Tíminn - 06.03.1958, Blaðsíða 5

T í MIN N, fimmludaginn 6. marz 1958.
„Við getum tæpast taíið okkur til menningarþ jóða
fyrr en gistiliiísamálin eru komin í sæmilegt horf”
L
/—
■omum uecji
Sekur maSur kveður sér
hijéðs á Alþingi.
Nýlega hefir komið fram á A1
þingi tiilaga til þingsályktunar
um kosningu fimm manna í
uefnd, sem geri tsllögur um skip
an ráðuneyta og endurskoði lög-
gjöf um stjórnarráð íslands. I
í greinargerð, sem fylgir til-
lögunni er talað um „augljósa
fjarsóun og skriffinnsku í sjálfu
stjórnarráðinu“.
Þegar rnaður les þessi orð, sam
in af einum mesta bruðlara, sem
verið hefir í ráðherrastóli á ís-
landi, sér maður glöggt, hversu
mikiíl loddari fiutningsmaður til
Jögunnar er. Þegar hann var ráð
herra og hafði mjög góða að-
stöðu til áhrifa á útgjöld ríkis-
ins, fór hann aldrei í sparnaðar 1
brækurnar, sem hann spókar sig
nú í. Þvert á móti tók hann þá
stéfnu að eyða sem mestu og
reyna á þann hátt að verða vin-
sæll sem ráðherra. Ef hann hefði
verið fjármálaráðherra, hefði
ríkið orðið gjaldþrota.
Skotheldir bílar og
gömul minnimáttarkennd.
Þegar fluíningsmaður tillög-
unnar var ráðherra, bar mikið á
„augljósri fjársóuu í sjáifu
síjórnarráðinu“ af hans völdum.
Hann hafði alið með sér dulda
minnimáttarkennd gagnvart
gömlu nazistaráðherruuum í
Þýzkalandi forðum, sem óku með
ógnarhraða i skotheldum lúxus-
bilum milli glæstra stjórnar-
deilda. Og það var ekki verið að
hugsa um að skipa eða kjósa
neind til að spara, þegar ílutu-
ingsmaðurinn var með hendina í
ríkiskassanum. Þá voru draum-
arnir látnir rætast og dýrasta
stæling á Göringsbíl gerð að ráð-
herrabil á íslandi. Flutningsmað
ur ber tillöguna fram nú, ai því
að hann heldur að sama sjónar-
miðið ríki hjá núverandi ráð-
herrmn og eyðsluráðherrum í-
haldsins. i
Eins og sjálfur Saud.
Forstöðumenn ráðuneyta gera
allt, sem þeir geta, til að halda
útgjöldum í skefjum. Má segja
að það minnsta sé ávallt láíið
nægja. En mikil breyting varð á,
þegar rausnarmaðurinn, sem
fluíti tillöguna í þinginu, var
oröinn ráðsmaður í einni stjórn-
ardeild. Þá var eins og sjálfur
Saud væri sestur við stýrið. Öllu
var bylt um, sem áður var látið
nægja og ekki var verið að
spurja um prísinn. Skrifstofu-
herbergi Heundellingsins, sem
Bjarni flutti með sér ofan úr
Túngötu var innréttað eins og
þar ætti að sofa prins. Og yfir-
leiít minna „betri hcrbergin" í
innréttingum flutningsmannsins
á sparnaðarbrókunum á viðhafn
arstofur í Háuhiíð.
Getur hann bent á sparnað?
Flutningsmaður ætti að skipa
privatnefnd, sem rannsakaði,
hvort hann hefði nokkru sinni
reyní að draga lir útgjöldum rík
isins og hafa liömlur á fjölda
starfsmanna þess opinbera með-
an hann var og hét. Er honum
óhætt að heita uefndimii háum
fundarlaunum. Hanu gerði aldr-1
ei tilraun til þess að spara og
hann ættá að fela einhverjum j
strengbrúðum sínum í þing-'
flokknum að bera fram tillögu
sem þessa, þar sem á lævísan
hátt er verið að koma því inn1
hjá grandalausu fólki, að „fjár-
sóun“ eigi sér stað í stjórnar-
ráðinu. Það vita nefnilega allir
segír Daníeí Pétursson, sem lagt heíir stund á nám í gistihúsarekstri vestan hafs
í. seinni tiíð hefir verið rætt og
ritað um ástandið í gistihúsamól-
urn á íislandi. Kemur flestum sam-
an um að niikilla úrbóta sé þörf
í •þeim efnum. Nýlega kom ungur
íslendingur, Daniel Péíurssón,
heim frá Bandaríkjur.um eftir að
hafa Iokið þar námi í veitinga-
og gistihúsarekslri. Vettvangurinn
hefir snúið sér til Daníels og átt
við hann eftirfarandi viStai:
Á GULLFOSSI OG
GRAND HOTEL
— Hvenær fórstu vestur, Daníel'?
— Það var í janúar 1953 og inn-
ritaðist óg mánuði seinna í ríkis-
hátskóia Fiorída í Tal’lahassee. Er
það einn af þekn báskólum í
Bandarikjiunum, sem haía sérstaka
deild innan tsinna vébanda, er ann
aist kennslu í veitinga- og gisti-
húsarekstri.
— Hver var annars ástæðan íyr-
ir því að þú lagðir út í þetta nóm?
— Ég hafði lítiHega kynnzt þess
um málum hér heima og árið 1950
réðst ég á Gullfoss og var á hon-
um eitt ár við veitingastörf, en
Guililifoisis var þá í léigusigl'ingum
milli Frakklands og Marokkó. Eftir
iþað hélt ég til Stokkhólms oig vann
eitt ár á Grand Hotel, starfaði ég
í flóstum deiildum hótelsins. Var
ég þá búinn að fá töluverða nasa-
sjón af veitinga- og gistihúsa-
rekstri og langaði til að afla mér
sem víStækastar þeik'kingar á
þessu sviði.
ALLT, SEM SNERTIR
GISTIHÚSAREKSTUR
— I-Ivernig var svo náminu
háttað?
— Kennstan var aðaöega bók-
leg. Aðalfagið var rekstursfræði
giistihúsa, og var þar fjallað um
Ihin mragví'slegystu málefni, t.d.
þjálfun s'tarfsfólks, fj'árinálalegan
rekstur, hvemig laða skuli að gesti,
innkaup matvæla og áhal'da o.s.frv.
-Jafnframt unnum við á veitinga-
eg gistihú'sum í nágrenninu og
sumanr.ánuðina unnum við á hót-
eíum víð’S vegar um Bandaríkin.
Má segja að kappkostað hafi
verið að kynna okkur sem bezt
031't sem viðkemur veitingarekstri.
Veitinga- og gistihúsadeildin er
undirdeild í því, sem Bandaríkja-
menn kalla Seool of Business og
Oáisum við því einnig þau almennu
skyldufög, sem krafizt er til að
geta hlotið Bacbelor of Seience
próf frá þeirri aðaidei'id. Snemma.
árs 1957 l'auk ég prófi (Bachelor
of Science).
TVEIR AÐALFLOKKAR
— Hveraig er nú bótelmálurn
hiáttað í Bandarfkj'Unum, svona í
stórum dráttum?
— í stórum drát'tum skipiast
bandarísk hótel í tvo aðalflókka.
í öðrum flokknum eru ferðamanna
hótel, sem ætluð eru fólki, er
ferðast sér íil skemmtunar og
Iiressingar. Gott dasmi um þennan
flokk eru hótelin á Miami Beaeh,
en þar rísa hóteiraðirnar Mið við
hlið á fleiri kítómetrá svæði. Sum
þessara hótela eru rnjög íburðar-
mikil og dýr, en önnur eru ein-
faidari í sniðum og ódýrari, þótt
þjónusta sé þar einnig mjög góð.
Hins vegar eru svonefnd „Commer-
cial“-hótel, en þau byggja tilveru
•sina á fólki, sem er í viðskipta-
og verzlunarerindum. Þau eru yfir-
Oeitt miðsvæðis í borgum til hægð-
araufca fyrir afikt fólk. Þetta fólk
dvelur yíirleitt stuttan tíma í einu
og gerir því aðallega kröfu tl‘
þægilegrar næturgistingar og góðr-
ar staðsetningar til að geta lökið
erindi sínu á sem stytztum tíma.
Utan við þessa aðalflokka eru hin
svonefhdu motel, en þau eru ein-
göngu fvrir fólk; sem ferðast í bíl-
um. Mótelin eru því staðsett með-
fram þjóðvegum eða í úthverfum
borga. Spara þau fólki tíma og þá
fyrirhöfn að þurfa að leita sér
næturgistingar inni í stórborgum.
HÆTTULEG KYRRSTAÐA
— Hvað vildirðu svo segja um
áertandið í þessum málum hjá okk-
ur íslendingum?
— Sú kyrrstaða, sem ríkt hefir
í gisfihúsamálum hér á landi-um
langt sfceið, er mjög hættuleg.
Með hverju árinu, sem líður, verð
Hér má sjá eitt nýjasta ferðamannahótel á Miami Beech, Fontainebleau.
Hótelið býður upp á öii hugsanleg þægindi, s. s. útisundlaugar, nætur-
kiúbba. verzlanir og margt fleira.
ur erfiðara to rétt„ v;C. Segja má
að gisthiusalflutt iand sé lokað
land. Gistihúo era. her of fá' og
auk þess fullnægja þau alls ekki
I kröfum, sem nútímafólk gerir um
þjónuistu og þægindi. Við getum
tæpast táltð’ okkur til menningar-
þjóða fyrr en gistihúsainálin eru
komin í sæanil'egt hiorf.
— Hvað telúr þú nauðsynlegast
til úrbóta í þessum málum?
' — Fyrsl og 'fremst vantar hér í
Reykjavík gott giistihús (með átta-
tiu til hundrað herbergjum), sem
getur tekið' á 'móti fólki, er kem-
ur hingað í viðskiptaerindum,
hvort sem það kemur nú utan af
Iandi eða erlendis frá. Þarna er
þörfin brýnust og tóimt mál að
tala um íerðamannahótel fyrr en
þessu hefir verið kipxrt í iag. Eins
"og má'lum er hátt.að er ekki grund
vollur fyrir rekstri ferðamanna-
■ hótola nema þrjá mánuðí á ári.
. SAMVINNA MARGRA AÐILA _
! — En hvað segir þú þá um fs-
lar.d sem ferðamannaland?
j — Ég er bjartsýnn á, að íslan.d
geti .orðið ferðamarmaland í fram-
tíðinni. Náttúrafegurð er hér mik-
il og sérStæð. Fólk l'eitar nú gjarna
, til fjarlægra staða og vill fcanna
nýjar slóðir. Áð'ur fóru flestir
Bandaríkjamenn t:I Mið- og Suð-
ur-Evrópu í sltoemmtiferðalög. Nú
er hins vegar komið þar í tízku
að ferðazt til Suður-Ameríku og
Austu.rianda. Með skynsamlegum
áróðri mætti la'ða erienda ferða-
, menn til fs.landis, en þetta með
' ferðam.annalandið er vandamál,
sem margir aðilar þjTftu að hjálp-
ast að við að leysa. Það þarf fíeira
að ikoma til en bygging vandaðra
gistiivúsa ein saman. Aðilar eins
og t.d. flugíédög, ferðaskrifstofur
eigendur samgöngutækja, verzlun-
armenn og gistihúsaeigendur
þyrííu að mynda með sér samtök
með það fyrir augum, að vinna að
fyrirgreiðslu fyrir erlenda ferða-
menn á skipulagðan hátt.
Aliir þeir, sem góðs myndu
njöta af auknum ferðamanna-
straum, ættu að eiga aðild að þess
um saintökum. Má nefna alla þá,
(Framl;.. á 8. síðu)
Módei vi5 þjóSvegi hafa að mestu
tekið við af hófelum sem næturgisti-
staðir fyrir akanefi ferðalanga. Aðal-
ástæða vinsæida þeirra er það hag-
ræði, að geia ekið beint af þjóðvcg-
i og skráð sig inn, én þess að stíga'
fæíi út úr bifteiðinni, en frá henni
má ganga beint inn í gistiherbergi.
Mynciin sýnir gest vera að taka á
móti herbeigislykli.

íslendingar, að hann er sá sekasti
í því efni ásarnt einuni fyrrver-1
andi komniúnistaráðherra úr ný-
sköpunarsíjórniipiii. Og sá hefii'
þó það betri skjöld, að hann reyn
ir ekki að koma skÖTmninni á
aðra.
Situr í mesta lögbroti landsins.
Menn undrast niargt af því,
sem þessi flutningsniaðiir gerir
síffustu mánuðina, þegar tillit er
tekið til fortíðar hans. Skýring-
ar inanna á fyrirbærinu eru
margar og ólíkar. Sú mun semii
legust, að ekki sé mannsálin svo.
harðgerð, að hiui þoli að veraj
flutt iir dómsmálaráðherraemb- j
ætti í ri'lstjórastól í nie.-ta lög-
broti landsins og látin skrifa þar
níð og gular sögur.
Flótti til úílanda
Sir Wiitston Churchill var eitt siim staddur í F.andar/kjiin-
um á valdatímab'ifi Atílees. Vildu þá bandarísfcir blaðamenn
ólmir fá hann til að hallmæla ríkisstjórn Verkaraaiinaflokks-
ins Sver Churchifls var stutt en laggotí: „Ég er stjórnarand-
i ' stæðiaeur heima hjá mér, en erlendis er ég stjórnarsinni."
Því miður vantar mikið á að við íslendiitgar höfum þann
þrosjca og þá þióðhollustu til að bera, sem lýsir sér í þessum
i s orðiun htns aldna stjóramálaskörimgs Breta. Núveranái síjc.ru-
i arandstaða hefir gert allt það, sem í hennar valdi hefir staðið,
;•! til að rægja ríkissíjórnina og afflytja málstað heiinar erleudis.
Þessi iðja hefir vevið' stunduð kappsainfega í skjóli umboðs-
mennsku fvrir erlendar fréttastofur. íhaidið hefir beinlinis
ij. flúið til útlanda og auglýst þar eftir samúð handa sjálfu
v-j sér. Sá flokkur, sem til slikra örþrifaráða þarf að gripa, hefir
S; vissulega ekki mikla trú á sínuni eigin málstað.
Frábrugðið ferðamannahófeli strand
arinnar er hóteiið hér að ovan, sem
er í miSju verzlunarhverfi Miami-
borgar. Slík hótel eru ætluð mönn-
um í viðskipta og verziunarerindum.