Tíminn - 11.02.1958, Síða 4

-yægms?
Loftor Jóhannesson tók bessa mynd af róstonum í Babek í Líbanon. Sex súlor standa uppS í mósteri Jópíters.
20. aldar væringjar í flugþjónustu
Talað við Loft Jóhamtessoti, flugmann, sem
hefir gert víðreist í sjö ára flugþjónnstu erl.
Væringjar 20. aldarinnar
eru íslenzku flugmennirnir,
sem fara utan og ráðast til
starfa hjá eriendum flug-
félögum og það er vafamál,
hvort hróður þeirra er
nokkru minni en hinrta, sem
fóru til mannviga.
Einn þessara ungu fflwgwasnna
er Loltur Jóhannesson. Ha.nn heíir
nú starfað hjlá eniendu'm fíugfél'ög
tum um sjö ára akeið, verið í för
um heimsíhornanna á mílli, en dvel
ur nú heima um stondarsakir.
Frétrtamaður blaðsins tooim *að máfi
við hann í gær og spurðfet nokk
iuð fyrir um það eean drifið hefir
ó d'aga værinigj'aras síðan bann fór
að heiman.
Til Singapore og
Suður-Ródestu
— Það var baugtið 1951, þá lágði
ég í ’ann, sagði Loftuir eiftir að
við höfðuim set.t eikkur niður í hæg
indastó'la í setu-itoifu á annarri hæð
vestur á Meihaga, — Við fórum
með Guffiíossi tii Englands, nokter
ir kunningjar, og tókum ensku flug
prófin. Eg kcm'Sit að hjá Eagle Avi
ation og var hj'á þeim í rúmt ár:
við fluguim aðalkga til Singapore
og Livingi;it-one í Suður-Ród'esíu.
— Þetta hafa þá verið langar
og strar.gar ferðir?
— Já, þá hafði stjórnin ekkert
eftirlit með JÓuigtínuuim, en nú er
þet.ta breyt.t. Við eigum að haifa á-
ikveðnar hvíldir. Við voruin átta
sólarhringa frá Englar.di tiil Singa
pore, fram cg til baika.
— Hv-að um viðikcanustaðl?
— Við fórum fyrst til Möltu,
síðan til Kýpur, Bagdad, Bahrain,
Karachi, De'hi cg KalMíta og það
an til Singapore. En stundiuim fór
mn við frá Karachi yfir tiil Ceyion
og þaðan um Penang.
— Og þið hafið baif't nio&kra við
dvöl á hverjum atað?
— Já, það er cft, að eitthvað
bilar cg stundum tefít maðiuir í
nokkra daga cg þá hetfir raaður
-tíma til að sfcoða sig uim.
Skyrið í Beirút
— Hvað um liifnaðarh'ætti
manna þar eystra?
— Þeir eroi r.ú á heildur Bág-u
stigi cg ekteert sambærilegír við
það sem gerist í Evrópu. Sin-ga
pore er einn af- steárri stöðunuim.
Það er mikid verzLunarborg. Mat-
urinn í Arabarítejiunum er heldur
ólystugur cg fer ila í, maga. Ég
skal annar-s tatea það fram, að ég
fétek skyr í Beirút, búið til alveg
eins og hér heima. Þeir éta miikið
áf því, Arabarnir í Líbanon. Þar
fyrir austan er maturinn eitur, fuiM
•ur af kryddi, karryi og ra-uðum pip
ar, sem brennir kverkarnar og inn
ýfilin. Margir ofckar urðu fiárveiteir
höfðu étið ofan í sig í Arabalönd
umiítn.
— En sjiúMéimar? . .
— M-esta hjæittan er að sýkjast
af mal-a-rí'u. Við eruim sprautaðir
við henni oig étom paM'adrinjtöfil
ur; eig-uim að byrj’a á töfilunu,m
Lo-fitar Jdhannj&sson
vi'ku áður en við förum austur, en
vitum þó efetei hvenær við eig-um
að fara fyrr en tveim tiil þrem dög
uim áður en liagit er aif stað, svo
það dugar 'litið að tatea þassar piflí
ur.
— Hverníg er dryitekjarvatnrð?
— Það verðiur að sjóða það;
miaðttr má eteki einu sin-ni bursta
teanannar úr óaoðau vatnL
MiSjarSsrJánan
— Þú saigð-fet hafia filogið til
Suð-ur-Ró'diesíiu.
— Já, við fiuttum breztea nýliða
tiil Suður-Rod'eisíu, en þeir fióru
þa-ngað, ti-I að 1-æra að fljúga.
Þa fter allit annað að filjiúáa yfir
Afrfiku; Lofitíð er heilnæmara og
betra — hástóttan og sfiöndin —
cg hitinn minni en í Asíu. (Lofit
ur brosir í teampinn og er bersýni
1-ega að rifj-a u'pp Skeimimitilegar
minning-ar frá Afrfteu.) — Það var
ein-u sinni, þegar víð vorum að
leggjia u-pp frá Entebbe, rétt við
afi einihverjiu kryddsuMi, sem þeir
miðba-ug, — kamur þá ekiki einn
piiitanna fram í stj'órniklafan, skim-
ar í kringum sig og spyr: „Hvar.
er hún?“ Hvar er hver?, segi ég.
„Nú, línan“, segir hann. Og hvaða
'Ií-n®?“ „Miðjarðarfínan, auðviitað'.
Það kcim upp úr kafiinu að hon
u-m ha-fði verið sagt, að m-iðjárðar
línan væri bvitur baugur, dreginn
aMt í kring um j'örðina, Hann sagð
ist vera búinn að hl'aikika til að sjá
hana afil-t sitt líf, — „og nú vil ég
-sj'á hana“, bætti hann við.
TÍMINN, þriðjudaginn 11. febrúar 1954.
5œkur oq hofunbar
GERLAFRÆÐI eftir dr. Sigur'ð Pétursson
gerlafrætfing, útg. BúnaSarfélag Islands
SEINT Á ÁRINU 1956 gaf
Búnaðarfélag fslands út merka
firæðslubóik, sem hljóðara hefir
verið um en réttlátt er og æski-
legt. Þetta er „Gerlafræði" eftir
dr. Sigurð Pétursson gerlafræðing.
Þetta er fjórða rit höfundar um
viðfangsefni í sérgrein hans. Hinar
eru: Mjólkúrfræði, 1939, Líffræði
1948, og Meginatriði í matvæla-
iðnaði 1955. Þetta síðasta rit dr.
Sigurðar er almennt fræðslurit um
gerlana. Það er ætlað til leiðbein-
ingar fyrir þá, sem vegna starfs
eða framleiðslu þurfa að vita
belztu úndirstöðuatriði þessarar
mikilvægu þekkingargreinar, og
fyrir aðra, sem áhuga hafa á
að fræðast um nokteur undirstöðu-
atriði lífis og gróðurs.
í FORMÁLA segir svo um til-
gang útgáfunnar:
„....Það er nú tilgangúr þess-
i arar bókar að veita nokkra
fræðslu um gerlana. Er ekki’
greint frá meiru en svo, að hverj-
um er isteiljanlegt, en nóg þó til
iþess, að sæmileg hugmynd fæst
-úm stöðu gerlanna í náttúrunn-
ar iríki og gagn það og ógagn,
er þeir gera mannkyniinú.
Það er oft litið svo á að grænu
plönturnar séu undirstaða lífsins
á jörðrnni. En hvemig færi fyrir
þeim, ef gerfarnir væru ekki til?
Hvernig færi svo á hinn bógin-n,
1
Tilvaívnir s*a8ur til
p-
sjálfsmorðs
— Þú hafir séð Liwinigaton'e og'
Victoríiufossana?
— Fossarnir eru sitarfeoi-itlegir.
Þeigar Iditið er í ánni, gefiur maður
þrætt sig'álfram á fiosisbrúninni án
þéss að vöten-a, en þegiar v-öxtur
hiiey-pur í h-ana, sér ma’cur stróte-
inm firá fossumum í 40 m-ilna fjar
læð. LLvirjgisifconie er ákaílega fali-
egur staður og ailiveg tillivalinn fyr
ir þá ®em ætil-a sér að írsimja sj'álifs
œorð. Áia.renmur í breiðu neðan
við ftesana, en hrapar niður
þröngt gljúifur sikammt frá foæn-
um. Þama er brú yfir gljúfrið og
það er svo að segja daglegur við-
burður, að einhver kasti sér fram
af hennt og hverfi í djúpið. í Liv-
ingsfone er mi’kið af öpum, stór-
um bavíöinum, sem gera sig alls
staSar heima-komna. Uta-n við hót-
elgluggana okkar var hópur af
öpum; þeir héngu þarn-a í trjá-
greinunum og hreyfðu sig ekki,
þótt menn væru sendir til a'ð
reka þá. Og þegar við fórum að
synda, spígsporuðu aparnir á laug-
arbarminum. Eina ráðið til að
losna við þá var að gkvetta á þá
vatni, þá hentust þeir eins og píl-
ur út 1 bus’kann. Þeir eru hættu-
legir börnum, bíta þau stundum
og hefir jafnvel komið fyrir, að
þeir leggðust fullorðna, ef margir
eru saman í hóp.
Líbanonskur bóndi í kaupstaðarferð.
4 „loffbrúnni"
— Þú saigðiisit hafa verið rúmt
ár hjá Eagle Aviation. Hvert fórst-u
síðan?
— Eagle Aviation seldi vélarn-
ar í desem-ber 1952, og flestir flug
mennirnir fóru til Skyways, sem
hélt uppi vöruflutni-ngum frá Ber-
lín til Vestur-Þýzkalands. Þetta eru
leifar af „loftibrúnni“ svokölluðu,
en hún hefir í raun og veru ekki
verið lögð niður. Matvaran er flutt
á landi, en mikið af iðnaðarvör-
um í lofitinu. Rússar telja að þessi
framleiðsla sé til hernaðarþarfa
og muind-u leggja hald á hana að
öðrum kosti.
— Var Rússinn nokkuð að ybb-
ast við ytekur í loftinu?
— Það var oft, að þeir sendu
upp orrustuflugvé-Iar, og þeir skutu
niður tvær eða þrjár vélar á þessu
tímabili meðan ég var þarna. Ef
vélarnar fóru út af línunni, voru
þær komnar í bannsvæði og þá
ireyndu Rússar venjulega að neyða
-þær til að lenda á einhverjum
velli í Austur-Þýzkalandi. Ef flug-
vél var neydd ti-1 lendingar, var
það sama sem viðurteenning fyrir
því, að hún h-efði flogið yfir bann-1
svæði og Rúsisarnir hirtú vélina og
farmi-nin. j
— Kom þetta nökfcurn tíma fyrir
Þig? I
— Nei, það kom nú a-ldrei fyrir
mig sem betur fer. i
Hjá íslenzkum flugmanni
í Jakarta
— Hvað varstu lengi í þessum
flutningum?
— Ég var við þetta í þrjú og
hál-ft ár, en fór aftur til Englands
um haustið 1956. Og þá byrjaði
ég afitur á þessum löngiy linum.
Flaug til Singapore, Ástralíu,
Hong Kong og Suður-Afríku.
Fyrsti fcúrinn eftir að ég kom frá
Þýztealandi var til Ástralíu. Vélin
-bilaði í Jatearta og d-völdum við þá
í tæpa viku hjá Sveini Gíslasyni,
iflugmanni, sem vinnur hjá hol-
lenztea flugfélaginu K.L.M. Hann
tóte okteur opnum örmum; fór með
okkur í sumarbústað uppi í fjöll-
Jum, en þar er svalara loftslag.
J Véli-n var eteki í sem beztu lagi í
jþessari ferð. Urðum að lenda á eyj
| unni Bali, en hún er allsérkenni-
l'l-eg. Þar sá ég marga steina, sem
höfðu verið reistir upp meðfram
veginum í dalverpi notekru, og á
hvern sfcein^ hafði verið málaður
nautShaus. Ég spurði Indónesanm,
-sem með okkur var, hvað þetta
(Framhald á 8. síðu).
Dr. Sig. Pétursson gerlafræðingur
ef matvæli og fóður væru ektej
varin gerlum? Það er nauðsya-
legfc að fölk kynnist því, hvað
þarna liggur til grundvallar,
'kynnist því að ræktun moldarina1*
ar er rækfcu-n gerfa, en iðkua
'hreinlætiis er barátta við
gerla....“
RITINU ER skipt í kafla,
sem gefa hugmynd um efni þesa
að öðru leyti': Fyrst er sögule-gí
yfirlit, síðan ka-fli, sem heitir
Gerlar og sveppar um bygginga
þeirra og vöxt. Þá er lífeðl'L"?*
fræði, skýrt frá lífsskilyrðum,
lifnaðarháttum, efna- og orku-
breytingum og lolks frá gerla-
rannsóknum. Þá er jarðvegsgerla-
fræði í 4 undirteöflum, og mjóMs
urgerlafræði, einnig í fjóruxn
undirfcöflum. Þá er iðnaðargerfa-
fræði, og er m.a. rætt um gerfa
og sveppi til iðnaðar. Fjaffia
greinar um öl og vín, brauðger,
edik, mjólkursýru o. fl. Þá er
kafli um rotvamir og loks kaflfi
itm sýkla og sóttvarnir. Bókin ét
144 bls., útgefin í handhægu og
sterku bandi Og vel úr garði gerð.
Hún mun fást hjá bóksölum og
hjá útgefandanum, Búnaðarfélagj
ísland-s.
Þetta rit á mætti vera til á
sem flestum heimilum í landinú
og á iðnaðar- og framleiðslustöðv-
um.
Örnefni í Saur-
bæjarhreppi
SKÖMMU FYRIR jóí kom ót
bók m-eð þessu naifni. — f henná.
eru talin upp ffl-est örnefni aítra-
bæja í Saurbæjarhreppi, en ha,nn
nær' ýf-ir fremisfca bluta 'Eyj'afj-arð'
ardal-sins.
Sa-u-rbæjarhreppur er víðlend-
astur a'f hreppu'm í Eyjafirði oig
var óður fjlöil!mennasíbur. Örn-efn'I
eru mörg 'á þes'siu svæði. Þau haífac
verið mynduð effcir þörfu-m, aif
lönigu — oft mj'ög Jöngu — liðnuitn
kymsilóðum, Seim þar hafa foú'ið.
Sum örnefnin -eru jafnvel firá í’and-
námiS'öild. En örnetfni enda-st miH-
j'afnil'ega vel. M-örg þeirra m.unot
nú vera gleymd með öl'Ju og öamuf
koimin í staðinn, og ó öÉiam e8-du-m
'h-afia þau verið að -myndaisí. Siurn
-eru vafialauist iung að aldri,
Örnefini eru m-iikiiliS'verð Bögalfeg
heimiíd -og imó m-argt af þeim læra
uim menningu iiðinna tím-a, endn
eru fiornar im-unnmælasagnir fcenigd
ar v-ið s-um þe-irra.
MEÐ BREYTTUM bifek-apar-
bá-ttu-m mó nú búa-st við, að :nörg
örneifni fari óðum að gl-eymasit. Eff
tiil viM tekur jarðýta-n Stekkjarhó'í-
inn næsta suima-r og ýtir hon-um
niður í Barðhú-shvam-minn. Vét-
iskóflan gæti moteað Hringmelnum
bur’t og skurðgröfunni yrði eMd
mikið fyrir því, að þurrka u-pp
Síðklæddardýið. — Það er þvff
brýn nauðsyn að skrásefja örnefa-
in og leita tiil aldamótakyr.sló3air-
innar, m-eðan hennar nýtur við.
(Framihaild á 8. síðuj),.