Tíminn - 17.05.1958, Qupperneq 1

Hmar TÍMANS eru
Ritstiórn og skrifstofur
1 83 00
■laSimenn eftlr kl. 19:
1*301 — 18302 — 18303 — 18304
42. árpangur.
Reykjavík, laugardaginn 17 maí 1958.
Efni inni í blaðinu:
Nýir kennsluhættir, bls. 6.
í hrossalteit á heiðxnn, bls. 7.
Bréfkorn um Möskvuför, bls. 4.
108. blað.
Eysteinn Jónsson fjármáíaráðherra flutti ýtarlega ræðu um efnahagsmálin á Alþingi í gær:
Hið endurbætta efnahagskerfi á að efla framleiðsluna
og atvinnureksturinn og auka þjóðartekjurnar
Hagfræðingur stjórnarandstöðunnar viðurkennir að frumvarpið
feli í sér þýðingarmiklar endurbætur á efnahagskerfinu í heild,
en íngólfur á Hellu og Jón Pálmason berja höfðinu við steininn -
_ ... _ . ,. En vegna þess hvað það er erfitt
Framnaldsumræður urðu a Alþmgi i gær um efnahagsmala- hu.tverk að draga þannig saman
frumvarp ríkisstjórnarinnar. Eysteinn Jónsson, fjármálaráð- fé og borga það aftur til atvinnu-
þús Evrópumenn á móti 2 millj herra riutti ýtarleqa ræðu um viðhorfin til efnahagsmálanna veganna eða framleiðendanna sem
Serkja. Árið 1906: 680 þús. Evrópu °9 hrakti bar með óhrekiandi rökum margar af blekkingum uPP,bæl-ur> hefir venð reynt að
menn 4.447 þús. serkir. 1938 946 þeim, sem andstæðingar ríkisstjórnarinnar hafa haldið fram ™ SamSnSn
þu^Eviopumenn, 6.201 þus Serk- Vlð umræður um hinar nýju ráðstafanir í efnahagsmálum, hafa verið skammtaðar uppbæt-
nú þrisvar*1 siniium hierri ^en"hjá sem ríkisst!órnin hefir nú la9f fYrir Alþingi. í hinni glöggu urnar, og þær hafa verið skammt-
• >XIhI2í<-upm|X.. u f ðíL _ ....__ __fttíl__ _ ____ _I!..__ I_ mieíofnt Cn.mir* /if flntnvnrfí'
ir atriði úr sögu Alsír,
og baksvið atburðanna í dag
Eftírfarandi staðreyndir gefa
smávegis upplýsingar um Alsir og
baksvið þeirra atburða, sem þar
gerast þessa dagana:
* FÓLKSFJÖLDI: Um 1.100.000 Ev-
rópumenn móti 8,5 milljónum
Múhameðstrúarmanna. í Algeirs-
borg eru 192 þús. Evrópumenn,
en 163 þús. Serkir. í
eftir hcrnám Frakka, voru 24
FRANSKA HERLiÐIÐ: Auk Ev-
rópumanna eru nú í Alsír um 400
þús. franskir hermenn og talsver-
ur hópur embættismanna.
Evrópumönnum.
yfirlitsræðu ráðherrans eru f jölmargar staðreyndir, sem hver a®ar misjafnt. Sumir útflutnings-
einasti þjóðfélagsþegn þarf að þekkja til þess að geta myndað írarnleiðandur hafa fengið miklu
öðrum * UPPRUNI og saga: Um 1830 sér sjálfstæða skoðun. Eysteini Jónssyni, f jármálaráðherra, j*°eðaU réttara^sagf sumar0fram
borgum eru yfirleitt 2 Serkir a settust bar að faeinir ævmtvra- ____• ± > _ ■ 1 eoa leuara sabt sumar tram-
móti hverjum Evrópumanni. En í
sveitunum eru aðeins örfáir Ev- ...._ -_____...____________
rópumenn. seinni hluta 19. aldar, aðallega vnldi gjarnan fá að segja
fátæklingar frá Frakklandi, Spáni nokkur orð almennt, um þetta
og Ítalíu. Eftir 1870 komu marg- mál, áður en það fer til nefndar.
ir frá Alsace, sem Frakkar misstu Ég mun e. t. v. í því sambandi
til Þjóðverja. Flestir núyerandi mjnnast á sumt af því, sem hv.
Evrópumenn eru fæddir í Alsír. andstæðingar hafa sagt um þetta
Helmlngur Evrópumanna í Oran- fy.v en þó verður það ekki nema
(Frarnh. á 11. síðu) I litið eitt. Ég mun aðallega ræða
ÞROUN ALSIR: 1833, þrem árum .
Stjórn Pflimlins fær alræðisvöld og
nær óskorað fylgi franska þingsins
De Gaulle kastar teningnum og býðst
til þess að taka að sér stjórnarforustu
um iþa(tta máleifni almennt og
gera nokkra viðbótargrein fyrir
því.
Ég hygg, að það sé nauðsyn-
legt fyrir hv. þin og aðra, sem
vilja kryfja þetta inál til mergj Hættur UppbÓtakerfÍsÍHS
ar, að hafa það í huga, að þann
leiðslugreinar hafa fengið miklu
lægri utflutningsuppbætur en aðr
ar greinar. og einstöku útflutnings-
greinar hafa engar uppbætur feng
ið.
ig er ástatt.hjá okkur, að út
flytjendur eru skyldaðir til þess
að láta gjaldeyri þann, sem kem-
ur fyrir afurðir þeirra, renna til
bankanna með ákveðnu verði og
að sannleikurinn er sá, sem
margir virðast þó fara í kring-
um eins og köttur í kringum
Það ætti ekki að vera vafamál,
að í þessu er fólgin mjög mikil
hætta. í þessu er fólgin hættan á
því, þegar uppbótarkerfið verður
ákaflega stórt, að þær atvirmu-
greinar, sem engar uppbætur fá
eða minni uppbætur en aðrar, að
þær veslist upp og dragist sam-
Lundúnum og París, 17. maí.
annað aðhafst.
Þetta er undirstaða þess vanda,
Mollet spyr De Gaulle.
Mollet, sem nú er varaforstæis'
ráðherra, kvað yfirlýsingu de
Gaulle frá í gær mjög óljósa, en í
henni bauðst hann til þess að taka
Stjórn Pflimlins í Frakk- að sór stjórnarforustuna í Frakk-
landí íékk samþykkt í fulltrúadeild þingsins 1 dag eftir 6 klst. að’skýnf aWöðu^símíáSn^Ur
umræður frumvarp. sem veitir stjorninni nær alræðisvald þingfundinn sagði Moilet við sem hafa dregist áfram" jafnvel
næstu þrjá mánuði. Með frumvarpintl voru 461 þingmaður, fréttamenn, að hann vildi biðja de með engar Upphætur eða minni
en móti 114. Komu mótatkvæði frá æstustu hægri mönnum, Gaulle um að svara þremur spurn-
lieitt soð, að þannig er ástatt ’an- Framleiðsla þjóðarþúsins' fari
um framleiðslukostnað á íslandi minnkandi. Þau úrræði notist ekki.
að enginn útflytjandi getur leng'i S6m ÞJóðin hefir þó ráð á, til þess
ur rckið atvinnurekstur sinn, jað Ljarga sér og þannig getur
ef þessu ákvæði væri haldið til uPPbótarkerfið orðið bókstaflega
streytu eins og það er, og ekkert stórtoœttulegt, þegar það er orðið
Stórt, þó segja megi, að það megi
notast við það á meðan ósamræm
ið er ekki gífurlega mikið, og
sem nú er við að glíma í íslenzku meðan stendur þannig á að það eru
efnahagslífi og helir Iengi verið.
En þetta ósamræmi hefir alltaf
verið að aukast og nú er svo kom-
ið, að sumar útflutningsgreinar
kommúnistar greiddu atlcvæði með stjórninni.
Pflimiin lýsti þó yfir, að hann
myndi ekki telia atkvæði kommún
ista með i sambandi við samþykkt
frumvarpsins.
Víðtæk völd.
. Frumvarp þetta, sem nú fer til
efri deildar til samþykkíar, veitir
stjórninni nær alræðisvald. Hún
má handtaka menn að vild, draga
menn fyrir herrétt, gera húsleit
jafnt á nóttu' sem degi, senda
menn í fangabúðir og skipa fyrir
um búsetu þeirra. Ilún getur bann
að fundi, skemmtanir, einnig verk-
föll, sett ritskoðun á blöð og út-
varp.
Óvinír lýðveldisins.
í ræðu sinni sagði Pflimlin, að
efnt hefði verið til samsæris gegn
lýðveldinu. Vissir borgaralegir
leiðtogar hefðu undirbúið jarðveg-
inn fyrir uppreisn hersins. Satt
væri, að gera þyrfti breytingar á
þingræði landsins, en það væri
verk þingsins sjálfs og mætti ekki
láta undan óviðkomandi aðilum í
því efni. Undir þessi ummæli tóku
allir þingmenn með fagnaðarlátum
nema öfgamenn til liægri. Ilann
sakaði Salan hershöfðingja um að
hafa brugðizt stjórninni og væru
hershöfðingjarnir nú koninir út á
hála braut.
Bidault fyrrverandi forsætis-
og utanríkisráðherra kveðast ein
dregið mótmæla því að de Gaulle
væri stimplaður óvinur lýðveld-
isins, hann, sem hefði bjargað
því á styrjaldarárunum og end-
urreist það. Eina úrræðið væri
stjórn undir forustu hans.
ingum
Viðurkenndi liann stjórn Pflim
lins sem löglega stjórn Frakk-
lands?
Vildi hann fordæma uppreisn
liershöfðingjanna í Alsír?
Væri hann fús til þess að
Ieggja stefnuskrá sína fyrir þing
ið og hverfa aftur heim til sín,
(Framh. á 11. síðu.)
uppbætur en aðrar, þær eru al-
veg komnar að þrotum. Það hefir
verið reynt að ráða bót á þessu
á undanförnum árum, ekki með
|því að breyta skráðu gengi krón-
unnar, þó að öllum hljóti að vera
það ljóst, að krónan hefir verið
skakkt skráð æði lengi, heldur
með því að draga saman fjármagn
innanlands og verja þvi til þess
að borga útflytjendúm uppbætur.
Farþegaskipið „Meteor” í Reykjavíkurhöfn
Farþegaskipið Meteor í Reykjavíkurhöfn. Það kom með mótsgesti á norræna embættismannamótið, og búa þeir
í skipinu meðan það stendur hér við.
aðeins einstakar atvinnugreinar.
sem kemur til (greina, að þurfi á
uppbótum að halda.
Togaraútgeríin
Eitt allra gleggsta dæmið um
þær hættur, sem upphótarkerfið
hefir í för með sér er það, hvernig
komið er fyrir íilenzkri togaraút-
gerð og mætti þó færa fleiri dæmi
til. Upphaflega var ekki talin
þörf á öðru varðandi sjávarútveg
inn en að greiða uppbætur til
hátaútgerðarinnar, en togararnir
voru taldir geta siglt sinn sjó
stuðningslaust. Fljótlega komust
menn að þeirri niðurstöðu, að það
var ekki hugsanlegt að togararnir
gætu komist af án stuðnings. Og
þá var þeim bætt inn á uppbótar
kerfið, en þó með miklu lægri upp
bætur, er síðar voru nokkuð hækk
aðar. Én tregðan við að hækka
upphæturnar til togaranna vegna
þess hve erfitt er að afla fjárins
'í uppbótarkerfið, hefir verkað
þannig, að það lætur nærri, að
búið sé að murka lífið úr íslenzkri
togaraútgerð.
iÞetta er eitt allra gleggsta
dæmið urn þann háska, sem í upp
bótarkerifinu er fólgin.
Síldveiíarnar
Þá má í þessu sambandi t. d.
benda á síldveiðarnar. Þebn hefir
verið haldið utan við — var hald-
ið lengi utan við uppbótarkerfið
og talið að þær þyrftu ekki á því
að halda. Síðan var farið að taka
einstakar greinar síldveiða und
(Framhald á 2. síðu).