Tíminn - 03.05.1958, Qupperneq 7

V í M IN N, laugardaginn 3. maí 1958
7
ReySarfjaríarhreppur
ByggSu jarðirnar fi’ru en
voru 24 ári3 1920. ’ TVIeða'Ijörðin j
Iiefir verið: ’.foaáfcsw**
1920: tún 3,8 ha., 'heplil|fur 90
+ 71 eð-a 161 hestúr, -nau%|ý\ "3.4,,
fé 94, hross 3. 1955 tán- 6,i' ha.,
heyska-pur 293 + 36 'e'ðá 3291iest-
ar, œautgr. 4,1 fé 110, ;hrðsgH,l. | hey það, er á þeim er heyjað, svo
Heyin -hafa þ\d aukizi ífféifS;,en ‘ og skepnur þær, sem á því eru
menmr stækkun búsinsrhg ■’Slltn- j fóðraðar, taldar með heyi og fén-
angur Ibatnað þó béter rtfégíy'ef, aði þorpsbúa, sem allt er talið í
oióg fóður á að verá: hflida"’8Hhm einu lagi. Byggðu jarðirnar eru
því vafalaust fleiri en ég tel. Út-
ræði var stundað frá Stöðvarfirði,
og er enn úr þorpinu.
Fjarðarhrepparnir: Mjóifjörður,
Norðfjörður, Helgustaðahreppur,
Reyðarf j arðarhreppur, Fáskrúðs-
fjarðarhreppur og Stöðvarfjarðar-
Greinaflokkur Páls Zóphóníassonar:
Búskapurinn fyrr og nú —
framfarir í Suður-Múlasýslu
skepnum, ef hart ér. Á?tttf';'ýárðir'
hafa -undir 5 ha. túh ö'g éin 10 ha.
itún og engin þár "ý'Fir. Á' öllúm
hyggðu j-örðunum háfa fftFtúhin
stækkað nókkuð. Frá éinftFjðrð ftr
'seld mjólk á Eskifj‘öFð!:fá?: "Reýðár-
firði er aftur lltíl ••.ri.iolktjf'sala
enda hefir vérið St'éfnt að-Í?éT af hreppur, hafa margt sameiginlegt.
erá'ðam'önnum þár að' tá'ká-ISrid 'til, Hvergi eru þar góðar engjar. Land-
ræktunar fyrir þofpshúá, öf;,"háfa'
í því skyni yerið',t:éÍSíáf "jáftðif'úr
ábúð, til, að útvegá 'þorpshútím
Oand itil ræktunar.' fiofpsbíiar eiga
ið er breiðari eða mjórri ræma
milli fjöru og fjalls, og sums stað-
ar er nokkurt undirlendi við fjarð-
arbotnana. Heyöflun verður í þeim
þá líka upp undir 50 ftátúgfiþi;, ftg öllum að byggjast á ræktuðu landi.
eru sér iþví nokk'úð ftógift -rnéð - • • ” *” ....
anjólk. ^ Sauðland er gorit i Ííevðar-
íirði. Útheysslægjur eru lélegar og
hverfa «m leið og}'^rEéiSitfri'^eS; *-
■ ysBjssðSSsFjr
FáskruðsfjarðarKreppur
Byggðu, sérmetnu jarðirnar.voru
48, en eru nú ekki nema 35.-d3yggð
an er beggja megin Fóskxúðsfjarð- ... ... . ... .
ar og sunnan megin Hoyðarijarð- \ ef‘lr en Þ.° fli Þess
■ að standa þeim fyrir þrifum sum-
Ræktunarskilyrðin eru misjöfn,
sums staðar góð, en mjög víða er
grýtt, og land erfitt til ræktunar.
Víða er fjörubeit, en henni fylgdi
fjöruskjögur, sem gerði vanhöld
á lömbum og þó líklega meiri
skaða með því að orsaka rýrð í
lömbunum að haustinu. Þau eru
þá svo litið skjögruð, að menn taka
ar, o.g er þvi hreppurinn víðl.ejid.ur
og égreiöúr fyrir samkaimjr alira arla"gt' Þetta má nú ^byggja
hreppsbúa, •> og háir^S^“» ^ mngJíf a“na Um meðgongu-
allri samvinnu þeirra. Baínað hef-
ar þó aðstaða öll, ,gr vegur kom
inngjöf
tímann. Marga vetur má komast
! af með litla gjöf handa sauðfé. En
út -með Reyðarfirði óg til Búða, og
stundum þarf hana líka mikla. Það
Páll Zóphóníasson.
þaðan aftur inn fyrir Fáskrúðí fr Því vilji menn fá
fjörð og út með honúriFftð suftn- buskapinn tryggan atvmnuveg að
an tii Stöðvarfjarðar. Végtír"þ'éSsi auka ne?roíiunina eða A°ma ,lyrir því mun meira fóður fyrir búféð tún og ein yfir 10 ha. Er það Beru-
er tiltölulega nýr. Síðán Tiéfir Slgii ryl nmgum<j S'„° að hey seu. a‘ en áður var. Þó er langt frá, að förður, sem liggur norðanvert við
verzlun bænda við suririanvérðán °° oangi Þau upp eitt- nýju heyin ein hrökkvi handa bú- fjarðarbotninn og hefir betra land
Reyðarfjörð færzt til' BúðS;' én -Sð- . ert nalt vor’ verour a® fækka fénu nema í sæmilega góðum en flestar aðrar jarðir sveitarinnar.
ur sóttu þeir verzlun ýfff fjöfðiftn a °;ruul næsta haust og áfram, vetri Heyskapurinn þarf því að Berufjörður hafði 3,1 ha. tún 1920,
itil Eákifjarðar. BúðakáuþlÐlfriséin Þar tu +rn,ngunum er aftur na® aukast nokkuð, áður en rétt er að 5,0 ha tún 1932 en 18,2 ha. tún
■er hreppur út af fyrlf sigv Trgglir ^ upp' Sliuir ails sta®ar Þar a stækka búin. Sauðlönd eru góð og 1955. Af túninu fást nú 1205 hest
foezt sem samkö'fflústaoúf áffra
hreppsbúa, og þaf ftfttriiT flffiifflr
haldnír, þó utan hreþps §é. Méðál-
jörðin hefir tún óg' bú serii hér
1920 tún 2,3 ha; hcyskap. ‘-08 +
53 eða- 121 hestiuy 'llStít^f'.’ 2-:,0,
sauðfé 67, hross 2,0; 1955 ''tiM '5,3
ha., heyskap. 217 + '21 éðá'238
hestur, .nautgr. 2,9, sátíðfé 67,
íiross lj5.
Seinni hluti
allvíðlend, og stækkun sauðfjárbú- ar. Þar eru 9 nautgripir, 806 sauð-
i anna takmarkast af fóðurbirgðun- fjár og 6 hross.
um — heyinu — sem bóndinn hefir Engjalönd eru engin í sveitinni,
j að haustnóttum. Engjar éru nokk- sem sláandi eru. Túnræktarskilyrði
. uð góðar á nokkrum bæjum í eru góð á velflestum jörðunum,
j hreppnum, en blautar sums staðar, en til eru jarðir, þar sem lítilli
, og minkar notkun þeirra með eða engri útgræðslu verður við
[ stækkandi túnum. komið. Hreppsbúar verzla á Djúpa-
Nítján jarðir eiga undir 5 ha. vogi; sóttu þangað á sjó, og bátar
landinu, sem mikið er treyst beit tún, en þrjár yfir 10 ha. Stærst voru á hverri jörð að kalla, enda
j og fóðureyðslan er misjöfn eftir ár- er túnið á Þorvaldsstöðum, 15,8 fiskur sóttur í soðið. Nú er nýlega
Heyin hafa aukizt nókkúrn vég- ferði. Öðru máli skiptir með þá lia. Af því fást 680 hestar, og 40 kominn vegur kringum fjörðinn,
inn hlutfallslega með':fjðiliír:'8ú- bændur, sem haga fórðuninni á eru enn slegnir á útj.örð. Á Þor- og bílfært svo til á -alla bæi, og nú
fjárins, en enn vatítáf' ftöSíiiÉfKtii þann veg, að þeir þurfa nokkurn valdsstöðum eru 5 nautgripir, 384 eru flutningar að og frá búunum
þess, að þau séu næip^vettít+r veginn jafnt fóðúr handa búfénu kindur og 2 hross. Bændur verzla að breytast og færast yfir á bíl-
nokk-uð þyngri eri nfeðaK^tíÖv ;Af að vetrinum án tilliís til þess, í Breiðdalsvík, en þar er útibú frá ana. Ekki hafa Berstrendingar ann
hyggðu jörðunum hafa 2T’'ltnriftá, hvor-t vetur er harður eða léttur. Kaupfélagi Stöðvfirðinga.
tún en 5 ha., en fjóraf ■'StÆf-rá-en I Áður fyrr var útræði og róið á
10 ba. Stærst er túriiðT'Túlgtíie'B ' opnum árabátum, svo að segja frá BeriUieshrePDUr
ha. Þar eru heyjáðir 550 héstár, hverri jörð. Síðan komu trillur, „ „ . . .
en Mið er 4 ri'a'útgripifyT-ÍS^jftr sem bændurnir áttu og fiskuðu á. ’ 3 ðlrnar 1 hreppnum
og fvö hross, og.er því vel sett á Fisk.urinn var þá saltaður í sjó- VOru23>.en erunu ekkl nema 2b
heyin. Næststærst tún er á Hafra- húsum, sem bændurnir. áttu Hr PPunnn er strandlengja begg.ia
mési, 15,5 há. TÞSífer liS^SIpurinn og lagður inn í kaup-
520 hestar og húið .4mautgripir 179 staðinn, þegár henta þótti.
fjár og 4 hröss og 'heyin því full-, Og austfirzki fiskurinn þótti bezt-
lítil. Iftá íléstúm, jörðum í hrepnn- !ur, og fyrir hann fékkst hærra verð
iim var áður útræðí; Nú ef 'pB!| að; en annan fisk. En mótorbátarnir
mestu ’lagt mður, <g\ þþ fariíTá
megin Berufjarðar, og er byggðin-
gisin að sunnanverðu, enda þar
stutt milli fjalls og fjöru.
að innlegg frá búum sínum en af
íjárbúunum, en af þeim þurfa þeir
að fá.betri arð, með breyttri með-
ferð fjárins i sambandi við stækk-
un túnanna og beit á þau.
Geithellahreppur
Með hreppnum verða hér taldar
þær jarðir, sem 1920 voru taldar
í hreppnum, en hafa nú verið lagð-
sjó á stundíun til áð fá i
og sums lfflSíl,
en í Vattarnesi. ér' ýéfkaíuf 'éin-
Meðalj örðin hefir verið:
1920: tún 2,1, há., heyskapur ar undir Búlandshrepp. Byggðu
stæk-kuðu, og þá fór að »erð. erf- 54 £.»,«* ?2 hest»rr n??íf-la.r5l“,.r v““ ™»r »> ,e“ ?™
ifl .# 1»«. Þeim i fjörunum, j„„- •»*> ‘J?" ,홫 2» >.9+ + l®' °£ JC
framt komu bryggjur og lending-
t arhætur af ýmsu tagi í þorpunum,
hver bezti hákai-I' hðf'.a'Tanái„ö’g ' og þá færðist útgerðin frá bæjun-
sízt vérri én ' lrár 'Sigítínéifog um í þorpin. Bóndinn tvískipti sér
Ströndum.:

4,3, ha., heyskapur 264 + 10 eða. fækkað um 11. Þessar tölur gefa
274 hestar, náutgr. 2,8, sauðfé 171, þó ekki rétta hugmynd um fækk-
hross 1,3. unina, því að nokkrar af þeim jörð-
Hér hefir heyaukinn, eins og í um, sem taldar voru jarðir og
Breiðdalnum, orðið bæði fyrir, metnar sér 1920, voríi nánast hús
árlnu frffþorpVnú^en n'estír gáfust st„ækkun tunannaL*tm 1
upp á því og hættu annaðhvort við
unl stund, reri kannske hluta úr
það, að túnin hafa batnað íisem þar byggju, hefðu nokkurt
búskapinn'"eða*sjásóknina** og oft rækt, og er sá töðuauki sem þann-|land og skepnur (Borg, Hlið,
fóru jarðir þannig í eyði. Sums fæst> sizt mmna vlrðl en hmn, Hraun o. fl.). Meðaljorð og bu
StöSvarfjar^arhr^pppr-
Þar vori.1 16 jarSifijþyggðntfS®^' _
en w 8. Byg-gðin- kefir færzt: í1 staðarLaV simVbvaoðin hefir"gi"sn- Því að hann lækkar þegar úgjöld hefir verið sem hér segir:
þorpið. en j-arðirnaT á' suf*jr.b^gð-.jag hvað mest °°har Sem Vnn bllsins> meðari hinn gefur meirij 1920: tún 2,3 ha., hey 55 + 59
inni fairið- í ey.ði. .Mseðaljörð.i.úW. Istanda góðar byggVngar, éru líkur von 1 lækkun rekstrargjalda síðar < eða 114 hestar, nautgr. 3,4, sauðfé
1920: Tún 3,+ ha,, Jieysfeapur til að by^eð .<»eti komið aftur, en Heyaukinn er meiri en svarar til 123, hross 3,4. 1955: tun 6,2 ha„
108 + 20 :eða -T28..hesta%»ii.a.ulgr,i á hverjum stað verður að athu«a fíölgunar búfjárins, og hefir því á- hey 300+17 eða 317 hestar, naut-
2,9, fé 101; hross-I+t; .1^55:;<:a^m likt gaum«æfiiega áður en í það setningu hatnað og er þó ekki góð- gr. 2,7, sauðfé 202, hross 1,3.
6,1 fta., heys.kapur-301 -+<.-.12-sá©- er j-áðizt., og gera það með gát.
313 h-eslur, nautgr. -2.1.,. £p 4:85;.
Iieyfengurinn hefir yaxið,>-tiit#.u-. BreÍSdalshreppur
lega meira on.<skgnn-,úfí.ölÚii.m:,Dg^:.j; Þar voru 35 byggðar jarðir, en
setn-ingur á'; heyin -þyí-, batn.aðii::þó eru-nú 42. Meðal-jörð var:
enn -sé >séu ■Stöðvfirðingar-- ejvktei- 1920: tún 3,7 ha„ heyskapur 56
ur enn. Annars er mjög snjólétt á
Berufjarðarströnd, og tekur þar
Hér á hið sama sér stað og i
Breiðdals- og Beruneshreppi, tað-
sjaldan fyrir. jörð. En jörð er mjög an vex bæði vegna stækkunar tún-
létt, kannske í engum hreppi létt-janna en líka vegna þess að þau
ari. Sauðfé á því þar, að vera lí-tið, > batna, það fæst meira af hverjum
en feitlagið og þurfa iítið til við-l hektara. Og heyið vex meira en
halds. Hvergi er réttlætanlegra að^svarar til fjölgunar búfjárins, svo
•fæm: um að :-taka á anóti hö,rfeffl-!•■+. 125 eða 181 hestur, nau-tgr. 4,2,1 gefa fóðurbæti með beit en í Beru- að ásetni-ngurinn batnar, og það
vetri. fiin. jörö hsfÍK up.dii+5<-;hat. sauðfé 151, hross 5,6. 1955: tún 5,3 neshreppi. Trúlega þurfa ærnar
tún- «g en-gin-<yfÍT- lö - h+. Npkknar,,<ha-> heyskapur 247 + 38 eða 285 (túnbeit að vorinu og um burðinn,
jarðir, sem .áður yoni metnar sér hestar, nautgr. 2,5, sauðfé 150, | og líklega lömbin líka að haustinu,
og ég hygg að mupi ,yega^þaf-ea.u, -hross 1,3. eigi þau að verða væn, en til þess
munu «Jcki. ver-a--í Túnið hefir stækkað ofurlítið,
ekki er -talið á þeim. hey+ié .■$&&■■ en töðufaliið aukizt verulega, sem
uður, eru þær ckki hér taldar, stafar af -batnandi rækt túnanna.
enda liggja ‘þær í þor-pimftyög-tavftn Búfénu hefir heldur fækkað, og er
að svo megi verða, þurf-a túnin að
stækka verulega og örar en þau
hafa gert til þessa.
Sautján jai'ðir hafa undir 5 ha.
veitti svei mér ekki af, því að
hann var ákaflega léiegur 1920, og
enn er hann ekki góður, enda þótt
oftast sé jörð að hafa fyrir sauðfé.
Geithellahreppurinn hefir ein-
hver allra beztu skilyrði til þess
að reka stór og arðsöm sauðfjárbú
(Framliald á 8. síðu).
A víðavangi
Morgunblaðið og 1. mc'
Sá var siður Hitlers aC era
1. maí að sérstökum áróðurseegi
flokks síns. Sjálfstæðisflokkur-
inn tók þemian sið upp á urun-
um fyrir styrjöldina, en lét a<mi
svo falla niður við fráfali fití-
ers. Nú er Mbl. hins vegivr ;jú-
ið að taka hann upp að ny< í. I
1. maí blaði Mbl. birtust g >. < in-
ar eftir Sjálfstæðismenn ur ■ .1-:
mörgum verkalýðsfélögun:, im'.
báru miklu meiri flokks.i
verkalýðslit. Það leyndi ser <ikíf
hvaðan fordæmið var fengcC,
Um efni þessara greina arf
ekki að fara mörgum oiduiíi.
Þær voru aiiar meira og . <<sna
upptugga á þeim áróðri Mbli u<l
lífskjörin hefðu mjög v< í u
tíð núv. ríkisstjórnar. l)m. a<f
var hins vegar vandlega j-.aaC,
að efnahagsráðstáfanir siíórjiar-
innar eru afleiðing ástan"; • <rt
var orðið, þegar hún kom tíl
valda. Og enn síður er rc,. uó
færa rök að því, að ás if?
myndi eittlivað betra, ex yj.áif-
stæðisflokkurinn hefði fengxó' arf
ráða.
Slíkt er lieldur ekker;. ;.aV*
legt. Sjálfstæðisflokkuriiiií <:tir
ekki bent á nein jákvæð ,.i :<:>:
til lausnar efnahagsmá.<-í.tjiíi-
En hann hefir barist gegu ..ór-
eignaskattinum og fyrir hæklÁ
aðri vcrzlunarálagningu. S idn
Sjálfstæðisverkamennirnir, serft
voru látnir skrifa í Mbl. 1. ma>,
lialda að það séu hinar rétu; iéífl
ir til þess að bæta lífskjorin?
„VerkalýSsvinátfan" nú
og 1923
í nær öliurn þeim greinum, at
(Sjálfstæðisverkamennirnir’ vora
látnir skrifa í Mbl. 1. nw, <•
krafist kauphækkana. Þaö V
skorað kröftuglega á verkameun:
að gefa ekki eftir af kröfum sm-
um tun kaupliækkanir og .. ;ai >
bætur, hvað sem líður axkonvt
framleiðslunnar. Tilgangur < jáif-
stæðisflokksins með , -esmn
skrifum er bersýnilega ^
reyna nú að koma af staC ...».< >
kröfuin og' verkföllum.
Sú „verkalýðsvinátta ; nsi
hér kemur fram, hefir vissuKga
á sér annan blæ en sú, sein aein
fram í Mbl. í sambandi viö' íyrsta
1. maígönguna 1923. Þá kom i
ljós liin rétta „verkalýðsymáita1*
Sjálfstæðisflokksius cða cins og
hún er, þegar hann hefir vöidiih
En í raun réttri er „v» i ';vr
vináttan" nú þó santa eðlio Og
1923. Verkföll nú myndi! iaioa
til upplausnar, sem aðeins ’roit
íhaldinu til hjálpar í valdasireitu
þess. Munurinn nú og 1923 < r
því aðeins sá, að nú á Óara atl
nota verkalýðinn með joTuiö-
hætti en þá. ^
„Hneykslanleg framlög ii
símalagna, rafvæðingar
og vegalagna"
Sú var tíðin, að Ml>i. reynöl1
mjög að afla sér fyigis -i.ie-öaS
kaupstaðafólks með þvx «C • alda
uppi rógi gegn sveitnuri i
landbúnaðinum og ráósThmum,.
sem gerðar voru til aó xyggja
eðlilegt jafnvægi í byggó íaiids-
ins. Þennan róg virðist ».i iga
að fara að taka upp m'íiír.
ig segir í ávarpi eins „verkalýSðh
foringjans" í 1. maí-blaöT íilhl:
I „Kjör iðnverkafólks iii >*ta i.vi
að mótast mjög af þeirri aóstCða
sem iðnaðurinn hefir i 1 - sa
tínia, en aðstaða hans-er ná lang
verst allra atvinnuvega jjóoar-
innar. Skortur á í-eksírar • -,'g
erfiðleikar á öflun iiraeiim c.-ra
nú slíkir að til vanclræða >.o»'x:t
og er hart að þola í- .- <n
nægur gjaldeyrir er v, .1' iái
til fóðurbætiskaupa Io.ío Car
ins, þrátt fyrir o.uv. •' ’ -.„'slu
landbúnaðarvara, þrátt fyrir r'.ór-
kostlegar verðuppöætur -ití
fyrir hina hnerkslaa+' s i • >
ferð almannafjár í V. ;;i
til símalagna, raívæo >;
vegalagna til afdalakctí."'.
Það er alveg greLn ' í
hér er verið að fara. O ■’ -f
líka vafalaust, að hia , . i-
(Framhaid á ö.1,