lenti rétt fyrlr neðan bæinn. Á | frrú IngHbjöíg Þór. Eg fiutti hana
Arhhólsstöðum fiaug ég með frá Reykhóiutn til botmlangaupp-
heimafólk, það ha'fði þá aidrei sikurðar á Landafcoösspýtata. Fiaug
flogið og varla séð fflugvél á'ður. með hana heim ofitur 19. &ama
Voru menn ekki hikandi við að m’ánaðar. Síðan hefir inaður alétaf
fljúga? ‘ venið að þessu annað slagið.
Róðrar alls staðar
hafnir og reitiogsafli
Bátar eru nú byrjaðir róðrar
úr öllum verstöðvum við Faxa
flóa og Vestisiannaeyjum. í
Kefiavík eru um 20 bátar byrj
aðir og liafa aflað 6—9 lestir
síðustu tvo daga. Nokkrir báí
ar eru einnig byrjaðtr í Sand
gerði og hafa afiað 5—10 lesíir.
í Hafnarfirði eru 7 bátar byrj-
aðir og fengti 4—6 lestir. f
Grindavík eru 8 bátar byrjaðir
en hafa aflað lítið.
í Vestmanneyjum ern allmarg
ir byrjaðir og hefir afli verið
6—7 lestir, þó heldur min&i í
gær. Þar er nú gengið frá ölium
samningum, vélsíjórar sam-
þykktu kjaratiifeoð þar í gær.
(Framhald af 1. síðu).
hvaðanæva að og gefa þaðan öll
um heiminum kost á þessari þekk
inigu.
í ræðu sinni komst forsetiun m.
a. þannig að orði:
„Ég stend hér. til að segja yður,
livað ég tel rétt, og hvað rangt
oig tiil að gera tillcur um að leið-
rétta það, sem- ég tel rangt.
Við oisis blasa' einkum tvö verk
efni: Hið fyrra er, að láta styrk
leáka tryggja öryggi vort. Um
þatta atriði hefi ég áður rætt og
er sörnu skoðunar enn: Vér höf-
um styrMejka til varnar, sem
hvílir á umifangsmiklum grunni,
og þar í er talinn aðstaða til gagn
áráisa, sam er eins og nú standa
sakir helzta trygging vor gegn
S’tríði; en án þess að vér gerum
skjótar og sikynsamlegar ráðstaf-
anir, gætum vér tapað aðstöð-
unni til að hindra árás og verja
ajijtfa oss. Það er óhagganleg
sannfæring mín, að ameríska þjóð
in muni segja sem einn maður:
Hér skiptir ekki máli, hverja
áreymsliu eða fórnir það kosfar,
en vér stouium halda uppi nægi-
legum styrkieika vorum. En oss
gæti ekki hent hörmulegri skyssa
en leggja alla áherzlu á hernaðar-
iegan styrkleika. Því að ef vér
gerðum það, inundi framtíðin
g-eyrna hel og hildi í skauti sér,
og ekkert annað. Það er því ann-
að verkefni vort að byggja grunn-
múr hiits trausta friðar. Vér meg-
Uiííi aldrei verða svo niðursokkn-
ir í starf vort við að byggja upp
hernaðarlega styrkleika að vér
úauræfcjium svið efnahagslegrar
þróunar, yerzlunar, milliríkjasam-
skipta, menntunar hugsjóna og
grundvallarsjónarmiða, sem hinn
raunverulögi friður verður að
hvíla á.“
KOMMÚNíSTÍSK
HEIMS V ALD ASTE F\A
„Ógnunin við öryggi vort og
voa mannkynsins um friosamleg-
an heim, er augljós, og má lýsa í
’fláum orðum: Hún er kommúnist-
íak heimsvaldastefna. Þessi ógn-
un er ekki nein ímyndun þeirra,
sem gagnrýna Sovétríkin. Tals-
•mienn þeirra hafa frá upphafi lýst
þvi yfir í heyranda hljóði og hvað
eftir aanað, að þeir stefni að því
að ofila vald sitt og útvíkka, með
einum eða öðrura ráðu-m, og sem
víðast á heimsbyggðinni. Þessi
hótun hefir orðið æ aivarlegri mieð
því að henni er fylgt á eítir af
vaxandi krafti á sviði iðnaðar,
hertækni og vísinda. En það sem
gerir þessa ógnun sérstæða í sögu
'tnanmkynsins er, að hún grípur
yifir ailt mannliif. Sérhver athöín
imannsins er virkjuð til þjónustu
og sem tæki í útþenslunni. Þessi
aktýgi eru lögð á verzlunina,
efnahagslþróunina, hernaðarmátt-
inn, vdsindin, menntunina, allan
hugsjónaheiminn, þau eiga að
draga útþaniiluna. í- stuttu míálii
sagt: Sovétríkin heyja algert kalt
stríð.
■ Eina svarið til ríkis, sem heyjir
kalt stríð, er að heyja ailgera frið-
arbaráttu.
. En þetta jafngildir því, að hag-
nýta allt, sem vér getum sj'áifir
og saineiginlega af mörkum látið
til að undirbyggja þá aðstöðu,
sam veitir öryggi og friði tæki-
færi til að dafna.“
EFNAHAGSKERFI
í ÞÁGU FRIÐAR.
iSíðan gerði Eisenhower grein
fyrír því/.í hverju hernaðarmáttur
Bandaríkjanna er nú fóHginn.
Hann taldi að eins og sakir standa
séu Bandaríkln eitthvað á eftir
Rússum á sumiim sviðum eld-
íllaugatækni. E’n liann lýsti því
jafnframt yifir, að í ljósi þeirrar
vitaosikju, seirn hann hefði yfir að
ráða, mætti fullyrða, að með á-
taiki mundi þetta bil brúað cg
Bandaríkin hafa yfir að ráða tækni
og tætkjum á þessu sviði eins og
til þynfti.
Þar næst sneri hann sér að stýrk
leiika ríkisins á öðrum sviðum,
sviði efnahagsþróunar og upp-
byggingar fyrir fóikið, og að þeim
Muta kailda stríðsins, sem er háð
ur á sviði efnahagsmálanna.
Kommúnisminn hefir verið
stöðvaður að því leyti, að hann
brýiur ekki lengur undir sig lönd
með liervaldi. í þess stað sækir
hann nú á á félagslegu og efna-
hagslegu sviði einkuun þar sem
þróunin hefir orðið á 'eftir. Þótta
er undanfari póiitísfera ýfirráða.
En þessi sóknaraðgerð igetur sigr
að hinn frjiáilisa. h'eim, sagði Eis
enhower, hvað sem líður hernað
armætti. Eisenhower taldi því hlná
nies.tu heimsku að slafea í nofekru
á sókn Bandaríkjamanna á þesis-
um vettvangi, hana yrði þvert á
móti að etfiia og aufea,
ÁHRIF SPÚTNIKS.
Hann viðurfeenndi að hann og
íleiri hefðu ekki metig réttiilgga
hughrif þau, sem heimurinn varð
fyrir, er fyrsta gerfitunglið var
sent á loft. Látum oss efeki endur
taka mistökin með því að gera oif
lítið úr álirifum efnahag&máia-
sóknar Rússa í öðrum iöndum,
sagði hann.
Hann taldi líka efnahagsgetu
Bandaríkjanna þannig, að hún
væri fær um að mæta þessari
hólmgönguiáskorun. Hann Lýisiti
því næst nofckuð efnahagsástand-
inu heima fyrír. S. 1. ár er eift
hið mesta veLtiár, sem yfir þjóð-
ina hefir gengið, og er velm'egiun
á öiilum sviðuim. Hann taldi þá
skoðun hvíla á traustum grunni,
að þessi þróun mundi h-alda á-
fram, efnahagur rífeisins og þjóð-
arinnar blómgasit. Verfeefnið væri
ebki aðeins að halda þessari
stefnu heldur tryggja að hin risa-
vaxni m'áttur efnahagsfeerfisinis
beindist að því að styðja þá ut-
anríkisstefnu Bandaríkjastjórnar,
að styðja aðrar þjóðir til sj'óISs-
bjargar, um leið og séð væri fyrir
eðlilegum hervörnum ríkiisins og
hins frjúls lieims.
Bréf Buiganins
(Framhald at' 12. síðu).
stjórnmálamanna, að í brezfea svar
inu verði ekki nefnd á nafn sú
hugmynd Macmillans um griðasátt-
mála. Sömu menn eru einnig þeirr
ar skoðunar, að þar verði talað utn
svæðisbundna afvopnun. Það er
því talið liklegt, að NATO-þjóðirn-
ar muni fallast á eftirlit úr lofti
líkt og vesturveldin gerðu að til-
lögu sinni í ráðstefnunni í London
í fyrra.
Skipulagsmál Rvíkur
(Framhald af 1. síðu).
og götur lagðar af handahófi og
hreinni tilviljun. f nýju hverfún-
um er ekkert hugsað um staði
fyrir leikvelli, skóla eða aðrar fé-
lagsstofnanir.
Ibúðarhús og verksmiðiuhús
En eins hefir verið gætt í Skipu-
lagsfálminu. sem varazt er í öðrum
löndupi. Það er að rugl'a saman
fbúðarhúsum og verksmiðju- og
iðnaðarhúsum. Slíkur hrærigrautur
er eitt helzta einkenni ýmissa nýju
hverfanna.
Reykjavík og Rómaborg
' Það er sameiginlegt Reykjavík
og Rómaborg, að þær standa báð
ar á sjö liæðum. Sumar hæðir
Reykjavíkur er þegar búið að
skemina með handahófsbygging-
um, eins og t. d. Skólavörðuhæð
og Vatnsgeymahæð. Sumar aðrar
ha'ðir, svo sein Öskjuhlíð að
norðan og Laugarás eru byggðar
gæðingum íhaldsins í bænum.
Háaleitissvæðið er byrjað að
eyðileggja nieð verksmiðju- og
iðnaðarbygginguni. Nú síðast er
liafin mikil sókn áhrifamanna
íhaldsins í að reisa einkaviliur í
Öskjulilíð, eu þó ekki búið að
samþykkja lóðaveiting'al• enn.
Hins vegar hafa þrásinnis verið
felldar.. til'lögur Framsóknarmanna
um skipulag og fegrun Öskjuhlíðar
sem einmitt er hinn fegursti úti-
vistarstaður í bænum.
Svona er bærinn sjálfur, en það
er ekki í samræmi við teifening-
■arnar og líköain, sem sýad eru
núna.