Tíminn - 27.04.1958, Blaðsíða 1

)fmar TÍMANS eru
Ritstjórn og skrifstofur
1 83 00
BlaSamenn eftir kl. 19:
18301 — 18302 — 18303 — 18304
42. árgangur.
Reykjavík, sunnudaginn 27. apríl 1958.
f blaðinu í dag:
Rætt við Gloriu Lane, bls. 4.
Lííið í kringum okkur, bls. 5.
Að lokinni kynnisferð, bls. 6.
Skrifar og skrafað, bls. 7.
93. blað.
Frá sænsku bókasvningiiiim
Tillaga frá S-Afríku um forgangsrétt
strandríkja hlaut iögmæta afgreiðslu
Klúbbfundur Fram-
sóknarmanna
Klúbbfundur verður haldinn
arinað kvöld kl. 8,30 síðd. á
venjulegum stað. Nánari upplýs-
ingar gefur skrifstofa Framsókn-
arfélaganua, sími 15564.
Mótmælaverkfall
á Möltu
jundúnuiii, 26. apríl. — Mjög er
kyrrt á Möltu. A’.þýðusamband
yja. innar hefir boðað sólarhrjngs
llsherjarverkfall n.k. mánudag,
1 að mótmæla gerræði landstjór
ns brezka. Fjöldafundur var hald-
m í Valeita í gær. Hafði fundur-
m verið bannaður. Lögreglan lét
ann þó afikiptalausan er til kom
g lccrn ekki til óeirða.
En sá réttur á að vera háður tilliti
til hagsmuna annarra ríkja og settur
undir gerðardóm - íslenzka tillagan
hlaut 39 atkvæði í íyrradag
Þau tíðindi gerðust á Genfarfundinum í gær, að tiliaga,
sem Suður-Afríka bar fram og fjallaði um sömu efni og ís-
lenzka tillagan en með nokkuð öðrum hætti, hlaut lögmæta
afgreiðslu á allsherjarþinginu. Þessi tillaga er mun verkari
efnislega en íslenzka tillagan. Viðurkenndur er forgangs-
réttur strandríkis, en ákvæði er um réttmæta eða lögmæta
hagsmuni annarra ríkja og um gerðardóm.
Tillaga S.-Afríku
Tillaga Suður-Afríku mun hljóða
ó þesSa leið:
„Ráðstefna Sameinuðu þjóð-
anna tun réttarreglur á hafinu
hefir hugleitt aðstöðu þeirra
þjóða, sem eiga lífsafkomu sína
eða efnahagsþróun að langmestu
Sænska bókasýningin, sem nú stendur yfir í bogasal Þjóðminjasafnsins, er
opin daglega frá kl. 2—10 e. h. Þar getur að líta yfirgripsmikið og ýtar-
legt yfirlit um sænskar bókmenntir að fornu og nýju, sérstök áherila er
þó lögð á nútímabókmenntir Svía og þær kynntar sérstaklega. í Svíþjóð
er rtó uppi heil kynslóð athyglisverðra rithöfunda. Hér á landi eru staddir
nokkrir Svíar, sem standa framarlega á sviði bókmennta og útgáfustarf-
semi i heimalandi sínu og er för þeirra í bejnu sambandi við sýninguna.
Hér a myndlnni sésf Eyvind Johnson rithöfundur, meðlimur sænsku aka-
demiunnar ræða við dr. Sigurð Þórarinsson á sýningunni.
Fiskimálaráðherraun hrezki þakkar
togaraeigendum hjálpina í Genf
BIa<5 brezkra togaraeigenda „Fishing Nevvs“ skýrir frá
því 25. þ.m., að brszki fiskimálaráðherrann, John Hare. hafi
í þingræðu í Neðri málstofunni, látið í Ijós þakklæti sitt til
forseta brezkra togaraeigenda, Sir Farndale Phillips, fyrir
þá miklu aðstoð, sem hann hafi veitt samninganefndinni
brezku á sjóréttarráðstefnunni í Genf.
Jágóslavar fasíákveðnir aS láta í
engu undan síga fyrir Rússum
Haríorí ræía Popovic utanríkisráíherra á
Hokksjiinginu í gær
NTB— Ljubljana, 25. apríl. — Utanríkisráðherra Júgó-
slava, Koeh Popovic sagði í dag í ræðu á flokksþinginu í
Ljubljan?., að Júgóslavar myndu ekki á neinn hátt láta undan
síga, eða þagga niður þann ágreining sem uppi væri gagn-
vart Ráðstjórnarríkjunum.
sýndi aSeins í enn gleggra ljósi
Hann bætti því við, að Júgó- þá staðreynd, að ástandið í sarnbúð
slavar væru alls ekki skyldugir til ríkjanna myndi ekki batna þótt
þess fyrirfram að taka allt, sem Júgóslavar féllust á einhverja au-
Rússar tækju sér fyrir hendur gott virðilega málamiðlun. Popovic,
' og gilt. Það, sem nú væri að ger- sem er meðlimur í æðsta ráði
i ast í afstöðunni gagnvart Rúss- flokksins, sagði- mögulegt, að
landi, og þeir örðugleikar, sem breiða yfir ágreininginn um eins
eða tveggja nfónaða skeið, en eftir
það myndu deilurnar aðeins hefj-
ast á ný af meira kappi en áður.
fram hefðu komið í sambúðinni
Sagði ráðherrann, að Sir Farn-
dale hefði gert mjög ákveðið og
skilmerkilega grein fyrir viðhorfi
• togaramanna til landhelgis- og
fiskveiðimarka.
Ráðherrann vélc að þessu er
hann \:ar að svara fyrirspurn um
áhrifin af stækkun landhelgi í 6
mílur úr þremur. Sagðist ráðherr-
ann ekki geta svarað því með vissu,
en faldi, að 6 mílna landhelgi
anynfti ekki skaða hagsmuni
bnezkra togaraeigenda verulega.
Tillaga Breta í Genf um 6
ír.ílna íandhelgi hefir vakið at-
hygli fiskimanna á vesturströnd
Bretlands, sem sækja þar sjó á
smábátum. Þeir eiga við að búa
ágang erlendra togara á mið sin.
Er .þeim það mikið gleðiefni, ef
landhelgin vrði færð út, þótt ekki
væri mikið. þar eð aðstaða þeirna
til sjóscknár myndi sennilega
batna verulega.
Nokkur skemmti-
ferðaskip væntan-
leg hingað í sumar
„Júgóslavar tilheyra Iivorki
austri né vestri.“
[ Ræðu Popovics var tekið með
; dynjandi lófaldappi af þingfull-
: trúum. Hann tók fram, að Júgó-
slavía myndi alltaf styðja Rúss-
land og önnur kommúnistaríki í
í sumar eru væntanleg hirigað þvú að reyna ag eyða spennunni
til lands nokkur erlend skemmti í heiminuim. Júgóslavar mættu
ferðaskip með erlenda ferða- ekki gleyma að þeir ættu sönni
menn, sem ætla að gi úa Island
meðan skipin standa hér við í
einn til tvo daga.
Fyrsta skipið, sem hingað kem
u • er sænska stórskipið Grips-
ára
mai n,
Afmælisins veríur minnzt meÖ hófi í Bifröst,
Jónas Jónsson meðal gesta
Samvimmskólinn veröur 40 ára "immtudaginn 1. maí
n.k. og útskrifar þann dag 40. nemendaárgang sinn. í því
tiiefm vorði’r haldið afmælishóf að Bifröst í Borgarfirði,
þar sem skólinn er nú til húsa.
ckginn kl. 2. E'iníg írunu koma
Jónas Jónsson fyrrum ráðherra þar fyr-tu kennarar og nemend-
'stofnaði skólariri og var fyrsti ur skóláns, þolr s-em þvi geta við
skó’r ljóri hanu. Verður hann heið kcmið. Ennfremur hefir stjórn og
ursgestur í samkvæmi því sem framkvæmdastjórn SÍS verið boðið
haltiið verður í skólanum á fimmtu í hófið. 1
hugsjónalegu markmiðin og önn-
ur kommúnistariki. Hins vegar
væri rangt að sameina stefnu Júgó
Slava alveg stefnu hins komúnist-
iiska heims. Júgóslavar ættu heana
í hvorugri þeirra fylginga, er nú
holni, sem stanzar hér í tvo daga stæðu hvor andspænis annarri.
4.—5. júlí. Tveimur dögiun síð-
ar, eða 7. júlí er norska stórskip- Andstaðan gegn ltússum
ið Bergensfjord væi.óánlegt og styrkiuí.
þá enn tveinrar dögum síðar stór
skipið Va 'onía, sem komið hefir Margir aðiii fuitrúar stóðu upp
hér við á hverju sumri að undan ® BoAuvrfþing.nu í dag og vísuðu
fönni með ameríska farþéga. Stalinismanum á bug, og því er
þa'r nefndu þvingun Rússa. Svo
Þá er þýzka skipið Ariaðnc virði-st sem júgóslavneskir konvm
væntanlegt hingað tvisvar mcð únistar slandi fast við afstiiðu
skeirimtiferðafó'k. Keinur þag í sina gagnvart Rússum, og virðist
fy ' a '-•kiptið 13 júlí og í síðara : sú afstaða hafa styrkzt með hvérj-
skiptið 10. ágúst. SCanzar þaö
í tvo daga í bæ'ii skiptin.
Farþegar scm koma með þess
u n akipum fa .< fís tlr í skemmti
ferðir á landi' uin nágrenni
Reykjavíkur og marglr einníg til
Þingvalla, Gullfoss og Geysis.
leyti undir fiskveiðúm með
ströndum fram. Ráðstefnan
hefir einnig liugleitt afstöðu
landa, þar sem fólkiö við sjáv-
arsíðuna á fyrst og fremst öflun
sína á eggjahvituefhi til mann-
eldis undir fiskveiðum með
ströndum fram og veiöa aðallega
á litlum skipum. Ljóst er, að
þegar svo stendur á þarf að gera
óvenjulegar ráðstafanir til þess
að bæta úr sérstökum þörfum.
Sakir þess, hversu slíkar aðstæð-
ur eru sjaldgæfar og óvenjuleg-
ar, hljóta þær ráðstafanir, sem
gerðar eru þeirra vegna, að
koma til viðbótar ákvæðum, sem
felld eru inn í alþjóða lagabálk.
1) Fyrir því Ieggur ráðstefn-
an tU, þar sem nauðsynlegt ger-
ist vegna fiskverndunar, að tak-
marka heildarafla fisktegundar
eða tegunda á úthafssvæði, seni
liggur að strandríki, beri öllum
öðrum ríkjum, sem veiða stund-
um á því svæði, að liafa sam-
vinnu við strandríkið um að
tryggja það, að réttlát lausn fó-
ist á slíkum vanda með þvi að
komast að samkomulagi um ráð-
stafanir, sem fela í sér viður-
kenningu á forgangsrétti strand-
ríkisins með tilliti til þess, hversu
rnikið það á undir þeim fisk-
veiðum, sem um er að ræða, en
að jafnframt sé tillit tekið til
lögmætra hagsmuna annarra
rikja.
2) Að efnt verði til réttmætra
sáttaumleitana og komið á fót
gerðardómi til þess að Ieysa úr
öllum ágreiningi."
Tiliagan var samþykM me'ð 67
samhlj. atkv., 10 sátu hjá.
Bretar og Bandaríkja-
menn á bak við
Talið var í Gcnf, að þessi tII-
laga Suður-Afriku hafi verið flutt
í samráði við Breta og Bándaríkja-
rnenn og munu hafa balið hana að-
gengilegri fyrir sig en íslenzku tll-
löguna. En tillagan er það óljóst
orðuð, að erfitt er að áttta sig á.
hvað einstakar málsgreinar merkja
í rcynd, t.d. hvað við er átt með
„hagsmuni annarra rí:kja“, cða
„lögmætum eða rétlmætum hags-
mtinum annarra ríkja (legitimate
interests of other states).
íslenzka tillagan hlaut
30 atkv.
íslenzka titllagan um forgangs-
rétt strandríkis með tilliti til lífs-
afkomu og atvinnuvega þjóðarinn-
ar, var borin undir atkvæði á alls-
herjarþinginu í Genf á föstudags-
um .degi'á þlnginu'; Þingið kexriur
saman til si'ðasta helldarfundar
á laugardaginn, og mun þí Tító kvöldið og náði hún ekki lög-
halda ræðu. Búizt er við að hann riiætum meiribluta. 39 voru með,
legg’ þá enn áherzlu á þú ó k þjóð- 21 á móti, en 10 sátu hjá.
ar sinnar, að vera óhág í sambúð-! Ráðstefnunni mun ljúka imt
inni við Rússa. > þessa helgi.