Tíminn - 09.05.1958, Qupperneq 5

TÍMINN, föstudaginn 9. maí 1958.
Einkafyrirtæki, sem endurgreiðir gróða sinn,
er skattlagt aiveg eins o
IhaldiS reynir að íeSa þessa siaðre^nd
með árásnm á samvinnuíélögin
Þa<S vill leggja kva'Sir á samvinnufélög, sem
eiigin önnur féSög þurfa að bera!
Allmikiar umræður hafa verið um samvinnumál á A!-
þingi síðustu daga og er Ijóst af þeim, að Sjálfstæðismenn
vilja leggja á félögin miklar kvaðir, sem engin önnur félög
É landinu bera. Hins vegar hefir ríkisstjórnin lagt til í skatta-
frumvarpi sínu, að samvinnuféiög og hlutafélög sitji við
sama borð í tekjuskatti, greiði hvor tveggja 25%. thaidið
hefir gert harða atlögu að samvinnuféiögunum, en stjórnar-
flokkarnic hafa staðið saman um að hrekja hana af hönd-
um sér.
1% af allri veltu sinni í varasjóð
með sömu kjörum og þeir heimta,
að samvinnufélög geri það? Vilja
Sjálfstæðismenn flytja slíka til-
lögu á Atþingi?
Hví viija þelr ekki sjáifir
„hlunnindi“ samviiinufélaga?
Enn ein spurning, sem iögð var
vinnufélaga, sem ekki e? til, hafa fyrir Sjúlfstæðis'menn í umræð-
að Eimskip, IMPUNI og SÍF leggi daga, eru ákvæðin um sameigrtæp
þeir rekið mörg mestu fyri'-tæki
sín skatífrjáis.
Það eru ekki nema 1—2 ár síð-
an auðugasfa félag landsins, sem
menn cins og Thorsararnir <>g nú
síðast Bjarni Benediktssoii hafa
unum á Aiþingi, var á þessa lund:
Ef þið teljið lagaákvæðin uni sam
vinnufélög svo rnikil ,,hlunnindi“
í skatiarnálum, af hverju breytið
þið-þá ekki hlutafélögum ykkar
í samvinnufélög? Það er mjög
félög.
Samkvæmt þeim gete sameign
arfélög einstaklinga orðið alger-
lega skattírjáls, ef eígendur
þeirra vilja. Skiptast þá tekaur
félaganna milli eigenda þeirra
og skattleggjast sem tckjur þar,
Af liverju segja Sjálfstæðismenn
ekkert um þessi hhmnindi?
Það verður fróðlegt að sjá, hvori
Morgunblaðið og Vísir hefja nó
skipulegar árásir á sameignarfé-
lög einstaklinga fyrir „skattfríð-
indi“. Það verður gaman að íylgj
ast með, hversu mikill þrottur
' stjórnað,, byrjaði að greiða skatta. auðvelt samkvxmt íslenzkum lög- verður í baráttu blaðanna iyrir
því, að þessi sameignarfélög ein-
staklinga greiði sömu skatta, og
önnur félög.
Margt fróðlegt hefir komið fram
í þeim uimræðum, sem þegar hafa
orðið um tnál þefta. Er það hvað
athyglisverðast, að Björn Ólafsson
viðurkenndi í einni af inörgum
ræðum áínum um málið, að sam-
vinnufélögin hefðu borið skatta-
byrðar, en í marga áratugi hafa
íhaldsmenn breiu það u<i u»n mml
ið með sífelldum áróðri, að
samvinnuféiögm væru nær skatt-
frjáls.
Skylda á kaupfélögum
en ekki Wutafélögum.
Um iángt árabil hefir sú skylda
livílt á samvinnufélögum að leggja
1% af allri veltu sinni í varasjóð
og hafa % af þes'su fé verið skatt-
skyldir til ríkissjóðs. Þetta hafa
samvinnumenn áður fyrr sætt sig 1
Þessi gamla skattaregla er þó
ckki uein ,,hlunnindi“ til sam-
vinnufélaga. Hún er fyrst og
frcrnst viðurkenning löggjafans
á því, a@ þau veralunarfyrirvæki,
sein skila tekjuafgangi síiium aft
ur til viðskipíavina, fái þá endur
greiðslu dregna frá skattskyldum
tekjum. Þcíta á alveg jafnt við
kaupmenn og aðra. Ef þeir vilja
skila aftur gróða sínum til fólks-
ins, geta þeir notið fyrir það
söniu skattakjara og samvinnu-
félögin njcta um sínar endur-
greiðslur. Af hverju gera kaup-
menn þetta ekki? Af hverju vilja
þeir ekki sitja við sama borð og
siunvinnufélögin í þessu efni, þar
sem það stendur til boða? Þetta
er mikilsverð spurning, sem
sneetir kjarna málsins.
í stað þess að fara að dæmi
Það er Eimskipaféiag íslands.
Þá cr til voidugt fyriríæki, sem
að vísu er ekki látið fará háít
um, og lieitir Innkaupasamband
heildsala, á erlenílu máli styít
IMPUNI. Það greiðir enga;
skatta. Enn er til saltfisksolu-
hringur mikill, sem SÍF nefnist
í dagiegu tali, og ým.sir ráða-
meun SjálfstæSIsflokksins hafa
verið og eru nátengdir. Þetta
fyrirtæki hjálpaði til að koma
upp Morgunblaðshöílinni í trássi
við landslög. Það greiðir enga
skatta. Svoua mætti telja ýmis-
legé fleira, en þetta sýnir hið
rátta andlit íhaldsins í skattamál-
um fyirtækja. Þeí.ta eru óska- Sameignarféiög einstaklinga
börn þeirra mauna, sem standa verða skaítfrjáJs.
Við þessu Iiefir ekki fengizt
svar f ekar en ýmsu öoru. Sann-
leikurinn er vafalaust sá, að nen
ingamenn landsins hafa ríghaldið
í hiutafélagsformið af því að þeir
■teija sér það hentugast. Þeir
kæra sig ckki ura að heyra á það
mhiiflzt, að endurgreiða tekjaaf-
gang tjl þess fólks, sem ljann
e' tekinn af. Þeir vilja fá að
! sínum mestu fyrirtækjum
skattfrelsh þegar unnt er, og þeir
æila sér vafalaust að beina at-
hyglinni frá þessu með árásum
á sámvinnufélögin.
á bak við hinar stöðugu árásir
á samvinnufélögin.
Hvernig mundi Sjálfstæðismönn
um lítas.t á að löghjóða þá skyldu,
Enn eitt atiiði í sambandi við
skattamál félaga, eins og þau verða
samkyæmt þaim breytingum, sem
Aiþingi mun vafalaust gera næstu
Öxlar
með hjéðum
.Vb
fyrir aftanívagn og kerTur,
bæði vörubíla- og fólkibila-
hjól á öxium. Einnig beizli.
fyrir heygrind og kassa, TÖ-
sölu hjá Kristjáni JúMus-
syni, Vesturgötu 22, Reykja-
vík, e. u. Sími 22724. —
Póstkröfusendi.
B D ■ B D I
.V.V.ViVU

Við, þar sem félögin voru i upp- samvinnufélaganna og tryggja við-
hafi fjárhagslega veik, enda ekki skiptayinum sinum sannvirði vöru
byggð upp af miklu auðmagni, með því að skila gróða sínum
eins' og hlutafélögin. Á síðari ár- heiðarlega aftur, en láta sj'álfiun
um hefir þetta ákvæði reynzt all- sér nægja laun og hóflega vexti
mikill baggi á félögunum. Á hluta af hlutafé, hafa þeir menn, sem
félögum 'hefir engin slík skylda
hvílt og ráða þau enn í dag, hve
mikið þau leggja í varasjóð.
Nú er lagt til að þessi skylda
sem samvinnufélög ein allra fé-
laga í landinu bera, verði minnk-
uð þannig, að þau þurfi aldrei
að ieggja meira í varasjóð en
nemnr hagnaði af utanfélags-
mannaviðskiptiun.
Þessu sanngiruismáli Iiafa í-
Iialdsmenn barizt gegn af otldi
og egg. Þeir yilja að þessi skylda
hvfli áfram á samvhumfélögun-
um, hvað sem tautar. Þegar þeir
hafa verið spurðir að því, livort
þeir vilji samþykkja, að hiuta-
félög beri sams konar skyldu,
hefir þeim orðið svarafáft. Það
yakir sýnilega ekki fyrir þeim,
eiga einkafyrirtækin hér á landi,
reynt að draga athygli landsfólks-
ins frá sannleikanum með því að
halda uppi stanzlausum áróðri á
samviunuféiögin. í stað þess að
segja þennan sannleika, láta fóik-
ið njóta réttlátra viðskiptakjara,
hafa þeir reynt að feia sig í bak
við ákærurnar um „skattfriðindi“
samvinnufélaga, sem engin eru.
Samvinnumenn : hafa raunar
sjálfir sýnt og sannað, hvernig
hægt er að beita þessari reglu í
starfsemi hlutafélaga. Olíufélagið.
h.f. hefir skilað aftur um 20 millj.
króna, og þetta fé hefir vérið
viðurkennt frádráttarbajrt. ýfrá
skattskyldum tekjum, enda eru
það auðvitað ekki tekjur félags-
ins, sem það hefir skilað aftur til
heldur aðcins að liaida þessum viðskiptavina. Samvinnutryggingar
gömlu fjötrum
lögunum.
Vflja þeir endurgreiða
gróðann til fólksiius?
'Enda j>ótt ‘áróðrinum um ,,skatt-
friðindi" samvinnufélaganna sé
haldið áfram af fullum krafti,
gæta forustumenn Sjálfsíæðis-
flokksins þess, að viðurkcnna sjálf
ir, að ekki sé hægt að skattleggja
það fé, sem samvinnufélög endur-
greiða til félagsmanna sinna eða
leggja í stofnsjóði á þeirra nafn.
Þetta sagði Björn Ólafsson til dæm
is skýrum orðum í umræðunmn
á Alþingi. Er þessi regla raunar
viðurkennd um víða veröld.
á samvinnufé- eru skattlagðar nákvæmiega eins
og 'hlutafélög. Þær hafa endur-
greitt til hinna tryggðu um 14
milljónir króna. Skattayfirvöld
hafa litið eins á þeirra mák .Þessi
leið stertdur opin einkafyrirtækj-
unum. Af lwerju nota þau hana
ekki?
Skattfrjálsu
einkafyrirtækin.
í stað þess að notfæra sér þetta
tækifæri hefir það verig peninga
mönnum landsins nieira áhugamál
að skapa sínum eigin félögum
algert skattfrelsi. Á sama tíma,
sem þeir ‘hafa haldið uppi hinum
mikla áróðri um „skattfrelsi? sani-
5
I ■ B
■ ■ I
V.VAV.V.V.V.V.VAVAWAVAW.V.V.^VAVAV.V.V.V.’.W.V.W.W.VkVVJ
Tilkynnlng
um bótagreiöslur íííeyrisdeildar almanna-
trygginganna áríS 1958
Rótatímabil lífevristrygginganna er'frá 1. jan. s.l. til ársloka. Lífeyris-
upphæðir á fvrra árchel.mingi eru ákveðnar til bráðabirgða með hliðsjón
af bótum síðasta árs og uppiýsingum bóíaþega. Sé um tekjur að ræða til
skerðingar bótarétti, verður skerðing lífeyris árið 1958 miðuð við tekjur
ársins 1957, þegar skaítframtöl liggja fyrir-
Sæk]n þarf á ný um bætur samkvæmt heimildarákvæðum almanna-
tryggingalaga fyrir 25, maí n.k., í Reykjavík til aðalskrifstofu Tryggingar-
stofnunar ríkisíns, en úti um land til umboðsmanna stoínunarinnar.
Til heimildsrbóta tcijasi hækkanir á eUi- og örorkulífeyri, hækkanir á
lifeyri t.il munaðarlausra barna, örorkustyrkur, ekkjuMfeyrir. makabætur
og bætur til ekkla vegna barna.
Þeir, sem nú njóía hækkunar elli- og örorkulífeyris, þurfa ekki að
endurnýja umsóknir sínar fyrr en um næstu áramót, þar sem hækkunin
er þegar úrskurðuð t.il þess tíma.
Árlðandi cr að örorkustyrkþegar sæki fyrir tilsettan tíma, þar sem
ella er óvist að hægt. sé að. taka umsóknjrnar. til greina, vegna þess að
fjárhæS sú, er verja má í þessu skynj, er takmörkuð.
Fæðnrgarvottorð og önnur tilskilin vottorð Skulu. fylgja umsóknunum,
hafi þau eigi verið lögð fram á'ður. Þeir umsækjéndur, sem gjaláskyldir
eru til Meyristrygginga, skulu sanna með kvittun innheimtumanns eða á
annan hátt, að þeir hafi greitt iðgjöld sín skilvíslega. Vanskil geta varðað
skcröingu eða misst bótaréttar.
Norðurlandaþegnar, sem búsettir eru hér á landi, eiga samkvæmt
samningi um félagslegt öryggi bótarétt til jafns við Islendinga, ef dválar-
tími þeirra og önniir skilyrði, sem samningarnir tilgreina, eru uppfyllt.
íslendingar, sem búsettir eru í einhverju Norðurlandanna, eiga gagn-
kværaan rétt til gredðslu bóta í dvalarlandinu.
Athvgli skal vakin á því, að réttur til bóta getur fyrnzt. Er því nauð-
syníegt að þeir, sem telja sig eiga rétt til bóta og óska eftir að fá þær
greiddar, dragi eigi að leggja fram umsókn sína.
Munið að greiða iðgjöld til lífeyristrygginga á tilsettum tíma, svo
að þér haldið jafnan fuilum bótaréttindum.
Re; kja’ ík, 6. mci 1958.
TrygglngastofKun ríkisins
i. a b b ■ ■ i
I B I ■ B I
LW.W,
.v,
Happdrætti Háskóia
Dregið á morgun um 793 vinninga, samlals kr. 1 §35009,00.
í dag er síðasti söludagur